Şükrü Kaya |
08-20-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Şükrü KayaŞükrü Kaya Siyasetçi Doğum tarihi 1883 Doğum yeri İstanköy, Osmanlı Devleti Ölüm tarihi 10 Ocak 1959 Ölüm yeri İstanbul, Türkiye Cumhuriyeti Eğitimi Üniversite Mesleği Hukuk Şükrü Kaya (1883, İstanköy - 10 Ocak 1959, İstanbul), Osmanlı Devleti'nin son yıllarında çeşitli devlet görevleri yaptıktan sonra, Kurtuluş Savaşı'na katılmış, savaşın ardından kısa bir dönem İzmir Belediye Başkanlığını üstlendikten sonra Atatürk'ün yakın çalışma arkadaşlarından biri olmuş devlet ve siyaset adamıdır 1883'de İstanköy'de doğdu İlk ve ortaöğrenimini İstanköy'de yaptı Midilli İdadisi'ni bitirdi İstanbul'a giderek Galatasaray Sultanisi'ne girdi, burada okurken aynı zamanda Hukuk Mektebine devam etti 1908 yılında Hukuk Mektebi'ni bitirince Paris'e gitti, burada Hukuk Fakültesini bitirdi Türkiye'ye dönünce Hariciye Nezaretinde katiplikle devlet hizmetine başladı Mülkiye müfettişi oldu Aşair ve Muhacirin (Aşiretler ve göçmenler) Genel Müdürü oldu Mülkiye Müfettişi olarak Anadolu'da ve Irak'ta bulundu Sonra görevinden ayrılarak İzmir'e gitti Buca Sultanisinde bir süre öğretmenlik yaptı Mondros Mütarekesinden sonra İzmir Müdafaai Hukuk Cemiyetine girerek dış ilişkiler bölümünde çalıştı Milli Mücadele için yaptığı çalışmalar yüzünden tutuklanarak İstanbul'daki Bekirağa Bölüğüne gönderildi İstanbul'un işgalinden sonra Malta'ya sürüldü Malta'dan kaçarak Avrupa'ya gitti Bir süre İtalya ve Almanya'da kaldıktan sonra Anadolu'ya geldi ve Milli Mücadeleye katıldı Birinci Lozan Konferansı'na giden heyette danışman olarak çalıştı Konferansta bulunduğu sırada İzmir Belediye Başkanlığına seçildi II Dönem Menteşe, III, IVve V Dönem Muğla Milletvekilliği yaptı 1924 yılında İsmet Paşa Hükümetinde Tarım Bakanlığı yaptı Fethi Bey Hükümetinde Dışişleri Bakanlığına getirildi (1923-1924) Hükümetin istifasıyla bu görevden ayrıldı 4 İsmet Paşa Hükümetinde İçişleri Bakanlığı'nda bulundu Bundan sonra Atatürk'ün ölümüne kadar kurulan bütün hükümetlerde (1927-1938) aynı görevi sürdürdü Cumhuriyet tarihinde en uzun süre İçişleri Bakanlığı yapan siyasetçidir (4028 gün) Bu arada CHP Genel Sekreterliğine de getirilmişti ama Atatürk'ün vefatından sonra Cumhurbaşkanı seçilen İsmet İnönü, Başvekil Celal Bayar'dan, Dahiliye Vekili Şükrü Kaya ve Hariciye Vekili Dr Tevfik Rüştü Aras'ın derhal istifa etmelerini istemesi üzerine 11 Kasım 1938'de bakanlık görevinden ayrıldı Siyasetin yanı sıra yazarlık yapan Şükrü Kaya, Daniel Defoe'dan Robinson Crusoe (1923), Henri Berau'dan Şişko (1924), Charles Rist ve Charles Gide'den Günümüze kadar iktisadi mezhepler tarihi (1927), Bukley'den Eski Yunan Masalları ve Albert Mathiez'den Fransız İhtilali (1950) adlı eserleri dilimize çevirdi Cumhuriyet gazetesinde makaleler yazan Şükrü Kaya'nın 1927-1937 yılları arasındaki konuşmaları ve yazıları da kitap olarak yayımlandı Ayrıca 1935-1938 yıllarındaki söylevlerinin bir bölümü, Türkçe ve Fransızca broşür olarak çıktı Şükrü Kaya 1959 yılında