Abidin Dino (Ressamlar)

Abidin Dino, (1913 - 1993) ünlü Türk ressam Çağdaş Türk resminin öncülerinden olan Abidin Dino, aynı zamanda bir yazar ve siyasetçidir
23 Mart1913 günü İstanbul'da doğdu 1 Dünya Savaşı başladığında Avrupa'da seyahatte olan ailesi, bir süre için Cenevre'ye yerleşmişti Bu nedenle çocukluğu İsviçre ve Fransa'da geçti
Ailesi 1925'te İstanbul'a dönünce Robert Kolej'de öğrenim gömeye başladı ancak sanata duyduğu ilgi nedeniyle öğrenimini yarıda bırakıp, ağabeyi şair Arif Dino'nun desteğiyle resim, karikatür ve yazı alanında kendini geliştirmeye başladı İlk desenleri Yarın gazetesinde, ilk yazıları Artist dergisinde 1930'lu yılların başında yayınlandı Bu yıllarda Nazım Hikmet'in şiir ve oyun kitaplarına kapak desenleri çizdi Çok genç yaşta kendini bir ressam olarak kabul ettirdi

1933 yılında D Grubu adlı sanat gurubunun kurucuları arasında yer aldı Grubun amacı, memlekette sanatın gelişmesini ve yayılmasını sağlamaktı Düşünce yanı ağır basan resimler yapacak, batıdaki çağdaş akımlarla boy ölçüşecek yenilikler getireceklerdi
Aynı yıl "Ankara Türkiye'nin kalbidir" isimli belgesel filmi çekmek için Türkiye'ye gelen Sovyetler Birliği'nin ünlü yönetmenlerinden Sergay Yutkeviç bir sergide resimlerini görüp beğendi Yutkeviç'in filmini izleyen Atatürk, kendisinden bir Türk gencini yetiştirmesine olanak olup olmadığını sormuştu Böylece Yutkeviç, Dino'dan dekoratör ve ressam olarak çalışmak üzere kendisiyle SSCB'ye gelmesini istedi Dino, 1934 yılında sinema öğrenimi görmek üzere SSCB'ye gitti ve 3 yıl kaldı 3 yıl boyunca Leningrad'da Eisenstein ve Yutkeviç'in yanında makyajdan dekora, rejiden senaryoya tüm yönleriyle sinema eğitimi aldı Yutkeviç'in yönettiği Madenciler filminde çalıştı 1937'de 2 Dünya Savaşı nedeniyle Sovyetler Birliği tüm yabancı öğrencileri geri gönderince Leningrad'dan ayrılmak zorunda kaldı
Dino, Sovyetler Birliği'nden sonra Londra ve Paris'e gitti Paris'te ressam ve dekoratör olarak film çekim çalışmalarında bulundu Gertrude Stein, Tristan Tzara, Eisentein,Andre MalrauxvePablo Picasso gibi dönemin önde gelen sanatçılarıyla dostluklar kurdu
1939 yılında Türkiye'ye döndü, 1941'de arkadaşlarıyla Liman (Yeniler) Grubunun oluşturdu Çeşitli dergilerde çizgi ve yazılarıyla halktan yana, gerçekçi bir sanat görüşünü savundu Çizgi ve desenlerin ön plana çıktığı resimlerinde işçi ve köylü tiplerini özgün bir üslupla işledi Başlangıçta Picasso'nun etkisinde kalan sanatçı, daha sonraları yapıtlarında özgün ve yerel bir senteze ulaştı
Yeniler Gurubu'nun Liman çevresindeki balıkçıları konu alan ilk sergisini açtığı 1941 yılında Abidin Dino, siyasi nedenlerle önce Mecitözü (Çorum)'ne, sonra Adana'ya sürgüne gönderildi Adana'da Türk Sözü gazetesini yönetti Kel adlı bir oyun yazdı, ancak oyun hemen toplatıldı Çukurova'nın pamuk işçilerini konu alan resimler yaptı ve heykel ile ilgilenmeye başladı 1943 yılında dilci Güzin Dino ile evlendi Sürgün sona erince İstanbul'a döndü
1952'de yurt dışına çıkış yasağı kalkınca kesin olarak Paris'e yerleşti Fransa, Cezayir, Amerika gibi değişik ülkelerde sergiler açtı Fransa Plastik Sanatlar Birliği onur başkanlığı New York Dünya Sanat Sergisi danışmanlığı gibi görevlerde bulundu 'İşkence', 'Atom Korkusu', 'Savaş ve Barış', 'Çıplaklar', 'Dört Kent', 'Dağ-Deniz' gibi birçok yapıtı çeşitli galeri, müze ve koleksiyonlarda yer aldı

