Çocuklukda Endişeler

Çocuklukda Endişeler
Çevremizde tehlikeli birşeyler olduğunda ilk tepkimiz endişelenmek olur Hoşa gitmeyen bir durum olduğunda bununla başa çıkmamızı sağlayan bir rol oynar

Aşağıda yaşamın ilk yıllarındaki endişe kaynakları ve çocuklukta endişenin ortaya çıkışıyla ilgili bilgiler bulacaksınız

Yapılan araştırmalar bebeğin anne karnındayken üzgün, mutlu ve korku ifadeleri sergilediğini bulmuşlardır Bebekler doğar doğmaz annenin sesini, kokusunu tanır ve tercih eder Bu durum, bebeğin ihtiyaçlarını düzenlemesi için, anneyi bir partner olarak kabul etmesine yardım eder Bebekte endişeye yol açan öğeler daha çok temel ihtiyaçları ile ilgilidir (doyurulmak, kucaklanmak, öpülmek, altının değiştirilmesi) Anne bu ihtiyaçları düzenli olarak karşılayabildiğinde stres faktörleri elemine edilmiş olur Ancak ihtiyaçlar karşılanmazsa ilk endişeler ortaya çıkmaya başlar Bebek çevreye karşı güvenini kaybeder 12 aylık bir bebeğin ilişkilerinde bir hiyerarşi vardır; anne, baba, bakıcı, büyükanne ve büyükbaba Onlardan ayrıldığında protesto ve direnç ortaya çıkar Ayrılık endişesi 18 ayda en üst düzeydedir Çocuk büyük bir paradoks yaşar Bir yandan anneden uzaklaşıp çevreyi keşfetmek ister bir yandan da annesinin yanında olmak ister Ondan hem yardım ister hem istemez Gerçekte beklediği, uzaklaşıp keşfetmek istediğinde izin verilmesi ama dönüp yardım istediğinde de anneyi yanında görebilmesidir Bu sağlanamazsa endişe duyabilir

Büyüyen çocuk doğru ve yanlış davranışları farketmeye başlarYaptığı bir hareketten dolayı anne babasının ona kızmasıyla onların sevgisini kaybettiğini düşünür Onun için, ebeveynin kızması bunun bir kanıtıdır Bilişsel sınırlılıkları vardır Kızgınlığı sevgi kaybı gibi görüp endişeye düşebilirler Bu nedenle kızgınlık sonrası duyguları konuşmak ve sadece davranışa kızıldığını ifade etmek çok önemlidir

Yaşamın ikinci yılında tuvalet eğitimi endişeye neden olabilir Baskılı eğitim çocuk için önemli bir endişe kaynağıdır Yine bu dönemde cinsiyet farklılıkları endişeye yol açabilir Farkındalık 15 ay civarı gelişir ve iki yaş civarı artar
Çocuğun sahip olduğu ya da diğer cinsiyete göre sahip olamadığı şey onda endişe yaratabilir

Aşırı Endişelenmek

Ne tür durumlar çocuğun yoğun bir endişe duymasına neden olabilir? Bu sorunun cevabı çocuktan coçuğa değişebilir Örneğin yüzme havuzuyla ilk defa karşılaşan bir çocuk panik içinde geri çekilirken diğeri etrafına su atabilir

Bireysel farlılıklara rağmen şu durumlar çocukta yoğun anksiyete doğurabilir;

Ebeveynden sık ve uzun süreler ayrı kalmak,
Ebeveynin, çocuğu kontrol etmek adına kullandığı şu tip sözcükler; ‘Eğer sözümü dinlemezsen seni terk edeceğim’, ‘Seni sevmiyorum’,

Çocuğu eleştiren ifadeler; ‘Sen çok inatçısın, kötüsün, aptalsın, beceriksizsin’,
Çocuğun yaptığı bir şeyle ebeveynine zarar verdiğini düşünmesine yol açan ifadeler; ‘Sen beni öldüreceksin’, ‘Bana kalp krizi geçirteceksin’
Dayak gibi fiziksel cezalar,

Ebeveynin çocuğun güvenliği ile aşırı ilgilenmesi Onun daha dikkatli olmasını sağlamak için sürekli uyarması; ‘Düşeceksin, yaralanacaksın’ gibi,

Aşırı endişe ebeveynden çocuğa geçebilir ve çocuk dünyayı tehlikeli bir yer olarak algılayabilir Çocuk içinden gelen keşfetme dürtüsüyle ebeveynden gelen mesaj arasında çelişkiye düşer,

Ebeveynin çocuğun bilişsel kapasitesiyle aşırı il gilenmesiÇocuğun bilgisini test etmek, sürekli bir şeyler öğretmeye çalışmak çocukta performansı ile ilgili endişe yaratabilir,

Ebeveynin çocuğun iç dünyası ve duygularına aşırı dikkat etmesi Çocuğun ne hissettiğini, duygularını anlamaya çalışması Bu durumda çocuk sahip olduğu negatif hislerden dolayı endişe duyabilir Şunu düşünebilir; ‘Ben üzgün, mutsuz olduğumda ailemde mutsuz oluyor Benden beklenen hep mutlu olmam’

Optimal Endişe Nedir?

Beklenen şey çocuğun belirli bir düzeyde ortaya çıkan endişeyle başa çıkabilmesidir Bu optimal düzey çocuğun yaşı ve duygu durumuna göre değişebilir Bunun için bir matematik formülü yoktur Yeni doğan bir bebeğin acıktığında, strese girmeden yiyeceği bekleyebilmesi istenemez Bununla birlikte büyüdüğünde dürtülerini kontrol edebilir ve isteklerini erteleyebilir
Anneyi yemeğini hazırlarken görmesi onun güven içinde beklemesine neden olur Ebeveynin destekleyen ve dengeli tutumları çocuğun endişeyle başa çıkmasını yardım eder

Eğer endişe iyi ele alınırsa yararlı bir duygu olduğu söylenebilir Endişe henüz oluşmamış bir durumun tehlikeli olabileceği ile ilgili sinyal verir Bu çocuğun tehliaaale başa çıkma yollarını aramasına yardım eder Bu araştırma, çocuk tarafından bulunan çözümler, endişenin zevkli bir keşfe dönüşmesine yol açabilir