Kuyumculuk Terimleri Sözlüğü K

Kuyumculuk Terimleri Sözlüğü K

KABARA:Kadın takılarındaki süs biçimlerinden birinin adıdır Yarım küre biçiminde olup içleri boştur

KABARTMA: Gümüş kakma işçiliğinden değil de görüntüsünden yola çıkılarak verilen ad

KAFKAS KALEMİ:Kalemkarlıkta bir çeşit uygulamanın adıdır

KAL:maden külçelerini ateşte eriterek arıtmak

KALEMKAR:Kalemle, kalem işi denilen tekniği uygulayan usta

KALIP:Sıvamacılıkta, tasarlanan biçimin kağıt üzerinde çizilmesinden sonra tornada ağaç ve kütük demirden hazırlanan biçim

KALP AKÇA:Taklit gümüş para hakkında kullanılan bir deyimdir

KAPLAN GÖZÜ:Altın sarısı yada esmer renkli, ince damarlı yada telsi yapıda bir kuvarstır

KARA KURUŞ:Osmanlı memleketlerinde kullanılan yabancı paralardan Portekiz Escudosu ile Alman Talerine verilen ad

KARA KUYUMCU:eskiden kullanılan bir kuyumculuk deyimidirHer işi yapan usta demektir

KAŞIKÇI ELMASI:İstanbulun Kumkapı semtinde yaşlı bir kişi tarafından bulunup iki tahta kaşığa ekiciye satıldığı söylenir

KAHİ:Türkçede kake Telkaride kullanılan bir süsleme adı Yuvarlak yay biçiminde olan telden yapılmış küçük yuvarlaklarEski dilde kake açma, simit açma bir hamur içişinin adı idi

KAKMA:Gümüş eşya üzerinde çelik kalem darbeleri ile hazırlanan her türlü kakma ve çökertme tekniği ile yapılmış işçilik

KALAY: Ak kurşun Hafif kül renginde ve gümüşe benzer ak, yumuşak bir madendir İçine %50 oranında kurşun karıştırılarak lehim elde edilir

KALEM:Altın ve gümüş levha yada eşya üzerine çizilmiş her türlü biçime kakma, kesme ve sade kalem işçiliklerini işlemekte kullanılan ucu sivri çelik çubuk Yapılacak işin durumuna göre kullanılan birçok çeşidi vardır

KAYNAK: Birleştirme, gümüş kaynağı, lehim, perçin

KAYNAK YÜRÜTME:Kaynak yapılacak gümüş ile kaynak olarak kullanılacak gümüş arasında ayar farkı az olur ise gümüş kaynak yürümez, yani kaynak güç gerçekleşir90 ayar gümüş eser için en az 800 ayar kaynak gümüş hazırlanmalıdır

KALHANE:Kalın arıtıldığı iş yeri Süprüntü durumunda her çeşit pislikle kalhaneye gelen karışım, burada çeşitli fizik ve kimya yöntemleri ile içindeki istenilen madenlere ayırtılır

KANAL MIHLAMA:Alafranga mıhlamada karşılıklı kıyıların içinde kanallar açarak taşların bu gizli kanallara oturtularak tutturulup yerleştirilmesine verilen adtır Geversesiz, çapaksız bir mıhlama biçimidir

KANIŞKA:Para kesesi

KAPLAMA:Değerce düşük olan madenlerin, kendisinden daha değerli altın ve gümüş gibi bir başka madenle kaplanması işlemidir

KATMER: Asar üzerinde oluşan kabuk kaldırılır, ince ve yada maden zımpara kağıdı ile tesfiyesi yapılarak astar yeniden eksiksiz duruma getirilir

KEDİGÖZÜ:Sarı yeşilimsi ve kül renginde yada sarı saydam bir kuarstır

KEHRİBAR:Çam gibi reçineli ağaçların reçinelerinin yüzyıllarca toprak altında basınç altında kalması ile oluşur

KELEP:İkiden çok inci dizisinin burulup kolye yapılmış biçimine denirBu diziler birbirleri üzerine buruldukları için ardalı burma kolye yada gerdanlıktır

