La Fontaine Masalları

LAFONTEN ORMAN MAHKEMESİNDE

Krilovun masalları ülkemizde Keçi Bir Gün adıyla Tarık Dursun K tarafından derlenmiş ve yeniden yazılmıştır Bu kitapta masalların sonunda yine dersler verilir, ama bazı masallarda Krilov dersleri kendince yorumlayarak farklı eleştiriler ortaya koyar Benim çok sevdiğim; De Gidi Eşek De! masalında olduğu gibi
***
EŞEK, bülbülün yoluna çıkmış, durdurmuş
- Yahu, kardeş, demiş Nereye gitsem, hep sen! Herkes bülbül diyor da başka bir şey demiyor Yok, en güzel öten senmişsin, yok güle şu dünyada âşık olan tek senmişsin Hele o güle olan aşkın, hele o! Öylesine bir aşk ki bu, diyorlar Ne Mecnunda vardır, ne Ferhatta, Keremde Doğru mu?
Bülbül boynunu bükmüş, derin bir iç çekmiş
- Doğru kardeş, demiş Doğru!
Eşeği bu kez daha büyük bir şaşkınlık almış mı sana Kulaklarını eğip, dudaklarını sarkıtmış:
- Vallai çok şaştım birader, demiş Neden dersen, geçende senin o güllerden birini yedim, hiçbir şeye benzetemedim Çünkü ne tadı vardı, ne tuzu
Ah, insanlar arasında,bülbülü tanımadıkları yetmiyormuş gibi, bir de güle olan tutkusunu bilmeyen nice nice eşekler yok mudur?

Kurt İle Köpeğin Hikayesi

Bir köpek ormanda gezerken kurtla karşılaşmış Hasta ve çok zayıflamış olan kurt, ayakta zor durabiliyormuş Köpek kurdun bu haline çok üzülmüş Ne kadar kötü görünüyorsun böyle kurt kardeş? demiş Herkes bizi düşman bilse de, biz uzaktan akrabayız Doğrusu sana yardım etmek isterim
Hiç sorma demiş kurt Ağır bir hastalığa yakalandığım için uzun süre avlanamadım Şimdi iyileştim ama bir av yakalayacak kadar gücüm kalmadı artık Ben de böyle aç susuz dolaşıyorum artık
Sen hiç üzülme demiş köpek Ben sana yardım edeceğim Bu akşam sahibimin düğünü var Akşam olunca köyün dışındaki çalılıklara gel Ben sana düğün yemeklerinin artıklarını taşırım
Birkaç gün boyunca köpek tarafından beslenen kurt, sonunda kendini toparlayıp eski kuvvetine kavuşmuş Teşekkür edip vedalaştıktan sonra da ormana gitmiş
Aradan yıllar geçmiş Köpek iyice yaşlanınca sahibi onu dışarı atmış Ormanda aylak aylak gezen köpek, eski dostu kurtla karşılaşmış Hayrola? demiş kurt Çok perişan görünüyorsun
Köpek içini çekip; Yaşlandım artık! demiş Sahibimin işine yaramadığım için beni kovdu
Kurt; biz eski dost değil miyiz? demiş Şimdi yardım etme sırası bende Hatırlasana, benim hayatımı nasıl kurtarmıştın? Hemen bir plan yapmalıyız Tamam buldum! Senin sahibinin küçük bir çocuğu vardı değil mi? Şimdi ben gidip onu kaçıracağım, sen de geri götüreceksin Böylece sahibin seni el üstünde tutacak
Bu sözleri söyleyen kurt, kaşla göz arasında gidip, çocuğu ormana getirmiş Köydeki herkes silahlanıp ormana koşmuş ancak daha ormana girmeden, yaşlı ve işe yaramaz diye evden kovdukları köpeğin çocuğu geri getirdiğini görmüşler
Bu olaydan sonra yaşlı köpeğin itibarı öyle artmış ki, insanlar onun kahramanlığını yüzlerce yıl çocuklarına anlatmışlar
Kurtla köpek arasındaki bu danışıklı dövüşü hiç kimse anlayamamış

