Kurban İbadetinin Faydaları - Kurban İbadetinin Önemi

Kurban İbadetinin Faydaları - Kurban İbadetinin Önemi

Yüce dinimizin bizlerden istemiş olduğu bütün ibadetlerde hem fert açısından hem de toplum açısından birçok yararları vardır Namaz kişiyi ibadet şuuruna ulaştırırken bir yandan da Kuranın ifadesiyle namaz, insanı hayasızlıktan ve kötülükten alıkoyar (Ankebut, 29/45) Aynı şekilde oruç, zekat, hac vb ibadetlerimiz şahsımıza birçok güzellikler kazandırmanın yanı sıra toplumun birlikteliğini sağlayan ve toplum dayanışmasını güçlendiren unsurlardır Nitekim Kurban ibadeti de böyledir


Diğer günlerde kendisinin etinden derisinden yararlanmak için kesilen hayvanlarla, kurban bayramında kesilen hayvanlar arasında elbete bir ayrım vardır Kurban bayramında kesilen hayvanlar sadece kan akıtmak, yada etinden yararlanmak için kesilmemektedir Bu ibadeti sadece bu unsurlara indirgemek elbette yanlış olacaktır Bu sebeple ibadetlerimizi yerine getirirken o ibadetin konulma amacına uygun olarak hareket etmeliyiz


Sözlükte “yaklaşmak, Allah’a yakınlık sağlamaya vesile olan şey” anlamına gelen kurban,, “ibadet maksadıyla belirli bir vakitte belirli şartları taşıyan hayvanı usulünce boğazlamak, ya da bu şekilde boğazlanan hayvan” demektir Arapça’da bu şekilde kesilen hayvana udhiyye denilir

Kurban İbadeti Yüce Rabbimizin Hz Ademle başlayan ve kıyamete kadar sürecek olan insanlığa emrettiği ibadetlerdendir Nitekim Kuran-ı Kerimde bu hususa şöyle işaret edilmektedir


“Her ümmet için, Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği hayvanlar üzerine ismini ansınlar diye kurban kesmeyi meşru kıldık İşte sizin ilahınız bir tek ilahtır Şu halde yalnız ona teslim olun Alçak gönüllüleri müjdele!” Bir başka ayette ise mealen şöyle buyrulmaktadır “(Ey Muhammed!) Onlara, Adem’in iki oğlunun haberini gerçek olarak oku Hani ikisi de birer kurban sunmuşlardı da, birinden kabul edilmiş, ötekinden kabul edilmemişti Kurbanı kabul edilmeyen, “Andolsun seni mutlaka öldüreceğim” demişti Öteki, “Allah ancak kendisine karşı gelmekten sakınanlardan kabul eder” demişti”
Kurban, mali bir ibadet olmanın yanı sıra, kesilen hayvanların etlerinin ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması sonucunda toplum hayatını iyi yönde etkileyen bir ibadettir Bu sebeple Kurban ibadetinin hem fert açısından hem de sosyal yönden birçok faydası vardır


Kişi kurban kesmekle öncelikle Allah’ın emrine, Hz Peygamberin sünnetine uymuş olur Nitekim Kuran-ı Kerimde فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ“Rabbin için namaz kıl kurban kes” buyrulmaktadır Elmalılı Hamdi Yazır Tefsirinde bu ayeti şu şekilde izah etmektedir “İhlas ile namaz, şükrün kalbi, lisani ve bedeni bütün çeşitlerini bir araya getirmekle beraber mali ibadeti kapsamadığından sadece namazla yetinilmeyip onunla beraber mali fedakarlıkla kurban keserek hayır yapmada emrolunmuş ve bu şekilde Hz İbrahim’in sünneti olarak devam ede gelen Kurban bayramına da işaret buyrulmuştur” Ayrıca yine bu sürenin tefsirini de şöyle ifade etmektedir “Sana o kevseri verdiğimizden dolayı haydi sende Rabbinin bahşişine, vergisine hem bedenen hem malen her şekli ile şükretmek üzere Rabbin için ihlas ile namaz kıl, namaz kılmakla beraber kurbanda kes, o zaman böyle tevhid ve ihlas ile fedakârâne, ibadet, kulluk ve çok hayır işleyerek nimeti anlat Rabbinin sana olan ihsanının kesilme ihtimali yoktur”


Sevgili Peygamberimizde hadis-i şeriflerinde Kurban ibadetinin önemine şöyle dikkat çekmektedir “Kim imkânı olduğu halde kurban kesmezse bizim mescidimize yaklaşmasın”, “Ey insanlar, her sene, her ev halkına kurban kesmek vâciptir” , “Bu günümüzde bizim için ilk yapılacak şey namaz kılmaktır Ondan sonra evlerimize dönüp kurban kesmek olacaktır Her kim (böyle) yaparsa Sünnetimize uygun iş görmüş olur”

