Turizimde Dağıtım

A-Genel bakış ve tanımlar
Dağıtımı genel olarak tanımlamak gerekirse üretilmiş malların tüketicilere ulaşmasını akışını ifade ettiğini görürüz,zaten pazarlama bilimin de pazarlama karmasının bir elemanı olan dağıtım bir mal yada hizmetin üretildiği yerden tüketildiği yere götürülmesi için gerekli tüm çabalar olarak kabul edilmektedir
Turizm pazarlamasında dağıtım fonksiyonu karmanın bir elemanı olarak ortaya çıkar ve turizm arzı ile talebi arasındaki bağıntıyı oluşturur
Dağıtım sistemi;piyasaya ait bilgileri ve turistik ürünlerin niteliklerini dikkate alarak,turistik ürünlere ve pazara en uygun dağıtım sisteminin oluşturulması yanında işletmelerle ilişkiler satış ,teşvik önlemleri gibi faaliyetleri kapsar yani dağıtım sistemi; turistik ürün üreticilerinin,dağıtıcılarının ve tüketicilerin oluşturduğu bir zincirdir Sonuç olarak dağıtım kavramı,üretilmiş bulunan mal ve hizmetlerin tüketicilere dağıtılmasıyla ilgili tüm çabaları içermektedir Dağıtım sisteminin temelini dağıtım kanalları oluşturur
Dağıtım kanalı; bir mal yada hizmetin üreticilerden tüketicilere doğru ulaşımında kullanılan yöntem ve araçtır Üretilen mal ve hizmet kendiliğinden ulaşamayacağından dolayı muhakkak bir aracıya yani bir dağıtım kanalına ihtiyacı vardır
Turizm sektöründeki dağıtım,endüstri işletmelerindeki dağıtımın tam tersidir,çünkü endüstri işletmelerindeki dağıtım ürünün üretildiği yerden tüketileceği yere götürülmesi için harcanan çaba iken turizm sektöründe ürünün özelliğinden dolayı yani ürünün üretildiği yerde tüketilmesi gerektiğinden dolayı tüketiciye doğru değil ürüne doğru bir taşıma söz konusudur
Bu dağıtım ise iki aşamada yerine getirilir öncelikle ürüne ilişkin her türlü bilgi tüketiciye ulaştırılmakta daha sonra tüketicinin hizmetin üretildiği yere ulaşması sağlanmaktadır
Buna göre turizmde dağıtım mevcut bir turistik ürünü,tüketicilerin kullanımını sağlamak üzere üretim yerine kadar tüketicilerin yani turistlerin getirilmesi için yapılan faaliyetlerin tümüdür Burada dikkat edilmesi gereken tüketicinin bilgilendirilmiş olması ve ürünü görmeden satın almış olmasıdır Turizm dağıtım kanalı ise ürünü üreticiden tüketiciye ulaştırmak üzere girişilen çabaları düzenleyen işletme içi ve dışı pazarlama yapılarının oluşturduğu yapıdır
Dağıtım politikası;Dağıtım kanallarının ve aracıların seçimi ,ziyaret programlarının hazırlanmasını turistik mal ve hizmetlerin aracı kuruluşların emrine sunulmasını,satışını, satışların uyarılmasını, satış raporlarını ,satışların analiz ve kontrolünü içerir

B-Seyahat Hizmetlerinde Dağıtım Sistemleri
Dağıtım sistemleri üreticiler ,tüketiciler ve aracı kuruluşlardan oluşan üçlü bir yapıya sahip bulunmaktadır Turizm sektöründe üreticiler konaklama yeme içme eğlenme ulaştırma ve benzeri hizmetleri sunan işletmelerden oluşur Tüketiciler geçici bir süre için seyahat eden ve konaklayan turistlerdir, dağıtım sistemindeki diğer eleman olan aracılar ise genel olarak toptancı ve perakendeci olmak üzere iki gruba ayrılır Bunlara aracılar kısmında değinilecektir
Dağıtım sistemi içerisindeki eleman sayısı 2,3,4,5 olabilir ve buna göre incelenebilir
B-1)Tek Aşamalı Sistem:
Bu sistemde tüketici yada müşteri ilgili hizmetlerden direk kendisi yararlanır, önceden herhangi bir aracıyla temas kurmaz Turistin kendi rezervasyonunu kendisinin otelle temasa geçerek yapması
a-)Faydaları:Bu sistemin sağlamış olduğu bazı faydalar vardır,bunlar;
• Basitlik : Üçüncü bir kurum olmadığından iki taraf içinde oldukça basittir İki tarafta kolay karar verebilir , üçüncü bir kuruluşun devreye girmesiyle kararlar karşılıklı haberleşme ile verilir
• Ek satış fırsatları: Doğrudan temas olduğundan dolayı, satıcının diğer hizmetlerini satma olanağı sağlar Ayrıca müşterinin de diğer hizmetlerden ve fiyatlardan haberdar olmasını sağlar
• Esneklik : Müşteri bir paket tur satın almışsa bu turun planına uymak zorundadır , bu tür sabit bir programı olmayan kişiler planlarını her an değiştirme olanağına sahiptirler
• Karlılık : Diğer aracılara yapılan komisyon ödemeleri işletmeye kalacağından ve müşterilerde hizmetleri direk üreticilerden alacağından dolayı karlıdır Ayrıca müşterinin peşin ödeme yapması nakit akışını da hızlandırır
• Maliyetlerin bireysel olarak kontrolü : Kendi planı ve harcamalarını kendisi yapan bir tüketici programını her aşmasını izleme imkanı ve maliyetlerini kontrol etme olanağı sunar

