Devletler Coğrafyası - Litvanya

Devletler Coğrafyası - Litvanya

DEVLETİN ADI: Litvanya Cumhuriyeti

BAŞŞEHRİ: Vilnius

YÜZÖLÇÜMÜ: 65200 km2

NÜFUSU: 3750000

RESMİ DİLİ: Litvanca

DİNİ: Hıristiyanlık

PARA BİRİMİ: Ruble

Baltık Denizi kıyısında yer alan bir Avrupa devleti Kuzeyinde Letonya, doğusunda Beyaz Rusya, güneyinde Polonya, batısında Baltık denizi yer alır

Tarihi

Ülkenin yerleşik halkı olan Litvanlar, Baltık kıyısına MÖ 3000 yıllarında gelip yerleştiler Uzun yıllar ticaretle uğraşarak geçimlerini temin ettiler Baltık ülkeleri MS 9 asırda Vikinglerin istilasına uğradı Fakat Litvanya bağımsızlığını korudu Litvanlar 1236’da Mindavgas’ın idaresinde bir birlik sağladılar Mindavgas, Hıristiyanlığı kabul ederek kendini kral ilan etti ise de Litvanlar Hıristiyanlığı kabul etmedi ve 1263’te Mindavgas’ı öldürdüler Litvanya Grandüklüğü 1290’da yeniden birleşti On dördüncü asır boyunca topraklarını genişlettiler ve bölgede en önemli güçlerden biri oldu Litvanlar ancak 1387’de Hıristiyanlığı kabul ettiler Litvanların Hıristiyanlığı kabul etmeleri Polonya ile sıkı ilişkilere girmelerine sebeb oldu Bu ilişkiler neticesinde 1569’da Litvanya Polonya’ya bağlı bir bölge haline geldi On sekizinci asrın sonlarında Polonya’nın parçalanması üzerine Rusya Litvanya topraklarını ilhak etti

Birinci Dünya Harbi sırasında Litvanya topraklarının büyük bölümünü Almanlar işgal etti Aralık 1917’de Litvanya Ulusal Konseyinin bağımsız Litvanya Devletini kurmasına ses çıkarmayan Almanya, tam manasıyla bağımsız olarak hareket etmelerine izin vermedi Ertesi sene Litvanya Almanya ile ilişkisini keserek yeniden bağımsızlığını ilan etti ve aynı sene Kasım ayında Augustinan Voldemanas başkanlığında bir hükumet kuruldu Bu sırada Ruslar bölgede sosyalist bir idare kurmak için Baltık ülkelerini işgal ettiler Kızılordu Litvanya,Estonya ve Letonya tarafından mağlup edilerek geri çekilmek mecburiyetinde bırakıldı

Litvanya bu sırada bölgede egemenliği kurmak isteyen Almanlara bağlı kaldı Almanlar Litvanyalıların düzenli ordu kurmasına mani oldu Alman orduları 15 Aralık 1919’da Litvanya’dan çekildi Bir süre sonra Litvanya ve diğer Baltık ülkelerini tanıyan Rusya bir seri antlaşma imzaladı

Litvanya’da 1926 senesi Aralık ayında otoriter bir başkanlık rejimine geçildi Milliyetçi tek parti yönetimi, Cumhurbaşkanı Antanas Smetona’nın 1929’da başbakanı görevden alarak kendini halkın lideri ilan etmesi ile iyice otoriter bir hal aldı

Almanya’nın 1939’da Polonya’yı yenmesinden sonra Rusya Baltık ülkeleri ile karşılıklı yardımlaşma anlaşmaları imzaladı ve bu ülkelerde askeri üsler kurmak için izin verilmesini istedi Diğer Baltık ülkeleri gibi Litvanya da uluslararası alanda bir müttefik bulamayınca Ruslara üs kurması için izin verdi 14-15 Temmuz 1940’ta yapılan seçimleri Sovyet yanlısı adaylar kazandı Seçimler sonrası kurulan Litvanya hükumeti ve parlamentosu Sovyetler Birliğine katılma kararı aldı SSCB Yüksek Sovyeti bu isteği onayladı ve Litvanya Sovyetler Birliği cumhuriyetleri arasına girmiş oldu