Kurban kesmek kişinin samimiyetinin bir ifadesidir Yaratanının istediği şeyi yerine getirmede samimiyeti ortaya çıkaran bir ibadettir Bu sebeple, Kurban kesmek zekat ve fıtır sadakası vermekten daha fazla fedakarlık ifade eden bir ibadettir Bugünkü kurban şeklinin ortaya çıkmasına vesile olan Hz İbrahim kıssası buna en güzel örnektir Kişi kurban kesmekle Hz İbrahim’in göstermiş olduğu itaate kendisinin de hazır olduğunu simgesel bir davranışla göstermiş olmaktadır


Hz İbrahim Yaratanına karşı bir söz vermiş ve bu sözün neticesinde kendisinden bu sözün neticesine uygun davranış beklenmiş, Hz İsmail babasının vermiş olduğu bu sözü yerine getirmedeki samimiyetiyle imtihana çekilmiştir Kuran-ı Kerim bu husus mealen söyle anlatılmaktadır “İbrahim şöyle dedi:
-“Ben Rabbime (onun emrettiği yere) gideceğim O bana yol gösterecektir” “Ey Rabbim! Bana Salihlerden olacak bir çocuk bağışla”
Biz de ona uysal bir oğul müjdeledik Çocuk kendisiyle birlikte koşup yürüyecek yaşa gelince İbrahim ona,
-“Yavrum, ben rüyamda seni boğazladığımı gördüm Düşün bakalım, ne dersin?” dedi O da,
-“Babacığım, emrolunduğun şeyi yap İnşallah beni sabredenlerden bulacaksın” dedi
Nihayet her ikisi de (Allah’ın emrine) boyun eğip, İbrahim de onu (boğazlamak için) yüz üstü yere yatırınca ona, şöyle seslendik:
-“Ey İbrahim!” “Gördüğün rüyanın hükmünü yerine getirdin Şüphesiz biz iyilik yapanları böyle mükâfatlandırırız” “Şüphesiz bu apaçık bir imtihandır”
Biz, (İbrahim’e) büyük bir kurbanlık vererek onu (İsmail’i) kurtardık Sonradan gelenler arasında ona güzel bir ad bıraktık İbrahim’e selam olsun İyilik yapanları işte böyle mükâfatlandırırız Çünkü o mü’min kullarımızdandı”

Kurban sadece kanın akıtılması ve etin bu günlerde tüketilmesi anlamına gelmemektedir Kurban ferdin Yaratanına karşı duyduğu takvanın işaretidir Yüce Rabbimiz şöyle buyurmaktadır


“Onların etleri ve kanları asla Allah’a ulaşmaz Fakat ona sizin takvanız (Allah’a karşı gelmekten sakınmanız) ulaşır Böylece onları sizin hizmetinize verdi ki, size doğru yolu gösterdiğinden dolayı Allah’ı büyük tanıyasınız İyilik edenleri müjdele” Başka bir ayette ise mealen şöyle buyrulmaktadır “Bu böyle Her kim de Allah’ın nişanelerini (kurbanlıklarını) yüceltirse şüphesiz ki bu kalplerin takvasından (Allah’a karşı gelmekten sakınmasından)dır” Ayet-i kerimeler bize, Allah’a ulaşabilmemizin ve O’na karşı takva sahibi olabilmemizin bir yolu olarak Kurbanı işaret etmektedir


Nitekim Yüce Allah biz kullarına sayısız nimetler vermiştir Kuran-ı Kerimde de nimetleri ne kadar saysak sayamayacağımız işaret edilmektedir Bütün ihtiyaçlarımıza cevap bulabileceğimiz bu nimetler karşısında bize düşen ise şükürdür Kurban kesmek suretiyle kişi, bedenen yapmış olduğu ibadetleriyle beraber mali ibadetiyle şükrünü yerine getirmektedir İşte kurban, Allah’ın verdiği nimetlerinden dolayı kendisine gösterdiğimiz bir şükür ifadesidir Yüce Rabbimiz kutsal kitabımızda şöyle buyurmaktadır


“Kurbanlık büyük baş hayvanları da sizin için Allah’ın dininin nişanelerinden kıldık Sizin için onlarda hayır vardır Onlar saf saf sıralanmış dururken (kurban edeceğinizde) üzerlerine Allah’ın adını anın Yanları üzerlerine düşüp canları çıkınca onlardan siz de yiyin, istemeyen fakire de istemek zorunda kalan fakire de yedirin Şükredesiniz diye onları böylece sizin hizmetinize verdik”