KEMESE:Levha altın

KESE:İçine altın yada gümüş paraların konulduğu meşin yada kumaş para torbası

KILTESTERESİ:Delik işi denilen uygulamada kullanılan ince dişli kesici alet Eskiden delik ileri keskin ağızlı kalemlerle yapılırdıYarım yüzyılı aşkın bir dönemden beri Delik işleri kıl testeresi ile yapılmaktadır Bu çelik testere kıllarının, yani bıçkılarının maden kesenleri için ½ mm incelikten 2mm kalınlığa değin çeşitli diş kalınlıkları olanları vardır

KIRAT:Elmas ve zümrüt gibi değerli taşların tartısında kullanılan iki desigramlık ağırlık ölçüsü birimi 1 kırat 0,2 gr dır

KILAVUZ:Tuna Bulgarcısında alet adı

KIZIL YAKUT:Açık kırmızı ile koyu kırmızı arasında renk gösterir Güvercin kanı kırmızısı olanı en beğenilenidir

KOL:Hasır örgüsünde zigzag biçimleri verilmiş tellerin çukur kısmının adı

KOLYE:Yivig, Çındar Sağlam bir ipe yada zincire geçirilmiş çeşitli maden, porselen, cam gibi nesnelerden yapılmış boyna takılan ziynet eşyası

KORAK:Dövücülükte sıkça kullanılan bir örstür Her iş kesinlikle bir kez korak üzerinden geçer tezgahı ters “L” biçiminde tespit edilir

KOVŞAMAK:Koğuş ağacı dalı ile cilalamak

KÖSTEK:Saat zinciri Cep saatlerinin gümüş bir zincirle boyna asılması yada yeleğe iğnelenmesi biçiminde kullanılmasına denir Kösteklerin çeşitleri çoktur, en ünlüleri ise Arnavut kösteği, arpalı kösteği, İstanbul işidir

KÖZEĞİ:Köyde denilen maden eritme ocaklarına, ocak ateşini karıştırmaya yarayan uzun demir çubuk

KUFİ YAZI:Adını il yazıldığı şehirden alan bir arap çeşididirSüslü nesih,talik ve rikadan sonra kullanılmıştırDaha çok kitap kapaklarında ve bina alınlarında ve kitabelerde görülür

KUMPAS:Çukurları ve tümsekleri olan kalıpların ölçülerini almaya yarayan pergel cinsi bir alet

KUNTRES:30-40 cm yüksekliğinde tezgaha dik tespit edilen bir dövücü örsüdür Sahan örsüde denir Bu örste işlerin perdahları vurulur

KURBA:Kadın takılarındaki bir süsleme adı çoğunlukla gümüşte bu adı alır

KUYUMCU: a-)Kuyum işçiliği yapan sanatkar b-)Kuyum işini satan esnaf Her ikisine de kuyumcu denilmektedir Başlangıçta yapan ve satan tek kişi idi İş dükkanın arka kısmında yapılır önde satılır

KUM,DÖKÜM KUMU:Dökümcülükte kullanılan kalıp kumu

KUM KALEMİ:Gümüş kakmacılıkta zeminde yada istenilen yerlerde ustanın kendisini hazırladığı ucu pütürlü kalem

KUMLAMA:Gümüşçülükte pütürlü yüzey elde etmeye denir 1 Gerçek kumla yapılan kumlamalar 2 Kum kalemi ile yapılan kumlamalar

KUŞAK:Manda derisinden yapılma madeni halkaları bulunan ve haddeden tel çekmek için kullanılan kuşak

KUYUM:Değerli madenler ve taşlardan çeşitli teknikler kullanılarak yapılmış sanat değeri yüksek takıÇeşitleri sayılamayacak denli çoktur

KUYUMCUBAŞI:Saray kuyumcularının başkanı idi kuyumcu başı saray dışında kendisini kabul ettirmiş, güvenilir ve işinin uzmanı kişiler arasından seçilirdi

KÜLÇE:24 ayar altın yada 1000 ayar gümüşün potada eritilerek kalıba dökülmüş durumu

KÜPE:Kulak memesinin delinmesinden sonra, ince bir tel çengelle kulan memesine geçirilen sayılamayacak derecede çeşitleri olan, kadınların ve kimi erkeklerin taktıkları ziynet eşyası