Denizlide Termal Turizm

Denizli'de Termal Turizmi
Çağla Tümer
Pamukkale Üniversitesi
Ödev - 2002

İÇİNDEKİLER
1- Termal Turizm
11 Termal turizminin tanımı
12 Termal tesislerinin nitelikleri

2- Ülkemizde Termalizm

3- Şifalı Sular ve Kaplıcalar

4- Denizli’de Termal turizm
41 Pamukkale şifalı suları
42 Buldan maden suyu
43 Karahayıt kaplıca ve içmeleri
44 Pamukkale kaplıca ve içmeleri
45 Kaklık mağarası
46 Çizmeli çamur kaplıcası
47 Gölemezli çamur kaplıcası
48 Babacık ( Kabaağaç) kaplıcası
49 Tekkeköy kaplıcası
410 Kavakbaşı kaplıcası
411 Kızıldere kaplıcası

5- Pamukkale Karahayıt Bölgesinde Yapılan Tedavi Şekilleri
51 Otellerin uzmanlar kontrolünde sundukları hizmetler
52 Elektroterapi uygulama alanları
53 Sinir yaralanmalarında fizyoterapi rehabilitasyon programları
54 Bel tedavisi ve bel rahatsızlıkları için fizyoterapist programları
55 Zayıflama ve selülit programı
56 Romatizmal hastalığında tedavi programı
57 Stres atma programı
58 Migren tedavisi

ÖNSÖZ

Günümüzde, turizm açısından en önemli doğal kaynaklardan biri termal sulardır Termal su kaynaklarının kalitesi ülke coğrafyasına yayılmış yoğunluğun ve henüz dış turizme açılmamış olması nedeniyle kaplıca turizmi oldukça cazip görünmektedir Ülkemiz dünyada kaplıca turizmi açısından üst seviyelerde olmaya adaydır

Ülkemiz kaplıca turizmindeki kaynakları verimli olarak kullanmak için turizme yönelik turist yapılarının geliştirilmesi teknolojik yeniliklerle donatılması, gerekli iş gücünün yetiştirilmesi gibi önlemler alınmalıdır Ayrıca ülkemiz kaplıca turizmini dünya standartlarına ulaştırmak ve bu alandaki kaynakları verimli olarak kullanmak gerekmektedir Avrupa kaplıcalar birliğine ülkemizin de katılması önemli bir gelişmedir Bu gelişme ile kaplıca otel ve kültür merkezlerinin oluşumu sağlanmaktadır
Bu konun incelenmesinin amacı Denizli’nin termal turizmi hakkında önemli bilgiler edinebilmektir Burada önemli olan şifalı kaplıca sularını ve maden sularını kapsayan termal turizmin insanların turizme ilgi duymasında önemli bir etken olduğunun öğrenilmesidir

1TERMAL TURİZM

11 TERMAL TURİZMİNİN TANIMI

Tedavi amacı ile yapılan turizmdir Doğanın sağlık verici özelliklerinden yararlanmak isteyen insanların sıcak su ve maden suyu, hamam, kaplıca ve bunları tamamlayan kür merkezlerine ve bazı hizmetlerin ucuz olarak sunulduğu sağlık merkezlerini ziyaret etmeleridir(Demir, Çevre Yazıları: 71)

Ülkemizde sanayileşme ve kentleşme sonucu ortaya çıkan çevre sorunları ve kirlenmesi insan sağlığını bozan, verimliliği azaltan bir ortam yaratmıştır Romatizmal hastalıklar, beslenme bozuklukları ve sinirsel yorgunlukları arttıran ortamın sorunlarını gidermek amacı ile kaplıca kürleri düzenlenmektedir Ayrıca ülkemizde kaplıcaya gitmek bir gelenektir

Turizm sektöründe bu potansiyelin değerlendirilmesi için termal tesislerin planlı bir şekilde yapılması, mevcutların gözden geçirilerek eksiklerin giderilmesi, denetimi zorunludur Konu ile ilgili mevzuat incelendiğinde yürütme aşamasında aksakların olduğu bir gerçektir

Türkiye’de termal turizmine yönelik mevzuatın yürütümü, Turizm, Sağlık, Bayındırlık ve İskân, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıkları’nın işbirliği halinde çalışması ile mümkündür

