Madde Döngüsü Nedir

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-09-2012

MADDE DÖNGÜSÜ NEDİR?

Yaşama birliklerinde ve onun büyütülmüşü olan tabiatta canlılı-
ğın aksamadan devam edebilmesi için bazı önemli maddelerin kul-
lanılan kadar da üretilmesi gerekmektedir

Doğada ekolojik önemi
olan bu maddeler canlılar ve çevreleri arasında alınıp verilir

Bu maddeler güneş enerjisi yardımıyla belirli yörüngeleri izleyerek do-
laşımlarını tamamlarlar

Maddelerin ekosistemdeki bu dolaşımına
madde döngüsü denir

Tüm maddeler döngü yoluyla sürekli olarak
canlılar tarafından yeniden kullanılır

Canlılar için gerekli olup,devredilmesi gereken maddelerin en önemlileri;oksijen,su,azot,kar bon,fosfor ve kükürttür

Bu madde döngülerindeki en önemli rolü saprofitler ve kemosentetik bakteriler üstlenmektedir

Çünkü bunlar doğada her an toprağa düşen organik artıkları ve cesetleri ayrıştırarak inorganik maddelere dönüştürürler

Daha sonra bu yollarla serbest kalan inorganik maddeler yeniden fotosentez ve kemosentez yoluyla kullanılır hale getirilir

Fotosentez ve kemosentez olaylarıyla tekrar inorganik maddeler organik maddelere dönüştürülür

Bu organik artıklar yaprak,odun,kaya parçaları ve hayvan leşleri olabilir

Doğada hiçbir zaman madde kaybı söz konusu değildir

MADDE DÖNGÜLERİNİN YARARLARI

Tüm canlılar dünyanın yüzeyinde ya da yüzeye çok yakın ince bir toprak katmanında yaşarlar ve güneş enerjisinin dışındaki gerekse-nimlerini bu katmanın içerdiği kaynaklardan karşılarlar

Eğer yaşa-mın sürmesi için gerekli olan suoksijen ve diğer maddeler sadece bir kez kullanılmış olsaydı hepsi şimdiye kadar tükenmiş olurdu

Doğanın tüm işlevlerinin çevrimler halinde düzenlenmiş olması bu işlevlerin sonsuza dek yinelenmesini sağlamaktadır

Havasutoprakbitkiler ve hayvanlar arasında sürekli bir alışveriş olması yeryüzünün tüm zenginliklerinin tekrar tekrar kullanılabilmesine ve böylelikle yaşamın sürmesine olanak verir

Su Döngüsü :

Dünya üzerinde su döngüsü olmasaydı canlıların yaşama olanakları ortadan kalkardı

Örneğin;dünya üzerine ortalama olarak yılda 1000 mm yağış düşmektedir

Eğer su döngüsü olmasaydı bu miktar sadece 24 mm olacaktı

Çünkü havada buhar halinde tutulan su ancak 24 mm yağış verebilecek miktardadır

Bu nedenle ancak su döngüsüyle bir su damlacığının buharlaşması ve yağış halinde yer yüzüne düşmesi olayı yılda 40-42 kez tekrarlanarak yıllık ortalama 1000 mm yağış meydana getirebilmektedir

10-09-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Madde Döngüsü Nedir MADDE DÖNGÜSÜ NEDİR? Yaşama birliklerinde ve onun büyütülmüşü olan tabiatta canlılı- ğın aksamadan devam edebilmesi için bazı önemli maddelerin kul- lanılan kadar da üretilmesi gerekmektedirDoğada ekolojik önemi olan bu maddeler canlılar ve çevreleri arasında alınıp verilirBu maddeler güneş enerjisi yardımıyla belirli yörüngeleri izleyerek do- laşımlarını tamamlarlarMaddelerin ekosistemdeki bu dolaşımına madde döngüsü denirTüm maddeler döngü yoluyla sürekli olarak canlılar tarafından yeniden kullanılır Canlılar için gerekli olup,devredilmesi gereken maddelerin en önemlileri;oksijen,su,azot,kar bon,fosfor ve kükürttür Bu madde döngülerindeki en önemli rolü saprofitler ve kemosentetik bakteriler üstlenmektedir Çünkü bunlar doğada her an toprağa düşen organik artıkları ve cesetleri ayrıştırarak inorganik maddelere dönüştürürlerDaha sonra bu yollarla serbest kalan inorganik maddeler yeniden fotosentez ve kemosentez yoluyla kullanılır hale getirilirFotosentez ve kemosentez olaylarıyla tekrar inorganik maddeler organik maddelere dönüştürülür Bu organik artıklar yaprak,odun,kaya parçaları ve hayvan leşleri olabilir Doğada hiçbir zaman madde kaybı söz konusu değildir MADDE DÖNGÜLERİNİN YARARLARI Tüm canlılar dünyanın yüzeyinde ya da yüzeye çok yakın ince bir toprak katmanında yaşarlar ve güneş enerjisinin dışındaki gerekse-nimlerini bu katmanın içerdiği kaynaklardan karşılarlar Eğer yaşa-mın sürmesi için gerekli olan suoksijen ve diğer maddeler sadece bir kez kullanılmış olsaydı hepsi şimdiye kadar tükenmiş olurdu Doğanın tüm işlevlerinin çevrimler halinde düzenlenmiş olması bu işlevlerin sonsuza dek yinelenmesini sağlamaktadırHavasutoprakbitkiler ve hayvanlar arasında sürekli bir alışveriş olması yeryüzünün tüm zenginliklerinin tekrar tekrar kullanılabilmesine ve böylelikle yaşamın sürmesine olanak verir Su Döngüsü : Dünya üzerinde su döngüsü olmasaydı canlıların yaşama olanakları ortadan kalkardıÖrneğin;dünya üzerine ortalama olarak yılda 1000 mm yağış düşmektedirEğer su döngüsü olmasaydı bu miktar sadece 24 mm olacaktıÇünkü havada buhar halinde tutulan su ancak 24 mm yağış verebilecek miktardadırBu nedenle ancak su döngüsüyle bir su damlacığının buharlaşması ve yağış halinde yer yüzüne düşmesi olayı yılda 40-42 kez tekrarlanarak yıllık ortalama 1000 mm yağış meydana getirebilmektedir