Dünyanın Kendi Ekseni Etrafındaki Dönüş Hızı

Dünya’nın Kendi Ekseni Etrafında Dönmesi (Günlük Hareket)

Dünya kendi ekseni etrafındaki dönüşünü, batıdan doğuya doğru 24 saatte tamamlar Buna 1 gün denir

Dünya, kendi ekseni etrafında atmosfer ile birlikte döndüğü için bu dönüş hissedilmez Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki hızı en fazla Ekvator üzerindedir Bu hız saatte 1670 kmdir

Dünya’nın Kendi Ekseni Etrafındaki Dönüşünün Sonuçları:

Gece ve gündüz birbirini takip eder

Güneş ışınlarının günlük geliş açıları değişir

Günlük sıcaklık farkları meydana gelir Bunun sonucunda;

– Fiziksel çözülme oluşur

– Günlük basınç farkları oluşur

– Meltem rüzgârları oluşur

Merkez kaç kuvveti meydana gelir Bunun sonucunda;

– Sürekli rüzgârların (Alize, Batı, Kutup) yönlerinde sapmalar meydana gelir

– Okyanus akıntıları (Gulf - stream, Labrador, vs) halkalar oluşturur ve yönlerinde sapmalar olur

Yerel saat farkları meydana gelir

Cisimlerin gün içindeki gölge uzunlukları değişir

Güneş doğuda erken doğar, batar ve batıda geç doğar, batar

Dinamik basınç kuşakları meydana gelir

DÜNYANIN HIZI :

Dünyanın uzayda birden çok hareketi vardırBiz bunlardan dünyanın kendi ekseni ve Güneş etrafındaki hareketi sırasındaki hızını inceleyeceğiz

1-YÖRÜNGEDEKİ HIZI :Dünya güneş etrafında dönerken saatte107 bin km hızla dönerBu hız dünya güneşe yaklaştığı zaman fazlalaşırken ,güneşten uzaklaştığı zaman hız azalırEğer bu hız şimdikinin iki katı olsaydı o zaman, bir gün 24 saat bir yıl 182,5 olurduHız yarıya inseydi bir gün24 saat ,bir yıl 730,5 gün olurdu
2-KENDİ EKSENİ ETRAFINDAKİ HIZI :

A)AÇISAL HIZ :Dünyanın birim zaman içinde taradığı açıya denir

1-Dünyanın bir saatteki açısal hızı 15º dir

2-Dünyadaki bütün meridyenler 24 saatte 360º lik aşıyla dönerler

3-Her meridyenin açısal hızı eşittir

4-Açısal hız meridyenlere bağlıdır

B)ÇİZGİSEL HIZ:Enlemlere bağlıdır Çizgisel hız ekvatordan kutuplara doğru gittikçe azalırEn fazla hız ekvatordadırVe saatte 1670km dirBu hız dünyanın 1 saatteki hızı 15º olduğu kabul edilip 15×111=1670 km şeklinde bulunurBu hızın farklı olması sonucunda :

1-Yerçekimi ekvatordan kutuplara gidildikçe artar

2-Güneş ekvatorda çabuk doğar çabuk batarBu süre ekvatordan kutuplara gidildikçe artarBundan dolayı ekvatorda tan ve gurup vakitleri yoktur

3-Gece – gündüz süresi en az ekvatorda değişirken en az kutuplarda değişir

4-İki meridyen arasındaki zaman farkı her yerde aynı olur

NOT: Eğer çizgisel hız iki katına çıksaydı 1 gün 12 saat bir yıl 7305 gün olurdu

Not2: Dünyanın kendi etrafındaki dönüş hızı daha yavaş olsaydı, gece gündüz sıcaklık farkları aşırı artardı

Dünyanın kendi etrafında dönen hızı ne ile ölçülür ?

Dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesi sonucunda iki tür hız ortaya çıkarAçısal hız ve çizgisel hız
Açısal Hız:Dairesel hareket yapan bir cismin ,birim zamanda taradığı açıya açısal hız denirAçısal hız her enlemde aynıdır24 saatte 360 derece,60 dakikada 15 derece,4 dakikada 1 derece taranırBu nedenle bir meridyen üzerindeki bütün noktalarda yerel saat aynıdır(Açısal hızın ölçüsü bu)

Çizgisel Hız:Cisimlerin birim zamanda aldıkları yoldurYerin çizgisel hızı her enlemde aynı değildir En büyük çizgisel hız ekvatordadır ve saatte 1670 km dirBu hız kutuplara doğru azalır ve kutuplarda 0 km olurÇizgisel hız yerçekiminden etkilenirEkvatorda çizgisel hız ve savrulma fazla olduğu için yerçekimi azdırKutuplarda ise çizgisel hız ve savrulma az olduğu için yerçekimi fazla olmuş oluyordur(Çizgisel hızın ölçüsü bu)

Dünya saatte ortalama kaç kmsaat dönüyor?
Dünya nın dönüş hızı heryerde aynı değildirBu hız ekvatorda 27 kilometre/dakika,kutuplarda ise 10 kilometre/dakikadır Dönüş hızı kutuplara doğru azalıyordurOrta enlemlerde ise 20 kilomtere/dakika dır
Yörünge hızı ortalama : 29,78 km/s dir

Dünyanın kendi etrafında dönen hızı ne ile ölçülür

meridyen uzunluğunun (en uzunu ekvator=40076 km) bir tam turu (1 gününün=24 saat) na bölünmesiyle hesaplanır

dünyanın hızı = 40076/24 km/saat