Bileşikler - Hidroklorik Asit Nedir?

Hidrojen klorür gazı*nın suda çözünmesiyle elde edilir Bu bileşik gaz halindeyken de, sıvı haldeyken de renk*sizdir ve yakıcı, keskin bir kokusu vardır Hidrojen klorür gazı bazı yanardağlardan ve sıcak su kaynaklarından çıktığı için doğada da bulunur Sanayide ise derişik sülfürik asit ile sodyum klorürün (sofra tuzunun) birlikte ısıtılmasıyla ya da hidrojen ve klor gazlarının denetimli koşullarda doğrudan birleştirilme*siyle elde edilir Nemli havada hidrojen klo*rür gazı beyaz bir dumana dönüşür; bu duman, gazın suda çözünmesiyle oluşan hidroklorik asit damlacıklarıdır
19 yüzyılın başlarında hidrojen klorür gazı sudkostik (sodyum hidroksit) üretiminde bir yan ürün olarak açığa çıkar ve ayrı bir kapta toplanmadığı için doğrudan havaya karışırdı Çok geçmeden bu gazın insan sağlığını bozdu*ğu, bitki örtüsünün yok olmasına ve akarsu-lardaki balıkların ölmesine yol açtığı anlaşıldı Bu olumsuz etkilerini önlemek üzere, gazı içi taş döşeli kulelerden geçirirken bir yandan da taşların arasından su sızdırma yöntemi denen*di Böylece hidrojen klorür suda çözünüyor ve hidroklorik aside dönüşüyordu Bu asitten birçok alanda yararlanılabileceği anlaşılınca, çevre sağlığı açısından büyük tehlike yaratan zararlı bir atık yerine çok yararlı bir yan ürün elde edilmiş oldu
Hidroklorik asit metalürjide demir ve çelik levhaların kirini, pasını temizleyerek galva-nizlemeye (çinkoyla kaplamaya) ya'da teneke yapımına (kalayla kaplamaya) hazır duruma getirmek için kullanılır Kuru pillerin temel maddesi olan amonyum klorür (nışadır) üreti*minde, boyarmaddelerin, çeşitli ilaç, parfüm ve plastiklerin, örneğin polivinil klorürün (PVC) yapımında önemli bir başlangıç mad*desidir Ayrıca ham petrolün kuyulardan akışını kolaylaştırmak ve kemiklerden tutkal elde etmek için de hidroklorik asitten yararla*nılır Derişik nitrik asit katılmış hidroklorik asit, altın ve platin gibi soy metallerin bilinen tek çözücüsüdür; bu yüzden simyacıların "kral suyu" diye adlandırdıkları bu karışım eskiden altının saflığını sınamak için kullanı*lırdı İnsanın mide salgı*sında da çok az miktarda hidroklorik asit bulunur ve yiyeceklerin sindirilmesine yar*dımcı olur
Kullanım için satışa sunulan ve kimyasal açıdan katışıksız olmayan hidroklorik asidin ticaretteki bir adı da "tuzruhu"dur