Karadeniz Bölgesinin Türkiye Açısından Önemi

Karadeniz Bölgesinin Türkiye Açısından Önemi

Doğu Karadeniz Bölgesi, belirli dış dinamikler tarafından uzun vadede Türkiye Cumhuriyeti için ikinci bir “Doğu Sorunu” bölgesine dönüştürülmeye çalışılan bir bölge Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da yirmi yılı aşkın süredir oynanan oyunlar, yazılan senaryolar ve yürütülen uluslararası çaplı politikaların benzerleriyle Doğu Karadeniz Bölgesi’nde de karşılaşma ihtimalimiz belirginleşiyor Burada öne sürülen düşünce bir keyfi varsayım veya paranoya değil; olguların incelenmesine, süreçlerin tetkik edilmesine dayanan bir stratejik öngörüdür

Tarihten ders alan her milletin ortaya koyması gereken türden bir tespittir Bu tespitleri yapmak için son yıllarda, genelinde Karadeniz Bölgesi, özelinde de Doğu Karadeniz Bölgesi’ne yakından bakmak yeterlidir Pontus dernekleri ve Yunan istihbaratının çalışmaları, PKK’nın bölgeye yerleşme çabaları, misyonerlik faaliyetleri, başta ABD olmak üzere diğer yabancı istihbarat örgütlerinin gizli ve açık faaliyetleri Karadeniz Bölgesi’nin uluslararası arenadaki öneminin her geçen gün arttığının göstergesidir

Doğu Karadeniz Bölgesi’ne vermemiz gereken önemi anlamamız açısından uluslararası gelişmelere ve neden-sonuç ilişkilerine bakmamız gerekmektedir:

1) Soğuk Savaş sonrası Karadeniz jeopolitiğinin önemi giderek artıyor Hazar Havzası ve Orta Asya enerji kaynaklarının taşınması Karadeniz üzerinden gerçekleştiriliyor Bu boru hattı mücadelesinde bölgedeki ABD-AB-Rusya rekabeti oldukça belirgin şekilde ortaya çıkmış durumdadırRusya ile ABD arasındaki rekabetin zayıflması hatta Çin tehdidine karşı işbirliğine dönüşmesi durumda dahi Karadeniz bölgesinin küresel politikalardaki önemi azalmayacaktır

2) Karadeniz’in altında petrolün varlığı kesinleşiyor TPAO’nun Sürmene açıklarında yaptığı sondajda petrol emarelerine rastlaması üzerine ABD’li Exxon Mobile şirketine ait Deepwater Champion adlı platformun 2011 sonbaharında bölgede detaylı petrol araştırması yapacağı bildirildi

3) Karadeniz jeopolitiği Orta Doğu, Orta Asya, Kafkaslar ve Hazar Havzası enerji kaynaklarının kontrolü açısından stratejik öneme sahip Küresel rekabetin aktörleri; ABD, Rusya, AB ve Çin’in bölge ülkelerini rahat bırakmasını ve bu ülkeler üzerinde kendi politikaları doğrultusunda oyunlar oynamamasını beklemek büyük bir hata olur

Enerji kaynaklarının şekillendirdiği bölgesel politikaların ve bölgesel rekabetin bir benzeriyle karşı karşıyayız Orta Doğu veya Orta Asya’daki küresel rekabetin bir benzerinin Karadeniz’deki yoğunluğunu artırması kaçınılmaz görünüyor En çok Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin etkileneceği bir küresel istihbarat ve politika savaşında Türkiye’nin mevcut haliyle bu yarıştan karlı mı zararlı mı çıkacağı ise Türk devletinin bölgeye olan hassasiyetiyle belirlenebilir

Hem stratejik önemi açısından hem de enerji kaynaklarına sahip olması açısından Karadeniz, Türkiye için Güneydoğu Bölgesi ile benzerlikler içeriyor Bu noktada Türkiye’yi yönetenlerin asıl dikkat etmesi gereken ise Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerindeki sosyo-ekonomik kırılganlıkların genel olarak Karadeniz ama özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yaşanmasıdır Doğu Karadeniz Bölgesi’nin sosyo-ekonomik yapısının sağlam oluşu veya kırılgan oluşu uzun vadede hiç kuşkusuz bölgedeki yabancı kaynaklı faaliyetlerin hayatını sürdürüp sürdüremeyeceğini ortaya çıkaracaktır