İstanbul'da öldü Önce gelen : Mehmet Cemil Uybadın Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanı 1 Kasım 1927 - 11 Kasım 1938 Sonra gelen : Refik Saydam Önce gelen : İsmet İnönü Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı 21 Kasım 1924 - 4 Mart 1925 Sonra gelen : Tevfik Rüştü Aras Önce gelen : Zekai Apaydın Tarım Bakanı 31 Ağustos 1924 - 21 Kasım 1924 Sonra gelen : Hasan Fehmi Ataç TC İçişleri Bakanları Ahmet Ferit Tek | Mehmet Recep Peker | Mehmet Cemil Uybadın | Şükrü Kaya | Refik Saydam | Faik Öztrak | Ahmet Fikri Tüzer | Mehmet Recep Peker | Hilmi Uran | Şükrü Sökmen Süer | Münir Hüsrev Göle | Emin Erişirgil | Rüknettin Nasuhioğlu | Halil İbrahim Özyörük | Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu | İbrahim Ethem Menderes | Namık Gedik | İbrahim Ethem Menderes | Namık Gedik | Muharrem İhsan Kızıloğlu | Fahrettin Özdilek | Ahmet Topaloğlu | Kemal Sahir Kurutluoğlu | Hıfzı Oğuz Bekata | İlyas Seçkin | Orhan Öztrak | İsmail Hakkı Akdoğan | İzzet Gener | Mehmet Faruk Sükan | Salih Ragıp Üner | Haldun Menteşeoğlu | Hamdi Ömeroğlu | Ferit Kubat | Mukadder Öztekin | Oğuzhan Asiltürk | Mukadder Öztekin | Oğuzhan Asiltürk | Ahmet Sabahattin Özbek | Mustafa Necdet Uğur | Korkut Özal | İrfan Özaydınlı | Hasan Fehmi Güneş | Vecdi İlhan | Mustafa Gülcügil | Orhan Eren | Selahattin Çetiner | Ali Tanrıyar | Yıldırım Akbulut | Ahmet Selçuk | Mustafa Kalemli | Abdülkadir Aksu | Mustafa Kalemli | Sabahattin Çakmakoğlu | İsmet Sezgin | Beytullah Mehmet Gazioğlu | Nahit Menteşe | Teoman Ünüsan | Ülkü Gökalp Güney | Mehmet Ağar | Meral Akşener | Murat Başesgioğlu | Kutlu Aktaş | Cahit Bayar | Sadettin Tantan | Rüştü Kazım Yücelen | Muzaffer Ecemiş | Abdülkadir Aksu | Osman Güneş | Beşir Atalay TC Dışişleri Bakanları Bekir Sami Bey | Ahmet Muhtar Mollaoğlu | Yusuf Kemal Tengirşenk | İsmet İnönü | Şükrü Kaya | Tevfik Rüştü Aras | Şükrü Saracoğlu | Numan Menemencioğlu | Hasan Saka | Necmettin Sadık Sadak | Mehmet Fuad Köprülü | Fatin Rüştü Zorlu | Selim Rauf Sarper | Feridun Cemal Erkin | Hasan Esat Işık | İhsan Sabri Çağlayangil | Osman Olcay | Haluk Bayülken | Turan Güneş | Melih Esenbel | Gündüz Ökçün | Hayrettin Erkmen | İlter Türkmen | Vahit Melih Halefoğlu | Mesut Yılmaz | Ali Bozer | Ahmet Kurtcebe Alptemoçin | Safa Giray | Hikmet Çetin | Mümtaz Soysal | Murat Karayalçın | Erdal İnönü | Coşkun Kırca | Deniz Baykal | Emre Gönensay | Tansu Çiller | İsmail Cem | Şükrü Sina Gürel | Yaşar Yakış | Abdullah Gül | Ali Babacan | Ahmet Davutoğlu TC Tarım Bakanları Zekai Apaydın | Şükrü Kaya | Hasan Fehmi Ataç | Mehmet Sabri Toprak | Mustafa Rahmi Köken | Reşat Muhlis Erkmen | Şakir Kesebir | Faik Kurdoğlu | Şevket Raşit Hatipoğlu | Tahsin Çoşkan | Ali Cavit Oral | Nihat İyriboz | Nedim Ökmen | Esat Budakoğlu | Feridun Üstün | Osman Tosun | Mehmet İzmen | Mehmet Turan Şahin | Turhan Kapanlı | Bahri Dağdaş | Ali Mesut Erez | Mehmet İlhami Ertem | Orhan Dikmen | İlyas Karagöz | Ahmet Nusret Tuna | Korkut Özal | Reşat Aktan | Fikret Gündoğan | Fehim Adak | Mehmet Yüceler | Cemal Külahlı | Sabahattin Özbek | Hüsnü Doğan | Lütfullah Kayalar | İlker Tuncay | Necmettin Cevheri | Refaiddin Şahin | Nafiz Kurt | İsmet Attila | Musa Demirci | Mustafa Taşar | Mahmut Erdir | Hüsnü Yusuf Gökalp | Sami Güçlü | Mehmet Mehdi Eker | Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterleri Recep Peker | Şükrü Kaya | Refik Saydam | Faik Öztrak | Ahmet Fikri Tüzer | Memduh Şevket Esendal | Nafi Atuf Kansu | Tevfik Fikret Sılay | Kasım Gülek | İsmail Rüştü Aksal | Kemal Satır | Bülent Ecevit | Şeref Bakşık | Kamil Kırıkoğlu | Orhan Eyüboğlu | Mustafa Üstündağ | Ertuğrul Günay | Adnan Keskin | Tarhan Erdem | Oya Araslı | Önder Sav İzmir Belediye Başkanları Osmanlı Dönemi Kuruluş dönemi: (1868-1895) Evliyazade Hacı Mehmet Efendi | Helvacızade Emin Bey | Evliyazade Hacı Mehmet Efendi | Ragıp Paşa | Yahya Hayati Paşa Hacı Mehmet Eşref Paşa (1895-1902) | Tevfik Paşa (1908) | Ali Nazmi Bey (1908-1910) | Ethem Taşlıoğlu (1911-1912) | Evliyazade Refik Bey (1913-1918) Yunan işgali dönemi: Hacı Hasan Paşa (1919-1922) Cumhuriyet Dönemi Şükrü Kaya (1922-1924) | Muammer Uşaklıgil (1924) | Hüseyin Aziz Akyürek (1924-1925) | Ahmet Hulusi Alataş (1928-1930) | Sezai Göker (1930-1931) | Behçet Uz (1931-1940) | Reşat Leblebicioğlu (1941-1949) | Hulusi Felek (1950) | Rauf Onursal (1950-1954) | Selahattin Akçiçek (1954-1955) | Enver Dündar (1955-1957) | Faruk Tunca (1957-1960) | Sefa Poyraz (1960) | Burhanettin Uluç (1960-1961) | Enver Saatçigil (1962-1963) | Rebii Başol (1963) | Osman Kibar (1963-1973) | İhsan Alyanak (1973-1980) | Cahit Günay (1980-1983) | Ceyhan Demir (1983-1984) | Burhan Özfatura (1984-1989) | Yüksel Çakmur (1989-1994) | Burhan Özfatura (1994-1999) | Ahmet Piriştina (1999-2004) | Aziz Kocaoğlu (2004-) 2 Hükümet - 2 İnönü Hükümeti (6 Mart 1924 - 22 Kasım 1924) Başvekil İsmet İnönü Adliye Vekili Mustafa Necati Uğural Müdafa-i Milliye Vekili Kazım Özalp Dahiliye (İçişleri) Vekili Ahmet Ferit Tek Hariciye (Dışişleri) Vekili İsmet İnönü Ziraat Vekili Zekai Apaydın () Şükrü Kaya Ticaret Vekili Hasan Saka Maliye Vekili Mustafa Abdülhalik Renda () Mehmet Recep Peker Maarif Vekili Hüseyin Vasıf Çınar Nafia (Bayındırlık) Vekili Süleyman Sırrı Bey Mübadele, İmar ve İskan Vekili Mahmut Celal Bayar () Refet Canıtez Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sosyal Yardım) Vekili Refik Saydam 3 Hükümet - Ali Fethi Okyar Hükümeti (22 Kasım 1924 - 3 Mart 1925) Başvekil Ali Fethi Okyar Adliye Vekili Mustafa Necati Uğural Müdafa-i Milliye Vekili Kazım Özalp Dahiliye (İçişleri) Vekili Mehmet Recep Peker Hariciye (Dışişleri) Vekili Şükrü Kaya Ziraat Vekili Hasan Fehmi Ataç Ticaret Vekili Ali Cenani Maliye Vekili Mustafa Abdülhalik Renda Maarif Vekili Şükrü Saracoğlu Nafia (Bayındırlık) Vekili Feyzi Pirinççioğlu Mübadele, İmar ve İskan Vekili Mahmut Cemil Uybadın Bahriye (Denizcilik) Vekili İhsan Eryavuz 5 Hükümet - 4 İnönü Hükümeti (1 Kasım 1927 - 27 Eylül 1930) Başvekil İsmet İnönü Adliye Vekili Mahmut Esat Bozkurt Müdafa-i