Dinimizde Dört Evliliğe Müsade Edilmesinin Hikmeti Nedir?

Dinimizde Dört Evliliğe Müsade Edilmesinin Hikmeti Nedir?
Hakkında Dinimizde Dört Evliliğe Müsade Edilmesinin Hikmeti Nedir?




Hiç şüphesiz ki Kuran-ı Kerim evrenseldir ve bütün zamana hitab eder Ancak bazı insanlar bazı husularda o zamanın sartları oyleydi demektedir Özelıklede dört kadınla evlılık hususunda bunu sık duyarız

İslam dini Arabistan Yarımadasına yayıldığı sırada bir kısım cahiliye adetleri de bütün tesirleriyle hükmünü icra ediyordu İslamiyet bunlardan bazılarını tamamen kaldırıyor, bazılarını mutedil hale getiriyordu Bunlardan birisi de Cahiliye dönemindeki sınırsız kadınla evlenme meselesi idi İslamiyet gelmeden önce Arap Yarımadasında erkekler, sayı tahdidi olmaksızın, istedikleri kadar kadınla evlenebilirlerdi

İşte Kur'an-ı Kerim bu cahiliye adetine bir sınırlama getirdi Azami olarak dörde kadar evlenebileceğini açıkladı Cenab-ı Hak “Eğer hanımlarınız arasında adaleti yerine getiremeyeceğinizden korkarsanız, sadece bir tane ile yetinin”buyurdu(1)

Buna göre, birden fazla evliliği Kur'an tesis etmedi Ancak daha önce sınırsız olan adedi sınırlandırdı Mesela Giylan ismindeki Sahabi Müslüman olduğu zaman on hanımla evli idi İslamiyeti kabul ettiğinde dörtten fazlasını boşadı

İslamiyet her ne kadar birçok kadınla evlenmeye müsaade etmişse de, bir tek kadınla evlenmeyi esas olarak kabul etmiştir Birden fazlasına müsaade “ahlaki ve sosyal zaruretler” haline tahsis edilmiştir Bu durumda kadınlar arasında adaletin şart olduğu açıklanırken ruhi temayüllerde eşit davranmanın pek mümkün olmadığına dikkati çekilmiştir: “Ne kadar isteseniz kadınlar arasında adaletli davramaya güç yetiremezsiniz” (2)

Cenab-ı Hak bir ayette adaleti emrederken, diğer ayette de insanların hanımları arasında adaleti gerçek manada gerçekleştiremeyeceklerini açıklaması, birden fazla kadınla zaruret olmaksızın evlenmemeye işaret içindir

Tarihin her devrinde milletler arasında ortaya çıkan kanlı savaşların acımasız tesiriyle erkek nüfusu azalıp, kadın nüfusu bir kaç misli artar Böyle bir durumda bir erkeğin bir kaç kadını koruması bir vazife olur Türkiye, Birinci Dünya, Almanya da İkinci Dünya Savaşından sonra bunu yaşamıştır Almanya'da İkinci Dünya Savaşından sonra kadınların sayısı erkeklerin üç katı kadardı Alman milleti şiddetli bir sosyal dengesizlik tehlikesiyle yüz yüzeydi Çünkü kadınların hemen hemen üçte ikisi çaresizlik ve kimsesizlik içinde bulunuyordu Böylece Almanya hükümeti bir erkeğin birden fazla kadınla evlenmesine imkan tanımak zorunda kalıyordu Bir Alman Profesör, Alman kadının kurtulması için İslamın bu ruhsatını kabul etmekten başka çare olmadığını ısrarla belirtiyordu

Almanya'nın İkinci Dünya Savaşı sonundaki durumunda olduğu gibi şayet bir topluma bir erkeğe karşı üç kadın bulunsa, problemin halledilmesi için üç durum söz konusu olur:

1 Her erkek bir kadınla evlenecek ve her üç kadından ikisi aile hayatını, çocuk sevgisini, annelik şefkatini tadamayacaktır
2 Her erkek bir kadınla evlenecek ve diğer kadınlarla gayr-ı meşru münasebetler kuracak; kadın bu durumda yine aile hayatını, annelik şefkatini ve çocuk sevgisini tadamayacaktır
3 Bir erkek birkaç kadınla evlenecek, meşru daire dahilinde aralarında adalet prensiplerine riayet ederek haysiyet ve şereflerini koruyacak, vicdani rahatsızlıktan kurtaracaktır Toplum da cinsiyet ve nesep karmaşasından kurtulmuş olacaktır

Akl-ı selim sahibi her insan üçüncü şıkkı kabul eder Çünkü insan fıtratı bunu gerektirir

İslamın dörde kadar kadınla evlenmeyi bir ruhsat olarak göstermesinin insan fıtratına, akla ve hikmete uygun olduğunu açıklayan Bediüzzaman şöyle diyor:

“Dörde kadar taaddüd-ü zevcat, tabiata, akla, hikmete muvafık olmakla beraber, şeriat bir taneden dörde çıkarmamış, belki sekizden dörde indirmiştir Bahusus taaddütte öyle şerait [şartlar> koymuştur ki, ona müraat etmekle [uymakla> hiçbir mazarrata müeddi olmaz (hiçbir zarara sebep olmaz) Bazı noktada şer olsa da ehven-i şerdir Ehven-i şer ise bir adalet-i izafiyedir Heyhat! Alemin her halinde hayr-ı mahz olamaz” (3)

Kaynaklar:
1 Nisa Suresi,3
2 Nisa Suresi,129
3 Münazarat,69
Kaynak: Mehmed Paksu Çağın Getirdiği Sorular
Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet Editör

Cenab-ı Hak buyuruyor:
"Eğer (kendileriyle evlendiğiniz takdir de) yetimlerin haklarına riayet edememekten korkarsanız beğendiğiniz (veya size helâl olan) kadınlardan ikişer, üçer, dörder alın Haksızlık yapmaktan korkarsanız bir tane alın; yahut da sahip olduğunuz (cariyeler) ile yetinin Bu, adaletten ayrılmamanız için en uygun olanıdır" (Nisa Suresi / 3)

Ayette açıkça görülmektedir ki, birden fazla 2,3 nihayet 4 kadınla evlenme; mutlaka yapılması gerekli farz ve vacib kabilinden bir emir değil, bir müsaadedir Ancak bu izin, kadınlar arasında tam bir adalet yapmaya bağlanmış, Bir tek zevce ile yetinmenin, adalete en yakın ve en doğru yol olduğu belirtilmiş; adaleti yerine getiremeyeceğinden korkanın, tek kadınla yetinmesi emredilmiştir

ÇOK EVLILILIK KONUSUNDA ISLAM PRENSIPLERI

1) Adetin sınırlandırılması : Cahiliye devrindeki erkeğin hudutsuz evliliğine sınır getirilmiş Bu ayetin nuzulünden sonra Resulullah'ın emriyle 4'den fazla hanımı olanlar, fazlalarını boşadılar

