Bereketli Mistik Ve İştahlı / Anadolu Pazarları

Yerel lezzetleri, bereketli çarşıları, tarihi hanları ve esnaf gelenekleriyle Anadolu pazarları, her adımı başka bir sürprize açılan rengârenk bir dünya



Tarih boyunca farklı kültürlerin zengin birikimiyle yoğrulan Anadolu’nun bereket yüklü pazarları, bu topraklara değer katan renklerden sadece biri Tarihi İpek Yolu’nun dillere destan pazarlarını buluşturan Anadolu topraklarının her köşesi, başka bir alışveriş ayrıcalığı vaat ediyor Binbir çeşit yiyecek, renk renk dokumalar, ahşap ve bakır işleri, kaybolmaya yüz tutmuş el zanaatlarıyla konuklarına gerçek bir Halil İbrahim bereketi sunan Anadolu pazarlarına iştahlı bir bakış atmaya ne dersiniz?

EGE ÇEŞİTLEMELERİ
“Beni aldatmaktan ve aldatılmaktan koru Allah’ım” diye biten bir dua yayılıyor belediye hoparlöründen sokaklara… Salı günleri kurulan Tire Pazarı, sabahın erken saatlerinde yapılan bu duayla açılıyor İlçe merkezini içine alacak kadar geniş bir alana yayılan Tire Pazarı kurulduğu gün, Yıldız Meydanı ve çevresi trafiğe kapatılıyor Civardaki dağ ve ova köylerinden gelenlerin kurduğu pazarda, yörenin mis kokulu Ege otlarından iğne oyalarına, canlı hayvanlardan antika eşyalara kadar neler yok ki! Köylü kadınların sattığı günlük yumurtalar, peynirler, taze cevizler, kuru incirler, dalından yeni kopmuş çiçeği burnunda sebzeler, meyveler ve büyük şehirlerin çok altında fiyatlar İzmir’e 80 kilometre uzaklıktaki tarihi ilçenin 600 yıllık çarşılarında kaybolmakta olan nalıncılık, semercilik, keçecilik ve yorgancılık gibi el zanaatlarının yanı sıra kabak kemane yapımına tanıklık edebilirsiniz Büyüklüğü ve çeşitliliğiyle çevre il ve ilçelerin de ilgisini çeken pazara yaz aylarında ziyarete gelen turist grupları için Tire Belediyesi tarafından İngilizce ve Almanca rehberlik hizmeti veriliyor Tire’den sonra, Uludağ’ın eteklerinde Osmanlı’nın sırlarını saklayan Cumalıkızık’a düşüyor yolumuz Asırlarca Bursa’nın ahududu bahçesi olarak anılan tarihi köyde ahududu yetiştiriciliği hâlâ sürdürülen bir gelenek Köye ilkbaharda yolunuz düşerse ahududunun tazesini, diğer mevsimlerde ise reçelini bulabilirsiniz Pastel tonlardaki asırlık evlerin önüne hafta sonları kurulan mini köy pazarında kestane çiçeği, ıhlamur, erişte, mantı, ısırganlı tarhana, patates ekmeği ve köy peynirleri gibi yöresel lezzetler satılıyor

BEYPAZAR, ÇARŞI - PAZAR
Başkentin arka bahçesi Beypazarı, 1570’li yıllardan bu yana pazarıyla nam salmış Osmanlı döneminde bugünkü Beytepe Mahallesi’nde kurulmaya başlayan pazar Cumhuriyet’in ilk yıllarında Ankara’nın tiftik pazarına dönüşmüş Bugün hâlâ damızlık teke üretimi yapılan yöre, günümüzde Orta Anadolu’nun en renkli pazarlarından biri 1884’deki büyük yangında kül olan çarşı, ızgara planlı olarak ve taş binalarıyla yeniden inşa edilmiş İpekböcekçiliği ise 10 yıl öncesine kadar önemli sayılacak bir geçim kaynağıymış Beypazarı’nda Eskiden dokumacılar çarşısında 50’den fazla tezgâh varmış Şimdiyse sadece bir-iki tane kalmış geriye Çarşamba günleri kurulan pazarı dolaşırken gözleriniz mutlaka berberlere takılacak Burada her Beypazarlıya en az bir berber dükkânı düşer herhalde Fırın ve pastanelerde sıkça rastlayacağınız, yöreye özgü, peksimete benzer bir tür ekmek olan ‘kuru’, gezginler için lezzetli bir atıştırmalık Semerci, dokumacı, kalaycı, yorgancı, güğümcü ve bakırcı gibi yöreye özgü zanaatların yaşatıldığı ilçenin bir başka zenginliği ise havucu Türkiye’deki havuç üretiminin önemli bir miktarını karşılayan Beypazarı havucunun dondurması, suyu, lokumu, sabunu, keşkülü ve hatta sucuğu bile yapılıyor Beypazarı’nın tarih yüklü sokaklarından sonra Karadeniz sahiline yöneliyoruz Yeşil bir yarımadanın üzerine kurulmuş küçük bir sahil kasabası olan Amasra, en güzel Karadeniz pazarlarından birine sahip Çekiciler Çarşısı ise Amasra’nın en renkli sokaklarından Ahşap işçiliğinin değişik örneklerinin bulunduğu çarşıya girince hangi tezgâha bakacağını, ne alacağını şaşırıyor insan El emeği göz nuru ile işlenmiş rengârenk biblolar, kâseler, tahta kaşıklar, küçük Karadeniz takaları, mutfak eşyaları ve daha neler neler… Salı ve cuma günleri Küçük Liman üzerinde kurulan Kadınlar Pazarı yörede ‘Gadınla Pazarı’ diye anılıyor Karadeniz’in sofra bereketini tezgâhlara taşıyan pazarda yöresel lezzetlerin yanında, Amasralı hanımların el emeği, göz nuru kanaviçe, tel kırma, dantel ve oya gibi el işleri de satılıyor

