|
![]() ![]() |
|
Konu Araçları |
bilgisayar, korunmasıbilgisayar, mühendisliği, programlarının |
![]() |
Bilgisayar Programlarının Korunması(Bilgisayar Mühendisliği) |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Bilgisayar Programlarının Korunması(Bilgisayar Mühendisliği)Bilgisayar Programlarının Korunması İnternet ortamındaki önemli hukuksal alanlardan biri de fikri mülkiyet kapsamında eser, veri tabanı ve yaratıların nasıl korunacağıdır ![]() ![]() ![]() ![]() Batı Avrupa Batı Avrupa, lisanssız yazılım kullanma oranlarının en düşük olduğu ikinci bölge ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() En büyük maddi kayıpların gerçekleştiği ülkeler ve kayıpların miktarı şöyle: Almanya - 635 milyon dolar İngiltere - 530 milyon dolar Fransa - 480 milyon dolar En yüksek lisanssız yazılım kullanma oranlarının gerçekleştiği ülkeler ise şöyle sıralandı: Yunanistan - % 66 İspanya - % 51 İtalya - % 46 Yunanistan ve İspanya, 1999 ve 1998’de de ilk iki sırada yer almışlardı ![]() Doğu Avrupa Doğu Avrupa, en yüksek lisanssız yazılım kullanma oranının gerçekleştiği bölge olmaya devam etti ![]() ![]() ![]() ![]() Amerika Birleşik Devleti Kuzey Amerika, dünyanın en az lisanssız yazılım kullanılan bölgesi oldu ![]() ![]() ![]() ![]() Latin Amerika Latin Amerika’da lisanssız yazılım kullanma oranı genel olarak düşüş kaydetse de dünya sıralamasında ikincilikten kurtulamadı ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Asya Pasifik 2000 yılında lisanssız yazılım kullanma oranlarının artış kaydettiği tek bölge Asya - Pasifik Bölgesi oldu ![]() ![]() Asya -Pasifik Bölgesi, aynı zamanda, parasal olarak en büyük kayıpların yaşandığı bölge oldu ![]() ![]() ![]() ![]() Japonya’da lisanssız yazılım kullanma oranı % 37’ye, Kore’de % 56’ya ve Çin’de % 94’e yükseldi ![]() Lisanssız yazılım kullanma oranı sıralamasında ilk sıraları paylaşan ülkeler de bu bölgeden çıktı ![]() ![]() ![]() ![]() Ortadoğu ve Afrika Türkiye’nin de dahil olduğu Ortadoğu ve Afrika Bölgesi, lisanssız yazılım kullanma oranları liginde, % 55’lik oranla üçüncü sırada yer aldı ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Türkiye: % 69 Suudi Arabistan: % 52 İsrail: % 41 Afrika, bölgesel olarak en büyük gelişmeyi kaydeden bölge oldu ![]() ![]() Türkiye Türkiye’nin önceki dönemde lisanssız yazılım kullanma oranı % 74 olarak gerçekleşmişti ![]() ![]() Yazılım korsanlığının bu bölgede neden olduğu maddi kayıp 376 milyon dolar olarak gerçekleşti ![]() Lisanssız yazılım kullanmanın ekonomimize zararı büyük boyutlarda ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() TELİF HAKLARI NASIL İHLAL EDİLİYOR? Telif hakları genellikle 7 şekilde ihlal ediliyor ![]() Kullanıcı Kopyalaması Birkaç adet lisanslı yazılım yüklü bilgisayar satın alınıp bu bilgisayarlardaki lisanslı yazılımların diğer bilgisayarlara yüklenmesi; CD ya da programların sahip olunan lisanslardan fazla sayıda çoğaltılması ve el değiştirmesidir ![]() Eş Anlı Kullanım Tek bir bilgisayar için kullanılması gereken bir yazılımın birden fazla bilgisayarda, yeterli sayıda lisans temin edilmeden paylaştırılarak kullanılmasıdır ![]() Sabit Disk Yüklemesi Bilgisayarların, sabit disklerine kopya yazılım yüklenmiş şekilde satılmasıdır ![]() ![]() Sahtecilik Orijinal ürünü kopya üründen ayıran hologram, paket, logo gibi belirgin özelliklerin taklit edilerek illegal yollardan ticaretinin yapılmasıdır ![]() İnternet Yoluyla Kopyalama Web sayfası aracılığıyla, yazılımın lisanssız olarak bilgisayarlara yüklenmesidir ![]() BBS (Bülten Panolarından Yükleme) Fikri haklara tabi yazılımların, bir elektronik bülten panosundan yüklenmesidir ![]() Yazılım Kiralama Kopya yazılımların, lisans sözleşmelerine aykırı olarak evlerde veya işyerlerinde kullanılmak üzere kiralanmasıdır ![]() TÜRKİYE’DE BİLGİSAYAR PROGRAMLARI HANGİ YASALARLA KORUNUR? Bilgisayar programları, FSEK (Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu), Türk Ceza Kanunu'nun "Bilişim Alanında Suçlar" başlıklı bölümü ve Türk Ticaret Kanunu ile korunur ![]() Bilgisayar programları Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda şu şekilde yer almıştır: Birinci Bölüm “FİKİR ve SANAT” Tanımlar Madde 1/b - <Ek: 21/2/2001 – 4630/2 md ![]() Bu kanunda geçen tanımlardan; a) Eser: Sahibinin husuiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsullerini g) Bilgisayar programı: Bir bilgisayar sisteminin özel bir işlem veya görev yapmasını sağlayacak bir şekilde düzene konulmuş bilgisayar