Ürkek Tavşan İle Kurbağalar

Ormanların en korkak hayvanı tavşanmış Yaprak kımıldasa hemen saklanacak yer ararmış Ona bu kadar korkak olmaması gerektiğini söylüyorlarmış ama bu sözde pek işe yaramıyormuş Kendisinden çok daha küçük hayvanların ormanda korkusuzca gezdiğini gören tavşan korkaklığına daha bir üzülürmüş
Bir gün tavşan ormanda gezintiye çıkmış Tabii buna gezinti denirse Korka korka, saklana saklana yüreği ağzına gelerek yürüyormuş ormanda Tam gölün kıyısına geldiğinde vwırrrakk wırraaakkk diye bağırarak suya atlayan kurbağalar görmüş Buna çok şaşırmış Çünkü kurbağalarda kendisinden korktukları için suya atlıyorlarmış Tavşan o an anlamış ki ormanda kendisinden daha korkak hayvanlarda var
O günden sonra tavşan korkusunu az da olsa yenmeyi başarmış

Kurt İle Kuzu

Kim daha güçlüyse hep odur haklı; İnanmayan dinlesin bu masalı

Kuzunun biri su içiyormuş Pırıl pırıl bir dereden Aç bir kurt çıkagelmiş yukardan, Av peşinde besbelli

— Vay, demiş öfkeyle; Sen kim oluyorsun da, Suyumu bulandırıyorsun benim? Şimdi anlatırım ben sana

— Aman efendim, demiş kuzu; Kızmayın da bir bakın nerdeyim Ben nasıl bulandırırım suyunuzu, Akıntı benden yana

Siz yukardasınız

Ben yirmi adım aşağıda

— Onu bunu bilmem, demiş canavar; Bulandırıyorsun işte, o kadar

Hem dahası var, hımbıl:

Sen bana küfretmişsin geçen yıl

— Nasıl olur Devletlim, demiş kuzu; Geçen yıl dünyada yoktum

Süt kuzusuyum, baksanıza

— Sen değilsen kardeşindir, ukala

— Kardeşim yok ki küfretsin size

— Seninkilerden biridir öyleyse; İşiniz gücünüz beni çekiştirmek, Çobanlarınız, köpeklerinizle birleşerek Hepsini anlattılar bana

Size artık haddinizi bildirmeli,

Deyip kesmiş devletli;

Kaptığı gibi kuzuyu doğru ormana

Ve orada

Görmüş hesabını güzelce;

Danıştayı, yargıtayı, hepsi içinde

Aslanla Farenin Yaşam Mücadelesi

Aslanla Fare
Ormanlar kralı aslan ormanda bir gün avlanmaktan gelmiş, yatmış uyuyormuş Minik bir fare aslanın üzerinde dolaşmaya başlamışAslan sinirlenerek uyanıp fareyi yakalayış Tam öldüreceği sırada fare yalvarmış:
-Ne olur beni bırak! Gün olur benimda sana bir iyiliğim dokunur, demiş
Aslan farenin bu sözlerine gülerek:
-Sen küçük bir faresin, bana ne iyiliğin dokunur ki deyip,fareye acımış ve fareyi bırakmış
Fare sevinerek oradan uzaklasmış
Aradan zaman geçmiş, Aslan birgün avcıların kurduğu tuzağa yakalanmış
Aslan çırpınmış, bağırmış ama tuzaktan bir türlü kurtulamamış Oradan geçmekte olan minik fare aslanın bu durumunu görmüş Hemen dişleri ile tuzağın iplerini kemirerek kesmiş Aslanı tuzaktan kurtarmış
Fare aslana:

- Beni küçük diye beğenmiyordun Bak senin canını kurtardım, demiş
Aslan, böylece yapılan bir iyiliğin karşılıksız kalmayacağını anlamış

Lafonten Kimdir La Fontenin Hayatı

Jean de La Fontaine
Doğumu 8 Temmuz 1621
Fransa/Château-Thierry Ölümü 13 Nisan 1695
Fransa / Paris

Jean de La Fontaine (okunuşu Lafonten) (d 8 Temmuz 1621Château-Thierry - ö 13 Nisan 1695 Paris) Fransız şair ve yazar

