Patolojik Kumar Bağımlılığı

Kumar günümüzde gittikçe artan bir şekilde hoşça vakit geçirme, eğlence ve dinlenme aracı olarak gösterilmeye çalışılmakta ve popülaritesi artmaktadır

Çalışmadan, kısa yoldan zengin olmak için çıkar yol olarak gösterilen kumar, pek çok ülkede medya ve devlet onayıyla teşvik edilmektedir Bu propaganda aynı zamanda kumar sorunlarının ne kadar önemli olduğunu da unutturmaktadır Kumar, isteyerek riske girmeyi içerse de, kazanmada hep ya şansın rolü vardır veya yalnızca şansa dayanır

Ülkemizde devlet tarafından oynatılan kumar türleri; milli piyango, kazı kazan, spor-toto, sayısal loto ve at yarışları üzerine oynanan ganyandır Özel sektörün işlettiği casinolardaki kumarhanelere önceki yıllarda izin verilmişken, daha sonra çıkarılan yasayla bu izin kaldırılmıştır Bunların dışında kahvelerde, derneklere bağlı lokal ve kulüplerde "bitirimhane" (kahvelerin özel bölümleri) olarak adlandırılan yerlerde yasadışı olarak yaygın şekilde kumar oynatılmaktadır Son günlerde çeşitli şekillerde kumar oynama alışkanlığının gittikçe yaygınlaştığını görmekteyiz Bilhassa bilgisayar ve internete ilgi gösteren gençlerin internet üzerinden oynadıkları bahis oyunlarının tahrip edici etkisi asla göz ardı edilmemelidir

Kumar oynama alışkanlığı, kişi ve aileye getireceği büyük maddi ve manevi zararlar kadar, patolojik (hastalık derecesinde) bir hal alabilmesi sebebiyle de endişe vericidir "Patolojik kumar bağımlılığı" ancak tedavi ile düzelebilmektedir Dürtü kontrol bozukluğu aralıklı patlayıcı bozukluk, çalma hastalığı (kleptomani), gibi şekillerde kendini gösteren, kişinin kendisi veya başkaları için tehlikeli olabilecek bir dürtüyü uygulamayı engelleyememesi ve bunun sonucunda memnunluk hissi duyması durumudur

Kumarbazların hepsi patolojik kumarbaz değildir

Kumar oynayanlar sınıflandırılırsa: a) Profesyonel kumarbazlar: Bunlar geçimlerini kumardan sağlarlar Kumar oynamaktan ziyade kazanmaktan doyum alırlar

b) Suçlu kumarbazlar: (Antisosyal kumarbazlar) ise antisosyal kişilik bozukluğu özellikleri olan kumarbazlardır Patolojik kumarbazların tersine, kumar oynayabilmek için yasa dışı yollardan elde ettikleri parayı geri ödemek gibi bir niyetleri yoktur Kaybettiklerinde başkalarını suçlar, hatta kavga çıkarırlar Patolojik kumarbazlarda sık görülen pişmanlık, suçluluk ve depresyon bunlarda çok seyrektir

c) Sorunlu kumarbazlar: Bu tür kumarbazların yıllarca sürebilecek sorunlu ve sorunsuz dönemleri olur Bir kısmında patolojik boyutlara ulaşabilir

d) Patolojik kumarbaz: Devamlı veya aralıklarla kumar üzerindeki kontrolünü kaybeder Kontrol kaybı şu alanlardadır: Kumar oynama sıklığı ve kumara yatırılan para miktarında artış, kumar için gerekli parayı sağlama uğraşında artma; mantıksız düşünceler; ve kötü sonuçlarına rağmen bu davranışı sürdürme

Kumarbazlar iyimserlikle doludurlar, yenilgilerden asla ders almaz ve malî kayıpları ne kadar büyük olursa olsun, sonunda gelecek başarıya inançları sarsılmazdır Kumarbaz kazandığında asla durmaz, daha da çok kazanacağına kendini ikna etmiştir Kumardan zengin olabileceğine inanır Başlangıçtaki ihtiyatına rağmen kumarbaz sonradan çok fazla riske girer, ailesi için gerekli parayı riske atar Daima (bilinçli veya bilinçdışı) suçluluk duygularıyla motive olmaktadır Bazı içsel kompulsiyonlar, tekrarlayan zorlayıcı düşünceler kumarbazı eylemlerini tekrarlamasına zorlar Bu davranışın mantıkla açıklanamaması, kumarda bilinçdışı etkenlerin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir Kumarbaz oyun sırasında haz ile acı arasında bir gerginlik yaşar