b-)Sistemi tehdit eden etkenler:
• Satış departmanlarının artan maliyetleri: işletmelerim satış departmanı bulundurmalarının maliyeti oldukça yüksektir ve artmaktadır, sadece büyük işletmeler bu tür maliyetlerin altına girebilmektedir, diğerleri ise vazgeçmektedir
• Seyahat acentalarının profesyonelleşmesi : Bu sayede acentalar daha fazla prestij kazanmakta ve daha çok kişiyi kendilerine çekmekte böylelikle Pazar paylarını arttırmaktadırlar
• Yer bulabilme sorunu : Seyahat A yoğun sezonda bireysel yolculuk yapanlara oranla daha fazla güce ve şansa sahiptirler bu yüzden insanlarda seyahat acentalarını tercih etmektedirler

B-2) İki Aşamalı Sistem:
Ürünü üreten işletmeyle , tüketici yada müşteri arasında bir tane aracının yer aldığı sistemdir
a-)Sistemin avantajları :
• Profesyonellik : Tüketici seyahati sırasında bu alanda uzmanlaşmış , gerçek ve tek işleri bu olan insanlardan yardım alırlar
• Ürün çeşitliliği : Tüketici yada müşteriye tek bir seçenekle ilgili değil ,birden çok ürünle ilgili bilgi verilip bunlardan birini seçmesi sağlanır
• Ücretsiz yardım : Aracılar tüketici yada müşteriye çeşitli konularda yardımcı olurlar
• Kümülatif grup gücü : Üreticiye göre aracı tüketiciden daha güçlüdür çünkü bir aracı tek başına milyonlarca dolarlık iş hacmi demektir
• Ödemeler : Sunulan fiyat tek olduğundan dolayı ödeme işi de oldukça basitleşir
• Fiyat ve hizmet avantajı : Üreticiden alınan fiyat indirimli olduğundan dolayı daha ucuzdur ve böylelikle sunulan hizmetin kalitesi yükseltilebilir
• Bölge dışı katkı : Sadece bir bölgede değil birden çok bölgede faaliyet gösterdiklerinden dolayı buradaki müşterilerine de yardımcı olurlar
• Satış gücü : aracı uluslararası düzeyde çalışıyorsa diğerlerine göre önemli bir satış avantajı elde eder
• Üreticilere tahsilatlarda yardım : Ödemeler konusunda yardımcı olup müşterilerin çek ve faturalarının ödemesini takip ederek üreticilerin bunlarla uğraşmamasını sağlarlar
• Sezon dışı tanıtım : Aracılar normal sezon dışında da turlar düzenleyip üreticilere satış ve tanıtım konusunda yardımcı olurlar

B-3)Üç Aşamalı Sistem:
Bu sistemde üretici ve tüketici arasında iki tane dağıtım kanalı bulunur Bu aracılar tur operatörü ve seyahat acentası olabilir Genelde iki aşamalı sistemin avantajları bu sistemde de görülmektedir, ayrıca tur operatörünün daha ucuza satın alması tüketiciye daha ucuza satın alma ve üreticiye de satış garantisi verir

B-4) Dört aşamalı sistem:
Genelde üç aşamalı sistem gibidir,devreye giren üçüncü bir aracıdan dolayı sistem dört aşamalı olmuştur Tur operatöründen önce otelin yada hizmeti sunan işletme temsilcisinin devreye girmesi gibi

C-)Turizm Dağıtım Kanalları ve Sınıflandırılması:
Bu kanalların sınıflandırılmasında genel pazarlamada yapılan sınıflandırma özellikleri dikkate alınır
C-1)İlişkinin türüne göre dağıtım kanalları:
c-1-a)Doğrudan dağıtım: Üreticinin hiçbir aracı kullanmadan turistik ürününü tüketiciye kendisinin satışını yapmasıdır Turizm sektöründe tüketicinin mutlaka ürünün üretildiği yere gitmesi gerektiğinden dolayı sıkça kullanılan bir dağıtım şeklidir

c-1-b)Dolaylı dağıtım: Üretici ile tüketici arasında, kendi ekonomik bağımsızlığı olan işletmelerin alıcı veya satıcı olarak bulunmaları sonucu meydana gelen dağıtımdır Turizm sektöründeki dolaylı dağıtım yine mamul sektöründekinden farklıdır, çünkü turizm dağıtım sistemindeki aracılar ürünü kendi isimlerine satın almazlar,onu belli bir süre içinde satmak için emaneten alırlar,satamadıkları takdirde de herhangi bir ücret veya tazminat ödemezler
Turizm sektöründe bu iki tür dağıtımı ayırmak oldukça zordur ve iki kanalın birbirine karışması bu sektörde de görülmektedir,hatta kimi durumlarda iki kanal birlikte kullanılmaktadır
Turizm sektöründeki işletmelerin %99’u hem dolaylı hem de doğrudan kanalı kullanmaktadır Bunun en büyük nedenleri ise ;-rekabetin çok hızlı olması
-sektörün mevsimlik olması
-işletmenin dış pazarlamasını kendisinin yapamamasıdır