Yazdığı fabl eserleri ile tanınmıştır Varlıklı bir ailenin çocuğuydu Pariste kolejde okudu Hukuk tahsili yaptı Papaz yetiştirilmek istenildi ise de kiliseden ayrıldı Okul hayatında başarılı bir öğrenci olamadı Gençliğinde baba mesleği olan orman ve su kanalları işleriyle uğraştı Çeşitli memurluklarda bulunmuş, düzensiz bir hayat yaşamıştır

1673 senesinde Madam de la Sablièrenin himayesine girerek burada ilimfelsefeciler ve yazarlarla tanıştı İlk masallarını burada yazdı Çağdaşları, La Fontainei bir masal yazarı olarak görüyorlardı Halbuki La Fontaine, yazdığı masallarda Dede Korkut masallarındaki uslupla hayvanlaraahlaki karakterler vererek onların şahıslarında bazı insan karakterlerini tenkidahlak dersi vermiştir Buna edebiyatta teşhis ve intak sanatı denir La Fontainein bu hususiyeti çok geç fark edilmiştir Eserlerinde sadelik ve açıklık görülür Konuşma şeklinde akıcı şiirleri, hayvanlar üzerinde tenkitleri, incitmeden iğneleme usulleri ile Fransız edebiyatına büyük eserler kazandırmıştır adamları, etmiş, bir

La Fontaine masallarındaki konular, şark klasiklerinden alınmadır La Fontaineden çok önceleri yazılmış Beydebanın Kelile ve Dimne eserindeki hikayelerin 18 tanesi[1], bu Fransız edebiyatçısı tarafından şiir şeklinde tekrarlanmıştır Masalları çoğunlukla herkesin anlayabileceği bir şekilde yazılmıştır La Fontainein canlı, hızlı, incelik ve nükte dolu bir anlatımı vardır Kişilerini hemen daima hayvanlar arasından seçerse de bazan insanları, bilhassa köylüleri de olaylara karıştırır Sık sık bahsettiği hayvanlar aslan, kurt, tilki, eşek ve horozdur

La Fontaine, kötüyü göstererek iyinin ne olduğunu anlatmaya çalışmıştır Ancak şiirlerini okuyan çocuklarda herhangi bir açıklama yapılmazsa tam ters etkinin hasıl olduğu da bir gerçektir

Masalları toplam olarak 238 adet olup, 12 kitapta toplanmıştır 1668de basılan ilk altı kitabında 124 masal vardır ve bunlar birinci cildi meydana getirir İkinci cilt 1678de basılan beş kitaptır En son 1694de bastırdığı üçüncü cilt ise tek kitaptan ibarettir

La Fontaine, roman ve piyes de yazmıştır Nakaratlı uzunca şiirleri ve şiirlimektupları vardır Hadım, Gülünç Macera, Floransalı, Büyük Maşrapa, Köy Sevdaları komedi türündeki eserlerindendir Contes (Kont) isminde şiirlihikayeler eserinden dolayı Fransız Akademisine kabul edildi13 Nisan 1695te Pariste öldü

Eserleri birçok dile tercüme edilmiştir Ancak hiçbir tercüme orijinalindeki sadelik ve çekiciliği verememiştir

Türkçeye ise, Recaizade Mahmut Ekrem, Tevfik Fikret ve Orhan Veli Kanık tarafından çevrilmiştir

Hırsızlar Ve Eşek

İki hırsız, çaldıkları bir eşek yüzünden kavga etmeye başlamışlar Hırsızlardan biri satalım, diyor*muş; öteki ise satmamakta direniyormuş Sonunda kavgaya tutuşmuşlar, Başlamışlar yumruk yumruğa kavga etmeye
Onlar sille tokat kavga ededursun, bir üçüncü hırsız gelmiş eşeği çekip götürmüş
Eşek, bazen bir ülkedir Hırsızlar ise krallarO kadar savaşırlar, uğraş verirler; fakat aldıkları hiçbir ülke kendilerine kalmazOnlar savaşadursun, hatta üçü de savaşsın; bir dördüncü hırsız çıkar, üçünün de canına okur
Yapılacak en güzel şey uzlaşmaktır İnsanlığa faydalı olan en güzel şey ne ise onu yapmaktır
Ne diyelim,anlayana