Anne-babanın (veya bir yakının) ölümü, boşanma, fiziksel hastalık veya yaşamın tehdit altında olması, iş veya kariyerle ilgili düş kırıklığı veya yüksek başarı, insanlarla ilişkilerde zorluklar, alkol ve madde kullanımı patolojik kumarın gelişiminde süreci hızlandıran veya sosyal kumarbazda patolojik sürecin başlamasına neden olan dış faktörlerdendir

Kumar sürecinin gelişimi

Patolojik kumarbazlar para bulmak için önce yasal yolları denerler Bu yüzden patolojik kumarbazlarda bir borcu bir başka borçla kapatmaya çalışmak en sık görülen davranışlardandır Bunu yapabilmek için de patolojik kumarbazlarda, kredi kartlarının son limitine kadar para çekme veya sahip olduğu mülkü satarak kumar için gereken parayı elde etme veya borçları kapatmaya çalışma görülebilmektedir Zimmetine geçirdiği parayı yerine koymak için sonradan kredi kartından para çekme de görülmeye başlar Kumar oynama yoğunlaştıkça yasal seçenekler azalır ve kumarbaz parayı yasal olmayan yollardan aramaya başlar Hırsızlık, zimmete para geçirme ve sahtekârlık en sık görülen suçlardır Uyuşturucu madde ve alkol kullananlarda yalnız alkol bağımlılığı olanlara göre patolojik kumar daha sık görülmektedir Mevcut bulgular çoğul bağımlılığın (birden fazla bağımlılık olmasının) patolojik kumarbazlarda hapse girme, stresle ilgili hastalıklar, ciddi psikiyatrik bozukluklar ve intihar riskini artırdığı yönündedir Kumarbazın kendisinde depresyon çok sık görülmekte iken; kendisi ve yakınlarında, patolojik kumara bağlı olarak sekonder (ikincil) gelişen, stresle ilgili hastalıklar da sıklıkla görülmektedir

Patolojik kumarın aile üzerine yaptığı tahribat oldukça büyüktür

Bunların başlıcaları şunlardır

1 Kumarbazın eşinde ve çocuklarında psikiyatrik sorunlar,

2 Cinsel aktivitede bozulmalar,

3 Ebeveynlik görevinin ihmali,

4 Ayrılma ya da boşanmalar

Patolojik kumar bağımlılığının ortaya çıkması durumunda ailenin yapabileceği pek çok şey vardır Hastayla, sakin bir şekilde konuşmaya, dinlemeye çalışmak, sorununu kendisinin ifade etmesini sağlamak, bu mümkün olmazsa farkındalık oluşturmaya ve kumarın patolojik bir bağımlılık olup ilaç ve psikoterapiyi de içeren psikolojik yardım gerektirdiği konusunda ikna etmeye çalışmak önemlidir Tedavi sırasında yalnız bırakmamak, destek olmak, birlikte zaman geçirmek, kumar oynamaya iten stres kaynaklarını, çevresel sorunları azaltmaya çalışıp hayatını düzene koymasına yardımcı olmak süreci hızlandırmaktadır

KUMAR BAĞIMLILARI GERÇEKTE PARALARINI DEĞİL, HAYATLARINI RİSKE ATARLAR

Kazı kazan, sayısal loto, at yarışları gibi masum oyunlarla başlayan kumar tutkusu son zamanlarda internet üzerinden ulaşılan kumar siteleriyle yeni bir boyut kazandı Söz konusu sitelere olan talebin artışı ve bu alanın tamamen denetimsiz oluşu da hastalığın şekil değiştirerek yeni yüzyılımıza uygun olarak yaşanmasına hizmet ediyor