Turizm Bakanlığı, birinci derecede önemli ve öncelikli kaplıca, içme ve kür merkezlerinin imar planlarının hazırlatılması, ilgili bölgelerde konaklama tesislerinin gerçekleştirilmesi için belge ve kredi verilmesi, altyapı ve kür tesislerinin gerçekleştirilmesi için yardım, kredi ve teşvikte bulunulması, ilgili işletmelerin denetiminin etkin kılınması, bu konularda ülke içi ve dışı tanıtma faaliyetlerinde bulunulması hizmetlerini yürütmektedir

Sağlık Bakanlığı, Bayındırlık Bakanlığı ile işbirliği yaparak, tedavi ve kür merkezlerinin yapı ölçütlerinin “Yapı İhtiyaç Programının” tespiti, tıp fakülteleri ile işbirliği yaparak konu ile ilgili araştırma enstitülerinin açılması, özel eğitim görmüş kür doktorları ve yardımcı sağlık personelinin yetiştirilmesi, kaplıca-içme-lerin su analizlerinin yapılması, suların olumlu ve olumsuz etki yaptığı hastalıkların belirlenmesi, sağlık tesislerine ilişkin özel niteliklerin tespitini yapmaktadır

Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, kaplıca, içme, tedavi ve kür merkezlerinin imar planlarının hazırlatılması veya daha küçük ölçekli kaplıca yerleşmelerinde geliştirilecek tedavi veya kür merkezlerinin projelerinin hazırlanması, İller Bankası Genel Müdürlüğü aracılığı ile köy tüzel kişilikleri, belediyeler ve il özel idareleri ile işbirliği yaparak birinci derecede öncelikli ve önemli olmayan merkezlerin geliştirilmesi ve bu merkezlerin imar planları veya genel yerleşim planlarının hazırlanması veya hazırlatılmasını sağlar

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü ile işbirliği halinde, sendikalar, SSK ve Bağ-kur gibi kuruluşların üyesi olan işçi ve memurların tedavi ihtiyaçlarını karşılayacak hazırlıkları ve gerekli tesisleri yapmakla yükümlüdür

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, MTA Enstitüsü aracılığı ile tüm olarak; kaplıca ve içme kaynaklarının jeolojik-hidrojeolojik etütlerinin yapılması, kaynak emniyet alanlarının belirlenmesi, kaplıca ve içme sondajlarının yapılması, kaynak akım ölçümlerinin gerçekleştirilmesine ilişkin düzenlemeleri yürütmektedir

12 TERMAL TESİSLERİN NİTELİKLERİ

2851983 tarihli 18060 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Turizm Yatırım ve İşletmeleri Nitelikleri Yönetmeliği’nin 112 maddesi sağlık tesislerinin genel niteliklerini tanımlar Buna göre; kaplıca, içme suyu, deniz suyu, çamur gibi maddeler veya solunum yolu ile veya mekanik elektrikli araçlarla masaj ve beden eğitimi gibi yöntemlerle insan sağlığını koruma ve tedavi edici amaçlar taşıyan uygulamalardan birini veya birkaçının, gerekiyorsa hekim gözetiminde yapıldığı sağlık tesisleri bu yönetmeliğe uygun belgeli bir konaklama tesisi ile ilişkili olarak yapılabilir, işletilebilir ve belgelendirilebilir Bu tür sağlık turizmi tesislerinin belgelendirilmesi için;
a) Tedavi Üniteleri, konaklama tesislerinden ayrı binada, kapalı geçitlerle bağlantılı olarak düzenlenir
b) Kaplıca ve şifalı sulardan yararlanılan kür tesislerinde, bu sular tedavi ve kür üniteleri dışında ve tedavi dışı amaçlarla kullanılamaz
c)Şifalı suların,nakil,kobtaj ve kullanım projelerinin düzenlenmesinde, suların niteliklerinin kaybolmaması sağlanır
Sağlık tesislerinin projelendirilmesine ilişkin 113 maddede belirlenmiş ve sağlık-tedavi ünitelerinin projelerinin SSY Bakanlığı tarafından onaylı ve yapılandırılması gerekir( Halil, Semih, 1992: 65-67)

