Thomas Woodrow Wilson - ABD Başkanı

Thomas Woodrow Wilson - ABD Başkanı

(1856-1924) Thomas Woodrow Wilson ABD'nin 28 başkanıdır Avrupa'nın hızla savaşa doğru sürüklendiği bir dönemde başkan olan Wilson ulusların, görüşme yolunu açık tutarak, sorunlarına barışçı çözümler bulabileceklerine inanıyordu i Dünya Savaşı sırasında tarafsız kalmaya çalışarak uluslararası ilişkilerde yapıcı bir rol üstlenen Wilson, savaş bittikten sonra da barışçı bir çözüm için çaba gösterdi Wilson, Virginia eyaletindeki Staunton'da bir rahibin oğlu olarak dünyaya geldi Babasının katı eğitim kuralları altında yetişti ve 1875'te Princeton Üniversitesi'ne girdi

Topluluk karşısında konuşmakta çok başanlı olan Wilson, giderek üniversitenin en iyi tartışmacısı oldu Princeton'ı bitirdikten sonra hukuk eğitimi gördü Bir süre avukatlık yaptıktan sonra yeniden öğrenime başladı 1886'da doktora derecesini aldı Hukuk, siyasal iktisat ve tarih konularında uzmanlaşan Wilson, 1902'de Princeton Üniversitesi rektörlüğüne getirildi Burada gerçekleştirdiği reformların yanı sıra ülkenin güncel siyasal konularına ilişkin yazılarıyla da ilgi topladı

1910'da Demokrat Parti'den New Jersey valiliğine adaylığını koydu İlerici çevrelerin desteğiyle seçimi kazanarak vali olan Wilson, öne sürdüğü yapıcı önerilerle Demokrat Par-ti'nin en güçlü siyasetçilerinden biri durumuna geldi 1912'deki Demokrat Parti Ulusal Kongresi'nde ABD başkan adaylığına seçildi Yeni Özgürlük programıyla parçalanmış durumda olan Cumhuriyetçi Parti karşısında geniş bir destek sağlayarak seçimleri rahatça kazandı 1913'te ABD başkanı olarak göreve başladıktan kısa bir süre sonra ülkenin para ve bankacılık sistemlerini denetleyen yasaları güçlendirdi Yeni yasalarla gümrük vergilerini azalttı ve ilk kez bir federal gelir vergisi getirdi Tekellerin denetlenmesi için önlemler alınırken, aldatıcı reklamcılığı ve haksız ticareti engellemek için Federal Ticaret Komisyonu kuruldu

Anayasaya, senatörlerin halkoylamasıyla doğrudan seçilmesini sağlayan bir madde eklendi Meksika'nın diktatör Devlet Başkanı Victoriano Huerta'nın kurduğu hükümeti tanımayan Wilson yönetimi döneminde Meksika ile ABD arasında anlaşmazlıklar sürdü 1916'da Wilson bir kez daha başkanlığa seçildi Halk tarafından desteklenmesinin başlıca nedenlerinden biri ABD'yi Avrupa'da çıkan savaştan uzak tutmasıydı (bak BİRİNCİ DÜNYA Savaşi) Wilson ABD'nin tarafsız kalmasını istiyordu Savaşa katılan bütün devletlere, barış yolunu açık tutmaları konusundaki önerileri sonuç vermedi Ocak 1917'de Almanya deniz savaşlarını başlatacağını ve Britanya Adaları çevresinde bulunan bütün gemileri batıracağını bildirdi

3 Şubat 1917'de ABD'nin Almanya ile olan diplomatik ilişkilerinin kesildiğini açıklayan Wilson, donanmaya savaşa hazır olmasını emretti 2 Nisan 1917'de kongreden Almanya ve müttefiklerine karşı savaş ilan edilmesini istedi Dört gün sonra ABD savaşa girdi Rusya'da yeni Sovyet yönetimi Mart 1918'de Almanya ile barış yaptıktan sonra, ABD 4,5 milyon kişiyi silah altına aldı ve Avrupa'daki savaş için büyük ölçüde yiyecek ve savaş malzemesi sağladı Kalıcı banş için gerekli "On Dört Madde" saptayan Wilson, bunu güvence altına alacak bir Milletler Cemiyeti' nin kurulması için öneride bulundu Ekim 1918'de Almanya, Başkan Wilson'a On Dört Madde'yi temel alarak ateşkesi imzalamaya hazır olduğunu bildirdi

Wilson Müttefik devletlerin onayını aldı ve 11 Kasım' da bir ateşkes imzalandı Paris Barış Konferansında Müttefikler Wilson'ın ilkelerinin çoğunu reddederek ağır barış koşulları öne sürdüler Buna karşın Wilson, Milletler Cemiyeti önerisine destek sağlamayı başardı Barış antlaşmasının ve Milletler Cemiyeti Sözleşmesi'nin ABD Senatosu'nca onayını sağlamak amacıyla Wilson bir yurt gezisine çıkarak 40'a yakın toplantıda konuştu

Bu ağır koşulların getirdiği gerginlik sağlığını bozdu ve Eylül 1919'da sol yanını kötürüm bırakan bir felç geçirdi Sonunda antlaşma, 1920 başlarında Kongre'de reddedildi Böylece ABD Milletler Cemiyeti'nin dışında kalıyordu Wilson, ABD üye olmasa da Milletler Cemiyeti'nin kurulduğunu görecek kadar yaşadı Aralık 1920'de 1919 Nobel Banş Ödülü' nü alan Wilson 1921 seçim kampanyasında aday gösterilmedi Seçim, Cumhuriyetçi Parti adayının başkanlığa seçilmesiyle sonuçlarıdı Bundan sonraki üç yılını siyasal etkinliklerden uzak kalarak geçiren Wilson Washington' da öldü