Kur’An-I Kerimi Tercüme Etmek

Kur’an-ı kerimi tercüme etmek


Sual: Kur’an-ı kerimi kelime kelime tercüme etmek mümkün mü?
CEVAP
Kur'an-ı kerimin tefsiri ve tevili ancak ehli olan âlimler tarafından yapılır Fakat kelime kelime tercümesi mümkün olmaz Tercüme ile murad-ı ilahi anlaşılamaz Hadis-i şeriflerin de kelime kelime tercümesi çok zaman yanlış manalara gelir Hatta bir dildeki deyim, terim ve atasözlerinin bile kelime kelime tercümesi çok yanlış olur

Mesela Fransızca, De bonne guerre,kelime olarak, iyi savaştan demektir Deyim olarak, kanunlara uygun demektir

İngilizce, Rain cats and dogs = kedi köpek yağıyor demektir Deyim olarak sağanak halinde yağmur yağıyor demektir Bir Gazetenin İngilizce bilen muhabiri, bu ifadeyi okuyunca, Amerika’ya kedi köpek yağdı diye haber vermişti İngilizce’de bu hatayı yapan, Kur’an-ı kerimdeki ifadelerde ne çamlar devirmez ki

Selefilerin Allah gökte demesi bu yüzdendir Allahü teâlâyı eli gözü kulağı olan bir insan gibi düşünmeleri bu sebepledir Arapça’daki deyimlere geçmeden önce Türkçe’deki deyimlere bakarsak konunun önemi iyi anlaşılır

Mesela Göz boyamak tabirini kelime kelime yabancı bir dile çevirirsek, gözün üstüne boya sürmek gibi bir mana çıkar Halbuki, Türkçe’de göz boyamak, aldatmak demektir Göze girmek gözün içine girmek değil, takdir toplamak, itibar kazanmak demektir Gözden düşmek de itibarını kaybetmek demektir Eli açık deyiminde de, el ve açık kelimelerini kullanmadan, cömert anlamına gelen kelimelerle tercüme etmek gerekir Türkçe’de hırsızlık yapana eli uzun derler Arapça’da ise cömert demektir Hazret-i Zeyneb binti Cahş, cömert ve marifetli idi Peygamber efendimiz onun hakkında, (Bana en önce kavuşacak olanı, eli uzun [cömert] olanıdır) buyurmuştur

Dünya kelimesi, Türkçe’de, yeryüzü manasından başka, fikir ve inanç bütünlüğü manasına İslam dünyası denir Görüş manasına da gelir Dünyaları ayrı iki insan gibi Çok kalabalık manasına da, Dünyanın insanı gelmiş denir Başka manaları da vardır Bunlar dünya olarak başka dile nasıl tercüme edilir ki Elbette açıklayarak çevrilir Kur’an-ı kerimin böyle kelime kelime yapılan mealleri çok yanlıştır

Dünya, Arapça’da alçak, mal gibi başka manalara da gelir Üç örnek:
(Dünya [deni, alçak şeyler, haram ve mekruhlar] melundur) [İbni Mace]

(Dünya [dünya malı] bana yaklaşmak istedi "Benden uzaklaş" dedim Giderken, "Sen benden kurtuldun ama, senden sonrakiler benden kurtulamaz" dedi) [Bezzar]

(Cennet anaların ayakları altındadır) hadis-i şerifini, (Cennet, ananın rızası altındadır) şeklinde açıklamak gerekir Ancak bu kadar bir açıklama da kâfi gelmez Çünkü ana babanın gayrı meşru emirlerine de riayet edilmesi gerekeceği anlaşılır Ayrıca bir çocuk, Müslüman olmasa; ama ana babasının rızasını alsa, Cennete gideceği de zannedilebilir O halde hadis-i şerifi İslam âlimlerinin açıkladığı şekilde bildirmelidir Yani, (Müslüman bir evlat, Müslüman ana babanın dine uygun emirlerine riayet edip rızalarını kazanırsa, Cenneti kazanır) demek gerekir

(Eş-şeru tahtesseyf) ve (El Cennetü tahte zılalissüyuf) hadis-i şeriflerini kelime kelime tercüme edersek (İslam kılıç altındadır) ve (Cennet kılıçların gölgesi altındadır) demektir İslam kılıcın altında ne demektir? Kılıç ile atom bombası, roket, radar, füze gibi her çeşit savaş araçları kastedilmektedir Müslümanlar, ekonomide, teknolojide ileri seviyede olursa, dinlerini korumuş olurlar Yani, İslamiyet, kılıç ve diğer araçların koruması altındadır Amerika’nın, Rusya’nın tekniğini almak gerekir O halde yukarıdaki hadis-i şeriflerin açıklaması şöyle olur:
(İslamiyet, kâfirlerdeki silahların hepsini yapmakla ve bunları iyi kullanmakla sağlam kalır)