Merhabalar Daha önce bağımlılıkla ilgili bazı konuları ele aldık Birçok detaylı konuyu basitçe işleyip, genel bir perspektifle olaylara yaklaştık Bu ay belki de Türkiyemizde asla ciddiye alınmayan bir bağımlılık türünü sizlere tanıtmaya çalışacağım Bireyin tercihini yaşadığı ve içinde, "Aile içi şiddet, fuhuş, fiziksel, duygusal ve cinsel taciz, kimyasal maddelerin kötüye kullanımı ve bağımlılığı, suça eğilim" gibi ciddi sorunlar barındıran bu bağımlılığın adı; "Kumar Bağımlılığı"

Çoğumuz boş vakitlerimizi değerlendirmek ve eğlenmek adı altında basit bahislerde bulunmuşuzdur Örneğin: ”lig maçları ne olacak” ya da daha basiti ”bahse var mısın Ayşe bu gün işe geç gelecek” gibi Haftada bir oynanan spor loto ya da at yarışı, kahvede vakit geçirmek için oynanan oyunlar veya daha karmaşık dinamikler içeren kumar oyunlarına kadar pekçok oyun ve oyunların oynandığı mekanlar, bu denklemin basit parçalarıdır Milyonlarca insan için kumar, hoş bir vakit geçirme aktivitesidir Fakat bu basit ve zararsız görünen bahis üretme davranışı, bazı bireyler için başka türlü bir tecrübeye dönüşür Büyük kazançlarla ilgili fanteziler ve hayaller bireyi patolojik kumar bağımlılığına, yani bahis üretme dürtüsünü kontrol edememe noktasına sürükler

Beynin kimyası değişir

Sakın "ortada kötüye kullanılan bir madde yok ki" gibi fikirlere kapılmayın Kötüye kullanılan madde "para"dır Hastanın beyin kimyasını değiştirecek ve kronik bir bağımlılık yaratacak kadar güçlü eylem ise ”bahis”tir Heyecanı ve adrenalin düzeyini körükleyen araç paradır Bu dinamiğin özü, uyuşturucu madde bağımlılığından farklı olmamakla beraber, sonuçta her iki bağımlılık tercihinde de beyin kimyası değişmektedir

İşi basit tuttuğumuzda bir kumar bağımlısının, bağımlı olduğu şey aslında, bahsin planlama, uygulama, kazanç ya da kaybetme süresi içinde oluşan, beynindeki kimyasal reaksiyondur Ortada kazanç olursa bir sonraki bahis için planlama başlar, kaybettiği zaman ise önce kapital aranır, bulunur Artık bireyin hayattan zevk aldığı tek olgu budur ve kısır döngü devam eder Bireyin yaşantısıyla örtüşük olarak, bu bahislerin sıklığı ve kötüye kullanılan para miktarı, kişiye özel değişiklikler gösterir Hastalık kronikleştikçe üç ayda bir ya da ayda bir ortaya çıkan bahis olgusu, haftada bire veya günlük bahislere dönüşür Yani bahisler bireyin hayatının anlamı olmaya doğru gider

Bitmeyen enerjileri ve hayata pozitif yaklaşımları kumar bağımlılarının genel özelliklerindendir Bu bireyler hemen her alanda risk almaktan hoşlanırlar, bu davranış özellikleri mali konular söz konusu olduğunda daha sık karşımıza çıkar Bahis yapamadıkları veya risk almadıkları takdirde huzursuzdurlar Bahisleri ve kayıpları ya yalan söyleyerek kapatmaya çalışır, ya da kayıpları için başkalarını suçlarlar Kazançlar konusunda böbürlenerek kendilerini üstün görürler Bu onların özgüvensizliklerini örttükleri maskeleridir Kumar bağımlısı hiçbir şeyi kalmayana dek bahse girer Kumarı sürdürebilmek için en uç ahlaki çöküntüleri bile göze alabilir, suç işler ve ailesini kötüye kullanır Kendine tahammül edebilmek için ise bu bireylerin % 60ı bir kimyasal davranış değiştirici kullanır Bunun en basit örneği alkoldür Dışarıdan gözlemleyen biri için kumar bağımlıları, dünyanın en egoist bireyleridir Bireyin yerini başka bir insan almıştır sanki Bu kişilik acımasız ve öfkelidir İnkar etme onun savunma mekanizmasıdır Yaşamsal sorumluluklarını yerine getiremez ve kendi kurgularında yaşar

