Madde Ve İsı İsı Ve Sıcaklık İsı Miktarı Ve Ölçülmesi Sıcaklık Değişmelerinde İsı For

Madde ve Isı Isı ve Sıcaklık Isı Miktarı Ve Ölçülmesi Sıcaklık Değişmelerinde Isı formülü
Madde ve Isı Isı ve Sıcaklık Isı Miktarı Ve Ölçülmesi Sıcaklık Değişmelerinde Isı for Madde ve Isı

Maddeye dışarıdan ısı verilir yada alınırsa maddenin sıcaklığı değişir Dışarıdan ısı alan maddenin Kinetik Enerjisi dolayısıyla taneciklerinin titreşim hızı artar Tanecikleri bir arada tutan kuvvetler yenilerek birbirinden uzaklaşmaya başlar Buna genleşme denir
Maddenin ısı kaybetmesi durumunda taneciklerinin Kinetik Enerjisi azalır Madde soğur ve tanecikler birbirine yaklaşır
Sıcak bir cisim ile soğuk bir cisim birbirine değdirildiğinde aralarında ısı alışverişi yaparak ısısal dengeye ulaşırlar ve sonunda karalı bir durumda kalırlar

Isı ve Sıcaklık

Isı : Maddeleri oluşturan molekül ve atomların hareket veya Kinetik ve Potansiyel enerjilerinin toplamına ısı denir
Isı Q ile gösterilir Isı bir enerji şeklidir Isı birimi kalori (cal ) veya Joule (J) dir
1 Cal = 4,18 J veya 1j=0,24 Cal 1kCal = 1000Cal
KaloriS AKÇAY : Bir gram saf suyun sıcaklığını 1 atm basınç altında 1oC ( 14,5 oC den 15,5 oC ye ) yükselten ısı
miktarıdır
Sıcaklık : Bir maddenin yapısındaki molekül veya atomların ortalama Kinetik enerjilerinin ölçümüne
sıcaklık denir
Sıcaklık t veya T ile gösterilir Sıcaklık termometre ile ölçülür Bazı termometreler şunlardır : Celsius (oC) , Fahrenheit ( oF ) Kelvin ( oK ) ve Reomor ( oR ) gibi

Termometreler

Bu termometreler arasındaki bağıntılar :

C = K-273 =F-32 = R = X - X1
100 100 180 80 X2 –X1

Celsius ve Kelvin Termometreler Arası Dönüştürme
K = C + 273
Örnek : 50 oC kaç oK dir ? Çözüm : K=C + 273 =50 + 273 =323
Örnek : 300 oK kaç oC dir ? Çözüm : C=K – 273 =300 – 273 =27

0oK veya -273 oC ye Mutlak Sıfır denir

Celsius ve Fahrenheit Termometreler Arası Dönüştürme

C = F - 32 veya kısaca F = 1,8 C + 32
100 180

Örnek : 50 oF kaç oC dir?
Çözüm :
C = F – 32 C = 50 – 32 C = 18 C = 1800 C = 10
100 180 100 180 100 180 180

Veya kısaca 50 = 1,8 C + 32 den 50 – 32 = 1,8 C 18 / 1,8 = C den C = 10 olur
Örnek : 20 oC kaç oF dir
Çözüm :
C = F – 32 20 = F – 32 3600 = 100 ( F – 32 ) 36 = F – 32 den
100 180 100 180 F = 68

Veya kısaca F = 1,8 C + 32 = 1,8 20 + 32 = 36 + 32 = 68 F = 68 olur

Celsius ve Herhangi bir X Termometresi Arasında Dönüşüm

C = X – X1
100 X2 – X2

Örnek : Herhangi bir X termometresinde su 50 oX de donmakta ve 250 oX de kaynamaktadır Buna göre
150 oX kaç oC dir
Çözüm :
C = X – X1 C = 150 – 50 C = 100 C = 10000 / 200= 50
100 X2 – X2 100 250 – 50 100 200

