Reklam Çeşitleri

REKLAM ÇEŞİTLERİ

Günümüzde çok çeşitli reklam yapılmaktadır Türlü açılardan gruplanarak reklam çeşitleri şöyle sıralanabilir;

Reklam yapanlar açısından
a) Üretici reklamı
b) Aracı reklamı
c) Hizmet işletmesi

Hedef Pazar açısından
d) Tüketicilere yönelik reklam
e) Aracılara yönelik reklam

Maksat açısından
f) Birincil talep yaratma maksadı güden reklam
g) Seçici talep yaratma maksadı güden reklam

4- İşlenen konu açısından
a) Doğrudan davranış yaratan reklam
b) Dolaylı davranış yaratan reklam

Mesai açısından
a) Mal reklamı
b) Kurumsal reklam

Ödeme açısından
c) Bireysel reklam
d) Ortaklaşa reklam

Coğrafi alan açısından
e) Yerel reklam
f) Ulusal reklam

REKLAMI YAPAN AÇISINDAN REKLAMLAR

Reklam üretici aracı yada hizmet işletmesi tarafından planlanıp uygulanır ve parası ödenir Mal yada hizmet üreten işletmelerce (banka, sigorta işletmeleri gibi) yapılan reklamların yanısıra, perakendeci işletmeler de reklam yaparlar Toptancıların da perakendecilere , üreticilere ve öteki toptancılara reklam yapmaları sözkonusudur

HEDEF PAZAR AÇISINDAN REKLAMLAR

Tüm reklamlar , ya son tüketicilere , ya üreticilere yada aracılara yöneliktirler Üreticilere ve aracılara yönelik reklamlar ; ticari reklamlar tüketicilere yönelik reklamlarda tüketici reklamları diye adlandırılır Aynı reklam araçları kullanılarak birden çok Pazar türüne bir malın reklamı yapılabilir

MAKSAT AÇISINDAN REKLAMLAR

Reklam, ya birinci talebi, yada seçici talebi oluşturmak için yapılır Birinci talebin oluşturulmasında belirli bir markaya değil, belirli bir çeşit mala karşı talep uyandırılır Bu tür talep hiç bilinmeyen yeni bir mal için özellikle önemlidir Birinci talep oluşturularak , söz konusu malın satışı artırılmak , pazarı genişletilmek amacı güdülür Örneğin; marka dokuması halı üretenler yün halının yanı sıra , makine halısının pazarını büyütmek için reklam kampanyasına girişirler ve kampanyada söz konusu malın üstünlükleri reklam ederlerse , birincil talep yaratılmak isteniyor demektir

Bir işletme belli markalı malına talep yaratmak için reklam yaparsa, seçici talebi oluşturmaya çalışıyor demektir Saray makine dokuması halının reklamını yapan işletme, saray markasına alıcıları çekmeye çalışır Seçici talebi yaratmak için yapılan reklam bir ölçüde birincil talebi yaratan elemanları da içerir Kimi reklamlarda hemen kesinlikle seçici talebe yöneliktirler Örneğin , tuz reklamında birincil talebin oluşturulmasına gerek yoktur Ancak , nüfus artışı var olan talebi genişletir

İŞLENEN KONU AÇISINDAN REKLAMLAR

Kimi reklamlar tüketicilerden doğrudan davranış, kimi reklamlar da dolaylı davranış yaratmak için yapılan reklam, umulan alıcıları reklam edilen malı hemen satın almaya yada mala ilişkin daha çok bilgi sağlamaya özendirir Bu tür reklamı gören bir parekendeci, hemen siparişte bulunabilir

Dolaylı davranış yaratmak için yapılan reklamın amacı, malı pazara tanıtmak ve malın benimsenmesini sağlamaktadır Belirli marka mala karşı olumlu davranış yaratmaktadır Söz konusu mal çeşidini satın alma kararı verilirken, reklam edilen markanın göz önüne alınacağı umulur Buzdolabı otomobil gibi sık alınmayan yüksek fiyatlı malların reklamları, dolaylı davranış yaratma amacı güderler Örneğin , Arçelik bu reklamı kullanır; bir aile buzdolabı almaya karar verdiğinde, marka olarak ta Arçelik i seçebilirsatış koşullarına ve mala bağlı hizmetlere ilişkin olarak yapılan reklamlarda malın satışını dolaylı olarak etkilemeyi amaçlarlar

