Elveda Rumeli'deki Siyaset Yanlisligi

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

Elveda Rumeli dizisinin birkac hafta onceki bir bolumunde, Makedonya'da cikan toplu isyanin bastirilmasinda Ingiltere'nin Osmanli'yi koruduguna iliskin bir yaklasim var

Rusya'nin Car II

Petro'dan itibaren var olan sicak denizlere inmesini engellemek icin Osmanliyi yasatma politikasi geregi Makedonya'daki genel ayaklanmanin bastirilmasinda Ingiltere'nin kuvvetli yardimiyla bastirildigi islenmektedir

Ingiltere'nin yardimi askeri degil, bilfiil isyancilara karsi askerlerini gonderme seklinde degil siyasi mahiyetlidir: a) Rusya'nin ve Bulgar hukumetinin isyancilara destek vermesini engelleme ( ki cikacak bir Osmanli-Bulgar savasinda Rusya'nin Bulgarlari destekleme ihtimali yuksekti

Buna karsilik Ingiltere de Osmanli'yi destekleyecegini Rus ve Bulgarlara bildirerek, isyana Bulgar ve Rus destegini engellemistir

) b) Meseleyi Osmanli'nin ic isi olarak degerlendirerek/degerlendirterek (Rusya, Balkanlardaki Slavlarin hamisi oldugunu ileri suruyor ve Osmanli icindeki (ozellikle Balkanlardaki) Hiristiyan/Slav meselelerinde kendini taraf goruyordu), Osmanliya kendi ulkesinde egemenligini tesis ettirmistir

Ancak buradaki (dizideki) sorun sudur

Genel olarak Ingiltere Osmanli'yi desteklemis olmakla birlikte bu destegi 1878 Berlin Konferansi'na kadar surmustur

Yani Ingiltere Osmanli'yi ayakta tutma politikasina bu tarihte/lerde son vermistir

Halbuki dizinin konusu 1900'e yakin tarihlerde gecmektedir

Osmanlinin isyani bastirmasinda Ingiltere'nin rolu olmussa da bu, muhtemelen Ingiltere'nin Osmanli'yi ayakta tutma dusuncesinden kaynaklanmamaktadir

Osmanli/Turkiye genel olarak; (tam tarihler verilememekle birlikte) 1798-1878 arasinda Ingiltere; 1878-1918 arasinda Almanya; 1918-1936 arasinda Rusya; 1936-1947 arasinda tekrar Ingiltere ve 2

Dunya Savasi'ndan gunumuze kadar da ABD ile denge kurma politikasi takip etmistir

Gorulecegi uzere Osmanli'nin Ingiltere ile iliskisi 1878'lerden itibaren sogumaya baslamis (bunda Ingiltere'nin Hindistan yolunu guvenceye alma amaciyla 1878'de Osmanli topragi olan Kibris'i, 1882'de de yine Osmanli topragi olan Misir'i isgal etmesi oldukca etkilidir) Almanya ile yakinlasmistir (Ozellikle Kral II

Vilhelm'in yaklasimlariyla)

Halis AYHAN

Kirikkale Universitesi

10-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Elveda Rumeli'deki Siyaset Yanlisligi Elveda Rumeli dizisinin birkac hafta onceki bir bolumunde, Makedonya'da cikan toplu isyanin bastirilmasinda Ingiltere'nin Osmanli'yi koruduguna iliskin bir yaklasim var Rusya'nin Car II Petro'dan itibaren var olan sicak denizlere inmesini engellemek icin Osmanliyi yasatma politikasi geregi Makedonya'daki genel ayaklanmanin bastirilmasinda Ingiltere'nin kuvvetli yardimiyla bastirildigi islenmektedir Ingiltere'nin yardimi askeri degil, bilfiil isyancilara karsi askerlerini gonderme seklinde degil siyasi mahiyetlidir: a) Rusya'nin ve Bulgar hukumetinin isyancilara destek vermesini engelleme ( ki cikacak bir Osmanli-Bulgar savasinda Rusya'nin Bulgarlari destekleme ihtimali yuksekti Buna karsilik Ingiltere de Osmanli'yi destekleyecegini Rus ve Bulgarlara bildirerek, isyana Bulgar ve Rus destegini engellemistir) b) Meseleyi Osmanli'nin ic isi olarak degerlendirerek/degerlendirterek (Rusya, Balkanlardaki Slavlarin hamisi oldugunu ileri suruyor ve Osmanli icindeki (ozellikle Balkanlardaki) Hiristiyan/Slav meselelerinde kendini taraf goruyordu), Osmanliya kendi ulkesinde egemenligini tesis ettirmistir Ancak buradaki (dizideki) sorun sudur Genel olarak Ingiltere Osmanli'yi desteklemis olmakla birlikte bu destegi 1878 Berlin Konferansi'na kadar surmustur Yani Ingiltere Osmanli'yi ayakta tutma politikasina bu tarihte/lerde son vermistir Halbuki dizinin konusu 1900'e yakin tarihlerde gecmektedir Osmanlinin isyani bastirmasinda Ingiltere'nin rolu olmussa da bu, muhtemelen Ingiltere'nin Osmanli'yi ayakta tutma dusuncesinden kaynaklanmamaktadir Osmanli/Turkiye genel olarak; (tam tarihler verilememekle birlikte) 1798-1878 arasinda Ingiltere; 1878-1918 arasinda Almanya; 1918-1936 arasinda Rusya; 1936-1947 arasinda tekrar Ingiltere ve 2 Dunya Savasi'ndan gunumuze kadar da ABD ile denge kurma politikasi takip etmistir Gorulecegi uzere Osmanli'nin Ingiltere ile iliskisi 1878'lerden itibaren sogumaya baslamis (bunda Ingiltere'nin Hindistan yolunu guvenceye alma amaciyla 1878'de Osmanli topragi olan Kibris'i, 1882'de de yine Osmanli topragi olan Misir'i isgal etmesi oldukca etkilidir) Almanya ile yakinlasmistir (Ozellikle Kral II Vilhelm'in yaklasimlariyla) Halis AYHAN Kirikkale Universitesi