Afyon İli Geleneksel Giysiler

Yurdumuzda il ve yöresine göre halk oyunlarında günlük Türk giyisilerinin dışında kalan eski giysilerin yer alması bir gelenek olarak sürdürülmektedir Mahalli giysilerimizde efe, zeybek, kabadayı, kızan, seyman, ağa gibi giysilerinde ki bazı parçaları oyun giysilerimizde de görülmektedir Yapılan araştırmalara göre beldemizde giysi olarak en çok özellik taşıyanları, Emirdağ ve Dinar yörelerinde bulunmaktadır Bu yörelerde yaşayan halkın çoğu Türkmen aşiretinden oluşmaktadır

Kadın Giysileri:

Göynek: Özellikle sarı bürümcük veya şile bezi denilen kumaştan dikilen, bol, yakasız, önden düğmeli bir giysidir Kalçaları örtecek uzunlukta, yanları ufak işlemelidir Şalvarın dışında kalır Halk arasında "kara boyalı göynek" de denir

Şalvar: Kırmızı desenli kumaştan dikilir Şalvarın içine bazı yörelerimizde kaput bezinden yapılmış ayrıca bir şalvarın giyildiği de görülür Her yerde olmasa bile yanlarında işlemeleri vardır Belden topuğa kadar uzanır

Zıbın: Bazı yörelerimizde "cepken" de denilmektedir Bir adı da "kolçaklı zıbın"dır Bazılarının kol ağızlarında hayvan figürü olduğu görülmektedir Göğüs altında tek düğmelidir Kolları ve önü hep işlemelidir

Birzak: Emzikli kadınlar kullanır Zıbının üzerinden bele kadar takılır Boyundan ve sırttan bağlanır Göğüs üstü sıkı, aşağısı boldur Kadının rahatça çocuğunu emzirmesini sağlar İpek, basma veya parça kumaştan dikilir

Kuşak: Şalvarın üstünde bele arkadan bağlanır Arkadan üçgen görünümü verirKumaşın belli bir özelliği yoktur

Peştamal: Boyuna çizgili ipekli kumaştan yapılmış bel büzgülüdür Arkadan öne sarılır Belden 3-4cm genişlikte kola geçecek kısmı vardır Dizin altına kadar uzanır Önde iki katlıdır, büzgüleri bele eşit aralıklı şekilde dağıtılır ve kolun arkasında bağlanır Kuşak, şalvar ve peştamal, birlikte günlük giysi olarak kullanılmaktadır

Alaca: Peştemalin başka bir türüdürAlakoyun yününden kadınlar kendileri dokurlar Önce koyunun yünü incecik eğrilir, kök boyası ile yıkanır ve yumak yapılır Mısırlara sarılır ve dövende dokunur Düz ve baklava şeklindedir

Çorap: Kadınlar çeşitli motiflerden ördükleri çorapları giyerler Motifler kadının iç dünyasını yansıtır ve üzerine çarık giyilir

Baş: Çuhadan yapılmış kırmızı fesin üzerine "çeki" adı verilen işlemeli, oyalı, pullu örtü takılır Fes üzerine iki sıra altın dizilir Buna "penez" adı verilir Fesin tepesinde (tam ortasında) tepelik denilen gümüşten bürgüyü tutacak aksesuarlar vardır Üzerinde "neil" veya "bürgü" adı verilen örtü bulunur Bazı yörelerde ardına pullu çiçek takılır

Pullu Çiçek: Puldan veya kuru karanfilden yapılır Karanfiller ıslatılarak ipliğe dizilir, arada ufak boncuklar da bulunurPullu çiçeğin dik durması, kadının mutluluğu; zülüfle birlikte sarkması, evlenmek istediği anlamına gelmektedir

Takı: Gök boncuktan altın veya gümüşten takılar takılır Her genç kız, gümüş küpe takar, ayrıca kuru karanfil ve çiçeklerle bezenmiş kolyeler takılırBunların arasında paralar bulunur Genç kız ve kadın-larda özenle takılan zülüfler vardır Ancak yaşlı kadınlarda bırakılan zülüf, pek hoş karşılanmaz, ayıplanır

Üç etek: Genellikle kına gecelerinde giyilir Özellikle dikine çizgili kumaştan yapılır İkisi önde, biri arkada olmak üzere üç adet etekten yapıldığı için bu adı almıştır Üç eteğe "enteri" de denilmektedir Yırtmaçları ve öne gelen dilimleri bulunur Simli ipekle veya kaytanla işlenir

Erkek Giysileri :
Dinar ve Emirdağ yörelerinde özellikle erkek giysilerinde efe, kızan ve zeybek giysileri görülmektedir Eski giysilerde Afyonkarahisarlı erkekler, başlarında fes, fesin üzerinde ince koyu renkli sarık, üzerine de yine koyu renkli yazma bağlarlar ve yanda düğümleyerek omuz üzerine düşürürlerdi Bazılarında yarım kilodan fazla ağırlıklı olan püskül de sallanırdı Erkeğin tamamen saçları kesilir ve saç gözükmezdi İçte, içlik(işlik) kullanılır, üzerine kolsuz bir yelek giyilir ve kuşak içine sokulur Önden ilikli yapılır ve düğmeleri ipliktendirYeleğin ilikli kullanılması gerekir Onun üstüne kolu ve kol uçları geniş bir cepken giyilir, parmakların ikinci boğumuna kadar kol uzar Cepkenin üzerinde de kolsuz bir cameden bulunur Alt ta bol kumaşlı, kenarları işli, geniş ve kısa bir şalvar giyilir Bu şalvar, diz kapağı altına kadar uzanır İçte bel kuşağı beli sıkı tutmak için kullanılır

Dışta şalvar ve yelek vardır Cepken uçlarını içine alacak genişlikte dış kuşak kullanılır Bunun içine gümüş tabaka (sigaralık), kehribardan sigara ağızlığı, sapları gümüşten işlenmiş kama ve yatağan veya "çift kulaklı" adı verilen kesici silahlar bulunur Üzerine tek bağla (kayışla) bağlanan "efe silahlığı" takılır Göbek altından göğüs boşluğuna kadar bir genişlikte olur Vücudun yan kısımlarına kadar uzanır Bu iki kısmı, ince arkadan tutturulmuş tek kayış birleştirir Üzerine yağlık (büyük el mendili) veya dışa yarısı sarkacak biçimde, silâhlık üzerinden kuşağa sokulur

Ayakta "tozluk" ile "dizlik" kullanılır Bunlar uzun yün üzerine giyilir Dizlik, diz kapağı altına kadar gelir ve ön kesiminde dizin yere teması durumunda yerde bulunan çizici ve kırıcı şeylerden korunması için kalkan gibi çıkıntılı yapılır Ayaklarda uzun konçlu, altı tabanlı kundura veya küçük boy mes gibi çizme kullanılmaktadır

Bazılarında içdonlar uzun olup, dizler tozluk içine sokularak örtülür Diğerlerinde ise, dizleri açıkta bırakan "topdon" giyilmektedir Bir kısmı da uzun ağızlı çizme kullanarak koncu diz kapaklarına kadar çıkartır Bu ayakkabı sebebiyle dizlik yada tozluk kullanılmamış olur Erkek giysileri; mavi, lâcivert, dekani renkte çuha üstüne, kaytan işlenerek yapılmaktadır