C-2)Yönetim ilişkilerine göre dağıtım kanalları:
Turizm dağıtım sistemi ,sektörde meydana gelen gelişmeler ve değişmeler ışığında değişime uğramaktadır Dağıtım sisteminin önemi otelin yada işletmenin uluslar arası pazara açılma isteği olduğunda daha da artmış,uluslar arası işletmecilik ve pazarlama şekillerinin ortaya çıkmasına sebep olmuştur, işte turizm işletmelerinde ve yönetiminde görülen bu tür gelişmeler dağıtım kanallarının yönetim ilişkilerine göre sınıflandırılması imkanını yaratmıştır
Yönetim ilişkileri açısından turizm dağıtım kanalı iki çeşittir ;
a-bağımsız dağıtım kanalları
b-dikey pazarlama sistemi

C-2-a) Bağımsız dağıtım kanalları:
Bu tip dağıtım kanalında; sektörde faaliyet gösteren işletmeler arasında herhangi bir yönetim ilişkisi bulunmamaktadır Üreticiler ve aracılar birbirinden ayrı ,bağımsız işletmelerdir Bu işletmeler arasındaki tek ilişki satış şartları ve pazarlama konularında olabilir,ancak bu ilişkilerde zayıf ve geçicidir
Örneğin bir seyahat acentası, üreticilerden ve tur operatöründen farklı aynı zamanda bağımsızdır Üreticiyle arasındaki ilişki satıştan sonra alacağı komisyonla ilgili olabilir ve ona göre sözleşme yaparlar,ancak bu daha öncede belirttiğim gibi geçici bir olaydır ve ne zaman istenirse bozulabilir,yani acentanın bağımsızlığını etkilemez

C-2-b) Dikey pazarlama sistemi:
Kotler tarafından tanımlanmış olan bu sistem, turizm ürününün bileşik olma özelliğinden dolayı ortaya çıkmıştır Birden fazla ürün hizmet üreten işletmelerin yönetim ve sermaye ilişkilerinin olduğunu görmekteyiz, yani hem otel hem taşıma işletmesi beraber tek bir işletme gibi hareket etmekte ve aynı sahiplik altında birleşmektedirler
Dikey pazarlama yönetim ilişkileri açısından üç şekilde ortaya çıkmaktadır
Bunlar sırasıyla aşağıda açıklanmıştır
C-2-b1)Yasal bütünleşme sistemi:
Bu tür sistemde asıl uğraşı alanı turizm olmayan işletmelerin bu sektöre girerek dağıtım kanallarını ele geçirmiş olduklarını görmekteyiz
Turizm ürününü oluşturan temel ve tamamlayıcı işletmeler turizm ürününü ürettikten sonra dağıtım sistemlerini de kendileri kurup tam bir tekelcilik yaratmak isterler ,örneğin milli havayolları (Air france ,Lutfansa,Pan am )ülkelerindeki otel zincirlerini ele geçirmektedirler Havayollarından başka Fransız Havas, alman TUI,İsviçreli Tuonı gibi büyük tur operatörleri de kendi satış noktalarını kendileri kurmakta kimi küçük seyahat acentalarını bünyelerine katmaktadırlar
İşte bütün bu birleşmeler yasal çerçeve içerisinde olduğundan sistem bu adla anılmaktadır

C-2-b2)Yönetim açısından bütünleşme sistemi:
Bu tür bütünleşme sermaye katılımı olmadan gerçekleşmektedir Ekonomik bakımdan güçlü olan dağıtım liderlerinin yada tur operatörlerinin küçük seyahat acentalarını kendileriyle çalışmaya ve sadece kendi ürünlerini satmaya zorlamasıyla oluşur
Bundan başka kanalı oluşturan diğer acentalar,ekonomik açıdan daha güçlü olabilmek için birleşmekte ve güçlü bir dağıtım kanalı kurma sonucunda yönetim ortaklığı meydana getirmektedirler(örnek olarak Fransız selectour gibi)

C-2-b3)Sözleşmeye dayalı bütünleşme:
Satışın dikey olarak organize edilmesidir(Karasu T)Bağımsız aracıların dikey pazarlama sistemine karşı rekabet güçlerini koruyabilmek amacıyla,belirli konularda sözleşmeye dayalı işbirliğine girmeleriyle oluşur Genelde bu tür bir sistem franchısıng olarak adlandırılır ve turizm sektöründe de yaygın bir şekilde kullanılır
1-Turizm sektöründe franchısıng:
Franchıse, iki kişi arasında süreklilik gösteren bir ticari ilişkiye dayanan anlaşma anlamındadır Otelcilik sektöründe de kooperasyon franchısıng denilen ana amacı iyi kar elde etmek olan bir finansman sistemi gelişmiştir
Franchising sistemi iki şekilde uygulanmaktadır;
1-Basit franchısıng örgütü: Lider üye,acenta yada otele ismini,firma imajını kullanma hakkını vermekte,reklam ve satış geliştirme konularında yardımcı olup yol göstermektedir
2-İleri francising örgütü: Üye olacak aracı,sermaye katılımında bulunmakta ve ortaklık söz konusu olmaktadır