Tek bir reklamda her iki davranışın yaratılması da söz konusu olabilir Örneğin bir büyük parekendeci mağaza belirli malların reklamını yaptığı gibi, aynı zamanda , kredi koşullarına , mağazadaki hizmetlilerin çalışma biçimlerine ilişkin bilgileride verebilir

MESAJ AÇISINDAN REKLAMLAR

Çoğu reklamlar mal reklamlarıdır Bu tür reklamlarda , belirli bir malın yada belirli markalı bir malın satışını arttırma amacı güdülür Bu tür reklamlar , üreticiler yada aracılar tarafından yapılır Yapılan reklam , malın fiyat ve kalite gibi nitelikleriyle doğrudan ilgilidir

Öte yandan, kimi reklamlarda kurumsal reklamlardır Reklamı yapan işletme, pazarda saygınlık yaratmayı amaçlar Belirli bir malı satma çabası göstermekten çok, işletmeye karşı olumlu davranış yaratmaya çalışır Böylece , Pazar birimlerinin işletmeye karşı saygınlık duymasını sağlamak için çaba gösterebilir Örneğin , işletme çevre kirlenmesine karşı ne gibi önlemlere başvurulduğunu reklamlarında açıklayabilir

ÖDEME AÇISINDAN REKLAMLAR

Reklamın ücreti, ya üretici ya aracı tarafından ya da ortaklaşa ödenir

Reklam ücretinin ortaklaşa ödenmesinin iki yolu vardır Yatayına ortaklaşa ödeme ve dikeyine ortaklaşa ödeme Birinci yaklaşımda aynı üretim yada dağıtım dalındaki bir grup işletme reklam ücretini aralarında paylaşır Örneğin hazır giysi üreticileri birlikte büyük bir reklam kampanyası düzenleyebilirler Bu tür reklamlarda birincil talebi yaratma amacı güdülür

İkinci yaklaşımda , reklam giderleri , ayrı düzeydeki üreticiler ve aracılar tarafından ortaklaşa ödenir Örneğin , tümleştirilmiş bir reklam kampanyası üretici ile dağıtım kanalının öteki üyeleri tarafından ortaklaşa yürütülür Üretici hazırladığı reklamları kendi yöresinde kendi adına yayımlatması için aracı kuruma verir Reklam ücreti ya tümüyle üretici tarafından ödenir, ya da üretici ölçüde aracılarında ödemeye katılmasını da öngörür

Tüm bu reklam çeşitleri göz önüne alınıp bir karma oluşturulabilir Örneğin üretici dolaylı davranış ve birincil talep yaratmak üzere yatayına ortaklaşa mal reklamını tüm tüketicilere yöneltebilir Yalnız kimi karma biçimleri oluşturmak olanaksızdır

COĞRAFİ ALAN AÇISINDAN REKLAMLAR

Reklam, coğrafi açıdan ulusal ve yerel reklam diye ikiye ayrılır Ulusal reklam genellikle üreticiler tarafından yapılır Yerel reklam ise çoğu kez parekendeciler tarafından yapılır Yerel reklam ise, çoğu kez parekendeciler tarafından yapılır

Gerçekte , coğrafi alan aşısından reklamın sınırları kesinlikle belirlenemez Ulusal reklamda ülkenin kapsanması sözkonusu olmayabilir Örneğin ulusal bir reklam aracı olarak TV seçildiğinde TV nin ulaşamadığı coğrafi alanların kapsanması söz konusu olmaz Ama yinede ulusal reklamdan söz edilebilir

Üreticinin reklamı , malın talebini oluşturmak için yapıldığına göre daha geniş bir alana reklamın yayılması gerekir Ama , parekendeci tarafından yapılan reklamın geniş coğrafi alanlara yayılması gerekmez