Türkiye'nin Konumu

Türkiye'nin Konumu

Matematik Konumu ve Etkileri

Türkiye, Kuzey Yarım Küre’de, 36-42 derece kuzey enlemleriyle 26-45 derece doğu boylamlarında arasında yer alır Bu durumu ülkenin kutuptan çok Ekvator’a yakın olmasına ve ılıman kuşakta bulunmasına neden olmuştur Bu durum, Türkiye’nin iklimi üzerinde etkili olmaktadır Onun için Türkiye’nin iklimi ne kutup bölgelerindeki kadar soğuk, ne de ekvatoral bölgedeki kadar sıcak ve yağışlıdır

Türkiye, 36° - 42° Kuzey paralelleri ile 26° 45° Doğu meridyenleri arasında yer alır Diğer bir ifadeyle, Türkiye Ekvator’un kuzeyinde ve Greenwich’in doğusunda bulunan bir ülkedir Türkiye’nin matematik konumunun sonuçları şöylece sıralanabilir:

- Doğu - batı istikametinde 76 dakika yerel saat farkı bulunur

- Aynı anda tek ortak saat kullanılır Çünkü doğu - batı yönünde fazla geniş değildir

- Güneş ışınları hiçbir zaman dik açıyla gelmez

- İki meridyen arası uzaklık yaklaşık olarak 85 - 86 km dir

- Orta kuşakta yer alır

- Mevsimler belirgin olarak görülür

- Kışın cephesel yağışlar fazladır

- Güneyden kuzeye gidildikçe güneş ışınlarının geliş açısı küçülür

- Güneyden kuzeye gidildikçe cisimlerin gölge boyu uzar

- Güneyden kuzeye gidildikçe gece - gündüz süreleri arasındaki fark artar

- Kuzeyden esen rüzgârlar sıcaklığı düşürürken, güneyden esen rüzgârlar sıcaklığı yükseltir

- Dağların güney yamaçları daha sıcaktır Buna bağlı olarak güney yamaçlarda yerleşmeler fazladır

Özel Konum ve Etkileri

Türkiye özel konum bakımından çok çeşitli özelliklere sahiptir Bunlar aşağıdaki başlıklar halinde belirtilir

- Asya, Avrupa ve Afrika kıt’alarından oluşan ve Dünya Adası olarak isimlendirilen kara parçaları arasında menteşe durumundadır Doğu ile batıyı, kuzey ile güneyi birbirine bağlar

- Türkiye dünya üzerinde iki kıtada toprakları bulunan üç ülkeden (diğerleri Rusya Federasyonu ve Mısır’dır) biridir

- Kafkas, balkan ve Orta Doğu ülkeleri arasındadır

- Doğu Akdeniz’de bir yarım ada durumunda olup üç tarafı denizlerle çevrilidir

- İstanbul ve Çanakkale boğazlarıyla Ege denizi üzerinden Akdeniz’e, oradan da okyanuslara bağlantısı vardır

Türkiye çok çeşitli yönlerden bir köprü görevi yapar:

- Asya ile Avrupa Kıt’aları arasında,

- Avrupa ülkeleriyle Orta Doğu ülkeleri arasında,

- Batı ile Doğu ülkeleri arasında,

- Müslüman ülkeleri ile Hristiyan ülkeleri arasında,

- Sanayi ülkeleri ile petrol ve tarım ülkeleri arasında,

- Doğu kültürü ile Batı kültürü arasında,

- Serbest ekonomi düzeni uygulayan ülkelerle devletçi ekonomi düzeni uygulayan ülkeler arasında köprü görevi yapmaktadır

Türkiye Asya ile Avrupa kıt’alarında bulunan sekiz ülke ile sınır komşusudur Türkiye biri büyük (Anadolu) diğeri küçük (Trakya) iki yarımadadan oluşan bir ülkedir Dünya üzerinde sayılı ülke, bu kadar çok ülkelerle sınır komşusudur Çok ülkeyle sınır komşusu olmak, jeopolitik yönden olumsuz bir özelliktir Ayrıca bu sınırların uzun olması ve topoğafik engellerin bulunmaması da Türkiye için sorunlar yaratmaktadır

TÜRKİYE’NİN SINIRLARI

Bugünkü milli sınırlarımızın başlıca özelliklerini genel olarak şöyle özetlenebilir:

1 Deniz ve kara toplam uzunluğu 11086 km dir Bunun 8333 km si (%757) deniz sınırları, 2753 km si ise (%243), kara sınırlarından oluşur

2 Sınırlarının uzunluğu bakımından Türkiye, dünyanın en uzun sınırlı ülkeleri arasında yer alır

3 Türkiye kıyılarının büyük bölümünü Anadolu kıyıları oluşturur Örneğin 8333 km lik toplam kıyı uzunluğunun sadece 786 km si (%94) Trakya ve 1067 km si (%128) adaların kıyı uzunluklarıdır Oysa, Anadolu kıyılarının toplam uzunluğu 6480 km yi bulur

4 İran sınırımız dışındaki kara sınırlarımız hemen tümüyle yakın tarihimizde belirlenmiştir

5 Kara sınırlarımızda coğrafi anlamda, sadece İran Irak sınırları dogal sınır niteliği taşımaktadır Diğerleri ise yer yer bazı engellerden geçmekle birlikte çoğunlukla yapay sınır niteliği taşırlar

6 Sınırlarımızın bazıları (İran, Irak ve Yunanistan sınırlarında olduğu gibi) tamamen politik sınırlar olup Türk nüfusunun bütünlüğünü bölmüşlerdir Örneğin, İran sınırı Güney Azerbaycan’ı, Irak sınırı Musul-Kerkük-Erbil ve dolaylarında Türklerin yaşadığı yerleri, Yunan sınırı ise Batı Trakya’yı Anadolu Türklerinden ayırmaktadır

Türkiye’nin sekiz komşusu vardır Bunları bulundukları bölgelere göre üç grupta toplayabiliriz

Balkan Ülkeleri

1 Yunanistan: 212 km lik uzunluğa sahiptir Sınır Meriç Irmağının ağız kısmında başlar ve Türkiye-Yunanistan ve Bulgaristan sınırlarının kesişme noktasında son bulur

2 Bulgaristan: 269 km lik uzunluğa sahip olan Bulgaristan sınırı Meriç ırmağının Türkiye girişinden başlar ve Karadeniz kıyılarında son bulur

Kafkas Ülkeleri

1 Gürcistan: 276 km olan sınır Sarp Köyünden başlar ve Türkiye-Gürcistan ve Ermenistan kesişmesinde biter

2 Ermenistan: Genel olarak Arpaçay ve Aras vadisini izleyerek Nahcivan-Türkiye sınırında biter316 km uzunluğundadır

3 Azerbaycan: Azerbaycan kendisine bağlı Nahcivan Özerk Cumhuriyeti vasıtasıyla Türkiye’ye komşudurTürkiye-Nahcivan sınırı sadece 18 km uzunluğundadır

Orta Doğu Ülkeleri

1 İran: Aras’ın ülkemizden ayrıldığı yöreden başlar ve Türk-İran-Irak sınırlarının kesişme noktasında biter454 km uzunluğundadır

2 Irak: Türkiye-İran sınırının bitiminden başlayarak Türkiye-Suriye-Irak kesişim noktasında biter331 km uzunluğundadır

3 Suriye: 877 km olan bu sınır kara sınırlarımızın en uzunudur edinmek istediğiniz bir konuya geçebilirsiniz