2-Başarılı bir franchısıng sisteminin yararları:
1 Franchısıng zincirlerinin birçoğu müşterilerinin bir telefonla rezervasyon yapmasını sağlayan merkezi rezervasyon sistemi kurarlar Böylelikle doluluk açısından önemli yarar sağlarlar
2 Franchıse şirketi hem bölgesel hem de ulusal tanıtım yapılmasını sağlar
3 İşletme bu sistem sonucu standartlaşır ve pazarda anında fark edilmeyi sağlar
4 Bir çok konaklama zinciri bir otelin hem yapımında,hem de yönetiminde özel destek sağlar
5 Ürün kalitesinin sürekliliğini korumak için uygulama kılavuzları geliştirir,ayrıca standardı korumak için tesis denetleme programlarına sahiptir
6 Kolektif satın almanın yarattığı potansiyel bir avantajı vardır ve önemli tasarruflar sağlayan grup satın alma programları yaratır

Bu sistemin otel işletmelerinde kullanılmasının diğer bir nedeni uluslararası pazarda diğerleriyle rekabet ederken daha güçlü olmak istemeleridir Zaten günümüzde turizm sektörü bu sistem içinde en hızlı gelişen 3 Sektör olma özelliğine sahiptir(Oumlil A Ben)
Bu tür bir sisteme geçerken otel yöneticisinin iki kere düşünmesi ve daha sonra sağlayacağı faydaları göz önünde bulundurarak karar vermesi gerekmektedir

3-Günümüzde kullanılan bazı örnekler:

a-)Hilton franchıse sistemi: Hilton otelleri önceleri Barron Hilton tarafından yönetilmiştir1975 yılında 26 tane hilton oteli varken günümüzde bu sayı oldukça artmıştır Bugün giriş aidatı 10000-50000 dolar olup,her bir odanın %5 geliri şirkete aittir
Bugün büyük oteller aynı zamanda kongre ve toplantı tesisleridir ve bir odanın ortalama maliyeti oldukça yüksek olduğundan hilton ve diğerleri gelecekte otel inşa edemeyecekler diğer tesisleri kendilerine iştirak ettireceklerdir

b-)Ramada otelleri:Bu sistem Amerika üzerinden süratle dışarı yayılmıştır Genel idare- si Avrupa’da Brüksel’dedir
Yönetim anlaşmaları; genelde sadece Ramada standartlarına uyan ve izin verilen tesisler ile yapılmıştır Frankfurt’daki Ramada oteli sistemin başı olarak kabul edilmektedir
Ramada otelleri,EDV muhasebe sistemi ile birleşerek,EDV rezervasyon sistemini bünyesine dahil etmiştir Bunu yapmalarının amacı otellerin kapasitesini arttırmaktır Anlaşmalı oteller günlük muhasebe ve istatistik durumlarını bilgisayar merkezine göndermektedirler Bu sayede rezervasyon sistemi sadeleştirilmiş ve haberleşme süratlenmiştir
Ramada sistemi Holiday Inn veya Hilton sistemlerine benzemektedir
Bu sisteme bağlı ayrıca kamping yerleri bulunmaktadır ayrıca uçak ve araba kiralama şirketleriyle anlaşmaları da vardır

c-)Romantik sistem:Bu sisteme ait tesisler 1974 e kadar komandit şirket şeklinde yönetilmekteydiler 1975 den sonra ise işbirliği anlaşmasına geçilmiştir Bu tesislerde romantik ismi sistem belirleyicisi olarak bulunmaktadır Her ortak 30 km çapındaki bir alan içinde, sisteme bağlı çalışanlardan giriş ve aylık ödemeler almaktadırlar Bu anlayışla Romantik sistem şube ve franchıse sistemlerden farklılık göstermektedir
Romantik otel ve restoranlar şu özellikleri taşınlar;
1 Tarihi eski bir binada çalışmaktadırlar
2 Çok iyi bir mutfağa sahiptirler
3 Patron işletmeleri bizzat yönetmektedirler
4 İşletmeler büyük değildir
5 Rahat ve hoş bir atmosfere sahiptirler

d-)Diğer otel sistemleri: Otel işletmeleri içinde kendi aralarında işbirliği yapan birçok başka gruplar vardır,bunlar arasından en ünlüleri aşağıdadır
Gastim Schloss-gruppen
Ring hotel
Schwentich KG
Unıtel gruppe
Kur hotel

