Cumhuriyet Bayramı|Tiyatro Tarihi Ve Skeçler

Cumhuriyet Bayramı
ŞAHISLAR
FİLİZ (Kız çocuk) — FİDAN (Kız çocuk) — MERAL (Kız çocuk) — CEYLÂr (Kız çocuk) — NAR (Erkek çocuk) BULUT (Erkek çocuk) — COŞAN (Erkek çocuk) — YILDIZ (Erkek çocuk) GÜNDÜZ (Erkek çocuk) — AYHj (öğretmen)
1 SAHNE
(Sabah, ders saatinden evvel Hazırlanmış bir sınıf Filiz sırasında meşgulken Fidan girer)
FİDAN — A Filiz, ne kadar erken gelmişsin Artık bu derecesi de olur mu? Bari bundan sonra güneş doğmadan gel
FİLİZ — Ya sen? Sen pek mi geç kalmışsın Baksana ortalıkta senden başka kimse var mı?
FİDAN — Sen bana bakma Ben annemden dayak yedim de onun için böyle sabah sabah dışarıya uğradım
FİLİZ — Sen de bana bakma Ben de dün akşam öğretmenden ceza aldım da bu gece burada yattım
FİDAN (Pencereden bakarak) — A A Karşıdan Meral'le Çınar da geliyor İşte Ceylân da arkalarında Bulut, Coşan, Yıldız hepsi geliyorlar
FİLİZ — Elbet gelecekler Yalnız sen mi annenden dayak yedin? Onlar da yemişlerdir FİDAN — Peki Sen orada ne yapıyorsun?
FİLİZ — Karınca çocuk hikâyesini okuyorum
FİDAN — Bugünkü ödevini yaptın mı?
FİLİZ — Ne ödevi?
FİDAN — Bugün ne ödevi olduğunu bilmiyor musun?
FİLİZ— Yo
FİDAN — A Ayol, geçen hafta öğretmen ödev vermişti ya Türk devriminde hangi yeniliğin en büyük olduğunu hazırlayacak değil miydik?
FİLİZ — Benim haberim yok
FİDAN — Sahi mi? Demek şimdi sen hiç bir şey hazırlamadın?
FİLİZ— Yoo
(Meral, Çınar, Ceylân, Bulut, Coşan, Yıldız, Pınar, Gündüz; hepsi birden girerler)