2 ÜLKEMİZDE TERMALİZM

Sağlık turizminin diğer bir adı olan termalizm, şifalı kaplıca kaynaklarını ve maden sularını kapsar Ülkemiz 100 dolayındaki kaplıca, içme ve maden su kaynaklarının dünyada 7 sırada yer almakta ve termal kaynağın bulunmadığı bir bölgeyi göstermek hemen hemen imkansız gibidirülkemizdeki sadece 40 kaplıcamızın termal su potansiyeline göre yapılan bir hesaplamada 450000 kişi/gün yatak potansiyeli olmasına rağmen 1/10’unu dahi değerlendirememekteyiz Almanya’da sağlık turizminin toplam turizme oranı 1/6 iken bizde bu oran 1/11’dir Bunlarda göstermektedir ki zengin potansiyelimize rağmen bu kaynaklarımızın pek azından hiç de rantabi olmayan bir şekilde faydalanabilmekteyiz

Termal sular milli servet hükmündedir Yapılan bir araştırmada bir damla termal suyun 75 yılda oluştuğu görülmüştür Suları kullanırken bu oluşumu göz önünde bulundurmamız gerekmektedir Kaynaklar sonsuz olmayıp bir gün bitecektir

Şifalı sular sadece hastalıkların tedavisine yaramayıp aynı zamanda sağlığın korunmasında da önemli bir etkendir Gerçek bir doğal ihtiyaç olan şifalı sular bulundukları ülke halkı içinde büyük zenginlik kaynağıdır

3 ŞİFALI SULAR VE KAPLICALAR

Şifalı Sular : Doğal olarak yerden çıkan sıcak şifalı sulardan açık olanlara çermik, etrafı çevrili olanlara ılıca, üstü kapalı olanlara kaplıca, soğuk şifalı suları ihtiva eden kaynaklara da içme adı verilir

Şifalı sular bazı özellikleri ile normal sulardan ayrılırlar Bunlar;
- Genelde renksiz, ışığı geçirir, havuzda yeşilimtraktır
- Silikatlı, az kalsiyumlu ve alüminyumlu sular sabun gibi kaypaktır
- Şifalı sular sıcaklık değerine göre; 20°’den aşağı olanları soğuk sular; 25°’ye kadar olanlara serin sular; 36°’ye kadar olanlara ılık sular; 40°’ye kadar olanlara sıcak sular; 40°’den yukarı olanlara ise çok sıcak sular denmektedir
- Şifalı suların Ph’sı 7’den yukarı olanlara alkali, aşağı olanlara ise asit suları denir
- Tıbbi olarak klinik uygulamalarda adi su ile yapılan hidroterapi uygulamalarından farklıdır Bunlar doğal olarak yeraltından 20°’den az olmayan bir sıcaklıkla yeryüzüne çıkması; litresinden 1 gramdan fazla madensel tuz taşıması ; belli değerlerde karbondioksit, kükürtlü hidrojen ve radon gazı taşımasıyla adi su uygulamalarından farklıdır

Kaplıcalar : İşletmeye gelenlerin tedavi yoğunluğuna bakıldığında kaplıca uygulamaları romatizmal hastalıklar ile içmece uygulamalarında mide ve bağırsak hastalıklarından şikayetçi olarak gelenlerin sayısı yoğunluktadır Böyle olunca bu hastalıklara yönelik tedavi uygulamalarının ele alınması uygun bulunmuştur

Kaplıca ve içmelerden etkin bir fayda sağlamak için 21 günlük bir kür programı önerilmektedir 15 günden az 45 günden çok olmamaktadır İdeal olanı ise tedavi müddetine kaplıca doktoru veya kaplıcaya gönderen doktor ayarlamaktadır Romatizmal, nevralji ve diyabetli hastalar için yaz ayları; mide, bağırsak, karaciğer ve sinir hastalıkları için ilk ve sonbahar; kadın ve deri hastalıkları için her mevsim uygun olmaktadır(Demirtaş, 1993: 3)

4 DENİZLİ’DE TERMAL TURİZM

41 PAMUKKALE ŞİFALI SULARI

İl merkezine 18 km uzaklıkta bulunan, eski Hierapolis kentinin bulunduğu alanda yer alan ve travertenleri yaratan bu sular, bölgenin en önemli ve etkin özelliğidir