Lafonten Hikayeleri La Fonten Hikayeleri Fabl Hikayeleri
Jean de La Fontaine

Öküz Olmak İsteyen Kurbağa

Bir varmis, bir yokmus evvel zaman içinde kalbur saman içinde öküz olmak isteyen bir kurbaga çikmis karsimiza:

Kurbaga bir öküz görmüs çayirda, o kadar hoslanmis ki, bayilmis boyuna posuna Kendisine baksaniz, boyu yumurta kadar ama kurbaga bu anlamaz ki , ille de öküze benzeyecek Öküze bakmis kabarmis, kabardikça sismis, ikinmis, sikinmis , gerilmis Bir görseniz gerginlikten nefes alamayacak hale gelmis Esine sormus:
- Nasil hanim öküz kadar oldum mu ?
Hanimi söyel bir sagdan bakmis, birde soldan:
- Nerdeee ? demis
Kurbaga daha bir hirslanmis
- Al öyleyse demis Simdi nasilim Bunu söylemis ya, iyice sismisHanim gülmüs :
- Vazgeç bu sevdadan demis
Bizimki iyice hiddetlenmis
-Sen dur hele bakalim demisSismis, birdaha, biraz daha Biraz daha sismis Derken çat diye çatlamis

Iste böyle çocuklar, dünya böyle sersemlerle dolu: Her bakkal illa han hamam yaptiracak, her küçük çobanin usaklari olacak, herkes kendinde olmayana böyle hayran hayran bakacak Ondan sonrada çat diye çatlayacak

Lafonten Hikayeleri La Fonten Hikayeleri Fabl Hikayeleri
Jean de La Fontaine

Karga İle Tilki

Bir dala konmuştu karga cenapları;
Ağzında bir parça peynir vardı
Sayın tilki kokuyu almış olmalı,
Ona nağme yapmaya başladı:
“-Ooo! Karga cenapları,merhaba!
Ne kadar güzelsiniz,ne kadar şirinsiniz!
Gözüm kör olsun yalanım varsa
Tüyleriniz gibiyse sesiniz,
Sultanı sayılırsınız bütün bu ormanın”
Keyfinden aklı başından gitti bay karganın
Göstermek için güzel sesini
Açınca ağzını,düşürdü nevalesini
Tilki kapıp onu dedi ki: “Efendiciğim,
Size güzel bir ders vereceğim:
Her dalkavuk bir alığın sırtından geçinir,
Bu derse de fazla olmasa gerek bir peynir”
Karga şaşkın,mahcup,biraz da geç ama,
Yemin etti gayrı faka basmayacağına

Lafonten Hikayeleri La Fonten Hikayeleri Fabl Hikayeleri
Jean de La Fontaine

Köylüyle Yılan

Bir zamanlar gayet merhametli , fakat buna karşılık biraz saf bir köylü varmışBir kış günü yolda gezinirken karların üzerinde bir yılan görmüşUpuzun uzanmış karların üzerinde, kımıldıyacak hali kalmamışYa öldü ya ölecekAcımış yılana,alıp evine götürmüşOcağı bir güzel yakıp yılanı ocak başındaki bir minderin üzerine koymuş

Soğuktan uyuşmuş olan yılan sıcağı görünce yeniden canlanmışCanlanmasıyla birlikte başlamış ıslıklar çalarak başını kaldırmayaSonra da kıvrım kıvrım kıvrılarak atılmaya hazırlanmış

Köylü yılanın kendisini sokmaya hazırlandığını görünce :

" Vay hain, demek benim iyiliğime karşı yapacağın buydu" demiş Hemen baltasını kaptığı gibi yılanı üç parçaya bölmüş

Diyeceğimiz şu ki ; acımak,iyilik güzel şeydir ama layık olana acımalı ve onlara yardım etmeliNankörlere acımakla ve yardım etmekle başımıza bela alırız