emir dizgesini ve bu emir dizgesinin oluşum ve gelişimini sağlayacak hazırlık çalışmalarını, h) Arayüz: Bilgisayar donanım ve yazılım unsurları arasında karşılıklı etkilenme ve bağlantıyı oluştıran program bölümlerini ı) Araişlerlik: Bilgisayar program bölümlerinin fonksiyonel olarak birlikte çalışması ve karşılıklı etkilenmesi ve alışverişi yapılan bilginin karşılıklı kullanım yeteneğini ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() B) Fikir ve Sanat Eserlerinin çeşitleri I- İlim ve edebiyat eserleri: Madde 2- İlim ve edebiyat eserleri şulardır 1-<Değişik: 7/6/1995 – 4110/1 md ![]() Herhangi bir şekilde dil ve yazı ile ifade olunan eserler ve her biçim altında ifade edilen bilgisayar programları ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunlara hazırlık tasarımları ![]() ![]() ![]() ![]() İkinci Bölüm “ESER SAHİBİ” A)Tarif: I- Genel Olarak Madde 8 -< Değişik: 21/2/2001 – 4630/5 md ![]() Bir eserin sahibi onu meydana getirendir ![]() Üçüncü Bölüm “FİKRİ HAKLAR” A) Eser sahibinin hakları IV- Mali Haklar 2- Çeşitleri b) Çoğaltma Hakkı: Madde 22 - < Değişik: 7/6/1995 – 4110/8 md ![]() < Değişik: 21/2/2001 –4630/13 md ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Çoğaltma hakkı, bilgisayar programının geçici çoğaltılmasını gerektirdiği ölçüde, programın yüklenmesi, görüntülenmesi, çalıştırılması, iletilmesi ve depolanması fiillerini de kapsar ![]() c) Yayma Hakkı: Madde 23 - < Değişik: 21/2/2001 – 4630/14 md ![]() Bir eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını ,kiralamak, ödünç vermek, satışa çıkarmak veya diğer yollarla dağıtmak hakkı münhasıran eser sahibine aittir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() B)Tahditler III- Hususi Menfaat Mülhazasiyle: 1-Şahsen kullanma: Madde 38 - < Değişik: 7/6/1995 – 4110/14 md ![]() Bütün fikir ve sanat eserlerinin kar amacı güdülmeksizin şahsen kullanmaya mahsus çoğaltılması mümkündür ![]() ![]() < Mülga: 21/2/2001 –4630/36 md> Sözleşmede belirleyici hükümlerin yokluğu durumunda, hata düzeltme de dahil, bilgisayar programının düşünüldüğü amaca uygun kullanımı için gerekli oldğu durumda, bilgisayar programının onu hukuki yollardan edinen kişi tarafından çoğaltılması ve işlenmesi serbesttir ![]() Bilgisayar programını yasal yollardan edinen kişinin programı yüklemesi, çalıştırması ve hataları düzeltmesi sözleşme ile önlenemez ![]() ![]() Bilgisayar programını kullanma hakkına sahip kişinin yapmaya hak kazandığı bilgisayar programının yüklenmesi, görüntülenmesi, çalıştırılması, iletilmesi veya depolanması fiilerini ifa ettiği sırada ,bilgisayar programının herhangi bir öğesi altında yatan düşünce ve ilkeleri belirlemek amacıyla ,programın işleyişini gözlemlemesi, tetkik etmesi ve sınaması serbesttir ![]() Bağımsız yaratılmış bir bilgisayar programı ile diğer programların ara işlerliğini gerçekleştirmek üzere gerekli bilgileri elde etmek için, bilgisayar programının çoğaltılması ve işlenmesi anlamında kod’un çoğaltılmasının ve kod formunun çevirisinin de zorunlu olduğu durumlarda , bu fiillerin ifası aşağıdaki şartların karşılanması halinde serbesttir: 1 ![]() 2 ![]() 3 ![]() ![]() Yukardaki fıkra hükümleri, onun uygulanması ile elde edilen bilgilerin; 1 ![]() 2 ![]() 3 ![]() izin vermez ![]() Altıncı ve Yedinci fıkra hükümleri, programdan normal yararlanma ile çelişir veya hak sahibinin meşru yararlarına makul olmayan müdahale eder şekilde kullanılmasına izin verecek tarzda yorumlanamaz ![]() Bilgisayar programlarının oluşturulmasında fiziksel bir emek ve zamanın yanı sıra, zihinsel bir emeğin de harcandığı her türlü tartışmadan uzaktır ![]() ![]() ![]() Yazılım Lisansı almak neden gereklidir? Yazılım Lisansı almak şarttır; bu üreticinin telif hakkını çiğnemediğinizi, emeğinin karşılığını verdiğinizi gösterir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Telif hakkı sahibinin izni olmaksızın; ·Bir yazılım programının kopyalarını yapamazsınız ·Bilgisayarınız veya yerel ağınız için kopyalar üretemezsiniz ·İnternet’ten kopya program indiremezsiniz · Kopya (lisanssız) yazılım kullanımı, önemli cezai yaptırımlara neden olur ![]() Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre bu cezaların son hali şöyledir: ·Lisans başına 10 milyar TL’den 150 milyar TL’ye kadar para cezası ·2 yıldan 6 yıla kadar, para cezasına çevrilmeksizin hapis ·3 yıla kadar meslekten men ·Çoğaltmada kullanılan veya kopya yazılımların yüklenmiş olduğu bilgisayar ve araçlara el konulmas |
![]() |
![]() |
|