Yıldırım Bayezid

Yıldırım Bayezid hakkında bilgi

Yıldırım Bayezid 1360 yılında Edirne'de doğdu Babası Murad Hüdavendigar, annesi Gülçiçek Hatundur Gülçiçek Hatun Rum'dur Yıldırım Bayezid yuvarlak yüzlü, beyaz tenli, koç burunlu, ela gözlü, kumral saçlı, sık sakallı ve geniş omuzluydu Girdiği savaşlarda gösterdiği cesaretten dolayı ona 'Yıldırım' lakabı takılmıştı





Yıldırım Bayezid Sultan IBayezid





Yıldırım Bayezid (1360 - 1403) 1360 yılında Edirne'de doğdu Babası Murad Hüdavendigar, annesi Gülçiçek Hatundur Gülçiçek Hatun Rum'dur Yıldırım Bayezid yuvarlak yüzlü, beyaz tenli, koç burunlu, ela gözlü, kumral saçlı, sık sakallı ve geniş omuzluydu Girdiği savaşlarda gösterdiği cesaretten dolayı ona 'Yıldırım' lakabı takılmıştı

Çocukluğunu Bursa Sarayı'nda kardeşleriyle birlikte geçirdi İyi bir eğitim gördü Devrin en büyük alimlerinden dersler aldı Gençliğinde Kütahya sancağında valilik yaptı Sultan Murad Hüdavendigar'ın vasiyeti gereği 1389 yılında padişahlığa getirildi Tahta çıktığında 29 yaşındaydı

Sırbistan'ın başında, Kosova savaşında ölen Kral Lazar'ın oğlu Stefan Lazaroeviç vardı Barış antlaşması için geldiği Edirne'de kız kardeşi Maria'yı Bayezid'e verdi Bu evlenme sayesinde Osmanlı-Sırp dostluğu kuruldu Yıldırım Bayezid Timur'la yaptığı Ankara Savaşı'nda yenildi ve esir düştü 13 yıl süren saltanatı sonunda esaretinin başlamasından 7 ay 12 gün sonra vefat etti

BEYLİKLERLE MÜCADELE

1389 yılında Bulgaristan ve Bosna'nın fethi gerçekleştirildikten sonra, Anadolu'da durumun karıştığını haber alan Yıldırım Bayezid, Balkan devletleriyle açık antlaşmalar imzaladı Yıldırım, Sultan Murad'ın ölümünü fırsat bilip Osmanlılara karşı güç birliği yapan Anadolu Beyliklerine karşı mücadeleye girişti

Karamanoğulları hem Beyşehir'i işgal etmişler, hem de Saruhan, Menteşe, Aydın ve Germiyan Beyliklerini kışkırtmışlardı Yıldırım Bayezid beraberindeki Sırp kuvvetleriyle birlikte Anadolu'ya girdi ve başkaldıran bu beyliklerin topraklarını tek tek ele geçirdi Ayrıca Çandaroğlu İsfendiyar Bey'de Osmanlı hakimiyetini kabul etti

İLK İSTANBUL KUŞATMASI




Karaman Seferi'nde Yıldırım Bayezid ile birlikte bulunan, Sırp İmparatoru Yoannes'in oğlu Manuel Bursa'ya geldikten sonra izinsiz bir şekilde İstanbul'a gitti Bu olay üzerine, Yıldırım Bayezid bu gidişin gizli bir amacı olduğunu düşünerek, daha önceden planlanmış Macaristan seferini iptal etti ve İstanbul'u kuşatma kararı aldı

İstanbul karadan ve denizden kuşatıldı (1391) Büyük ve kuvvetli toplar olmadığından, kuşatma abluka niteliğinde oldu Macarların Türk topraklarına girmesiyle kuşatma kaldırıldı Bu kuşatma Osmanlılar tarafından yapılan ilk İstanbul kuşatmasıdır

Boş durmayan Macarlar kuzeyden Osmanlı topraklarına girmişlerdi Üzerlerine gönderilen Türk Akıncıları, Kral Sigismund komutasındaki Macar Ordusunu yendiler (1392) Tuna-Eflak Seferinden dönüldüğünde Selanik ve çevresi de Osmanlı topraklarına katıldı (1394) Yıldırım Bayezid 1395 yılında İstanbul'u ikinci kez kuşattı Fakat Haçlıların harekete geçtiğini haber alınca bu kuşatma da birincisi gibi başarıya ulaşmadan kaldırıldı