Zaman zaman Türkiye'de kişisel sergiler açan Abidin Dino, 7 Aralık1993 günü Paris'te hayatını yitirdi Cenazesi İstanbul'a getirilerek Aşiyan'da toprağa verildi

İstanbul'da doğan ve çağdaş Türk resim sanatının öncülerinden olan Abidin Dino'nun yaşamı çoğunlukla yurtdışında geçmiştir Daha doğduğu yıl ailesi İstanbul'dan ayrılarak İsviçre'nin Cenevre kentine yerleşmişti Sanatsever bir ailenin ve çevrenin içinde büyüyen Abidin Dino' nun resme olan ilgisi erken yaşlarda başlamıştı Bir süre de Fransa'da kaldıktan sonra 1925'te ailesiyle birlikte İstanbul'a dönen Dino, Robert Kolej'e girdi Ama, ders çalışmaktan çok resim ve karikatür yapmayı seviyordu Sonunda okulu bıraktı Bu alanda kendi kendini yetiştirmeye çalışıyor; karikatürler, resimler yapıyor ve bu arada edebiyatla da ilgileniyordu Dino'nun edebiyata olan ilgisi, ressamlığının yanı sıra daha sonra da sürdü 1931'de Artist adlı dergide ilk çizgileri ve yazıları

yayımlanmaya başladığında 18 yaşındaydı Bu arada Nâzım Hikmet'in şiir ve oyun kitaplarına kapak desenleri çizdi Çizgileri belirli bir olgunluğa ulaşmış, ressam olarak kendini kabul ettirmişti ama henüz hiçbir resim akımına bağlı değildi Ağabeyi şair Arif Dino'nun yenilikçi düşüncelerinden etkileniyor, resim çalışmalarını yenilik arayışları içinde sürdürüyordu 1933'te ressam arkadaşları Nurullah Berk, Cemal Tollu, Zeki Faik İzer, Elif Naci ve heykelci Zühtü Müridoğlu ile birlikte "D Grubu" adıyla anılacak olan topluluğun kurucuları arasında yer aldı {bak Türk Resim ve Heykel Sanati) Bu topluluğun başlangıçta ortak bir resim anlayışı


yoktu Ama düşünce yanı ağır basan resimler yapmak amacındaydılar Batıda gelişen çağdaş akımlarla boy ölçüşecek bir yenilik peşindeydiler Bu doğrultuda yaptıkları resimlerle birçok sergi açtılar
1933'te SSCB'li yönetmen Sergey Yutkeviç, Türkiye'nin Kalbi, Ankara adlı filmi çekmek için Türkiye'ye geldiğinde Abidin Dino'nun resimlerini görerek ilgilendi Dino'nun SSCB' de dekoratör ve ressam olarak kendi çalışmalarına katılmasını istedi Dino bu çağrıya uyarak SSCB'ye gitti ve üç yıl orada kaldı 1937'de Paris'e yerleşen Dino, bir süre burada da resim çalışmaları yaptıktan sonra 1939'da yurda döndü O yıllarda ressamlar arasında, İstanbul'da yaşamını güç koşullar içinde kazanan yoksul insanlara, özellikle de ekmeğini denizden çıkaran balıkçılara karşı büyük bir ilgi başlamıştı Abidin Dino'nun da içinde bulunduğu "Liman Grubu" diye de anılan "Yeniler" adında bir topluluk 1941'de liman çevresindeki balıkçıları konu alan ve yankı uyandıran bir sergi açtı Abidin Dino

aynı yıl siyasal nedenlerle önce Mecitözü'ne, sonra da Adana'ya sürgüne gönderildi Sürgündeyken Adana'da Türk Sözü gazetesini yönetti, Kel adlı bir oyun yazdı Bu dönem resimlerinde Çukurova'nın pamuk işçilerini konu aldı Daha sonra İstanbul'a dönen ve 1951'den sonra Paris'te yaşamını sürdüren Dino, zaman zaman Türkiye'ye gelerek kişisel sergiler açtı "Esrarkeşler" (193132), "Parmak İstifleri" (193132), "İkinci Dünya Savaşı" (1952) adlı dizileri gerçekleştirdi Tek bir konu çevresinde yaptığı

resimlere de belli bir ad vererek İşkence (1955), Atom Korkusu (1955), Uzun Yürüyüş (1955), Uzay (1959), Adalar (196465), Savaş ve Barış (1966), Çıplaklar (1976) diye sergiledi Yaşar Kemal' in Deniz Küstü (1978) adlı romanını, İlhami Bekir'in Unuttum (1979) ve Melih Cevdet Anday'ın Tanıdık Dünya (1984) adlı şiir kitaplarını resimledi Sanatçı ayrıca Çingeneler (1950) adlı bir filmin senaryosunu yazmış ve yönettiği Gol adlı belgesel bir filmle yurtdışında Flaherty Ödülü'nü almıştır (1966)