Kalp, damar sertliği, tansiyon, romatizma, deri, göz, raşitizm, felç, sinir ve damar hastalıkları, ilik içildiğinde spazmlı midelere iyi gelmekle beraber, çok değerli idrar söktürücü, böbrek ve kum taşlarında, idrar yolu iltihaplarında etkilidir

42 BULDAN MADEN SUYU

Buldan’a 2 km uzaklıktaki madensuyu kaynakları, iki ayrı çeşmeden akmaktadır Bu kaynaklar, soğuk ve sıcak su olarak dakikada 25 litre su verir Suyun sıcaklık derecesi 19°C’tir Karbondioksitle bikarbonatlı suların karışımıdır Denizden yüksekliği 600 metre olan bu maden suyunun sindirim sistemi, karaciğer işlevleri üzerinde olumlu etkisi vardır Sofra suyu niteliğindedir
Doğa Menba Suyu – Çaybaşı Mah / Buldan
Efe Maden Suyu – İçme Deresi / Buldan
Gerenci Şifalı Suyu – Narlı Köyü / Kale
Kuşkoru Şifalı Suyu – Hisarköyü / Sarayköy

43 KARAHAYIT KAPLICA VE İÇMELERİ

Pamukkale termal kaplıcası sisteminin bir kolu sayılan bu kaplıca, Pamukkale’nin 5 km kuzeyinde, Karahayıt Kasabası’ndadır Suyunun bileşimi, Pamukkale kaynağına benzemektedir Ancak sıcaklığı daha fazla olup, serbest karbondioksiti daha azdır Radyoaktivitesi yüksek olan kaplıca suları, üç kaynaktan çıkar, kaynakların sıcaklıkları 42°C, 50°C ve 56°C’dir

Kalp, damar sertliği, yüksek tansiyon, romatizma-siyatik, deri sinir, lumbago, gibi hastalıklarla uyuz, sivilce, kaşıntı gibi deri hastalıklarına iyi gelir

Bileşimindeki Maddeler : Kalsiyum bakımından zengindir (466000) Bikarbonat 1329569, sülfat 830000, sodyum 114950, demir 2485, potasyum 32883, magnezyum 131344, serbest karbondioksit 73040 mg radyoaktivite 18314’dür

44 PAMUKKALE KAPLICA VE İÇMELERİ

Pamukkale Kaplıca ve İçmeleri İl merkezine 18 km uzaklıkta bulunan eski Hierapolis kentinin bulunduğu alandır Travertenleri yaratan karstik alanlardan çıkan sular; bünyesindeki kireç çözeltisi, buharlaşma ve sudaki karbondioksitin ayrışması sonucu, çökelerek genellikle beyaz renkte ve pamuk balyalarını andıran kalker tüflerini, Pamukkale travertenlerini oluşturmaktadır

Miyokarditlere ve kalp yetersizliklerine termal su tedavileri iyi gelmektedir Pamukkale termal suyunun tedavi edici özelliği, çok eski çağlardan beri anlaşılmış, yüzyıllar sonra şifa niteliği bilimsel olarak kanıtlanmıştır Kaynaklar etrafında dini ayinler yapılmış, senlikler düzenlenmiş, büyük devlet adamları ve zengin kişiler antik dönemde tedavileri için Hierapolis’e gelmişlerdir Tedavilerin din adamları ve antik hekimlerce yönetilmiş olduğu anlaşılmaktadır

1 Litre Suda Bulunan Maddeler:

Spesifik Tartı : + 150°C 10032
Temparatür: + 35°C
Metasilikat Asidi: H2S13 180
Serbest Karbondioksit: CO2 11440
Radyoaktivite: 925
Reaksiyon: (pH) 060

İyonlar ;
Potasyum: K 135 mg
Sodyum: Na 3323
Kalsiyum: Ca 4645
Magnezyum: Mg 911
Demir: Fe 0036
Alüminyum: A1 234

Anyonlar ;
Klorür: C1 53
Nitrat: NO3
Sülfat: SO4 6755
Hidrofosfat: HPO4 108
Hidrokarbonat: HCO3 10453

45 KAKLIK MAĞARASI

Denizli Honaz İlçesi Kaklık Kasabası, Denizli-Ankara Karayoluna 1 km mesafede, Denizli Çimento Fabrikasına 500 m mesafede bulunan bu mağaradaki su şifalı olup daha çok kadınların deri ve zührevi hastalıkları tedavisinde faydalıdır