NİĞBOLU SAVAŞI

Osmanlıların Rumeli'deki faaliyetlerinin devam etmesi, akıncıların Bosna'ya ve Arnavutluk'a kadar ilerlemeleri Haçlıları telaşa düşürdü Macar Kralı Sigismund, Papa'nın da desteğiyle başta Fransız, İngiliz ve Alman kuvvetleri olmak üzere bütün Avrupa ülkelerinin katılımıyla oluşan Haçlı Ordusu'nun başına geçti Bu ordu 1396 yılının Mayıs ayında harekete geçti




Bu ittifakın amacı beş yıldır kuşatma altında bulunan İstanbul'u kurtarmaktı Haçlılar Tuna kıyısındaki Niğbolu kalesini kuşattılar Kale kumandanı Doğan Bey, Yıldırım Bayezid komutasındaki Osmanlı Ordusu yetişinceye kadar kaleyi başarıyla savundu 1396 yılında Niğbolu kalesi önlerinde çok kanlı çarpışmalar oldu Haçlılar, tarihe Niğbolu Savaşı olarak geçen bu çatışmada büyük bir bozguna uğradılar Savaş sonunda Haçlıların aldığı yerler Osmanlı Devletine geçti Bulgar Krallığı ortadan kaldırıldı ve Macaristan içlerine doğru akınlar yapıldı Haçlı dünyası yarım yüzyıl Türklerin üzerine yürümeye cesaret edemedi Bu savaştan sonra Yıldırım Bayezid'e Abbasi Halifesi tarafından "Sultan-i iklim-i Rum" yani "Anadolu Sultanı" ünvanı verildi

Niğbolu Savaşından sonra İstanbul üçüncü defa kuşatıldı Daha önceden yapımına başlanmış olan Anadoluhisarı bu kuşatma sırasında tamamlandı Güçlü bir deniz kuvveti ve büyük topların olmaması fethi engelliyordu Bu sebeple Yıldırım Bayezid, Türk Denizciliğini geliştirmeye çalıştı Yıldırım İstanbul'u kuşatma altında tutarak, şehrin teslim olacağını düşünüyordu Ancak Timur tehlikesi ortaya çıkınca, Bizans'la bir antlaşma yapıldı ve kuşatma kaldırıldı Bu antlaşmayla, İstanbul Sirkeci'de bir cami, bir İslam Mahkemesi ve bir Türk mahallesi kuruldu Yıllık haraç arttırıldı Aynı yıl Yunanistan'a ve Mora'ya sefer düzenlendi

1398 yılında Karaman ülkesi ve Karadeniz beylikleri fethedildi Bir yıl sonra da Dulgadiroğulları beyliğine son verildi Yıldırım Bayezid, ayrıca İstanbul Galata'da bulunan Ceneviz Kolonisi ile de savaştı


ANKARA SAVAŞI

Timur, Cengiz İmparatorluğunu yeniden kurmak amacıyla faaliyetlere başlamıştı İran'ı almış, Hindistan'a da seferler düzenlemişti Azerbaycan ve Bağdat Emirleri korkularından Yıldırım Bayezid'e sığındılar Timur Emirleri geri istediyse de, Yıldırım Bayezid bunu reddetti ve bu olaydan dolayı Timur ile Yıldırım Bayezid'in araları açıldı Anadolu'ya giren ve Sivas'ı yağmalayan Timur, seçme askerlerden oluşan ordusu ile birlikte Anadolu'da ilerlemeye devam etti Osmanlı Ordusu da harekete geçti İki ordu Ankara'da Çubuk Ovası'nda karşılaştılar Yapılan Ankara Savaşı'nda Yıldırım'ın kuvvetlerinden olan Kara Tatarların, Timur tarafına geçmesi Osmanlı Ordusunun dağılmasına neden oldu (20 Temmuz 1402)

