Burkulma:

Bir eklemin taşıyabileceği yükün üzerinde zorlanması ile eklemi çevreleyen yumuşak dokunun zarar görmesine burkulma diyoruz Burkulmada bağlar, kaslar, kirişler ve kan damarları gerilmiş veya yırtılmıştır Burkulan organların başında el ve ayak bilekleri, parmaklar ve dizler gelir


BELİRTİLERİ:


* Eklem çevresinde şişme

* Hassasiyet

* Hareket sırasında sancı

* Morarma


NOT: Genellikle kapalı bir kırığın belirtileri ile burkulmanın belirtileri benzerlik gösterir Ancak röntgen filmine bakılarak ayırdedilebilir


Ne Yapmalı?


* Burkulan eklemin üzerine soğuk, ıslak bezler koyunuz

* Eklemi hareket ettirmeyiniz

* Eklem yerinin altına bir mukavva parçası koyarak sarınız

* Gerekli tıbbî bakımı sağlaması için doktor çağırınız veya kazazedeyi en yakın hastahaneye götürünüz


NOT: Eğer burkulan bölge bel kemiği ise; doktor gelinceye kadar hastayı döşeme gibi düz ve sert bir zemin üzerine boylu boyunca yatırınız


ÇIKIK:


Bir kemik uçcunun aşırı zorlanma sonucu eklem yerinden çıkmasına diyoruz Çıkıklar genellikle düşme ve sert bir cisimle vurma sonucunda meydana gelir

Çıkık, en çok parmaklarda (özellikle başparmakta), omuzda ve bileklerde olur

Çıkığın belirtileri de burkulma ve iç kırığa benzer Şişme, dokununca hassasiyet, biçim bozukluğu, kımıldatınca sancı ve morarma sayabileceğimiz belirtilerdir


Ne Yapmalı?


* Çıkık organı kımıldatmaymız

* Parmak ve bilek çıkıklarının altına bir mukavva parçası koyarak sannız

* Çıkık omuzda ise bir kol askısı ile hareketsiz duruma getiriniz

* Doktor çağırınız veya kazazedeyi hastahaneye götürünüz


Dikkat: Kazaya maruz kalmış bir eklemde kırık olup olmadığını anlamak için kırık organı hareket ettirmeyiniz veya kazazedeyi yürütmeyiniz Bir boyun veya belkemiği kazasında kazazedenin başını belini asla hareket ettirmeyiniz Boyun veya bel hareketi sırasında kırık bir kemik parçası omiriliğe batarak felçlere sebebiyet verebilir


Ne Yapmalı?


* Bel veya boyun kırığına maruz kalmış bir kazazedeyi bulduğunuz duruş biçiminde tutunuz Hareket ettirmeyiniz

* Derhal doktor çağırınız


AÇIK KIRIKLAR


Kaza sırasında kırılan bir kemiğin deriyi yararak dışarı çıkması halinde, bu kırığa "açık kırık" denir Çoğu durumlarda deriyi yırtıp yara açan ve kanamaya sebeb olan kırık kemik parçası, geriye kayarak yarayı açık bırakır

Kanama ve doku harabiyeti sebebiyle kazazede soka girebilir Ayrıca yara temizlenip kanama durdurulmadığı takdirde mikrop kapma (enfeksiyon) tehlikesi vardır


Dikkat: Kırık kemik ucunu geriye iterek yerine sokmaya çalışmayınız


Ne Yapmalı?


* Biçimi bozulmuş organı doğrultmak için kırığın altına bir elinizi, üstüne de diğer elinizi yerleştiriniz

* Organın uçcunu yanınızdaki birine sımsıkı tutturunuz

* Şok bakımı uygulayınız

* Siz kırık bağlama mukavvalarını veya tahtalarını kırık bölgenin üzerine yerleştirirken organın ucunu tutan kişi de kemiklerin biçimi düzelinceye kadar çekmeye devam etsin

* Kırık bağlama mukavvaları yerine oturunca temiz bir bezle sarıp bağlayınız


Ezilmeler



Vücudun herhangi bir yerine yara açmayacak şekilde bir darbe geldiğinde doku altındaki ince damarlar (kılcal damar ağları) koparak kanarlar Kanama, kopan damarların sayısına bağlı olarak bir yer kaplar Kanamadan sonra, darbe yerinde ağrı ve yanma hissedilir Kanayan bölge şişer Şişlik önce morarır; sonra mavileşir iyileştikçe rengi değişerek yeşile ve iyileşmek üzere iken de sarıya dönüşür Bu arada şişlik iner ve ağrı da kendiliğinden kaybolur


Ne Yapmalı?


* Vücudunuzun herhangi bir yerine darbe gelip ezilme olursa, vakit geçirmeden soğuk su kompresi yapınız (soğuk suya batırılmış bez koyunuz)

* Birkaç defa kompres uyguladıktan sonra, soğuk suya batırılmış bezi ezik yerin üzerine koyup sarınız

* Bu işlemi ne kadar erken yaparsanız ezik yer morarmadan ve şişlik yapmadan kısa zamanda iyileşecektir Soğuk su kompresinden sonra, ağrı da fazla hissedilmez

* Ezik, göz çevresin de olursa, soğuk suya batırdığınız bir bezi göz çukuruna yerleştirip üzerinden sarınız Ezik, morluk yapmadan iyileşecektir