Ayasofya'nın Sırları

Ayasofya'nın sırları

Ayasofya'nın sırları

921 yıl kilise olarak kullanıldıktan sonra, 481 yıl da Camii olarak kullanılan Ayasofya, İslam ve Hristiyanlık dinleri için büyük bir önem taşıyor Bu eşsiz yapı, bir çok gizemi de içerisinde barındırıyor





Terleyen direk

Ayasofya’nın kıble tarafındaki kapılarından soldan sayılınca, sonuncusunun iç tarafında bir mermer sütun görürsünüz Bu sütunun en büyük özelliği kış ve yaz nemli olması Bu yüzden bu sütuna “terleyen direk” deniyor Sütunun zemininden başlayarak bir buçuk metrelik bir kısmı bakır plakalarla kaplı

İnanca göre sürekli baş ağrısı çekenleri, sindirim sistemi hastalıkları olanları ve sıtmaya tutulanları bu direk tedavi ediyor Önce iki rekât namaz kılınıyor, sonra hasta avuçlarını önce bakır plakalara sonra da yüzüne sürüyor Bu hareket üç kez tekrarlanınca hastalıklar iyi oluyor…

Ayrıca elleri çok terleyen kimselerin, direğin üzerinde bulunan deliğe parmaklarını soktukları ve artık ellerinin terlemediği birçok defalar görülmüş…



Terlemenin nedeni

İnanca göre, Ayasofya’nın büyük bir kubbesi bir depremde yıkılınca, 300 rahip Mekke’ye gitmişler ve orada zemzem suyundan almışlar, bunu Mekke toprağı ile karıştırıp,bu sütunun altına harç olarak koymuşlar Sütunun bu yüzden “terlediğine”inanılıyor

Bir başka inanca göre de Hızır Peygamber, parmağım Ayasofya’daki deliğe sokmuş ve binayı Mekke’ye yöneltmiş yani Terleyen direğin ya da diğer adıyla ağlayan direğin öyküsü, görüldüğü kadarıyla Osmanlı döneminde ortaya çıkmış İslam inançlarıyla beslenmiş

Sütunun yapısının gözenekli olduğu ve kılcal damarlar yoluyla temeldeki suyu emdiği ve bu yüzden terlediği, en geçerli bilimsel açıklamalardan biri Ama acaba neden sadece bu direği gözenekli taştan yapmışlar? Bu soru cevapsız kalıyor…

Ayasofya’nın içinde büyük salonun ortasında bir kuyu var

Eskiden bu kuyu kalp hastalığına tutulanların sık sık geldikleri bir yerdi Bunlar üç cumartesi art arda aç karnına buraya gelir, sabah namazını kılar ve bu sudan içerlerdi

Bu gelenek cami müze haline getirilene kadar sürdü Kuyunun üzerinde yaklaşık 50 santim çapında, demir bir kapak var 7 metrelik bir çubuk sarkıtıldığında dibine ulaşılamıyor Su hâlâ mevcut, tadı tatlımsı ve mineralli

Suyun ne tür bir bir bileşim taşıdığının, incelenmesi gerekir Yüzyıllardır orada durduğuna göre acaba bozulmuş mudur? Sonra niçin kalp hastalığına iyi geliyor? Bu da düşündürüyor Yoksa suyun bir özelliği mi var? Bu soruların cevaplarını, devletin yetkili kurumlarına bırakıyoruz

Geçenlerde bilim dünyası çikolatanın içinde bulunan bir maddenin hormonal etki yaptığını açıkladı Ama bu etki özellikle, aşk yüzünden kalbi kırılanların üzerinde görülüyormuş Demek ki, bu madde,beyinde aşırı üzüntü yaratan merkezi etkiliyor Ayasofya’ daki kuyunun şifalı suyunun da böyle bir özelliği neden olmasın!

Tabuta dokunulursa Ayasofya yıkılacak

Ayasofya’nın orta kıble kapısı üzerinde bir tabut var Sarı pirinçten yapılmış bu tabutta Kraliçe Sofya yatıyor Yalnız bir tehlike var, “Bu tabuta sakın dokunmayın” deniyor Çünkü tabuta el sürü-lürse-jbüyük bir gürültü başlıyor ve tüm bina sallanmaya başlıyormuş

Kubbenin dört tarafında birer melek resmi var Bunlar Cebrail, Mikail, İsrafil ve Azrail’dir Bu melekler kanatlarını açmış bir biçimde çizilmişler İnanca göre Azrail, imparatorların ölümlerini, Mikail düşman saldırılarını, Cebrail ve İsrafil ise olacak olayları haber veriyor

İnananlar, tabut ile bu melekler arasında bir ilişki kuruyorlar… Tabutun koruyuculuğunu da üstlenen melekler, ona dokunulmasına izin vermiyorlarmış

Esrarengiz kapılar

Ayasofya’nın güney tarafında ufak ve dar bir koridorun ucunda örülmüş bir kapı var Buna “açılmaz kapı” deniyor Anlatılanlara göre Fatih Sultan Mehmet İstanbul’a girdiğinde Rum Ortodoks Patriği yanındakilerle bu kapının önünde dua ediyormuş Osmanlı ordusu kiliseye girince, Patrik bu kapıdan kaçıp kaybolmuş ve kapı bir daha açılmamış