Örnek : Bir X termometresinde su 100 oX de donmakta ve 400 oX de kaynamaktadır Buna göre 60 o C kaç oX
dir
Çözüm :
C = X – X1 60 = X – 100 60 = X – 100
100 X2 – X2 100 400 – 100 100 300

60 300= 100( X – 100 ) 180= X – 100 den 180 + 100 =X ve X =280 olur

Örnek : 50 oF kaç oK dir ?
Çözüm :
K-273 = F-32 K-273 = 50- 32 K-273 = 18 K-273 = 1800
100 180 100 180 100 180 180

K – 273 = 10 K = 10 + 273 K = 283
Örnek : 50oF kaç Reomor dur
Çözüm :
F – 32 = R 50 - 32 = R 18/ 180 = R / 80 R= 8
180 80 180 80

Isı Miktarı Ve Ölçülmesi

Aynı miktar ısı eşit kütleli farklı maddelere verildiğinde sıcaklıklarındaki değişmeler farklı olur Isı miktarının ölçülmesinde Kalorimetre Kabı kullanılır
Öz Isı ( c ) S AKÇAY: Bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1oC yükseltmek için gerekli ısı miktarına öz ısı veya Isınma ısısı denir
Öz ısı c ile gösterilir Öz ısı birimi Cal / goC dir Öz ısı ile kütlenin çarpımına (m c ) Isı Sığası veya Isı kapasitesi denir Isı sığası ayırt edici özellik değildir Öz ısı maddeler için ayırt edici özelliktir
Maddeler birbirine dokundurulduğunda ve karıştırıldığında aralarında ısı alışverişi olur Sıcaklığı yüksek olan madde sıcaklığı düşük olan maddeye ısı verir Isı alışverişi maddelerin sıcaklığı eşit oluncaya kadar sürer Bu sıcaklığa denge sıcaklığı denir
NOT : Isı alışverişinde cisimlerden birinin aldığı ısı miktarı diğer cismin verdiği ısı miktarına eşittir
Alınan ısı = Verilen ısı QAlınan = QVerilen

Sıcaklık Değişmelerinde Isı formülü

Q = m c Δt Δt = t2 – t1 Q = ısı m= kütle c = öz ısı Δt = sıcaklık farkı
Örnek : 100 gram cıvanın sıcaklığını 20 oC den 30 oC ye çıkarmak için ne kadar ısı gerekir ( ccıva = 0,033 )
Çözüm :
Q = m c Δt =100 0,033 (30 – 20) =3,3 10 = 33 cal
Örnek : 10 gr suyun sıcaklığını 30 oC den 50 oC ye çıkarmak için (csu =1 )
a ) Kaç kalori ısı gerekir
b ) Kaç Joule ısı gerekir ( 1J = 4,18 Cal )
Çözüm :
a) Q = m c Δt =10 1 (50 – 30 ) = 10 20 = 200 cal
b) 1 cal 4,18 J ise X =200 4,18 = 836 J
200 cal X J’dir
Örnek : 20 gram buzun sıcaklığını - 70ºC den - 20ºC ye çıkarmak için ne kadar ısı gerekir ( cbuz = 0,5 )
Çözüm :
Q =m c Δt = 20 0,5 [ -20 – ( - 70 ) ] =10 ( - 20 + 70 ) =10 50 =500 Cal
Örnek : 90oC deki 30 gram su ile 10 gr soğuk su karıştırıldığında karışımın son sıcaklığı
72,5oC olduğuna göre soğuk suyun karışımdan önceki sıcaklığı kaç oC dir (csu = 1)
Çözüm :
Alınan ısı = Verilen ısı QAlınan = QVerilen
m1 csu ( t – t1 ) =m2 csu ( t2 – t )
10 1 ( 72,5 – t1 ) =30 1 ( 90 – 72,5 )
10 ( 72,5 – t1 ) =30 17,5
725 – 10 t1 =525 725 – 525 = 10 t1 t1 =200 / 10 = 20oC