2 SAHNE

FİDAN — Çocuklar, Filiz hiç bir şey hazırlamamış Bugünkü ödevden haberi bile yokmuş HEPSİ BİRDEN — Eyvah, eyvah
FİDAN (Filiz'e) — Peki, sen şimdi öğretmene ne cevap vereceksin
FİLİZ — Ne sorarsa onun cevabını vereceğim
FİDAN — İyi amma bir şey hazırlamamışsın ki
FİLİZ — Hazırlamağa ne lüzum var, söylerim
HEPSİ BİRDEN — Haydi, söyle bakalım, söyle bakalım
FİLİZ — Peki, söyleyeyim Bence Türk devriminin en büyük tarafı kadınlığı yükseltmesidir Bunu hemen anlayıver-mek için bir kere kendi kendimize bakmak yeter örnek olarak ben bir günlük hayatımı size anlatayım Bu sabah güneşle beraber kalktım Yıkanıp tarandıktan ve kahvaltı ettikten sonra siyah göğüslüğümü giydim Derslerimi bir kere gözden geçirdim Çantamı ve yemeğimi alarak sokağa çıktım Geze geze okula geldim Bugün burada beş ders okuyup birçok şeyler öğrendikten sonra eve döneceğim Çantamı bırakıp gezmeğe çıkacağım Biraz kırları, biraz babamın dairesini, biraz da kütüphaneyi dolaşacağım Akşam üstü koltuğumda bir sürü mecmua ve kitapla odama gireceğim Artık bütün dünya benimdir Böylece günler, aylar, yıllar geçecek Ben ilkokulu, ortaokulu ve yüksek tahsili bitirerek iyi bir kafa sahibi olacağım O zaman yıllardan beri düşündüğüm ülküme artık yaklaşacağım: Bir idarehane açacak, bir kadınlık gazetesi çıkaracağım Milletimizi daha fazla yükseltmek için, kadınlarımızın daha çok yükselmesine çalışacağım ve Türk kadınının bütün dünya kadınlarından daha üstün olduğunu cihana tanıtacağım Şimdi düşünün Türk devrimi bana bütün bu fırsatları hazırlamamış, önüme bu yolları açmamış olsaydı bunu yapabilir miydim? Türk devrimi olmasaydı belki ben de haminnem gibi yedi yaşında çarşaf giyecek, dokuzunda hafız olacak, fakat iki kelimeyi bir araya getirip söyleyemeyecek ve yazamayacaktım Üstümüzdeki yıldızlara baktıkça onları göklerin duvarlarına çakılmış altın çiviler zannedecek, dünya ve hayat hakkında en küçük bir meseleyi halledemeyecektim Yani yaşayış itibariyle, benim meşe ağacından yahut araba atlarından farkım olmayacaktı Hattâ onlardan daha bedbaht olacaktım Çünkü onlar hiç olmazsa, tabiatın en küçük hayvancıklara bile esirgemeden verdiği havadan ve güneşten istedikleri kadar istifade ederler Ben kalın perdeler arkasında, bu en basit ve en tabiî haklardan bile mahrum yasayacak, en acısı, bilgisizliğim yüzünden bu felâketin farkında olmayacaktım Bunları düşündükçe haminnemin, hattâ annemin yaşayışı hayret ve sevinçten çıldıracağım geliyor ve diyorum ki, Türk devriminin en büyük eseri kadınlığı yükseltmesidir
HEP BİRDEN (Gülerek) — Oh Oh Filiz hiç hazırlanmamış
FİLİZ (Fidan'a) — Haydi sen söyle bakalım, sen ne hazırladın?
FİDAN — Ben şapka devrimini hazırladım Babama sordum Birçok kitaplar okudum öğrendim ki; biz eskiden şapka değil, fes, sarık, külah, kavuk ve daha bilmem neler giyermişiz Bütün bunlar çok eski ve ilkel şeylermiş İnsanlar arasında kıyafetin elbette bir tesiri var Kafamızın içini ne kadar işlersek işleyelim, ona medenî bir kıyafet vermeden kendimizi tanıtamaz ve sözümüzü dinletemeyiz Avrupalılar bizi öyle mısır koçanı gibi uzun püsküllü kıpkırmızı bir fesle, üç etek cübbelerle, yedi arşın mermer sahi sarıkla görünce pek haklı olarak önem vermez ve bundan yüz, üç yüz sene evvelki adamlar zannederlermiş Ben bile bugün o eski kavuklu şalvarlı resimleri görünce ne kadar gülüyorum Geçen gün bizim eski kıyafetimizde gezen iki doğulu seyyah gördüm de Karagöz'le Hacivat sokağa çıkmış sandım Asıl mesele: Cahil ve dindar halk bu kıyafetin değişmesini eskiden beri istemezmiş Bilhassa başına şapka geçirenler gâvur sayılır ve öldürülürmüş Bugün memleketimize gelen bazı yabancılar, karşılarında aynen, Berlin, Paris sokaklarındaki adamları görünce kendilerini henüz bir Avrupa şehrinde zannederek Türkiye'ye ne zaman çıkacaklarını soruyorlar
MERAL (Fidan a) — Sen bunun sırrını şapka devriminde mi buluyorsun? Şüphesiz şapka devrimi çok büyük Fakat onu da hazırlayan başka bir devrim var Sen kafanın içini değiştirmeden dışım zor değiştirirsin Bence Türk devriminin bundan daha büyük tarafı halka dini öğretmesidir Halk dinin ne demek olduğunu öğrenince şapka giyene artık gâvur demez Eski devirde padişahlar halkı daha kolay soyabilmek için, onlara din namına birçok korkunç öğütler verir ve onları miskinleştirirlermiş Bilgiden, teşebbüsten, insanlık gururundan mahrum kalan halk padişahı Allah'ın vekili sanır ve onun dediğine körü körüne kanaldı Türk devrimi, bu yüzlerce yıldan beri kökleşmiş olan inanışları bir hamlede söküp attı Millete dinin ve dünyanın ne demek olduğunu açıkça gösterdi
ÇINAR (Meral'e) — İyi amma, tarih devrimi yapılmasaydı senin din devrimini de yarım kalırdı Türk tarihinin tetkiki halka gösterdi ki hakiki din yüzyıllardan beri birçok masallarla karıştırılan din değildir Ve gene Türk tarihinin tetkiki gösterdi ki Türk Milleti küçük bir sülâlenin esiri değil, öyle yüzlerce sülâle yetiştirmiş ve bütün dünyaya medeniyet tohumu atmış eski bir varlıktır Bu büyük hakikati Türk devrimine kadar ne Türkler, ne de Avrupa biliyordu Yeni Türk çocuklarına milletlerinin bu asil gururunu ve şuurunu veren Türk devrimi burada en büyük eserini göstermiştir Çünkü yükselmek isteyen bir millete her şeyden evvel Millî gurur lâzımdır
CEYLÂN (Çınar'a) — Çok güzel söyledin, Çınar Fakat bu tarihi halka okutmak ve bu millî gururu duyurmak için ne ister biliyor musun? Maarif Bu memleketin asırlardan beri en büyük derdi bilgisizliktir Milyonlarca halk en basit okuyup yazmayı bile bilmiyordu Bugün okulsuz Türk köyü, öğretmensiz Türk çocuğu yoktur İşte devrimin en şanlı tarafı BULUT (Ceylân'a) — Ceylân, ya dil? Maarif ne ile olur? Eski idare halk okuyup öğrenerek hakkını aramasın diye bilgi dilini, ancak kırk senede öğrenilebilen, acayip ve bize tamamıyla yabancı bir hale getirmişti O dille halk bir şey öğrenebilir miydi? Türk devrimi, Türk milletine Türk dilini getirdi İşte devrimin en sevimli tarafı
COŞAN — Sorarım sana, Bulut, Arap harfleri varken Türk dili var mıydı? Bu devrimin en büyük tarafı harf devrimidir Dilimiz zenginliğini ve güzelliğini yeni Türk harfleriyle göstermiştir
YILDIZ (Hepsine birden) — Ben size bütün bunlardan daha büyük bir devrim göstereceğim: Ekonomi devrimi Padişahlar zamanında Türk unsuru, asırlarca yabancı cephelerde ve şahsî menfaatler için süründürülmüş, ekonomide üstünlük, iş ve sanat yerli yabancıların elinde kalmıştı Türk devrimi, medenî hayatın ekonomi mücadelesiyle kabil olduğunu bütün millete öğretti ve halka sanat, ticaret yollarını, istihsal kapılarını açtı Bugün Türk askerliğinin Türk kahramanlığının yanında bir de Türk işçiliği vardır Şu giydiğin şapka Türk malıdır Bu elbisenin kumaşı Türk tezgâhında dokunmuştur Şu ayakkabı, iğneden ipliğine varıncaya kadar Türk fabrikasında yapılmıştır İşte devrimimizin en canlı tarafı
PINAR — Ben bütün bu eserlere bir ana buldum Eğer Cumhuriyet olmasaydı bu saydıklarınızın hiçbiri meydana gelmezdi Türk devriminin en ölmez temeli eski idareyi yıkarak Cumhuriyeti kurmasıdır Saydığımız devrimlerin hepsi Cumhuriyetin eseridir
GÜNDÜZ — Ben bundan daha büyük bir temel biliyorum ki, Türk devriminin en inanılmaz tarafı odur O olmasaydı saydıklarınızın hiçbiri olmazdı Hattâ Cumhuriyet bile Hattâ siz ve ben bile Bunu ihtiyar tarih de biliyor, bütün dünya da tanıyor Fakat siz unuttunuz HEP BİRDEN — Söyle, sen söyle, söyle, söyle
GÜNDÜZ — Kurtuluş Savaşı
HEP BİRDEN — Yaşa, yaşa, doğru, doğru (Gürültü inerine öğretmen içeri girer)