Her paskalyada bu kapının önünde” kırmızı yumurta kabukları” ortaya çıkarmış… Bir de “Kapanmaz Kapı” miti var Fetih günü, Fatih’in ordusundan biri bu kapıya öyle bir vuruş vurmuş ki, kapı yere gömülmüş ve bir daha asla açılmamış…

Pençe nişanı

Binanın güneydoğusundaki kubbeyi tutan fil ayağının bir yüzünde 6 metre yükseklikte ele benzeyen bir iz var Kuşaktan kuşağa anlatılanlara göre, fetih günü, Fatih Sultan Mehmet’in atı ürkmüş, Sultan eliyle bu kemere tutunmuş Atı ise sütunun kaidesini zedelemiş Buraya kadar bir şey yok Ama pençe izinin yerden 6 metre yükseklikte olduğu ve bu yüksekliğe, hiçbir atın erişemeyeceği düşünülürse, olayın esrarı bir anda ortaya çıkıveriyor

Ayasofya’nın altındaki tüneller

Mahzenlerin altındaki tünellerden Kınalı adaya kadar bir tünel uzandığıda söyleniyor




Mozaiklerin Açıklamaları

Apsis Yarım Kubbesindeki Mozaik

Altın zemin üzerinde ortada değerli taşlarla süslü tahta oturan Meryem, kucağında İsa ile birlikte tasvir edilmiştir Meryem’in koyu lacivert renkte sade ve bütün vücudunu örten kıyafeti, etrafını çeviren altın zemin ile bir kontrast oluşturur

Güney Galeride Deisis Mozaiği:

Ayasofya’nın mozaikleri arasında hiç kuşkusuz, en ünlüsü Deisis kompozisyonudur Deisis, yani mahşer günü İsa’dan Meryem ve Loannes Prodromos’un insanlık için yardımcı olmasını dilemeleridir Mahşer Kompozisyonunun ortasını meydana getiren üçlü kompozisyonda ortada büyük bir İsa ekseni teşkil eder Üçlü grubun ikinci şahsı Meryem’dir Diğer yanda ise Vaftizci Yahya bulunmaktadır



Güney Galerideki İmparatoriçe Zoe Mozaiği:

Ortada Pantokrator (Kainatın hakimi) İsa, sağ eliyle takdis işareti yapmakta, sol eliyle incilerle bezenmiş cildi olan Kutsal Kitabı tutmaktadır İsa’nın bir yanında imparatoriçe Zoe, diğer yanında Zoe’nin üçüncü kocası Konstantinos Monomakhos yer almaktadır Bizans tarihinde entrikaları ve evlilikleriyle ün yapan imparatoriçe Zoe kocalarını değiştirdikçe mozaik üzerindeki imparatorun başı ve isminin belirten yazının da değiştiği sanılmaktadır Konstantin’in kafası ve üstündeki yazıt kazınıp, tekrar yapılmıştır Orijinal mozaik Zoe’nin ilk kocasına aitti Bu panoda İmparatorluk ailesinin kiliseye şükran ve bağışları sembolize edilmektedir



Güney Galerideki Komnenos Ailesi Mozaiği:

İmparator Komnenos II ile eşi Macar asıllı İmparatoriçe İrene ve oğulları Aleksios’u tasvir etmektedir Ortada kucağında İsa ile ayakta duran Meryem yer almaktadır İmparator ve İmparatoriçe değerli taşlarla süslü tören elbiselerini giymişler, imparatorun elinde bir para kesesi, İmparatoriçe de bir rulo tutmaktadır Takdim edilen rulo kiliseye bağışları, deri kese ise altın yardımını belirtmektedir Macar asıllı imparatoriçenin ırk özellikleri; açık ten ve açık saç rengi belirgindir



Güney-Batı Girişi Üstünde Bulunan Mozaik:

Altın zemin üzerinde ortada görkemli bir taht üzerinde oturur durumda koyu lacivert elbiseli Meryem tasvir edilmiştir Başının iki yanında bulunan kısaltılmış harfler “Tanrı Anası” olduğunu ifade eden kelimelerin kısaltılmış semboludur Meryem ayakları altındaki kenarları değerli taşlarla bezenmiş bir kaide üzerine basar Bu kaidenin üst yüzü gümüş mozaiklerle kaplıdır

Bizans sanatında altın mozaiklerlerin bol olmasına karşılık, gümüş mozaikler son derece azdır Meryem’in kucağında oturan İsa yetişkin, bilgiç bir insan ifadesine sahiptir Bu onun Tanrıya yakın bir mistik varlık olduğunu gösterir

İmparator Kapısı Üzerindeki Mozaik:

Bu mozaik pano 9 yüzyıl sonunda yapılmıştır Ortada son derece süslü taşlar ve incilerle süslenmiş taht üzerinde oturmuş Pantokrator İsa bir kaide üzerine basmaktadır Sağ eli takdis işareti yapmakta, sol eliyle dizi üzerinde açık duran bir kitabı tutmaktadır İsa’nın ayakları önünde secde eder durumda imparator altıncı Leon şefaat isterken görülür İki kenardaki madalyonların birinde Meryem tasvir edilmiştir Diğerinde ise lilisenin koruyucusu baş melek Cebrail tasvir edilmiştir



Melek Tasvirli Mozaikler:

Kubbeye geçişi sağlayan köşe elemanlarının yüzeylerinde yalnız kafa ve kanatlardan ibaret olan dört melek tasviri yer alır