2) Eşler arasında adaletin gözetilmesi : Zevceler arasında adalet, yedirme, içirme, giydirme, barındırma, kocalık muamelesi, sevgide gösterilecektir Yalnız şu varki, insanın sevgi hususunda tam bir eşitlik gösterebilmesi, imkansız denecek kadar zordur Kadının çeşitli fiziksel ve ruhsal özellikleri sevginin derecesindeki farklılıkları meydana getirecektir Erkek ne kadar eşitlik konusunda çaba harcasa da bunu başarması imkansız derecesindedir
Cenab-ı Hak buyuruyor:
"Üzerine düşüp uğraşsanız da kadınlar arasında âdil davranmaya güç yetiremezsiniz; bâri birisine tamamen kapılıp da diğerini askıya alınmış gibi bırakmayın Eğer arayı düzeltir, günahtan sakınırsanız Allah şüphesiz çok bağışlayıcı ve esirgeyicidir" (Nisa Suresi / 129)
Bu ayet-i kerimeyle Cenab-ı Hak erkekleri kadınlarına sevgi ve muhabbet hususunda mutlak bir eşitlik göstermekten afvetmiş Sadece erkeğin bir tarafa bütün bütün meyledip ötekinden yüz çevirmesini yasaklamış, elinden geldiği kadar eşit davranmaya çalışmasını emretmiştir Bir hadis-i şerifte bu hususla ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:
"İki zevcesi olup da birine tamamen meyledip diğerini ihmal eden kimse, kıyamet gününde, bir yanı felçli olarak gelir"
(Hadis-i Şerif)

Kadın yaratılışı itibariyle erkeğini normal şartlar altında ikinci bir kadınla paylaşmaya razı olmadığı gibi, hiçbir kadın da mecbur kalmadan evli bir erkekle hayatını birleştirmek istenmez
Çok evliliğin hak olduğuna inanmak imanın gereğidir Ancak, buna inanmak kadının, kocasının kendi üzerine evlenmesini onaylayarak rıza göstermesi, tasvip etmesi zorunluluğunu getirmez
Hiçbir mümin babadan da kızı üzerine damadının ikincisi, üçüncüsü veya dördüncü kadını almasını olgunlukla beklenemez Kadının kıskançlık fıtratı ve babalık şefkati buna engeldir Nitekim:

Peygamberimizin kızı HzFatıma, kocası HzAli'nin ikinci bir kadınla evlenmek istemesine karşı çıkmıştır Peygamberimizin terbiyesinde büyüyen HzFatıma'nın, kocasının ikinci evliliğine karşı çıkması caiz olmasaydı Allah Resulü onu ikaz eder, kocasının arzusuna boyun eğmesini emrederdi Halbuki durum öyle olmamış, bilakis kızının üzüldüğünü gören Allah Resulü, damadı HzAli'nin bu arzusundan vazgeçmesini istemiş, eğer vazgeçmezse ancak Fatıma'yı boşadıktan sonra evlenebileceğini bildirmiştir HzAli'nin Fatıma'nın üzerine evlenip onu üzmesine razı olmamıştır
Allah resulünün bu davranışında, müslüman kız ve babalarının damadın ikinci evliliğine karşı çıkabilecekleri hususunda ruhsat vardır

Sözün özü: İslam çok evliliği ne emir ne de tavsiye etmiştir Sadece bazı zaruri hallerde müsaade etmiştir Zaten yukarıdaki olayı naklettikten sonra diyecek bir şey olmasa gerek

Kaynaklar:
1) Bu yazının hazırlanmasında büyük ölçüde, Sayın Mehmet Dikmen tarafından kaleme alınan "İslamda Kadın Hakları" eserden yararlanılmıştır
2) Elmalı Tefsiri

benim anlamadığım şu arkadaşlar Bulunduğun şehir dışına çık 3 - 5 kadınla berbaer ol sonra gel kimseye bişey deme en iyi insan sensin Ama ben şu kişiyi seviyorum onunla da dini nikah kıymak istiyorum de en kötü kişi sensin bu işin bi açıklaması varmıdır madem ki hanım ikinci evliliğe karşı çıkıyor sende şehir dışına çıktıkça gününü gün et geri dön gel mantıksız bi iş bu bence avrupa diye diye tam avrupalı olduk paran var mı kiminle nerede yattığın önemli değil zaten hanım a parayı ver arabayı al gerisi önemli değil Sürekli şehir dışı iş gezileri olsun karışan yok nasıl olsa Ama iyi niyetli olarak da ben şu kişiyle evlenip çocuk sahibi olmak istiyorum diyince en kötü sensin hayat devam ediyor herkez istediği gibi yaşıyor