Atatürk Ve Çevre - Atatürk'ün Çevreye Olan Sevgisi İle İlgili Anıları Nelerdir?

Atatürk ve çevre - Atatürk'ün Çevreye Olan Sevgisi İle İlgili Anıları Nelerdir?
Atatürk ve çevre - Atatürk'ün Çevreye Olan Sevgisi İle İlgili Anıları Nelerdir?

Böyle Bir Ağaç Yetiştirdin mi?

Bahçe mimarı Mevlut Baysal anlatıyor:

Çankaya Köşkü'nde, bahçesini yapıyordum Bir gün Atatürk, yaveri ve ben bahçede dolaşıyorduk Çok ihtiyar ve geniş bir ağacın Atatürk'ün geçeceği yolu kapadığını gördük Ağacın bir yanı dik bir sırt, diğer yanı suyu çekilmiş bir havuzdu Ata, havuz tarafındaki kısma yaslanarak karşı tarafa geçti

Derhal atıldım:

- Emrederseniz derhal keselim Paşam

Bir an yüzüme baktı, sonra:

- Yahu, dedi, sen hayatında böyle bir ağaç yetiştirdin mi ki keseceksin"

Niyazi Ahmet BANOĞLU

bu çiçek kanayan kalp ( bleeding heart) neden bunu seçtim çünkü Atatürk'le ilgili her anı yüreğimi kanatır
hem daha uzun yaşayıp bizleri biraz daha şekillendiremediği için hem onun çağdaşı olup onunla tanışamamış olduğum için bahçe bloğunda ne işi var demeyin bizlere çevreciliği de tanıtan o değil mi?? iğde ağacı için ağladığını biliriz de bir ağaç için ev taşıdığını hepimiz bilir miyiz??hatırlatayım dedimehlikeyifbahçe'ye de şeref verirdedim




yalova'da misafirleri ile
Yürüyen Köşk
Bu Köşk; Kültür Bakanlığı Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu'nun 1271980 gün ve 12238 sayılı kararı ile, korunması gerekli Kültür ve Tabiat Varlıkları arasında sayılmış ve tescili yapılmıştır
Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü arazisi içinde bulunan iki katlı dörtgen planlı, ahşap karkas küçük bir yapıdır Deniz tarafından 11 sütun ile çevrili mermer tabanlı açık bir alana ve 30 metre uzunluğunda ahşap bir iskeleye sahiptir Köşkün giriş katında, küçük bir çay ocağı, küçük bir oturma odası ve üç cephesi kristal camlarlar kaplı toplantı salonu ile tuvalet ve duş bulunmaktadır Ahşap bir merdivenle çıkılan ikinci katta ise dinlenme odası ile küçük bir yatak odası, tuvalet ve banyo bulunmaktadır Bu küçük Köşk'e Atatürk'ün isteği ile mutfak yapılmamıştır
Ahşap olan bölüm, iki katlı, üstü Marsilya tipi kiremitle örtülü oturma çatılıdır Cepheler ahşap kaplamalı olup kat arasında profilli kat silmesi ve değişik süslemeli tahtalarla kaplanmıştır Pencereler ve pencere kepenkleri klasik yapılı katlanır kanatlıdır Kat döşemeleri girişi karo mozaik ve mermerdir Üst kat ise normal ahşap döşemelidir Duvarlar, Bağdadi üzeri çimento harçlı sıvalı ve sıvanın üstü boyalıdır Merdiven altına yarı bodrum şeklinde, dışarıdan girilen su ısıtma merkezi bulunmaktadır Şu, burada ısınmakta, ısınan su, borularla yukarı katlara çıkarak duş ve banyonun sıcak suyu elde edilmektedir
Betonarme olan kısım ise, üç taraflı camekanlı olup camlar kristal, doğramaları ahşap, döşemesi mermer kaplama ve üstü yine mermer kaplama olup, teras olarak kullanılmaktadır Binanın etrafı, mermer kaplamalı iki kollu merdivenle mendireğe inilmektedir Mendireğin iskeleti betonarme, üstü ağırlıklı ahşap latalarla kaplıdır Bahçenin etrafı güzel süslemeli babalar ve babaların üstünde aydınlatma elemanları bulunmaktadır
Ayrıca, Köşk'ün içinde Atatürk'ün kullandığı özel eşyaları ile son derece mütevazi oda takımları bulunmaktadır
Atatürk tarafından sahilde, çınar ağacının hemen yanında yapılması istenen Köşk'ün yapımı 1929 Eylülünde bitirilmiştir




çınar ağacına komşu ev

13 Eylül 1929 tarihli gazetede "Atatürk'ün Millet Çiftliği'ndeki inşa edilen Köşk'ü bugün ikmal edildi" haberi yer almaktadır