C-2-c)Bütünleşme şekline göre dağıtım kanalları:
Turistik ürünlerin dağıtımında da üretiminde olduğu gibi bir bütünleşme ve konsantrasyon söz konusudur
Bütünleşmenin amacı, verimli bir örgütlenmeye imkan vermek pazarlama,personel ve finansman konularında ekonomik fayda yaratmaktır Bütünleşme yönetim ve üretim giderlerini azaltıcı faktör olabilmekte,daha az maliyetle daha çok ürün satılması sonucu kar marjı gelişmekte ve işletmeye ekonomik fayda sağlamaktadır
Turizm dağıtım sisteminde bütünleşmenin yönüne göre dağıtım kanalları yatay ve dikey olarak incelenebilir
a-)Yatay bütünleşme: Aynı kanal düzeyindeki işletmelerin bütünleşmesi demektir Bu işletmelerin hepsi sektörde faaliyet gösteren işletmelerdir
Bu tür bütünleşme en çok konaklama,yiyecek-içecek işletmeleri,tur operatörleri ve seyahat acentalarında görülmektedir Burada amaç daha önce de değinildiği gibi yönetim,iş ve finansman konusunda ortak kararlar alıp daha karlı işletmeler olmaktır Bu tür işletmelere örnek vermek gerekirse
-Otelcilik sektöründe: Hilton, Sheraton ,Holiday ınns
-Tur operatörlüğü düzeyinde: Ekonomik yönden güçlü alman TUI kendi etrafında Touropa, Hummel, Dr tıgers ve Air tours şirketlerini toplamıştır
-Seyahat acentalarında: Çoğu büyük seyahat acentası küçük olanları bünyesine katmaktadır

b-)Dikey bütünleşme: Bu sistemde ise, değişik işletmeler yani turizm dışı işletmeler sek- töre girmekte ve dağıtım alanında faaliyet göstermektedir
Burada sermaye katılımı olmaktadır,son yıllarda havayolu işletmelerinin konaklama sektörüne sermaye katılımı yada sözleşme yolu ile girdiğini görmekteyiz, böylelikle bu tür işletmeler aynı zamanda otel yönetimine de egemen olmaya çalışmaktadırlar
Örneğin: Air france ---Meridien otelleri ve club Eldoradors tatil köylerini işletmesi
Pan-am havayollarının ıntercontinental otelleriyle bütünleşmesi

Ayrıca turizmle ilgisi olmayan bazı işletmelerinde turizm işletmeleri işlettikleri ve serma- ye ortaklıklarında bulundukları görülmektedir Bu tür işletmelerin turizm sektörüne girmesinin nedenleri ise sektörün sürekli gelişmesi ve yarattığı kar olanaklarından yararlanmak istemeleridir Bunlar arasında bankalar,petrol şirketleri,inşaat şirketleri,büyük süpermarket zincirleri, sigorta şirketlerini görmekteyiz

D-)Turizm Dağıtım Sistemindeki Aracılar:
D-1)Toptancılar , tur düzenleyicileri(operatörleri)
Tur operatörleri seyahat sek toptancıları olarak tanımlanır ve turizm üreticilerinin en önemli ve onlara en yakın partneridir Tur operatörü çeşitli turistlik ürünleri bir araya getirip paket halinde belirli bir ücret karşılığında acentalara ve turistlere sunar
Tur operatörünün hem üreticilere hem de tüketicilere sağladığı çeşitli yararlar vardır bunlar;
a-Üreticiye sağladığı yararlar:
1 Üreticinin ürününü önceden satın aldığından dolayı finansman sorunlarının çözümlerinde yardımcı olur
2 Turizm ürünlerinin depolanması söz konusu değildir ancak tur op Ürünü daha önceden alacağından üreticinin ne kadar ürün ve hizmet üretmesi gerektiğini bilmesi sağlar
3 Tur operatörlerinin yaratıcı ve yenilikçi fikirleri turları daha çekici kılmakta ve ürünün pazarını arttırmaktadır
4 Tur operatörleri , pazardaki gelişmelerle ilgili bilgileri üreticilere verir ve onların alacakları kararlarda yardımcı olur

b-Tüketiciye sağladığı yararlar:
1 Tur operatörlerinin büyük ölçüde tüketicileri seyahat ac dır,bu yüzden dolayı gerekli bilgilerin seyahat acentalarına akışını sağlayarak tüketiciyle ilişkilerinde daha başarılı olmalarını sağlar
2 Tur operatörü bir değil birden çok ürünü seyahat ac satar ve onların daha çok kar etmesini sağlar
3 Tur operatörleri sağlamış oldukları dil,döviz,pasaport,vize ve benzeri sorunlara çözümler bularak pazarı genişletir
4 Tur operatörünün sağladığı grup indirimleri ve ekonomik tarifeler daha çok kişinin turlara katılmasını sağlar