Yıldırım Bayezid, Timur'a esir düştü Bu savaş Osmanlı Devletinin 50 yıl kadar duraklamasına neden oldu Anadolu Türk birliği dağıldı ve Anadolu'daki beylikler tekrar ortaya çıkarak güçlendi Başsız kalan Osmanlı Devleti'nde karışıklıklar başladı Osmanlı Devleti'nin dört ayrı bölgesinde, şehzadeler tarafından dört ayrı devlet ilan edildi Bursa, İznik ve İzmit, Timur tarafından yağmalanıp yakıldı, İzmir işgal edildi 1402'den 1413'e kadar sürecek olan bu iktidar boşluğu ve taht mücadeleleri dönemine Fetret Devri adı verildi

İMAR ÇALIŞMALARI (MİMARİ)

Memleketin imarıyla da meşgul olan Yıldırım Bayezid, özellikle Bursa'da İslam mimarisini ebediyen yaşatacak camiler, külliyeler ve medreseler yaptırdı Timurtaş Paşa adına bir Camii, Mudurnu Yıldırım Camii, Bergama Ulu Camii ve Bursa Ulu Cami o dönemde yapılmış önemli mimari eserlerdendi Yıldırım Bayezid ayrıca 1396 yılında İstanbul'un fethi için bir aşama olan Anadoluhisarı'nı yaptırdı Yaptırılan Bursa Yıldırım Darüşşifası ve Bursa Yıldırım Sağlık Ocağı Osmanlı İmparatorluğunda sağlık alanında yapılan ilk eserlerdi Bursa Yıldırım Medresesini de inşa ettiren Yıldırım Bayezid, Bursa'nın ilim adamlarının merkezi olmasını sağladı "Emir Sultan" adıyla şöhret bulmuş olan Emir Buhari o dönem Bursa'ya gelmiş olan ilim adamlarından birisidir

Yıldırım Bayezid (1360-1403), dördüncü Osmanlı padişahıdır i Murad'ın oğlu olan Beyazid Bursa'da doğdu Genç yaşta babasıyla birlikte seferlere katılmaya başladı 1386'da Karamanoğulları ile yapılan savaşta Rumeli askerine komuta etti Savaş sırasındaki atılgan davranışlarından dolayı "Yıldırım" unvanıyla anılmaya başlandı Yıldırım Bayezid 1389'daki Rumeli seferinde de görev aldı Babası i Murad Kosova Savaşı sırasında öldürülünce Vezir Çandarh Ali Paşa'nın desteğiyle tahta çıktı Yıldırım Bayezid'in tahtı ele geçirmek için kardeşi Yakub Çelebi'yi öldürtmesi, buna tepki gösteren askerleri yatıştırmak için ilk kez cülus bahşişi dağıtması gibi olaylar Anadolu'da da karışıklığa yol açtı





Osmanlı Dev-leti'nin baskısı altındaki Anadolu Beylikle-ri'nden bazıları Karamanoğulları'nın önderliğinde harekete geçtiler Germiyanoğulları Simav ve Tavşanlı yöresini, Karamanoğulları Beyşehir'i, Kadı Burhaneddin de Kırşehir'i aldı Bu gelişmeler karşısında bir süre Rumeli'de bekleyen Yıldırım Bayezid Sırp ve Bizans krallarıyla antlaşmalar yaptı, askeri destek sözü aldı Yıldırım Bayezid 1390'da Anadolu'ya geçince hızla hareket ederek Saruhanoğullan, Aydınoğulları, Germiyanoğulları beyliklerini ortadan kaldırdı 1391'de Hamidoğulları'nın elindeki Burdur ve İsparta'yı aldıktan sonra Karamanoğullan'nın üzerine yürüdü

Konya' ya kadar ilerlediyse de, Karamanoğullan'nın barış istemeleri üzerine geri çekildi Aynı yıl Saruca Paşa komutasındaki donanma ve Çan-darlı Ali Paşa komutasındaki güçler yedi ay süreyle İstanbul'u kuşattılar Bizans'tan alınan bazı ödünler karşılığında kuşatmayı kaldıran Yıldırım Bayezid, Rumeli'de ilerleyen Eflâk Voyvodası Mircea'ya (Mirce) karşı bir sefer düzenledi Mirce'yi tutsak ettikten sonra yeniden Anadolu'ya geçerek Çandaroğulları' nın ve Menteşeoğullan'nm egemenliklerine son verdi

