Bebeğimin Zeka Gelişimini Nasil Kontrol Ederim, Bebekken Nas

Soru:
Bebeğimin zeka gelişimini nasıl kontrol ederim, bebekken nasıl eğitim verebilirim?

12042008



Cevap:

Uzmanlar , çocuğun doğumdan ergenliğe kadar olan zihinsel gelişimini ayrıntılı araştırmalarla incelemişler ve zihinsel gelişimin (bebeklik ve ilk çocukluk) döneminde çok hızlı geliştiğini belirlemişlerdir Bir bebek beyninde 180 milyar hücreyle dünyaya gelir Bu hücreler nöronlarla birbirine bağlanmıştır Ana babadan kalıtım yoluyla bebeğe geçen genlerin belirlediği bağlantı sayısı 50 milyon civarındadır Bu sayı çevrenin de etkisiyle trilyonlarca bağlantıyı geliştirebilir Bireyin hayatı boyunca gerçekleştireceği zihinsel gelişimin % 50 si 4 yaşına kadar tamamlanmaktadır Dolayısıyla 4 yaşında kadar olan dönem çok kritik bir dönemdir Bu dönemdeki yaşantılar tüm hayatı boyunca kullanılacak nöronları belirler Uzmanlar 5 yaşına kadar olan müdahalelerin IQ'yu arttırmasına karşın, 5 yaşından sonra ise işe yaramayacağını söylemektedir Unutmayın ki, çocuğunuzun gelişimi için en önemli yıllar okul öncesi yıllarıdır ve bu yıllar çocuğunuzun "kişilik gelişimi"nin temelini oluşturduğu yıllardır

Uzmanlar göre insan beyni 2 yarım küreye ayrılmakla beraber her yarımkürenin ayrı fonksiyonları olmaktadır Dil becerileri, mantık, sayılar, analiz, sıralama, doğrusallık gibi fonksiyonlar sol yarımkürenin yerine getirdiği görevlerdir Ritm, renk, hayal gücü, yaratıcılık, uzaysal farkındalık gibi fonksiyonlar sağ yarımkürenin yüklendiği görevlerdir Beyindeki zihinsel gelişlim, bu her 2 yarımküreyi çalıştıracak uyarıların alınmasıyla oluşmaktadır Bebeklerin genç beyinlerinde binlerce sinir hücresi kullanım için hazırdır Her uyarıcı (sesler, dokunuşlar, renkler, tatlar vb) sinir hücreleri arasında yeni bağlar kurulmasını sağlar Tekrarlarla bu bağlar kalıcı hale gelir Böylece sağ ve sol beynin hücrelerinin kurduğu dev bir ağ oluşur Çocuğun genetik altyapısı ve çevreden aldığı bu uyarıcılar zeka gelişimi için belirleyici olur Çocuk için; anne baba, oyuncaklar, müzik vb birer uyarıcıdır Her uyarıcı çocuğun beyninde yer alan sinir hücreleri arasında yeni bağlar oluşturur Uyarıcılar arttıkça çeşitlendikçe ve tekrarlandıkça pek çok yeni bağ daha kurulur, kalıcı hale gelir ve kocaman bir ağa dönüşür İşte bu ağı bireyler tüm yaşamları boyunca zihinsel faaliyetleri için kullanırlar Yeni oluşan ve tekrarlanmayan bağlar ise yok olurlar Dolayısıyla kritik dönem adıyla adlandırılan 0-4 yaş grubu çocukların anne- babalarına, çocuklarının zihinsel gelişimlerine katkıda bulunmaları yönünde çok büyük görevler düşmektedir

Çocuğun zihinsel gelişimini desteklemek, onu hayata hazırlamak anlamındadır "Daha şimdiden mi?" diye yanlış bir soruya takılmanız ileride çocuğunuzu sorunlara itebilir Bebek 6 aydan itibaren izleme ve takip etme becerisine sahip olur Bu dönemden sonra bebek ne kadar kaliteli uyarıcılarla karşı karşıya kalırsa, zihinsel gelişimi o kadar iyi olacaktır Bu uyarıcılar ne kadar tekrar ederse o kadar kalıcı hale gelir Çalışan anne - babalar çocuklarıyla ilgilenmekte ve onlara uyarıcılar vermekte eksik kalabilirler Bu görevi televizyona yüklemiş olabilirler Ama ne yazık ki, görsel ve işitsel uyarıcılar bakımından televizyon ne kadar iyi bir teknolojik alet olsa da içerik ve dozu bakımından çocuklarınıza zararı dokunmaktadır Çocukların 0-4 yaş döneminde beynin iki yarımküresini de faaliyete geçirecek görsel işitsel uyarıcılar alması gerekir
Sağ Ve Sol Beyin

Beyin için, zekanın vücutta konumlandığı organ diyebiliriz Beyin, hala pek çok bilinmeyenle dolu Ancak, özellikle son yıllarda yapılan beyin araştırmaları; beynin yapısı, bölümleri ve bu bölümlerin fonksiyonları ile ilgili olarak bizi çok daha fazla bilgilendirdi Beyinle ilgili olarak edindiğimiz bilgiler; beynin nasıl öğrendiği, sağ ve sol beynin fonksiyonlarının neler olduğu ve beyin kapasitesini nasıl destekleyebileceğimiz gibi konularda bizi daha donanımlı kılıyor Anne â?"babalar ve eğitimciler için bu bilgiler hazine değerinde

Peki bebeğinizin beyninde neler oluyor?