2-)Perakendeci Ara Kuruluşlar,seyahat acentaları:
Seyahat acentaları turizm ürününün tümünü yada belli bir kısmını belli bir komisyon karşılığında tüketiciye satan işletmeler, aracılardır
Gelirlerini satış sonrası elde ettikleri komisyon ,seyahat çeki satışları, seyahat sigortası gibi yan hizmetlerden sağlarlar Seyahat ac turiste(tüketiciye) en yakın aracı olarak bilinmektedir
Seyahat ac de tur op de olduğu gibi sağladığı faydaları iki şekilde görmek mümkündür
a-Tüketicilere sağladığı faydalar:
1 Tüketiciye karar verdikten sonra gideceği yer hakkında bilgi verir
2 Tüketiciye neyi nerede bulabileceğini bildirerek seyahat planını hazırlamasında yardımcı olur
3 Döviz ve seyahat çeki sağlar ayrıca pasaport ve vize işlemlerinin yürütülmesini sağlar
4 Bireysel olarak seyahat edeceklere de otel ve uçak rezervasyonları gibi hizmetleri sağlar

b-Üreticilere sağladığı faydalar:
1 Rezervasyon işlemlerini yürüterek turizm hizmetleri satarlar ve bir ölçüde stoklama fonksiyonu yaparlar
2 Tur düzenleyicilerinin paket turlarının pazarlamasına aracılık ederler
3 Üreticilerle tüketicilerin , tüketicilerle de üreticilerin arasında köprü vazifesi görüp bilgi akışını sağlarlar

3-)Diğer Perakendeciler:
• Büyük işletmelerin uzmanlaşmış birimleri:Büyük işletmeler önceleri sadece kendi personellerinin yararlanması için,tur op ile anlaşır ve seyahat ac gibi çalışırdı Sektörün hızla gelişmesi ve karlı oluşu bu işletmelerin diğer işletme personellerini de kapsamaya başlamış ve gelişmiştir
• Havayolları bilet satış acentaları:Bilet satış acentaları artık sadece bilet değil aynı zamanda konaklama ve paket tur satışları da yapmaya başlamışlardır
• Rezervasyon şirketleri:Önceleri sadece büyük otel zincirlerinde görülen kapalı devre rez Sistemi artık tüm oteller için geçerli hale gelmiştir Her ülkede çok sayıda bu isimler altında şirketler vardır Bu acentalar ulusal ve uluslararası oteller için belirli komisyon karşılığında rezervasyon yapan merkezler haline gelmişlerdir
• Otel temsilcileri:Bunların görevleri satışı arttırmak ve rezervasyon kabul etmektir Oteller kendileri için verimli olan pazarlarda bu tür temsilcilerini görevlendirmektedirler
• Turizm enformasyon büroları:Yurt içi ve yurt dışında bulunan bu tür bürolar konaklama işletmelerinin pazarlamasında önemli rol oynarlar Ayrıca yurt dışındaki pazara ,tanıtım ve reklam çalışmalarının yapılmasını sağlarlar, kimi ülkelerde otel rezervasyonu da yapmaktadırlar
• Toplantı büroları ve organizatörleri:Bu tür işletmeler ülkelerdeki toplantı ,kongre ,turlar ve seminerleri teşvik eder ve pazarlamada etkiye sahip olurlar
• Oto kiralama firmaları:Bu tür işletmeler kendi müşterilerine rezervasyon hizmetide vermekte ve bu hizmeti aynı zamanda daha ucuza mal etmektedirler
• Teşvik seyahati planlayıcıları:Teşvik seyahatleri hem iş hemde tatil pazarlarına hitap eder Sigortacılık, bankacılık, otomotiv,elektrik aletleri üreticileri gibi büyük kapsamlı işletmeler personellerine sağlanmak üzere talep edilmektedirler ve işletmelerde veya dışında bu tür seyahatleri düzenleyecek planlayıcılar bulunmaktadır
• Firmaların seyahat yöneticileri:

Bunlardan başka belki yukarıda saydığımız aracılara giren ancak daha geniş anlamda açıklanması gereken, turizmde yeni dağıtım kanalı olarak adlandırabileceğimiz,teknolojik gelişmeler sonucu ortaya çıkan başka bir sistemde Elektronik rezervasyon sistemidir

