Asitler Ve Bazlar Konu Anlatımı

'Asit Ve Bazlar' Nedir açıklaması 230

Asitler, çözeltiye Hidrojen iyonu bırakan bileşiklerdir Bütün Asitler hidrojen

(H+) içerir Genelde;

1- Ekşi bir tada sahiptirler

2- İndikatörlerin rengini değiştirirler (Asitler litmus kağıdını kırmızıya

çevirirler)

3- Bazlarla reaksiyona girdiklerinde Tuz ve Su oluştururlar Bundan başka çok

çeşitlilik gösteren başka özellikleri de bulunur Bu spesifik özellikler, anyon

muhtevası ve ayrılmamış molekülerden dolayı olur Çeşitli Asitlerin molekülleri,

çözeltiye farklı miktarda serbest Hidrojen bırakma eğilimindedirler

Hidroklorik Asit (güçlü asit)

HCI H + CI ?

Asetik asit (zayıf asit)

C2 H4 O2 (CH3COOH)

Asetik asit; (sirke) zayıf iyonize olur ve serbest Oksijenden az miktarda

çözeltiye bırakır Güçlü asit ve bazlar iyonlarına ayrılır ve ayrılmış halde

bulunur Bu asit olarak tek yönlü ok ile ifade edilir Zayıf asit ve bazlar

sürekli olarak iyonizasyon prosesi altındadırlar Serbest iyonlar sürekli olarak

tekrar kombine olurlar Bu durum çift yönlü ok ile belirtilir

Asidik olan bir su asit nötralizerleri ile arıtılır Su asidik ise geçtiği

yerlerde zamanla mavi-yeşil lekeler ortaya çıkar pH testleri ile Suyun asidik

olup olmadığı anlaşılabilir

Asit nötralizer olarak kalsit kullanıldığı zaman suya karışan çözünmüş kireç

taşları su sertliğinin artmasına neden olur

Soda veya sodyumhidroksit ile de pHyükseltilebilir

BAZLAR

Bazlar, hidroksit iyonu bırakan Maddelerdir Örnek olarak Sodyum hidroksit (NaOH)

ve amonyum hidroksit (NH4OH) verilebilir

Sodyum hidroksit,

Na OH Na + + OH ?

Amonyum hidroksit,

NH4OH NH4+ + OH ?

Genelde;

1- Acı tada sahiptirler

2- Kaygan hissiyatı verirler

3- İndikatörlerin rengini değiştirirler (Litmus kağıdını mavi yaparlar)

Asitlerin ortak özellikleri şunlardır

1 Suda çözündüklerinde iyon oluştururlar Bu nedenle asitlerin sulu çözeltileri az ya da çok elektrik akımını iletir

2Tatları ekşidir Limonun ekşiliği içindeki sitrik asitten, sirkenin ekşiliği içindeki asetik asitten ileri gelir

3Boya maddelerine etki ederler Örneğin; turnusol boyasının rengini kırmızıya dönüştürürken, fenolftalein boyasını renksizleştirirler

4 Aktif metallerle tepkimeye girerek hidrojen gazı oluştururlar

Bu tepkimeyi alkali ve toprak alkali metallerin tümü ile Fe, Zn ve Al gibi soy olmayan metaller verir

Cu, Hg ve Ag gibi yarı soy metallere yapısında oksijen bulunmayan HCl, HBr gibi asitler etki etmez Bu metallere HNO3 ve H2SO4 gibi kuvvetli asitler etki eder Ancak bu tepkimelerde asitler asit olarak değil yükseltgen olarak etki eder Yani bu tepkimelerde H2 gazı değil H2O oluşur Au ve Pt gibi soy metallere asitlerin hiçbiri yalnız başına etki edemez

5 Karbonat ve bikarbonatlarla tepkimeye girerek CO2 gazı oluştururlar

6 Bazlarla birleşerek tuz ve su oluştururlar Bir asidin hidrojeni yerine metal veya amonyum iyonunun geçmesiyle oluşan bileşiğe tuz denir Bir asit bazla birleştiğinde hem asit hem de baz özelliklerini kaybeder Bu nedenle asitlerle bazlar arasındaki tepkimelere nötrleşme tepkimesi denir

Nötrleşme, gerçekte H+ ve OH? iyonlarının birleşerek H2O oluşturmaları olayıdır Bu nedenle nötrleşmenin net iyon denklemi;

H+(suda) + OH?(suda) → H2O(s)

asit baz nötr şeklindedir

Asitler, yalnız bazlarla değil, bazik oksitlerlerle (metal oksitlerle) de tuzları oluşturur

7 Asit oksitlerin su ile tepkimeleriyle elde edilirler

SO3(g) + H2O(s) → H2SO4(suda)

Günlük Yaşamda Asitler

Sirke, seyreltik bir asetik asit çözeltisidirAraba akülerinde sülfirik asit kullanılır

Nitrik asit, boya ve gübre yapımında kullanılırTemizlikte kullanılan tuz ruhu seyreltik hidroklorik asit çözeltisidir

Midemiz de seyreltik hidroklorik asit salgılayarak besinleri parçalar Bu salgının fazlalaşması midede ülsere sebep olur

Bazı maddelerin yapısında hidrojen bulunmadığı hâlde, hidrojen iyonu (H+) oluşumuna sebep oldukları için sulu çözeltileri asit özelliği

gösterir CO2 ve SO2 suda asit özelliği gösteren maddelerdirHavadaki karbon dioksit ve kükürt dioksit gazları da yağmur damlalarında

çözündüklerinde asit olarak yere düşer Asit yağmurları bu şekilde oluşur

Bazların Özellikleri

1 Suda iyon oluşturarak çözünürler Çözeltileri elektrik akımını iletir

2 Tatları acıdır Sabun köpüğünün acılığı yapısındaki sodyum hidroksitten, karabiberin acılığı yapısındaki piperidin bazından ileri gelir

3 Boya maddelerine etki ederler Kırmızı turnusolu mavi, renksiz fenolftaleini pempe yaparlar

4 Amfoter metallerle (Zn, Al, Pb, Sn?) tepkimeye girerek hidrojen gazı oluştururlar

Al, Pb ve Sn da amfoter özellik gösterir Bu elementlerin hem kendileri hem de oksitleri ve hidroksitleri amfoter özellik gösterir

5 Elle tutulduklarında kayganlık hissi verirler Sabunun, yumurta akının ve deniz suyunun kayganlıkları yapılarındaki bazlardan kaynaklanır

6 Asitleri nötrleştirirler Yani asitlerle veya asit oksitlerle tuzları oluştururlar

7 Metal oksitlerin su ile tepkimesinden elde edilirler

Bazların Kullanım Alanları

Sodyum hidroksit (NaOH) sabun yapımında kullanılırBu yüzden sabun ağzımıza ve gözümüze değdiğinde acı verir

Diş macunu ve şampuanlarda da baz olduğu için acı tat verir

Amonyaklı sıvı maddeler, yağ ve kireç sökücü olarak ev temizleyicilerinde kullanılır

Yemek sodası olarak bilinen kabartma tozu, bir çeşit baz olan sodyum bikarbonat içerir

Kireç suyu bir çeşit bazdır

Potasyum hidroksit, KOH arap sabunu yapımında kullanılır

Bazlar ve asitler tepkimeye girerek tuz ve su oluşturur

Baz + Asit Tuz + Su