Bebek, beyni milyarlarca sinir hücresi ile donatılmış olarak dünyaya gelir Sinir hücreleri, bebeğin karşı karşıya kaldığı her deneyim ve uyarıcı karşısında birbirleri arasında bağlantı kurarlar Bu bağlantılar tekrarlanırsa kalıcı hale gelir ve kocaman bir ağa dönüşür Bu ağ bir ömür boyunca kullanılacak olan zihinsel kapasiteyi barındırır Bu, bebeklik döneminin zihinsel gelişim konusunda ne kadar belirleyici ve önemli bir dönem olduğunu bize gösteriyorBebeğinizin sizden aldığı genetik mirası ve doğumdan sonraki ilk yıllarda karşı karşıya kaldığı uyarıcılar ve deneyimler onun zekasının şekillenmesini sağlıyor

Sağ ve Sol beynin görevleri nelerdir? Bebeğimizin beyninin her iki tarafını da etkin bir biçimde kullanması ona neler sağlar?

Yapılan araştırmalar, bir bütün olarak çalışmasına rağmen beynin sağ ve sol yarım kürelerinin görevlerini ve özelliklerini ayrı ayrı ortaya koymaktadır Bu görevler genel hatları ile şöyle sıralanabilir;

Sağ Beyin; Bilgiyi bir bütün olarak ve resimle işlerTasvir ve semboller kullanır;resimlere şekillere ve renklere tepki verir Sözel ifadeler dışında; müziğe vücut diline, dokunmaya tepki verir Sezgicidir, önsezilerini ve hislerini takip eder Nesnelerle soyut değil, duygusal olarak ilişki kurarUzaysal ilişkileri kullanır Duygusal ve yaratıcı taraftırGörerek ve duyarak öğrenir Fanteziye, şiire, mecaza meraklıdır Ayrıca vücudun sol bölümündeki duyusal organları ve vücut hareketlerini kontrol eder

Sol Beyin; Konuşma ve dil merkezidirAnalitik (adım adım ) düşünürMantıklı( akılcı yaklaşım) ve sistematiktir Bilgiyi ardışık ve doğrusal işler Ayrıntıcıdır Sayısal işlemlerde üstündür Sebep- sonuç ilişkilerini kullanır Ayrıca vücudun sağ tarafındaki duyu organlarını ve vücut hareketlerini kontrol eder

Sağ ve sol beyin, ilk zamanlarda zannedildiğinden çok daha bütünsel olarak işler Beynin her iki tarafını da etkin bir biçimde kullanabilen bireyler zihinsel kapasitelerini iki kat değil kat kat arttırmış olurlar Bu nedenle çocuklarımızın hem yaratıcılıklarını ( sağ beyin ) hem de mantıksal düşünme güçlerini ( sol beyin ), ilk yıllardan itibaren desteklemeliyiz Klasik eğitimler, daha çok sol beyin kullanımını desteklediği için pek çok yaratıcı yetenek yetişkin yaşlara aktarılamadan körelmektedir Klasik IQ testleri de daha çok sol beynin işlevlerine ilişkin verileri değerlendirir

Yıllar önce beyinle ilgili araştırmalar sırasında konuşma ve dil in merkezi olarak sol beyin keşfedilmiş ve bu özelliğinden dolayı yıllarca sağ beyinden çok daha fazla itibar görmüştürEğitim sistemleri sol beyni kullandıran, mantıklı ve analitik düşünmeyi geliştiren temeller üzerine oturtulmuştur Ancak son yıllarda sağ beynin aslında ne kadar önemli işlevleri üstlendiği görülmüştür
Örneğin bir hukuk metni ya da kullanma kılavuzunu okurken sol beyin bece-rilerine ihtiyaç duyulur Ancak mizahi bir metin ya da roman okuduğunuzda, tüm geçmiş deneyimlerimizden anlamı çekip çıkaran sağ beyne başvururuz Büyük matematikçilerin sağ beyinlerini başta hayal güçleri olmak üzere ustaca kullandıkları bilinmektedir
Çocuklarımıza, mantıksak düşünme güçlerini destekleyecek ve yaratıcı çözümler geliştirmelerine yardımcı olacak bir ortamı daha okul öncesinde sunmalıyız



Bu tavsiyeler, genel bilgilerdir Fakat unutmayınız ki, özel rahatsızlığınız için en iyi tavsiye, şikayetlerinizi dinleyen ve sizi muayene eden doktorunuzun tavsiyesidir


12042008