4-Farklı bir başlık ve elektronik rezervasyon sistemleri:
Teknolojik gelişmeler sonucu ortaya çıkmış elektronik rez sistemleri dağıtım kanallarının yapısını daha da karmaşık hale getirmiştir ve kanalları yeniden şekillendirerek işletmelere önemli rekabet avantajları getirmiştir Öte yandan bu tür sistemleri kullanmayan işletmeler önemli zorluklarla karşılaşmaktadırlar
Seyahat sek doğal yapısı nedeniyle haberleşme teknolojisini kullanan dünyadaki en büyük sek den biridir Bunun temel nedeni ise sektörün zamana karşı oldukça hassas oluşudur Ürünlerin stoklanamaması sonucu yapılması gereken tek şey aracılar arasında bilgi akışını sağlayacak etkin bir iletişim ağının kurulmasıdır Bu nedenle bilgi teknolojisi turizm sektörünün lokomotifidir
Sistemin gelişmesine baktığımızda önceleri havayolu şirketlerinin yönetim ve rezervasyon için özel bilgisayar sistemi geliştirdiklerini görmekteyiz,bu sistemler zamanla gelişmiş ve global dağıtım kanalları durumuna gelmiş,sonucunda da işletmelerin doluluk oranlarının artmasını sağlamıştır
İlgili sistemlerin gelişmesi sonucu sadece dağıtım kanallarının yapısı değişmemiş aynı zamanda işletmelerin pazarlama stratejileri değişmiştir Bu sistemlerin gelişmesi sonucu elektronik pazarlama olarak adlandırılan yeni bir faaliyet alanı ortaya çıkmıştır Bu sistemlerden birine bağlı bulunan kimse bilgisayarını açtığında ekranda beliren açılış mesajları bu imkanların ilk örneği olarak adlandırılabilir Bu sayede ürün sürekli olarak hatırlatılmaktadır
Diğer bir pazarlama yöntemi de belirli bir gidiş yeri istenildiğinde o yöredeki herhangi bir otel veya diğer işletmelerle ilgili amblem şeklinde yapılan hatırlatmalardır Bununla beraber insanlar bu sistemlere bilgisayarları ile bağlanarak ürün çeşitlerini ve ürünlerle ilgili kataloglara ulaşabilmekte ve istedikleri bilgileri alabilmekte kendi rezervasyonlarını kendileri yapabilmektedirler
Konunun Türk turizmi açısından önemine gelince günümüzde artık tüketiciler bu tür sistemleri kullanarak bilgi sahibi olmakta ve satın alma işlemini dahi kendisi yapmaktadır Sağladıkları faydalar göz önüne alındığında bu sistemlerin artık Türkiye’de kullanımının gerekli olduğu görülmektedir Bu sistemler dağıtım kanalları yapısını üreticiler ve tüketiciler lehine çevirmiştir Türk turizminin yabancı seyahat işletmelerine olan bağımlılığı belki bu sistem sayesinde azalacaktır ancak dikkat edilmesi gereken diğer bir nokta ise tur op ve seyahat ac da durumun farkında olması bu sistemi sunan şirketleri ele geçirmek ve tekellerine almak için ciddi programlar hazırlıyor olmalarıdır
Öncelikle Türkiye’de yapılması gereken turistik işletmelerin ilgili sistemlere bağlanmasıdır çünkü ülkemizdeki işletmeler küçük olduğundan böyle bir sistemi kendilerinin kurması oldukça zor ve pahalıdır Ayrıca turizm bakanlığı da işletmelere bu alanda yardımcı olması ve yol gösterici olması gerekmektedir Üniversiteler ve devletin de iletişim teknolojisi üzerine daha fazla yatırım yapması ve altyapı eksikliğini gidermesi gerekmektedir
Bütün bunlardan başka akademisyen ve araştırmacıların uygulamacılara yol göstermek amacıyla çalışmalar yapmaları gerekmektedir bunun içinde gerek üniversitelerin gerekse işletmelerin araştırmacılara yardımcı olmaları gerekmektedir

E-)Turizmde Dağıtımın Gerekliliği:
Turizm işletmeleri ürettikleri ürünlerle,hem ülke içinde hem de ülke dışında bulunan müşteri kitlelerini hedef almalarından dolayı yapması gereken bu kitlelere ulaşıp ürünlerini sunmaktır ki buda oldukça zordur ve aynı zamanda kendilerinin tüketicilere ulaşması daha maliyetlidir Bu yüzden dolayı işletmeler kendi dağıtım kanallarını kurmaktan vazgeçmektedirler

1-)Aracı-dağıtıcı kullanmanın yararları:
-Aracılar tüketicilere bilgiler verip onları yönlendirmektedirler
-Aracı toptancılar farklı hizmet ürünlerini birleştirip daha cazip ürünler sunarlar
-Aracılar piyasa ve tüketicilerle devamlı ilişki içinde olduklarından üreticilere bilgi verirler ve üreticilerin uygun ürün geliştirmelerine yardımcı olurlar
-Aracılar ürünlerin kalite kontrollerini üretici adına sıkı bir şekilde yaparlar
-Üreticiler doğrudan müşteri şikayetlerinden kurtulurlar
-Üretici ile piyasa arasında tampon görevi yaparlar
-Rehberlik ve escort hizmetleri sunarlar

F-)Turizm Dağıtım Kanallarının Seçimi:
Dağıtım aracıları saptanırken dikkat edilmesi gereken bazı faktörler vardır
Bunlar;
1 Pazar değişkenleri:İşletme pazara ne kadar uzak ise doğrudan pazarlama o kadar yetersiz ve karsız olacaktır Aksine Pazar ne kadar küçük ve kısa ise doğrudan pazarlama o ölçüde etkilidir Aynı zamanda Pazar duyarlı bir yapıya sahipse yine doğrudan pazarlama o ölçüde gereklidir Satın alma daha sık ve daha küçük oranda ise daha yoğun bir dağıtım yapısı gereklidir
2 Ürün değişkenleri: Ürün ne kadar çabuk bozulabilir ve depolanamaz ise,kısa dağıtım kanalı gerekmektedir Daha yeni ve daha karmaşık ürünler için doğrudan dağıtım kanalları gerekmektedir
3 İşletme ile ilgili değişkenler:İşletme büyüdükçe kanalın seçiminde daha esnek olunmalıdır Sermayesi ne kadar yüksekse bağımlılığı da o kadar azalacaktır
4 Aracılarla ilgili değişkenler: Aracıların maliyetine , varlığına ve sağladığı hizmetlere bakılmalı ve ona göre uygun olanın seçimi yapılmalıdır
5 Çevresel değişkenler: Ekonomik,sosyo kültürel,teknolojik ve yasal durum gibi faktörlerde aracı seçiminde etkendir
6 Davranışsal değişkenler:Kanallar içindeki haberleşmenin yapısı, aracıların rolleri, aracıların sahip oldukları güçler de davranışları etkileyeceğinden dolayı kararlarda önelidir