Milliye (Milli Savunma) ve Bahriye (Denizcilik) Vekili Mustafa Abdülhalik Renda Dahiliye (İçişleri) Vekili Şükrü Kaya Hariciye (Dışişleri) Vekili Tevfik Rüştü Aras Ziraat ve Ticaret Vekili Mustafa Rahmi Köken İktisat Vekili Şakir Kesebir () Mustafa Rahmi Köken Maliye Vekili Şükrü Saracoğlu Maarif Vekili Mustafa Necati Uğural () Mehmet Recep Peker () Hüseyin Vasıf Çınar () İsmet İnönü () Cemal Hüsnü Taray () Refik Saydam Nafia (Bayındırlık) Vekili Behiç Erkin () Mehmet Recep Peker Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sosyal Yardım) Vekili Refik Saydam 6 Hükümet - 5 İnönü Hükümeti (27 Eylül 1930 - 4 Mayıs 1931) Başvekil İsmet İnönü Adliye Vekili Yusuf Kemal Tengirşenk Müdafa-i Milliye (Milli Savunma) Vekili Zekai Apaydın () Mustafa Abdülhalik Renda Dahiliye (İçişleri) Vekili Şükrü Kaya Hariciye (Dışişleri) Vekili Tevfik Rüştü Aras İktisat Vekili Mustafa Şeref Özkan Maliye Vekili Şükrü Saracoğlu () Mustafa Abdülhalik Renda Maarif Vekili Esat Sagay Nafia (Bayındırlık) Vekili Hilmi Uran () Zekai Apaydın Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sosyal Yardım) Vekili Refik Saydam 7 Hükümet - 6 İnönü Hükümeti (4 Mayıs 1931 - 1 Mart 1935) Başvekil İsmet İnönü Adliye Vekili Şükrü Saracoğlu Müdafa-i Milliye (Milli Savunma) Vekili Zekai Apaydın Dahiliye (İçişleri) Vekili Şükrü Kaya Hariciye (Dışişleri) Vekili Tevfik Rüştü Aras İktisat Vekili Mustafa Şeref Özkan () Mahmut Celal Bayar Maliye Vekili Fuat Ağralı () Mustafa Abdülhalik Renda Maarif Vekili Esat Sagay () Refik Saydam () Reşit Galip Bey () Zeynel Abidin Özmen () Yusuf Hikmet Bayur Nafia (Bayındırlık) Vekili Ali Çetinkaya () Hilmi Uran () Fuat Ağralı Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sosyal Yardım) Vekili Refik Saydam 8 Hükümet - 7 İnönü Hükümeti (1 Mart 1935 - 25 Ekim 1937) Başvekil İsmet İnönü Adliye Vekili Şükrü Saracoğlu () Yusuf Kemal Tengirşenk Müdafa-i Milliye (Milli Savunma) Vekili Kazım Özalp Dahiliye (İçişleri) Vekili Şükrü Kaya Hariciye (Dışişleri) Vekili Tevfik Rüştü Aras İktisat Vekili Mahmut Celal Bayar Maliye Vekili Fuat Ağralı Maarif Vekili Zeynel Abidin Özmen () Saffet Arıkan Nafia (Bayındırlık) Vekili Ali Çetinkaya () (v) Sırrı Day () Ali Çetinkaya Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sosyal Yardım) Vekili Refik Saydam Ziraat Vekili Şakir Kesebir () Reşat Muhlis Erkmen Gümrük ve İnhisarlar Vekili Ali Rana Tarhan 9 Hükümet - 1 Bayar Hükümeti (25 Ekim 1937 - 11 Kasım 1938) Başvekil Mahmut Celal Bayar Adliye Vekili Şükrü Saracoğlu Müdafa-i Milliye (Milli Savunma) Vekili Kazım Özalp Dahiliye (İçişleri) Vekili Şükrü Kaya Hariciye (Dışişleri) Vekili Tevfik Rüştü Aras İktisat Vekili Şakir Kesebir Maliye Vekili Fuat Ağralı Maarif Vekili Saffet Arıkan Nafia (Bayındırlık) Vekili Ali Çetinkaya Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sosyal Yardım) Vekili Ahmet Hulusi Alataş Ziraat Vekili Şakir Kesebir () Faik Kurdoğlu Gümrük ve İnhisarlar Vekili Ali Rana Tarhan Bir Türk siyasetçi ile ilgili bu madde taslaktır Kaynak : Wikipedia |
|