"Bina kaydırılacak"
Atatürk bir gün çiftliğe gittiğinde, Köşk'ün hemen yanındaki Ulu Çınar ağacının dallarını kesmeye çalışan bir bahçıvan ile karşılaşır Hemen bahçıvanı yanına çağırarak bunun nedenini sorar Görevli bahçıvanın cevabı şöyledir: Ağacın dalları uzamış binanın duvarlarına dayanmıştır Aldığı cevaptan tatmin olmayan Atatürk, düşünülmesi bile imkansız olan bir emir verir:
"Ağaç kesilmeyecek, bina kaydırılacak
"Kaynak :Yürüyen Köşk - TC Çevre Bakanlığı Yayınları''




evin nakil hazırlıkları

Görev İstanbul Belediyesi'ne intikal eder Belediye Fen İşleri Yollar-Köprüler Şubesi sorumluluğunu üstlenir Ünlü bestecimiz Ferit Alnar'ın kardeşi olan Başmühendis Ali Galip Alnar (bazı kaynaklarda Ali Nuri Alnar olarak geçer) yanına aldığı teknik elemanlarıyla Yalova'ya gelerek çalışmalarına başlar
8 Ağustos 1930 tarihinde önce bina çevresindeki toprak büyük bir dikkatle kazılıp yapının temel seviyesine inilir İstanbul'dan getirilen tramvay rayları döşenir Santim, santim çalışılarak bina yapı altına sokulan raylar üzerine oturtturulur Artık binanın raylar üzerinde kaydırılarak ağaçtan uzaklaştırılması aşamasına gelinmiştir
Güzel ve sıcak bir yaz akşamında Büyük Atatürk ile birlikte, kardeşi Mahbule Atadan, Vali vekili Muhittin Bey, Emanet Fen Müdürü Ziya bey ve Cumhuriyet Gazetesi Başmuhabiri Yunus Nadi nezaretinde bina 480 m civarında kaydırılır Bu olağanüstü ve riskli iş 10 Ağustos 1930 tarihinde tamamlanır ve Ulu Çınar Ağacı'da kesilmekten kurtulur
Atatürk ve Yalova konusunda önemli araştırmalara imza atan Araştırmacı-Yazar Ahmet Akyol'a göre, Köşk'ün yürütülmesi işlemi iki safhada yapılır 8 Ağustos 1930 tarihinde öncelikle yapının teras bölümü (toplantı salonu olarak kullanılan, üç yanı camlarla kaplı bölüm) kaydırır Geri kalan iki gün içerisinde de ana binanın raylar üzerinde yürütülmesi işlemi tamamlanır Ahmet Akyol'un bu görüşünün doğru olabileceği bazı resimlerden anlaşılmaktadır
Köşk kaydırılması olayı 10 Ağustos 1930 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'nde aynen şu şekilde yer almıştır
"Gazi Hazretlerinin Köşkü nakledildi
Gazi Hazretlerinin Yalova'daki köşkünün yürütülme ameliyesi dün muvaffakiyetle icra ve ikmal edilmiştir
Kendileri de bu ameliyeye bizzat nezaret etmişlerdir"




raylar üstünde evi bizzat denetlerken,,

10 Ağustos 1930 tarihli gazetedeki bu haberi okuyanlar ülkenin içinde yaşadığı onca önemli meseleler arasında, bu olayın o tarihte ne ifade ettiğine belki bir anlam veremediler Belki de, bir çınar ağacının bir metrelik dalının kesilmemesi için bir köşkün kaydırılmasını hayretle karşıladılar
Çünkü, o devirde ne ozon delinmesi vardı, ne global kirlilik, ne asit yağmurları, ne orman katliamı Dünyada hiçbir ülkenin hiçbir devlet başkanının gündeminde dahi yoktu, ÇEVRENİN ÖNEMİ Yalnızca bir ülkenin kurtarıcısı milletini özgürlüğe, bağımsızlığa kavuşturmak için mücadele veren, bir karış toprağını, bir tutam yeşilini koruyan tek bir liderdi Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK
Bu lider, Dünya ülkelerinin henüz 1970'li yıllardan sonra anlayıp düşünmeye başladığı çevrenin önemini 1930'lu yıllarda benimsiyor, "Çevreyi korumak aklın gereğidir" özdeyişi ile yalnızca Türk insanına değil, tüm dünya ülkelerine çok önemli bir mesaj veriliyordu
İnsan sevgisinin yanısıra doğa tutkusu, doğa sevgisiyle dopdolu bir Liderin bir dehanın, çevre duyarlılığı, tüm dünya insanları için örnek olacaktır
Gazi Mustafa Kemal bu işlemin tamamlanıp çınar ağacının dallarını kesilmekten kurtardıktan sonra kendisine bunun nedenini soranlara cevabı şu olmuştur:
" Ağaç çınardır Çınar ise DEVLET "
2 Mart 1998 tarihinde ulusal televizyonlarda yer alan Amerika'da tarihi bir müzikholün raylar üzerinde elli metre kaydırdığı haberi yayınlandı 68 yıl önce Atatürk'ün gerçekleştirdiği bir olay 1998 yılında, 2000 li yılların teknolojisi ile ancak uygulanabiliyordu Üstelik bu olay bir ağacı, bir canlıyı kurtarmak amacıyla değildi
Ne mutlu ki, Atatürk gibi bir yol göstericimiz, bir önderimiz var Bir ağaç dalı için verilen bu emek aslında tüm dünya insanları duyurulmak istenen bir çevre anlayışının göstergesidir
Umuyoruz ki, Türk milletinin kurtarıcısı bu büyük liderin örnek alınan tüm özellikleri içinde doğa sevgisi ve çevre anlayışı tüm gönüllerde ölümsüzleşsin