46 ÇİZMELİ ÇAMUR KAPLICASI

Buldan ilçesine 16 km uzaklıktaki Yenicekent sınırları içindedir Menderes kıyısında olup, Tripolis antik kenti kalıntıları arasından gidilir Denizli merkezinden de direk gidilir Yolu iyidir, tesis vardır Kaynağın sıcaklıgı 44°C olup, hidrokarbonat, sülfat, sodyum, kalsiyum, iyonları bulunur Radyoaktivitesi yüksektir (91 eman) Romatizma, kalp, damar sertliği, deri, basur memeleri hastalıklarının tedavisinde kullanılır Ayni kaplıca sistemi içinde (Karşıyaka ve Kamera) ılıcaları da vardır Ilıcaların şifa özellikleri Yenice Kaplıcası gibidir

47 GÖLEMEZLİ ÇAMUR KAPLICASI

Akköy ilçesine bağlı Gölemezli Köyü yakınlarındadır Dört kaynak halindedir Kaynaklar nitelik bakımından her birinden farklıdır Birisi çamur hamamı olarak kullanılır Sıcaklıkları 35-50°C arasındadır Kaynak sularının bileşiminde karbondioksit, sülfat, sodyum ve kalsiyum bulunmaktadır Termal Pamukkale sistemine uyar Deri hastalıklarının tedavisinde kullanılır

48 BABACIK (KABAAĞAÇ) KAPLICASI

Sarayköy ilçesi Tekke köyü ılıcasının 3 km uzaklığındaki Kabaağaç Köyü’ndedir Kükürtlü iki kaynaktan çıkar Kaynakların birisi 43°C, diğeri 62°C sıcaklıktadır Karbondioksit bakımından zengindir

49 TEKKEKÖY KAPLICASI

Sarayköy ilçesi Tekkeköy’ü yakınındadır Sarayköy’e uzaklığı 20 km olup, çeşitli yerlerden sıcak sular kaynamaktadır Sıcaklığı 80°C’dir Roma devrinden kalma hamamı, havuzu, soyunma yeri vardır Kaplıca; romatizma, deri, kadın hastalıkları, idrar yolu rahatsızlıkları tedavisinde kullanılır

410 KAVAKBAŞI ILICASI

Akköy’e bağlı Kavakbaşı Köyü’ndedir Pamukkale’ye 4 km uzaklıktadır Sıcaklığı 30°C olup, deri hastalıklarında kullanılır Tesisi yoktur

411 KIZILDERE KAPLICASI

Sarayköy’e 11 km uzakta kızıl renkli kayalardan çıkar Sular buradan kaplıcaya gelir Suları sodyum karbonatlı ve sodyum sülfatlıdır Çeşitli kaynaklardan çıkan suların sıcaklıkları 63°C, 65°C ve 88°C‘dir İki kubbeli bir hamamı, iki banyo yeri, havuzu ve soyunma yeri vardır Romatizma ve yorgunluğa iyi gelir(wwwpamukkalegovtr)

5 PAMUKKALE-KARAHAYIT BÖLGESİNDE YAPILAN TEDAVİ ŞEKİLLERİ

Pamukkale-Karahayıt bölgesinde termal merkez Denizli ilinin 20 km kuzeyindeki Pamukkale Kaplıcasının 5 km kuzeyindeki Karahayıt Köyü’ndedir
Suyun ısısı : 42-56°C
pH değeri : 5-98-6,26
Suyun kimyasal bileşimi ;
Kubbeli Hamam Kaynağı : Sülfat, bikarbonat, kalsiyum, karbondioksit
Cami ve Kızılağan Kaynakları : Sülfat, bikarbonat, kalsiyum, karbondioksit,magnezyum
Suyun fiziksel sınıfı ;

Hipertermal, hipotonik bir maden suyudur İçme ve banyo kürleri şeklinde yararlanılmakta ve çoğu hastalıklara yararlı olduğu görülmektedir

