İsveç Yönetim Ve Siyaset

Yönetim ve siyaset

İsveç, parlamenter monarşi ile yönetilen bir ülkedir Kral XVI Karl Gustaf ülkenin başında olmasına rağmen, resmi olarak fazla yetkiye sahip değildir[49] Araştırma kuruluşu olan the Economist Intelligence Unit, ülkenin monarşik yönetimi nedeniyle demokratik olarak sınıflandırmanın zor olmasını belirterek buna rağmen ülkeyi 167 ülke içinde en demokratik ülke olarak tanımladı[50] Ülkenin yasama merkezi Riksdag (İsveç Meclisi) 349 üyeye sahip olup, başbakanı seçme yetkisine de sahiptir Meclis seçimleri her dört yılda bir, eylül ayının üçüncü pazar günü yapılır


İsveç belediyeleri



İller ve belediyeler


Ana maddeler: İsveç'in illeri ve İsveç'in belediyeleri


İsveç, üniter bir devlet olup yirmi bir ile (län) ayrılmıştır Her ilin yönetim sınırları veya länsstyrelse olup, her biri devlet tarafından çizilmektedir Her bir ilde ayrıca birer il meclisi veya landsting bulunmakta olup üyeleri doğrudan seçimler ile belirlenmektedir

Her bir ilin içinde birden fazla belediye veya kommuner bulunur 2004 itibariyle bu belediyelerin sayısı 290'dır İsveç'teki belediye yönetimi, kent komisyon hükümeti veya kabine tarzı meclise benzer bir şekilde yapılır Belediyelerdeki yasama topluluğu (kommunfullmäktige) 31 ve 101 arasında üyeye sahip olup kesin bir sayı bulunmamaktadır Bu üyeler, dört yılda bir ülke çapında düzenlenen ve bir belediye içinde oy verilen partilerin ağırlığı kadar üyeye dağılır

İsveç'te, belediyelerin daha alt birimleri olan mahalleler bulunmaktadır 2000 yılı itibariyle ülkede toplam 2,512 mahalle veya församlingar bulunmaktadır Her ne kadar bu birimler eskiden İsveç Kilisesi tarafından ayrılmış olsa da, günümüzde nüfus sayımı ve seçimlerde halen bir öneme sahiptir

Ülkede bu idari bölgelerin dışında yirmi beş bölge ve üç bölüm bulunmaktadır İsveç hükümeti ayrıca ülkedeki yirmi bir ilin dokuz büyük il altında birleştirilmesini tartışmaktadır Bunu başarmak için ülkede çeşitli komiteler ve araştırma heyetleri bulunmaktadır İstatistiksel sonuçlara göre bu projenin 2015 yılı civarında bitmesi planlanmaktadır[51]

Siyasi tarih




İsveç'in krallık tarihinin yaşı kesin olarak belli değildir[52] Başlangıç tarihi, İsveç'in eski Cermen kabilelerinden olan Svearların, Svealand'ı kurmasıyla da başlayabildiği gibi, kimi tarihçiler de bu kabilenin Gotlar ile birleşerek yeni bir devlet kurmasını İsveç'in siyasi tarihinin başlangıcı olarak kabul eder İsveç ilk kez 98 yılında Tacitus tarafından tek bir hükümdara sahip olarak yönetilmiştir, fakat ne kadar süre bu şekilde devam ettiğini bilmek neredeyse imkansızdır Bununla beraber, tarihçiler genellikle İsveç monarşisini Svealand ve Götaland'ın aynı tek bir kral altında yönetilmesiyle başlatır, bunlar 10 yüzyılda Galip Erik ve oğlu Olof Skötkonung adındaki krallardır Her ne kadar önemli alanlar fethedilmiş ve bu daha sonra da devam etmişse de, bu olaylar sıklıkla İsveç'in konsolidasyonu (en:consolidation of Sweden) olarak tariflenir

Önceki krallar için hiçbir güvenilir tarihi kaynak yoktur, onlar hakkındaki bilgiler İsveç'in mitsi kralları ve İsveç'in yarı-efsanevi krallarında bulunabilir Bu kralların çoğundan, sadece çeşitli Norse destanlarında ve Norse mitolojisinin alakadar yerlerinde bahsedilir

Sveriges och Götes Konung unvanı en son I Gustaf tarafından kullanılmıştır, sonraları resmi dökümanlarda bu unvan "İsveç-en:Kings of Sweden, Goth-en:King of the Goths ve Wend kralı-en:King of the Wends" (Sveriges, Götes och Vendes Konung) olarak kullanılmıştır 1920'lerin başlangıcına kadar, İsveç'teki tüm yasalar şu kelimelerle başlardı, "Biz, İsveç, Goth ve Wend kralı" Bu kullanım 1973'e kadar devam etmiştir[53] İsveç'in günümüzdeki kralı Carl XVI Gustaf, resmi olarak unvanına ek halklar eklemeden "İsveç kralı" (Sveriges Konung) olarak anılan ilk hükümdardır

Değişik sosyal grupların temsilcilerinin ülkeyi etkileyen kararları belirlemek ve tartışmak için ilk buluşmaları 1435 yılında Arboga şehrinde olmuş olmasına rağmen, Riksdag terimi ilk kez 1540'larda kullanılmıştır[54]

Kral Gustav Vasa hükümü altında 1527 ile 1544 yılları boyunca meclise, tüm dört sınıfın da (ruhban sınıfı-en:clergy, soylular sınıfı-en:Swedish nobility, şehirliler-en:townsmen ve köylüler-eneasants) temsilcileri de üye olmak üzere ilk kez çağrılmıştır[54] Monarşi 1544 yılında soydan geçer hale gelmiştir

Yürütme gücü, tarihsel olarak 1680 yılına kadar Kral ve soylu bir Danışma Meclisi (en:Privy Council) arasında paylaşılmıştır, kralın otokratik kurallarını takiben parlamento genel bir yapıya kavuşmuştur Büyük Kuzey Savaşı'ndaki başarısızlığın bir sonucu olarak, 1719 yılında ülke parlamenter sisteme geçiş yapmış, bunu 1772, 1789 ve 1809 yıllarında üç farklı yapıda anayasal monarşinin takip etmesinin ardından, 1809 İsveç anayasası ile birçok sivil hak garanti altına alınmıştır Krallık resmi olarak yerini korumuşsa da, sadece törensel görevleri ile devlet başkanlığı semboliktir

Riksdag Meclisi iki farklı kısımdan oluşur İsveç 1866 yılında iki meclisli (bikameral) parlemanto ile anayasal monarşiye geçmiştir, Birinci Meclis yerel hükümetler tarafından ve İkinci Meclis direkt olarak halk tarafından her dört senede bir seçilir 1971'de Riksdag tek meclisli (unikameral) hale gelmiştir Yasama gücü (sembolik olarak) kral ve parlamento arasında 1975 yılına kadar paylaşılmıştır İsveç vergi sistemi-en:taxation Riksdag (parlamento) tarafından kontrol edilmiştir

Modern siyasi sistem



Kaynak : Wikipedia