Osmanlı Devleti'nin Anadolu'daki durumunu güçlendirdikten sonra 1394'te Rumeli'ye yönelen Yıldırım Bayezid, Bulgaristan'da ve Yunanistan'da birçok yeri alarak Arnavutluk sınınna dayandı 1395'te ikinci kez İstanbul'u kuşatmaya giriştiyse de, papanın çağrısı üzerine toplanan bir Haçlı ordusunun Rumeli'de harekete geçtiğini öğrenince kuşatmaya son verdi Bu kuşatmadan kalan bir anı, İstanbul Boğazı'nın Anadolu yakasında yaptırılan Güzelce Hisar'dır (bugün Anadolu Hisarı denmektedir) 25 Eylül 1396'da Niğbolu'da Haçlı ordusuyla karşılaşan Osmanlı ordusu, sayıca az olmasına karşın, uyguladığı başarılı savaş taktikleriyle büyük bir zafer kazandı




Osmanlı akıncılan savaştan sonra hızla Rumeli içlerine dağılırken, Yıldınm Bayezid de Anadolu'ya geçerek Karamanoğullan'nın üzerine yürüdü Akçay Savaşı'nda Yıldırım Bayezid'e yenilen Karamanoğlu Beyi Alaeddin Ali Bey Konya' ya kaçtı Konya'yı da ele geçiren Yıldınm Bayezid doğuya doğru ilerlemeyi sürdürdü 1398'de Samsun yöresini Osmanlı topraklarına kattı Aynı yıl Kadı Burhaneddin'in Akko-yunlular'la yaptığı savaşta ölmesi üzerine Sivas da kolaylıkla Osmanlılar'm eline geçti Ardından Dulkadıroğulları'nın elindeki Divriği, Darende, Malatya, Kâhta kaleleri alındı

Bu arada doğuda büyük bir güç olarak beliren Timur, egemenliğini Anadolu sınırlarına kadar yaymıştı Timur 1400'de Sivas'ı yakıp yıkarak Suriye'ye çekildikten sonra Yıldı- rım Bayezid 1401 'de Erzincan'a kadar ilerleyip yörede egemenlik kurmuş olan Timur'un yakın dostu Mutahharten'e boyun eğdirdi Timur da Suriye ve Irak'ı ele geçirip Karabağ' da kışlamaya başlamıştı Timur'a sığınan bazı Anadolu Beylikleri hükümdarları ile Yıldırım Bayezid'e sığınan Akkoyunlu ve Celayirli sultanları her iki tarafı savaş için kışkırtıyorlardı Sonunda harekete geçen Timur oldu 1402 ilkbaharında Erzincan üzerinden Sivas'a geldi Yıldırım Bayezid de Tokat'a varmıştı

Ama Timur Orta Anadolu'ya yönelince Bayezid de onu izlemek zorunda kaldı İki ordu Ankara yakınlarındaki Çubuk Ovası'nda karşılaştı 28 Temmuz 1402'de yapılan ve Ankara Savaşı olarak tanınan savaşta Osmanlı ordusu Timur'un ustaca uyguladığı savaş taktikleri, Tatarlar'ın ve Anadolu Beylikleri'nden gelen askerlerin Timur'un yanına geçmesi gibi nedenlerle darmadağın oldu Yıldırım Bayezid de savaş alanını terk ederken tutsak düştü Timur eski Osmanlı başkenti Bursa'yı yakıp yıktıktan sonra İzmir'e kadar ilerledi ve Anadolu Beylikleri'ni kendine bağlayarak yeniden canlandırmaya çalıştı Yıldırım Bayezid yedi aylık tutsaklıktan sonra hastalanarak Akşehir'de öldü




Tutsaklığa dayanamayarak yaşamına kendi eliyle son verdiği de söylenir Cenazesi daha sonra Bursa'ya götürülmüştür Yıldınm Bayezid Anadolu'da ve Rumeli'de giriştiği fetihlerle Osmanlı Devleti'ni bir imparatorluk durumuna getirme yolunda büyük adımlar atmıştır Ama Ankara Savaşı sonunda devlet yıkımın eşiğine gelmiş, 1413'e kadar süren Fetret Dönemi sonrasında yeniden toparlanmaya başlamıştır