Kırıkkale Yahşihan İlçesi

YAHŞİHAN İLÇESİ
1 İLÇENİN GENEL OLARAK TANITILMASI

a-Tarihi ve Coğrafi

Çok eski tarihlerde İboğlu, Bük oğlu isminde iki kabile Yahşihan’ın bulunduğu Kızılırmak kenarında güneyi açık bir vadiye yerleşmiş oldukları, ayrıca öksüzce mevkiinde de Öksüz oğulları veya Öksüz Ali namı ile anılan bir kabilede 1 Km öteye yurt tutmuşlardır
Bu yurt sahipleri 30 haneyi bulunca köy halini almış ve göçebelikten ayrılmıştır Köylerinin adına da ‘ Yörük’ köy olarak kayda geçirmişlerdir Edilinilen bilgilere göre bu kayıt miladi 1150 senesinde Ankara kayıtlarında yörük Yahşihan ismiyle 40 hane olarak kayda geçtiği iki kabilenin iskaniyle beraber Ankara, Kayseri ve Çorum yollarının üzerinde Kızılırmak nehrinin en büyük geçit vadisinde bulunduğundan, yolcuların istirahatı için Hanlar yaptıkları ve zamanla bu hanların çoğaldığı görülmüştür Hatta Timurlenk ve Yıldırım Beyazıt’ın Ankara savaşı sırasında kumandanlarından oğlu veya torunu emrinde bir katar askerle bu hanlarda bir gece istirahat ettikleri ve buraya güzel han anlamına gelen Yahşihan ismini koydukları rivayet edilmektedir
Osmanlı devrinde bu yöre hanlarıyla şöhret kazanmış, bu nedenle osmanlılar bu yeri teşkilatlandırılarak, bir karargah haline getirmişlerdir Bu yerin ehemmiyeti göz önüne alınarak burada demir köprü yapılması icap etmiş Hicri 1321 de inşaatına başlanan bu köprü 1325 yılında tamamlanmış ve Anadolu’nun ilk demir köprüsü olmuştur
Yahşihan coğrafi konumunun önemi nedeni ile Cumhuriyet devrinde tam teşkilatlı bir nahiye merkezi haline gelmiştir 680 rakımlı olan İlçenin arazileri Demirlibel, Ardıçlı tepeleri ile Küre ve Delikli dağları ile çevrilmiştir Arazisi oldukça verimli olup, kaynak suları çoktur Yahşihan Kızılırmak nehrinin sağ doğu kıyısında, Kara Güney dağının Güney eteklerinde kurulmuştur Kızılırmak araziyi ikiye bölmektedir
Ankara –Kırıkkale kara yolu asfaltı İlçe içerisinden geçmekte olup, İlçenin İl merkezine olan uzaklığı 6 Km Ankara İline olan uzaklığı ise 70 Km dir Ayrıca Kayseri Demiryolu da İlçenin sınırları içerisinden geçmekte olup, Kırıkkale’ye 6 km, Ankara’ya ise 86 Km’ lik bir demiryolu ağı ile bağlı bulunmaktadır
b) Nüfus durumu
İlçenin 1990 yılı genel nüfus sayımına göre merkez nüfusu 5695 iken, 2000 sayımına göre 8215’e yükselmiştir İlçeye bağlı 5 köy ile 2 kasaba bağlı olu, toplam nüfusları 5883’ e yükselmiştir 22 Ekim 2000 tarihinde yapılan Genel Nüfus Sayımı göre, İlçe merkezi 8215, Köy ve Kasabalarla birlikte genel nüfusu 14098’ e yükselmiştir

c) İdari Durum

Yahşihan Cumhuriyet döneminde nahiye merkezi iken, Kırıkkale’ye sanayi tesislerinin kurulmasına başlanması nedeniyle ehemmiyetini kaybetmiş ve nahiye merkezi teşkilatı 1924 yılında Kırıkkale’ye nakledilmiştir 1956 yılında Belediye teşkilatına kavuşmuş, son olarak da 09051990 gün ve 3644 sayılı kanunla İlçe olması kararlaştırılmış ve 17 Ağustos 1991 tarihinde ise İlçe Kaymakamının atanması ile fiilen İlçe olarak faaliyete geçmiştir

İlçe merkezinde Doğanlık, Emirler, ve Yenişehir Mahallesinden ibaret iken 1 Kasım 1992 tarihinde yapılan mahalle muhtarlıkları seçimleri ile Doğanlık ve Emirler Mahalleleri bölünmek suretiyle eski mahallelere ilaveten Erenler, Kadıoğlu ve Alaaddin isimleriyle 3 yeni mahalle daha ihdas edilmek suretiyle toplam ilçe merkezi 6 mahalleye çıkartılmıştır


İlçe merkezine bağlı Hacıballı, Hisar, Keçili, ve Mahmutlar olmak üzere 4 köy bağlı iken, Bahşılı ilçesi merkez bucağına bağlı Bedesten köyü de, İçişleri Bakanlığının 19121994 gün ve 94/43888 sayılı kararı ile İlçemize bağlanmak suretiyle köy sayısı 5’e ulaşmıştır

İlçenin kuruluşunda bağlı köyler iken Kılıçlar ve Irmak köyleri de, 31121991 gün ve 91/39095 –91/39119 sayılı kararla Belediyelik statüsüne kavuşturularak 1992 yılı içerisinde yapılan mahalli idareler seçimleri ile fiilen Belediye teşkilatları oluşturulmuştur

İlçeye bağlı Kılıçlar Kasabasında Bahçelievler, Şehit Türker, Seyidali ve Enverpaşa adları ile 4 adet, Irmak kasabasında ise Seyrantepe, Fatih, Yeşilöz ve Boğaziçi adları ile yine 4 adet mahalle mevcuttur Valilik Makamının 23071999 tarihli olurlarıyla Irmak kasabasına Boğaziçi ve Seyrantepe mahalleleri bölünmek suretiyle Battalgazi adı altında yeni bir mahalle ihdas edilmiştir

İlçe merkez ve kasabalarına bağlı mezra ve oba bulunmaktadır

d) Sosyal Durum

İlçede bulunan konutların % 80’i beton arma, % 20’si ise ahşap ve basit yapılardan oluşmaktadır Her konutta elektrik, su mevcut olup, kanalizasyon sistemi yeterlidir Konutların % 90’ nın da telefon ve yayın cihazları mevcuttur

İlçe halkının % 65’i işçi ve memur emeklisini, % 30’u çiftçi (tarım ve Hayvancılık) % 5’i ise serbest meslek sahipleri teşkil etmektedir

İlçenin İl merkezine yakınlığı nedenliyle halkın şehirle olan irtibatı devamlı olup, İlçe olması ile birlikte şehirleşmede bir yükseliş gözlenmektedir

İlçede bir çok küçük sanayii tesislerin bulunması, organize sanayi sitesinin İlçede yer alması, küçük sanayi sitesinin İlçede yer alması ayrıca Kırıkkale Üniversitesinin de İlçede yer alması, İlçenin sosyal açıdan gelişmesine önemli katkılar sağlayacaktır

e) Eğitim ve Kültür Durumu

İlçe merkezinde 3 adet İlköğretim okulu ile 1 adet lise mevcut olup, Irmak Kasabasında 1 Adet ilköğretim okulu, Kılıçlar kasabasında ise 1 adet yatılı ilköğretim Bölge okulu bulunmaktadır

İlçe İlköğretim okullarında, okul çağında olup da okula gitmeyen öğrenci olmayıp, gerekli tedbirler alınmaktadır