Tilki İle Leylek

Tilki hocanın iyiliği tutmuş bir gün
Hacı leyleği yemeğe buyur etmiş
- Ama, demiş tilki, bizde misafir
Umduğunu değil bulduğunu yer
Meğer tilkinin cimrisi hepsinden betermiş
Bir çorba çıkarmış topu topu
O da sulu mu sulu
Hem nerden getirse beğenirsiniz? Tabakta
Leylek gagasıyla uğraşadursun
Tilki bitirmiş hepsini bir solukta
Leylek kızmış, ama çekmiş sineye
Bir zaman sonra
O da tilkiyi buyur etmiş yemeğe
- Hay hay, demiş tilki, nasıl gelmem?
Ben dostlara naz etmesini sevmem
Tam saatinde gelmiş
Leyleğe türlü diller dökmüş
Şu güzel bu güzel,
Hele yemeğin kokusu
Gel iştahım gel!
Gerçi tilkilerin iştahı
Pek nazlı değilmiş ama
Et kokusu başka şeymiş
- Kuşbaşı galiba, demiş
Bayılırmış etin böylesine
Hele kıvamında pişmişine
Derken yemek sofraya gelmiş,
Gelmiş ama nasıl?
Kokusunu al, eti arada bul!
Dar boğazlı upuzun bir çömlek içinde
Tam leyleğin gagasına göre
Tilki burnunu burgu etse nafile
Kısmış kuyruğunu evine dönmüş
Aç kaldığına mı yansın
Bir kuşa rezil olduğuna mı?
El alemi aldatanlar
Bu masal size:
Bir gün sizi de sokarlar
Kurduğunuz kafese

İki Katır

İki katır yürüyormuş yan yana,

Biri yulaf yüklüymüş, biri para:

Köylülerden tuz vergisi toplamışlar,

Koca bir heybe dolusu mangır

Para yüklü katırda bir çalım, bir çalım,

Başı havalarda,

Boynunda çıngırak şıngır mıngır:

Zenginim zengin der gibi, sağa sola

Derken eşkıyalar sökün etmiş;

Doğru vergi katırının üstüne tabii

Yakalamış geminden, durdurmuşlar

Katır diretmiş, savunmaya kalkmış parayı

Eşkıyalar da veryansın etmiş sopayı

İşte o zaman ağlamış katır,

Ve dert yanmış tanrılara:

— Ben böyle mi olacaktım, demiş, Yulaf yüklü katıra

Fiske bile vurulmasın da, Ben dayak yiyeyim ölesiye!

— Ya, kardeş, demiş öteki;

Yüksek işler iyilik getirmez her zaman; Yulaf taşımakla kalsaydın benim gibi, Başına bir belâ gelmezdi

Aslan Payı

Evvel zaman içinde bir gün,
Kısrak, keçi ve kız kardeşleri koyun
Bir aslanla birlik olmuşlar

Yaman bir aslanmış bu, çevrenin derebeyi
Kazançta da, kayıpta da ortağız demişler

Ertesi gün bir geyik düşmüş nasılsa
Keçinin kurduğu ağlara
Hemen ortaklarına haber salmış keçi
Toplanmışlar hemen ve aslan
Pençeleriyle sayıp ortakları tek tek
-Dört kişiyiz, demiş bu avı paylaşacak
Der demez de dörde bölüvermiş geyiği

Birinci parçayı kendine ayırmış, tabii
Aslan payı olarak:
-Bu parça benim, demiş, biliyorsunuz neden;
Benim adım aslan da ondan

Buna karşı bir diyeceğiniz olamaz sanırım
Yasaya göre ikinci parça da benim hakkım
Dileyen kitapta yerini bulur:

En güçlü kimse en haklı odur
Üçüncü parça en değerli ortağın olacak
Ben değilim de kim o en değerli ortak

Dördüncü parçaya gelince, ha, bak!
O parçaya el uzatanın
Kafasını koparırım, inanın!