Pamukkale Karahayıt bölgesinde bulunan konaklama tesislerinin hepsinde termal havuzlar bulunmaktadır Ancak bunlardan yalnızca bir işletme faal olarak sağlık turizmine yönelik donanım ve ekibe sahip olup fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaktadır Sağlık Bakanlığı’ndan belgeli olup, donanımı yeterli olan ancak faal olarak tedavi hizmetine yakın bir zamanda vermeyi planlayan bir başka işletme daha bulunmamaktadır

Karahayıt’ta bulunan oteller sağlık turizmine yönelik paket programlarla gelen turistlere hizmet vermektedir Özellikle Rusya’dan gelen grupların çok olduğu belirtilmiştir Çernobil kazasından sonra maruz kaldıkları radyasyon nedeniyle rahatsızlanan Ruslara “Ekolojik Fon” olarak adlandırılan bir fondan ödeme yapıldığı için özellikle de 60 yaş üzerinde oldukça fazla müşteri olduğunu belirtmişlerdir

51 OTELLERİN UZMANLAR KONTROLÜNDE SUNDUKLARI HİZMETLER

- Bitki ve Çiçek Banyoları (Koku Banyoları) : Bitki liflerinde bulunan iyot ve suyun termik etkisi çeşitli hastalıklara iyi gelmektedir
- Çamur Banyosu (Soğuk ve sıcak çamur uygulamaları) : Afyon Sandıklı çamuru kullanılmaktadır Radyoaktif içerik taşıyan ve bol miktarda karbonmonoksit bulunan bu çamur cilt sağlığı, deri sağlığı, stres ve romatizmal hastalıkların tedavisinde kullanılır
- Galvanik Banyo : Bölgesel ve genel olarak kullanılır Lokal ve genel dolaşımı düzene sokar Düz galvanik akımın su içinde kişiye uygulanması dolaşımı düzene sokar ve çok eklemli romatizmal problemlere, selülit, stres atmada rahatlamada yararlı olur
- Parafin Banyosu : Termik faktörü yönünden etkilidir, bölgesel dolaşımı geliştirir Yalnızca lokal olarak uygulanır Romatizma, romatorit artrit kireçlenme, kırık ve burkulma sonrasındaki tedavilerde yararlıdır
- Hidroterapi-Isı-Işık Yöntemleri : Çamur banyosu, sıcak ve soğuk çamur uygulamaları, galvanik banyo, çiçek-bitki banyosu, koku banyosu, parafin uygulamaları, infroruj ultraviyole kneipphidroterapi

52 ELEKTROTERAPİ UYGULAMA ALANLARI :

1 İnfroruj : İnflamatuar durumlar, psikiyatrik durumlar, nörolojik hastalıklar
2 Ultraviyole : Deri hastalıkları, vitamin D eksikliğine bağlı hastalıklar, kemik ve eklem hastalıkları, kan hastalıkları, solunum sistemi hastalıkları, iskelet sistemi hastalıkları, gastrointestinal sistem hastalıkları
3 Ultrasound : Yeni oluşmuş yaralanmalar, yumuşak doku yaralanmaları, kırıklar ve çıkıklar, disk lezyonları, osteoartit, deri ve greft skarları, dolaşım bozuklukları
4 Elektroterapi Yöntemleri : Ultrason, diadinami, elektrik stimülasyonu, Tens, baker, enterferansiyel akım, faradik akım, galvanik akım
5 Fizyoterapi Değerlendirmesi : Kas testi, kas kısalık testi, eklem hareketlerinin değerlendirilmesi, ganyometrik ölçüm pastür analizi, yürüyüş analizi, denge değerlendirme, göğüs çevre ölçümü
6 Masaj teknikleri : Klasik masaj, komektif doku masajı, lenf dranajı, ayak refleks masajı, klasik kombine masaj, su altı masajı, spor masajı, akupunktur masajı
7 PNF Teknikleri : Limitli eklemler, spastisite; ortopedik vakalarda kullanılan özel bir teknik
8 Diadinami : Kas ve eklem hastalıkları, dolaşım bozuklukları nevralji ve nevritler
9 Tens : Konvansiyonel tens, alçak frekanslı tens, kısa şiddetli tens
10 Enterferansiyel : Analjezik (ağrı giderici), derin lenf ve kan dolaşımını arttırır, sinir sistemi üzerinde sedatif etkisi vardır, inerve kasları stimüle eder, spor yaralanmalarında etkilidir
11 Traksiyon : Kullanıldığı yerler vertebral kanalın daraldığı durumlar, hareketler ağrının azaldığı durumlar, hareketle ağrının azaldığı durumlar, krenik osteoartritte (kireçlenme), adezyonlarda servikal spondiloz, kas spazmları,fonksiyon kaybı olduğu durumlarda,servikal vertebralardalımbal bölgede, kullanıldığı durumlar ise kord basısı işareti varsa, romatait artrit, gebelikte, yaşlı ve zayıf kişilerde, akut iltihabı durumlarda, osteoperezda metastik veya lokal malign tümörlerde
12 Konnektif Doku Masajı : Kullanıldığı yerler migren ve psikolojik etkenlerden doğan baş ağrıları, bel problemleri, osteoartit, romatoit artrit, omuzda periartrit, arterial ve venöz sisteme ait hastalıklar, sklemoderma, akroskileroz, polimyositis, dermotomiyositis gibi konnektif doku hastalıklarında tıbbi tedavi yanında semptomatik yardım sağlamada kullanılır Ayrıca skar dokularda, anksiyete (sinirlilik), siyatik, anteriör poliomyetik (çocuk felci), hemipleji, multiple, skleroz, parkinson, cerebral palsy, jinokolojik ve obstetik durumlarda kullanılır
13 Kaplıca Tedavisi : Kaplıca sisteminde maden suyu, gaz ve çamur çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır

53 SİNİR YARALANMALARINDA FİZYOTERAPİ REHABİLİTASYON PROGRAMLARI

Doktor kontrolü, fizyoterapi değerlendirmesi, cds testi, elektroterapi, sıcak çamur, pnf teknikleri, su altı masajı, bitki banyosu, kneipphidroterapi

54 BEL RAHATSIZLIKLARI VE BEL TEDAVİSİ İÇİN FİZYOTERAPİ REHABİLİTASYON PROGRAMLARI

Siyatik, lumbago, mekanik bel ağrısı, disk hemisi (bel fıtığı), lumbalizasyon, sakrolizasyon, spondolozis, hipolardoz gibi bel mekaniğini bozan hastalıklarda uygulanan tevavi programları;
• Doktor kontrolü, fizyoterapi değerlendirmesi, özel testler, sıcak çamur, soğuk çamur, çamur banyosu, koku banyosu, bitki banyosu, kneipphidroterapi, masaj terapi, elektro terapi, bel sağlığına yönelik egzersizler, su içi egzersizler, yüzme, traksiyon, doğa yürüyüşü, ev programı
Pulmoner Rehabilitasyon: Astım, amfizem, bronşeltazi gibi solunum problemi olan hastalarda uygulanan program;
• Doktor kontrolü, fizyoterapi değerlendirilmesi, kneipphidroterapi, solunum egzersizleri, postür egzersizleri, solunumda kombine kuvvetlendirme egzersizleri, postüral drenaj, inhilasyon, ılık koku banyosu, doğa yürüyüşü

55 ZAYIFLAMA VE SELÜLİT PROGRAMI

Doktor kontrolü ve muayenesi, diet danışmanlığı ve programı, kneipphidroterapi, sualtı masajı, galvanik banyo, çamur banyosu-sıcak banyo, bitki, koku banyosu, aerobik, su içi egzersizler, modern kondisyon aletleri ile yapılan egzersizler, kaslara yönelik özel egzersizler, elektrik stimulatörü ile kasları kuvvetlendirme, selülit makinesi (güzellik merkezinde), masaj (klasik masaj-karın), temel bölgeye konnektif doku masajı, sauna, jakuzi, egzersiz testi ve eğitimi, Ekg (tansiyon), doğa yürüyüşü, yüzme, masa tenisi, bisiklet, ev programı

56 ROMATİZMAL HASTALIKLARDA TEDAVİ PROGRAMI

Kireçlenme, romatoid, artrit, osteoartit ankilozan spondilit, gut hastalığı gibi romatizmal hastalıklarda uygulanan kürler; doktor kontrolü, fizyoterapi değerlendirmesi, hidroterapi, özel egzersizler, elektroterapi, masaj terapi, fizyoterapist kontrolünde ekleme ve kaslara yönelik egzersizler, traksiyon, su içi egzersizler, yüzme, doğa yürüyüşü, ev programı