Çoğu kumar bağımlısı, davranışları hayatlarının her alanında çöküşe sebep olmadan yardıma ihtiyacı olduğunu kabullenmez Bu noktaya ulaşıldığında, boşanma, saygınlığını kaybetme, hapse girme sıkça gördüğümüz durumlardır İntihar ise son aşamadır ve kaçınılmazdır Bireyin yakınları bağımlıya para sağlayarak bu girişimi anlık erteleyebilirler ama, o birey yardım almadığı müddetçe iyileşemez Bu durumda mali çöküş, aile içi duygusal, fiziksel şiddet çok sık rastlanılan olgulardır Çocukların ilgisiz ortamda büyümeleri nedeniyle onların da aile içindeki bağımlıyı taklit ederek alkol ve uyuşturucu madde bağımlılığı geliştirdikleri sıklıkla gözlemlenmektedir

5 çeşit kumar bağımlısı vardır:

- Sosyal kumarbaz: Biraz eğlence ve heyecan için oynanan oyunlar içinde yer alan kişiler

- Problem kumarbaz: Sosyal ve kontrollü oyun oynama çizgisini aşan, oyun ve bahislere daha çok vakit ve para ayıran kişiler

- Kumar bağımlısı: Kontrolsüz bir içgüdü ile oynayan ve bunu hayatının odak noktası yapan kişiler

- Organize suç örgütleri üyeleri: Para kaynağı genelde uyuşturucu veya silah satışından olan kişiler Onlar da kontrolsüz bir içgüdü ile kumarı sürdürürler

- Profesyonel oyuncu: Bu kişiler kumar oynayarak geçinir ve başka sosyal aktiviteleri vardır Bu onlar için iştir

Kumar bağımlılığının sosyal anlamda topluma etkileri küçümsenemez derecededir Borçların ödenmemesi halinde haciz ve hukuksal işlemlerin ve boşanmaların artması, iflas bildirimleri ve hukuksal işlemler ve bunların maliyetleri, karşılıksız çek ve kredi kartı sahtekarlıkları ile suç oranının artması, ödenmeyen vergiler, bir kumar bağımlısının borsa ve benzeri kurumlara verebileceği zararlar bunlardan bazılarıdır

Görünüşteki masum oyunlar

Danışmanlık çalışmalarından edindiğim veriler ve kumarhaneler bünyesinde sekiz yıllık profesyonel deneyimim bana göstermektedir ki; Türkiyemizde kumar bağımlılığı ciddi bir yaradır Bağımlılık hastalığı içinde, üzerinde pek az durulan ve önemsenmeyen bu ”tercih eylemi” içinde olan bireyler, nedense çok zor yardım talebinde bulunmakta hatta toplumun dikkatini pek de çekmemektedir Biz profesyoneller ise bu konuyu pek fazlaca gündeme getirmediğimizden, sizler de özünde bir nedeni olan bu karmaşaya bir anlam veremiyor, daha doğrusu bunun bir ”bağımlılık” sorunu olduğu gerçeğini göremiyor olabilirsiniz

Kumarhanelerin kapanması, toplumsal sonuçları itibariyle bu yaranın, yer altına kaymasına ve kendini yasal olmayan yollarla devam ettirmesine yol açmıştır

Bunun legal örnekleri at yarışları, kazı kazan veya sayısal loto gibi oyunlardır Görünüşte masum olan oyunlarla bu potansiyeldeki kişilerin kötüye kullanımları artmaktadır Diğer bir kulvar da internet üzerinden ulaşılan kumar siteleridir Söz konusu sitelere olan talebin artışı ve bu alanın tamamen denetimsiz oluşu da aslında hastalığın şekil değiştirerek yeni yüzyılımıza uygun olarak yaşanmasını gerçekleştirmektedir
Hedef: ”Kumar Bağımlılığı Hastalığı”nı tanımakKumarbazkumar bagimliligikumardankumar hastaligi