AKDENİZ’İN TADI
Amasra’dan sonra Anadolu’nun güneyine uzanıyoruz Doğu ile batı kültürlerinin harmanlandığı rengârenk bir pazar geleneğine sahip olan Adana, damak tadına düşkün bir kent her şeyden önce Kebapçıların, seyyar manavların, şalgam büfelerinin; tatlıcı, turşucu ve esnaf lokantalarının zenginleştirdiği köklü bir pazar geleneği var kentin Kentteki en güzel Osmanlı yapılarından biri olan 32 metre yüksekliğindeki Büyük Saat Kulesi’nin çevresine yayılan sokakların her biri, kalabalık çarşılara açılıyor Sokak satıcıları, pazarcı tezgâhları, tarihi çarşılar ile nostaljik dükkânlar ve lüks alışveriş merkezlerinin oluşturduğu Adana usulü dev pazar labirentinin en renkli parçalarından biri de Kazancılar Çarşısı Kent merkezinde, Sarı Yakup Mahallesi’ndeki tarihi çarşı, eskiden kazan ve tencere satılan dükkanlardan oluşurmuş Bugünse darbuka, klarnet, saz ve kemandan oluşan yerel orkestraların şenlendirdiği lokantaların, şalgamcı ve sokak kebapçılarının sıralandığı bir lezzet pazarı

ATALARDAN YADİGÂR
Akdeniz, Anadolu ve Ortadoğu alışveriş geleneklerinin olağanüstü bir sentezini sunan Antep pazarlarına uğruyoruz bu kez de Birbirinden zevkli dükkânların çevrelediği meydanları, semt pazarları, şık giyimli kadınlı erkekli grupların gezindiği çarşılarıyla Gaziantep’te alışveriş ve yemek bir yaşam biçimi sanki İstasyon Caddesi’nin her iki yanı, baklavacı ve pastanelerle dolu Antep’te pazar gezmelerinin en önemli tamamlayıcısı elbette kebapçılar Antepfıstıklı, vişneli, sarımsaklı, mürdüm erikli Söylenenlere bakılırsa, 80 çeşit kebap yapılıyor Antep’te Kentin en eski alışveriş merkezi olan asırlık kebapçılarıyla ünlü Uzun Çarşı ise tam bir renkler, sesler ve kokular ambarı Bin bir çeşit baharattan dövme bakır eşyalara, sedef kakma ağaç işlerinden kurutulmuş sebze ve meyvelere yörenin bereketini yansıtan çarşının bir başka sürprizi ise kutnu ve yemeni Padişah kaftanlarından tanıdığımız, ipeksi dokusu ve parlak renkleriyle ünlü kutnu kumaşı ile deriden yapılmış geleneksel bir pabuç olan yemeniler, Antep Çarşısı’ndaki ustaların elinde zamana direniyor Aslında sadece Antep değil, Anadolu’nun tamamı dev bir pazar yeri gibi Ona elinizi uzatın, bereketini ve renklerini sizden esirgemeyecek

BRAD PITT’İN YEMENİCİSİ: ORHAN USTA
“Yemeni işini, 200 yıllık Mecidiye Hanı’ndaki 10 metrekarelik küçük bir dükkanda sürdürüyoruz Büyükdedem Abu Usta’nın, 1870 yılında başladığı yemeniciliğin dördüncü kuşak temsilcisiyim 30 küsur yıldır bu işi yapıyorum Klasik renklerimiz kırmızı ve siyah başta olmak üzere, 14 değişik renkte, 60 farklı türde yemeni üretimi yapıyoruz Yemenilerimizi Türkiye’den önce dünya sineması keşfetti Troya filmi için bin 500 çift yemeni ürettik Brad Pitt, yemenilerimizi çok beğenmiş, teşekkür etmek için imzalı fotoğrafını gönderdi Fotoğrafı dükkâna asınca adım, Brad Pitt’in yemenicisine çıktı”