Kur’anı yanlış tercüme etmek
Birçok kelimenin bir hakiki manası, bir de, kinaye mecaz manası olur Kinaye, bir şeyi, açık anlamı başka olan kelimelerle anlatmaktır Kur’an-ı kerimde mecazi ifadelerden başka, Müteşabih âyetler vardır Bunlara görünen manayı vermek çok yanlış olur Bilhassa Allahü teâlâ ile ilgili mecazlar, müteşabih olanlar daha önemlidir Allahü teâlâ hiçbir yaratığa benzemez Çünkü, Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Leyse kemislihi şeyün [Onun benzeri hiçbir şey yoktur]) [Şura 11]

(Sübhanekellahümme [Allah’ım, Seni noksan sıfatlardan tenzih, kemal sıfatlarla tavsif ederim]) [Yunus 10]Allahü teâlâ hiçbir şeye benzemezken benzediği sanılan âyetler de vardır Birkaçı şöyledir:
(Kıyamet günü yeryüzü Allah’ın kabzasında olur, gökler de sağ eliyle dürülür) [Zümer 67]

(Yahudiler, Allah'ın eli bağlıdır, dediler Hayır, Allah’ın iki eli de açıktır) [Maide 64]

(Allah’ın eli onların ellerinin üzerindedir) [Fetih 10]

(Doğu da batı da Allah’ındır Nereye dönerseniz Allah’ın yüzü oradadır) [Bekara115]

(Allah Arşa istiva edendir Nerede olsanız, O sizinle beraberdir) [Hadid 4]

Bu âyetlerde bildirilen el, yüz ifadeleri, bir mahlukun eli veya yüzü gibi sanılabilir Halbuki Allah hiçbir mahluka benzemez Benzemediğini de birinci âyette bildirdik İstiva kelimesi oturmak sanılırsa Allah mahluklara benzetilmiş olur ve yukarıdaki âyetlere aykırı olur Nerede olursanız sizinle beraberdir ifadesi de mecazidir Çünkü O mekandan münezzehtir Selefiler bu âyeti tevil ettikleri halde, ötekileri tevil etmiyorlar Selefilere değil, Ehl-i sünnet âlimlerinin açıklamalarına itibar etmeli

Açıklamasız tercümeler yanlış olur Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Kadınlara dokununca gusledin) [Maide6] (Cima için lems [dokunmak] kelimesi kullanılmıştır Bu haliyle yazılırsa kadına dokunanın gusletmesi gerektiği anlaşılır)

(Kanadını müminler için indir) [Hicr 88] (Şefkat et, tevazu göster demektir Sadece kanadını indir dememeli)

(Ellerini boynuna bağlama, büsbütün de açma) [İsra 29] (Cimrilik etme, israfa da kaçma demektir Açıklamasız yazmamalı)

(İbil’in nasıl yaratıldığına bakmazlar mı?) [Gasiye 17] (İbil deve demektir İbil’in başka manalarını da düşünen bir Yahudi dönmesi, İbil’i yağmur yüklü bulut diye tercüme ederek Kur'anın manasını değiştirmeye çalışmıştır)

Rahman suresinin baş taraflarında vezn, mizan kelimeleri geçiyor Piyasadaki bazı meallerde vezn, tartı, terazi diye tercüme edilmiştir Vezn kelimesinin tartı, terazi olarak tercüme edilmesi hatalı olur Âyet-i kerimede güneş ve ayın bir hesap, bir muvazene, bir denge, bir sistem, bir nizam üzere hareket ettikleri bildirilmektedir

Mümin, kâfir, fasık, salih, münafık gibi kelimeler aynen alınmalı, bundan sonra gerekli açıklamalar yapılabilir Bunların yerine tercümesi diye uydurma bir kelime konursa manası bozulur Mesela bir mezhepsiz, kâfirun suresindeki kâfir kelimesini nankör diye tercüme etmiştir Bir başka mezhepsiz de salih kelimesini barışsever olarak tercüme etmiştir Bir başka mezhepsiz de, Salat kelimesini dua diye tercüme etmiştir Salat kelimesi dua anlamına da gelirse de, birçok yerde namaz yerine kullanılmaktadır Salat, dua diye yazan mezhepsizin mealini esas alan ve kendilerine mealciler denen bir grup türemiştir Bunlara göre namaz diye bir şey yoktur Biraz dua etmekle namaz kılınmış olur

Bu acı örnekler gösteriyor ki, Kur’an-ı kerimi kelime kelime tercüme etmek yanlış olduğu gibi, böyle yanlış tercümelerle amel etmeye kalkmak da çok yanlış olur