Kurt Lewin- Alan Teorisi |
10-09-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Kurt Lewin- Alan TeorisiKURT LEWİN (1890-1947) - ALAN TEORİSİ 19 yüzyıl bilimindeki eğilim, alan ilişkileri açısından düşünmek ve ato-mistik ve elementçi çerçeveden uzaklaşmaktı Gördüğümüz gibi Wertheimer ve Geştalt psikolojisi bu eğilimi yansıtmaktadır Psikoloji içerisindeki alan teorisi kavramı, fizikteki güç alanlan kavramına bir analoji olarak uyanmıştı Psikolojideki alan teorisi (field theory) hemen hemen yalnızca, Geştalt psikolojisinin aktif taraftarlarından birisi olan Kurt Lewin'in çalışmasını kapsar20 Bununla birlikte Lewin'in Geştalt psikolojisiyle ilişkili durumu çok açık değildir Kimi zamanlar Geştalt psikologları arasında sınıflandırılmış olmasına rağmen, ayn fakat ilişkili bir sistemin geliştiricisi olarak da görülmüştür Bağımsız olarak çalışmaya başlamış, fakat daha sonra Geştalt hareketinin merkezi olan Berlin'de Köhler ve 'VVertheimer ile birleşmiştir Kariyerinde muhafazakar "Geştalt düşüncesi çatısının ötesine geçmiştir Lewin'in çalışmalan Geştalt yönelimlidir ancak Geştalt psikologlan algı ve öğrenme üzerinde dururken Lewin ihtiyaçlar, kişilik ve sosyal faktörler üzerinde durmuştur Geştalt psikologlan davranışı açıklamak amacıyla fizyolojik yapılar üzerinde dururken, Lewin psikolojiyi bir sosyal bilimden daha fazlası olarak görmüştür İki sebepten ötürü Lewin'in sistemini Geştalt hareketinin bir detaylandınlışı veya doğal sonucu olarak ele almak meseleyi daha anlaşılır kılacaktır: (a) Lewin bir süre Gestaltçılarla Berlin'de yakın çalışmalar yapmıştı, ve (b) Lewin'in düşünceleri diğer sistemlerden daha çok Geştalt sistemine uygundu Lewin Almanya'nın Mogilno yöresinde doğdu Üniversite eğitimini Freiburg, Münih ve Berlin'de yaptı, psikoloji alanındaki doktora derecesini Berlin'de 1914 yılında aldı Ayrıca matematik ve fizik eğitimi de aldı Demir Çarmıhla ödüllendirildigi askerlik görevinden sonra Berlin Üniversitesine geri döndü Burası Lewin'in Geştalt grubunun üretken ve yaratıcı bir üyesi olduğu, üç kıdemli Gestaltçımn bir meslektaşı olarak görüldüğü yerdir Çağrışım ve motivasyon üzerine önemli araştırmalar yaptı ve alan teorisini geliştirmeye başladı Köhler'e şöyle yazmıştı: "Bu benim hayatımı alt üst edecek olsa da, benim için göçmekten başka bir şans olmadığına inanıyorum" (Benjamin'den alıntı, 1993, s 158-160)21 1932 yılında misafir profesör olarak Stanford Üniversitesinde altı ay geçirdiği dönemde ABD'de zaten iyice tanınmıştı 1933 yılında Nazi tehdidin*den ötürü Almanya'yı kalıcı olarak terk etmeye karar verdi Cornell Üniversitesinde iki yıl kaldı ve 1935 yılında, deneysel çocuk sosyal psikolojisi üzerine bir dizi araştırma yapacağı Iowa Üniversitesine geçti Sosyal psikoloji alanındaki araştırma çabalarının bir sonucu olarak, 2 Levvin'in annesi ve kız kardeşi Nazi toplama kamplarında ölmüştü 1944 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'ndeki (MİT) yeni Grup Dinamikleri Araştırma Merkezini geliştirmek ve başkanlığını yapmak üzere davet edildi Bundan kısa bir süre sonra ölmüş olmasına rağmen (1947), çalışmaları öylesine etkili olmuştu ki, şimdi Michigan Üniversitesi'nde bulunan araştırma merkezi faaliyette kalmaya devam etti Lewin 30 yıllık profesyonel faaliyetleri boyunca kendini insan motivasyonunun genel olarak tanımlanmış alanına adadı Araştırmaları insan dav*ranışının toplam fiziksel ve sosyal bağlamı üzerinde yoğunlaştı Yaşam Alam Lewin 30 yıllık kariyeri boyunca kendini, insan davranışını fiziksel ve sosyal bağlamda tanımlayan ve çok geniş bir şekilde tanımlanan insan motivasyonu konusuna adadı (Lewin, 1936, 1939) Onun psikoloji görüşü nasıl yaşadığımızı ve nasıl çalıştığımızı etkileyen sosyal meseleler üzerinde odaklı ve pratikti Dönemin fabrikalarının çalışma koşullarını insancıllaş-tırmak için yollar aradı Böylece yapılan işin basit bir şekilde hayatı kazanmak için bir yol olmak yerine, daha fazla kişisel doyum getiren bir kaynak olabileceğini düşünüyordu Fizikteki alan teorisi Levvin'i bir insanın psikolojik faaliyetlerinin biı tür psikolojik alanda veya yaşam alanında (life space) ortaya çıktığını düşünmeye yöneltmişti Yaşam alanı bir insanı etkileyebilme ihtimali olan, geçmişe, şimdiye ve geleceğe ait her tür olaydan oluşur Psikolojik bir bakış açısıyla, davranışı yaşamın bu üç yönünün her biri, herhangi bir tek durumda belirleyebilir Yaşam alanı bireyin kendi psikolojik çevresiyle etkileşimi sırasında ortaya çıkan ihtiyaçlarından oluşur Yaşam alanı, bireyin biriktirdiği deneyimin tür ve miktarının bir fonksiyonu olarak çeşitli farklılık dereceleri gösterebilir Deneyim eksikliğinder ötürü bir yeni doğanın yaşam alanında, eğer varsa bile, çok az farklılaşmış alanlar bulunur Oldukça eğitimli ve gelişmiş bir yetişkin, geçmiş deneyimlerinin bir fonksiyonu olarak daha karmaşık ve iyi derecede farklılaşmış biı yaşam alanı gösterir Lewin fizyolojik süreçlere ait teorik düşüncelerini matematiksel biı model kullanarak sunmak istemiştir Tek bir durumla ilgilendiği için İsta tistik yöntemler amacına uygun değildi Belirli bir anda bir insanın muhte mel tüm amaçlarını ve bu amaçların tüm yollarını göstermek amacıyla ya şam alanını haritalandırmak istemiş ve bu görev için yeterli olduğunu his settiği bir (geometri şekli -topoloji- seçmiştir) |
|