3 SAHNE

öĞRETMEN -— Çocuklar, ne var, ne oluyorsunuz?
GÜNDÜZ — Efendim, Türk devriminin en büyük tarafı nedir diye münakaşa ediyoruz
öĞRETMEN — Çok güzel Ne diyorsunuz bakayım?
GÜNDÜZ — Efendim, ben diyorum ki Kurtuluş Savaşıdır
öĞRETMEN — Siz, ötekiler?
PINAR — Efendim, ben Cumhuriyet dedim
öĞRETMEN — Sen, Coşan?
COŞAN — Harf devrimi, efendim
öĞRETMEN — Yıldız sen?
YILDIZ — Ekonomi devrimi
öĞRETMEN — Ceylân, sen ne dedin?
CEYLÂN — Efendim, maarif devrimi
öĞRETMEN (Meral'e) — Sen?
MERAL — Din devrimi, efendim
öĞRETMEN (Fidana) — Sen?
FİDAN — Şapka devrimi, efendim
öĞRETMEN — Sen Filiz?
FİLİZ — Kadınların yükselmesi, efendim
öĞRETMEN —- Bulut sen?
BULUT — Dil devrimi efendim
öĞRETMEN — Hepiniz güzel bulmuşsunuz, çocuklar
GÜNDÜZ — Efendim, hangimizinki en doğru?
FİDAN — Hangisi en büyük, efendim, siz söyleyin
PINAR — Efendim, hangimizin bulduğu en kıymetli?
öĞRETMEN — Hepinizin bulduğu da büyük, hepsi bir
FİDAN — Hiç öyle olur mu, efendim, elbette birisi en kıymetli?
öĞRETMEN — Senin başka kardeşlerin var mı, Fidan?
FİDAN — Üç kardeşim daha var efendim
öĞRETMEN — Babanıza hiç sordunuz mu, ona göre hanginiz en kıymetlisiniz?
FİDAN — Sorduk, efendim, hepiniz bence birdir diyor
öĞRETMEN — Gördün mü? İşte Türk devriminin bütün bu kollarının da hepsi bir babanın çocuklarıdır Hepsi aynı derecede büyük, aynı derecede kıymetlidir Türk devriminin en büyük ve en kıymetli tarafı bütün bunları meydana getiren devrim babasıdır Onu bulun bakayım HEPSİ BİRDEN (Sevinçten haykırarak) — Atatürk, efendim Atatürk, Atatürk (Perde kapanır)
Vasfi Mahir KOCATÜRK