İkinci Dünya Harbi sırasında Almanya’nın işgaline uğrayan Litvanya’da 473000’e yakın insan öldü Savaşın ardından bölgeye hakim olan Sovyet hükumeti çok sayıda Litvanyalıyı sürgüne gönderdi Sosyalist rejim yeniden kurulunca Litvanya’da 1951’e kadar gerilla harbi devam etti 1951’den sonra iç karışıklıklara kesin olarak son verildi ve Sovyetler Birliği tamamen Litvanya’da hakimiyeti ele geçirdi

Litvanya 1991’e kadar Sovyetler Birliğini meydana getiren 15 cumhuriyetten biri olarak kaldı Rusya’da başlayan reform hareketleri neticesinde 1991’de Litvanya bağımsızlığını ilan etti Rusya Federasyonu dahil Avrupa devletleri Litvanya Cumhuriyetini tanıdı

Fiziki Yapı

Yüzölçümü 65200 km2 olan Litvanya topraklarında, geçmişteki buzulların tesiri yaygın olarak görülür Genelde ülke toprakları düzdür Kıyı düzlüklerinin ardından kum, çakıl ve çakıl taşlarından meydana gelen Ziezmariai Ovası yer alır Ovadaki kum tepeleri sık çam ormanları ile kaplıdır Ülke topraklarını sulayan akarsular Menderes meydana getirerek Baltık Denizine dökülür Beyaz Rusya sınırında irili ufaklı göller vardır

İklim

İklimi ılımandır Atlas Okyanusundan gelen hava kütlelerinin etkisi altındadır Yazlar genelde serin ve yağışlı geçer

Tabii Kaynaklar

Madenler: Ülke topraklarında çeşitli madenler bulunur Denizde petrol arama çalışmaları devam etmektedir Başlıca madenleri sülfat, alçıtaşı, kireçtaşı, demir cevheri, turba, dolomit’tir

Bitki örtüsü ve hayvanlar: Ziezmariai Ovasında bulunan kum tepeleri çam ormanları ile kaplıdır Yabani hayvan bakımından ülke toprakları çok zengindir Başlıca av hayvanları sığır, mink, vaşak, yaban domuzu, geyik, kurt, tilki, susamuru, porsukdur Ayrıca 300’den fazla kuş türü yaşar

Nüfus ve Sosyal Hayat

3750000 olan Litvanya nüfusunun % 80’ini Litvanlar, % 9’unu Ruslar, % 8’ini Polonyalılar, % 2’sini Beyaz Ruslar meydana getirir Nüfusun büyük kısmı tarımla uğraşır İlk ve orta öğretim mecburi olup parasızdır Ülkede 12 yükseköğretim kurumu vardır Seramik, ahşap oymacılığı ve dokumacılık gibi el sanatları yaygın olarak yapılır

Ekonomi

Ülke ekonomisi tarım ve sanayiye dayalıdır Hayvancılık gelişmiş olup genelde mandıracılığa ve domuz besiciliğine dayanır Başlıca tarım ürünleri keten, şekerkamışı, patates ve yem bitkileridir

Ülke dört ekonomik bölgeye ayrılmıştır Doğu Litvanya’da metal işleme, ahşap işleme, genel imalat ve hafif sanayiden meydana gelen bir sanayi sektörü vardır Güney Litvanya’da metal işleme, imalat ve gıda işleme sanayiinden meydana gelen bir sanayisi vardır Hayvan yetiştiriciliği ve şekerkamışına dayalı tarım yapılır Ülkenin elektrik üretimini karşılayan hidroelektrik santralleri bu bölgededir Kuzey Litvanya tarım bölgesidir Batı Litvanya ekonomisi ise gemi yapımı ve tamiratı ile balık işlemeciliğine dayanır