Bu tür konuları inceledikten sonra yapılan şey aracılara çeşitli soruların sorulup cevaplarına göre aracının veya aracıların seçilmesi işlemidir
İşletmeler aracılarını seçerken onlara genelde şu soruları sorarlar:
-aracı yeterince kazançlımıdır?,-tamamlayıcı ürünleri satıyor mu?,-ne kadar iyi bir kuruluş?
-müşteri profili nedir?,-rakiplerin ürününü satacak mı?,-pazardaki ünü ne?,-bünyesinde satış elemanı var mı?,-pazarda etkin mi,edilgen mi?,-etkili bir yönetime sahip mi?,-istenen hizmetleri yerine getirebilecek mi?,-ürünle ilgili eğitim programlarına katılacak mı?
İşte bu sorulara en iyi yanıtı veren aracı seçilir

G-)Turizm sektöründe Fiziksel Dağıtım:
Fiziksel dağıtım diğer yani soyut nitelikteki mallar için kolay anlaşılan bir kavram olmasına karşın turizm sektöründe uygulamak daha zordur Bu kavram genellikle envanter yönetimi,stoklama,paketleme,ulaştırma,müşteri hizmetleri ve siparişler gibi kavramların düzen- lenmesini içerir Bu sektörde ise önemli ölçüde farklılık gösterir
Otelcilikte envanter yada stok fonksiyonu farklı şekilde ortaya çıkar, örneğin odaların, yiyeceklerin,içkilerin,kat hizmetleri araçlarının envanteri gibi Bunların kontrolü ve sorumluluğu sadece odalar haricinde pazarlama yönetiminde bulunmaktadır
Depolama paketleme ve taşıma gibi faaliyetler ise bu tür soyut nitelikteki ürünler için mümkün değildir Konaklama sek de müşterilerin siparişi önbüro veya rezervasyon , materyal alımları kat hizmetleri yiyecek içecek, tamir bakım bölümleri tarafından yürütülür Otel işletmelerindeki pazarlamacılar için en önemli fiziksel dağıtım kararı, hizmetlerin dağıtımıdır
Hizmetlerin dağıtımı için söylenebileceklerden birisi de hizmetlerin mekansal olarak yerleşimidir, hizmetler bu bağlamda -konumlandırma gerektirmeyen hizmetler
-hizmetlerin yoğunlaştırılması
-hizmetlerin dağıtımı olarak üç şekilde sınıflandırılmaktadır
hizmet birimlerinin yerleşiminin önemli oluşunun bir başka sebebi ise üretimi gerçekleştirecek olan hammadde enerji ve işgücü gibi kaynaklara yakın olması gerektiğidir Turizm sek ise bu durum o kadar önemli olmamaktadır çünkü önemli olan taleptir Bu yüzden sek deki işletmeler yatırımdan önce geniş bir araştırma yaparlar
Ticari bölgelerin seçilmesinde önemli olan etkenler ise bölgenin nüfusu,yerleşim ünitelerinin artması,bölgenin gelir dağılımı,çocuk sayısı,trafik hacmi, satış potansiyeli gibi konulardır Bunlardan başka turizm işletmeleri için çekici ve caydırıcı faktörler de bulunmaktadır (her ne kadar yukarda sayılan faktörler etkileyen etmenler olsa ve çekici caydırıcı olsa da)

H-)Dağıtım Politikasında Kamu Kuruluşlarının Rolü:
Yakın zamana kadar kamu kuruluşlarının görevinin ürün geliştirme ve reklem olduğu düşünülmekteydi , fakat artık günümüzde kamu kuruluşlarının satış ünitesi, olarak da dağıtım kanallarına girdiklerini görmekteyiz
Ülkemizde ise henüz bir potansiyel turist kitlesi tespit edilemediğinden,ülkenin Pazar -lanacak değerleri üzerinde bir fikir birliği olmadığından dolayı,bu değerlerin turiste cazip gelecek şekle sokulmadığından, turizm dağıtım sisteminde tam bir standardizasyon ve otomasyon geliştirilemediğinden, uluslar arası pazarda yeterince rekabet edemediğimizden, diğer ülkelerle aramızdaki din kültür gelenek gibi farklılıklar yüzünden Türkiye’ye paket turlarda yer vermemelerinden dolayı hizmetlerin dağıtımı ve pazarlaması zordur
Dolayısıyla ülkemizde kamu kuruluşları bu tür sorunları çözücü Türk turizminin pazarını genişletip diğer ülkelerle rekabet edebilir duruma gelmesi için gerek yasal gerekse genel turizm işletmelerinin menfaatlerini koruyucu kararlar almalıdır Bunlar içinde öncelikle ülkeyi tanıtıcı faaliyetlerde bulunmalı ve Avrupa’da Türkiye lehine güçlü bir kamuoyu yaratmalıdır