Tarla Kuşu İle Yavruları

Bir tarla kuşu varmışBuğdaylar yeşerirken kendisine bir yuva yapmışHer gün birer yumurta yapıp üzerine yatmışBir süre sonra yavruları yumurtadan çıkmışAma bir türlü uçmayı öğrenememişlerTarla kuşu bundan dolayı çok üzgünmüşYiyecek aramaya giderken yavrularını sık sık uyarırmış :

" Aman yavrularım gözünüzü dört açınYarın tarla sahibi gelince kulak verip dinleyinNe konuştuklarını öğreninBiz de ona göre davranalım"

Tarla kuşu gidince, tıpki söylediği gibi tarla sahibi ve oğlu gelmişOğluna dönüp : " Tamam , buğdaylar olgunlaşmışBugün git komşulara haber verBabam ekinleri biçmek için sizleri imeceye çağırıyor, de Yarın erkenden orakları alsın gelsinler" demiş

Tarlakuşu yuvasına dönünce yavrularının telaş içinde olduğunu görmüş " Ne oldu? Çiftçi neler söyledi " diye sormuş " Komşularına haber verdiYarın sabah yardıma gelmelerini söyledi"

Tarlakuşu : " Öyleyse hiç korkmayın " demiş" Yer değiştirmemiz için daha vakit var Yarın gene dinleyin bakalım ne konuşacaklar?"

Ertesi gün tarla kuşu gene yiyecek toplamaya gitmişTarla sahibi gene oğluyla birlikte gelmiş " Ekinler çok olmuşArtık bu halde bekletemeyizGördün mü komşuların bize ettiğini? Git bari akrabalara haber ver , yarın sabah erkenden burada olsunlar"

Yavrular bu defa daha çok korkmuşlarAnneleri gelince herşeyi anlatmışlarTarlakuşu gene aldırmamış" Siz rahatınıza bakın" demişYemlerini yiyip uyumuşlar

Ertesi gün tarlakuşu gene gün doğmadan yiyecek toplamak için yola çıkmışBir süre sonra çiftçi oğlu ile gelmişGelip gidenin olmadığını görünce oğluna dönmüş:

" Biz hata ettik oğlum, " demiş " Komşuya, akrabaya güvenmeyecektikDostun akrabanın da en iyisi insanın kendisidir oğlum, bunu hiç unutmaYarın çoluk çocuk orakları alıp işe kendimiz girişelimNe zaman biterse bitsinİşin en iyisi bu" demiş

Akşam yuvasına dönen tarlakuşu bu haberi alınca : " Şimdi iş ciddiHemen açalım kanatları," demişYavrularını peşine takıp terketmiş yuvasını

Hani ne derler insanın dostu da kendisidir, düşmanı da İnsan önce kendine güvenmeli

Ağustos böceği ile karınca

Ağustosböceği bütün yaz

Saz çalmış, türkü söylemiş

Karakış birden bastırınca

Şafak atmış zavallıda;

Bir şey bulamaz olmuş yiyecek:

Koca ormanda ne bir kurtçuk, ne bir sinek

Gitmiş komşusu karıncaya:

— Aman kardeş, demiş, hâlim fena; Bir şeycikler ver de kışı geçireyim Yaz gelince öderim,

Hem de faizi maiziyle; Ağustosu geçirmem bile Ödemezsem böcek demeyin bana Karınca iyidir hoştur ama Eli sıkıdır: Can verir, mal vermez

— Sormak ayıp olmasın ama, demiş; Bütün yaz ne yaptınız?

— Ne mi yaptım? demiş ağustosböceği; Gece gündüz türkü söyledim;

Fena mı ettim sizce?

— Yoo, demiş karınca, ne mutlu size; Ama hep türkü söylemek olmaz; Kışın da oynayın biraz

29

KARGA İLE TİLKİ

Bay karga konmuş bir dala Koca bir peynir ağzında Tilki kokuyu almış gelmiş:

— Günaydın, Sayın Karga, demiş; Bu ne güzellik böyle: Bakmaya doyamıyorum size

Şu tüylere bakın, pırıl pırıl;

Sesiniz bilmiyorum nasıl;

O da renginiz kadar güzelse

Ne yalan söyleyeyim

Bu ormanda güzel yoktur üstünüze

Karga bu sözlere bitmiş:

— Şuna bir gak diyeyim de ses görsün, demiş; Gak der demez peynir düşmüş, tilki yutmuş

— Kara bayım, demiş kargaya; Şu sözümü hiç unutma, Kaptırdığın peynire değer: Her dalkavuk çıkarı için över, Yüzüne güler, peynirini yer Karganın aklı gelmiş başına

İş işten geçtikten sonra