Kurbanın ferde kazandırdığı güzelliklerden biriside cimrilik hastalığından, dünyaya olan düşkünlüğünden korumasıdır Nitekim kesilen kurbanların etlerini fakirlere ulaştırmanın verdiği zevk ve heyecan, kişiyi mala olan düşkünlüğünden korur Yüce Rabbimiz,


“İşte sizler, Allah yolunda harcamaya çağrılıyorsunuz Ama içinizden cimrilik yapanlar var Kim cimrilik yaparsa ancak kendi zararına cimrilik yapmış olur Allah her bakımdan sınırsız zengindir, siz ise fakirsiniz” buyurarak bizi Kendi yolunda harcamaya davet etmekte ve cimrilikten sakınmamızı emretmektedir Sevgili Peygamberimizde bir hadisinde cimriliğin zararını şöyle ifade etmektedir



“Cimrilikten sakının; Çünkü cimrilik, sizden önce geçenleri helak etmiş, onları kan dökmeye ve haramı helal görmeye sevk etmiştir”


Zekatta olduğu gibi Kurban ibadetini diğer ibadetlerden ayıran bir özelliği vardır Kurban İslam’daki sosyal yardımlaşma ve dayanışmanın en güzel örneklerinden biridir Hergün kesilen binlerce hayvanların etlerini daha çok mali gücü olanlar tüketmektedirler Özellikle et alma imkanı bulamayan veya çok sınırlı olan aileler Kurban Bayramında kesilen hayvanların etleri sebebiyle hem kendilerine hem de çocuklarına bu lezzeti tattırma imkanı bulmaktadırlar Bu sebeple Yüce Dinimiz, Kurban bayramında kesilen kurban etlerini üç bölüme paylaştırarak, bir bölümünü kendimize, diğer bölümünü akrabamıza ve komşularımıza, son kısmını ise ihtiyaç sahiplerine ulaştırmamızı istemektedir Ayrıca kurban kesen şahsın hali vakti iyi değilse kurbanının tamamını evine harcayabileceği hükmü konulmuştur Ancak fakirlerin ihtiyaçlarını karşılamak için kurban bayramı günlerinde kurban kesmek yerine onlara para vermek, gıda yardımı, vs yapılması kurban ibadeti yerine geçmez Bu husus İslam Dininde caiz görülmemiştir


Ramazan Bayramından önce verilen Fıtır sadakalarının fakirlere sağladığı bayrama hazırlık gibi, Kurban bayramında kurban kesilmesi ve etlerin fakirlere ulaştırılması neticesiyle fakirler, rızık endişesine düşmeden bayramlarını daha huzurlu ve sevinçli bir şekilde geçirirler İhtiyaç sahiplerine Ramazan Bayramında verilen fıtır sadakaları ve Kurban bayramında verilen etlerle onlarında bayrama iştirak etmeleri sağlanır ve bu sebeple toplumda birlik ve beraberliğin önünde bulunan engeller ortadan kalkmış olur Allah-u Teala bir ayette bu hususa şöyle dikkat çekmektedir “…Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği (kurbanlık) hayvanlar üzerine belli günlerde (onları kurban ederken) Allah’ın adını ansınlar Artık onlardan siz de yiyin, yoksula fakire de yedirin”



Sosyal hayatta Kurbanın getirdiği bir başka önemli husus ise, ticaretin canlanmasıdır Kurban ibadetini yerine getirmek isteyenlerin oluşturduğu pazar, hem hayvan yetiştiriciliği yapanlara ekonomik alanda kazançlar sağlamakta hem de bu günlerde yeni iş sahaları açılmasına sebep olmaktadırlar Günümüzde birçok yerde Kurban çadırları kurulmakta bu yerlerde yeni iş sahaları açılmakta ve ticari hayata farklı bir canlılık getirmektedir

Kurban ibadetinin sosyal bir faydası ise ihtiyaç sahiplerini bulunduğu karamsarlıktan kurtarılması olmaktadır Nitekim bu günlerde Ramazanda olduğu gibi fakirler hatırlanmakta, fakirler ise kendilerinin toplumdan dışlanmadığını daha iyi fark edebilmektedirler Bu sebeple Kurban ibadeti, fakirin sofrasına tat getirdiği gibi yüzüne neşe getiren bir ibadettir


Şimdiye kadar yapmış olduğumuz izahatlar ışığında şunları ifade edebiliriz Kurban ibadetini yerine getirmekle Yaratanımızın rızası kazanılmasının yanı sıra Hz Peygamberinde sünneti devam ettirmiş olmaktayız Nitekim Sevgili Peygamberimiz vefatına kadar on yıla yakın bir süre hep Kurban kesmiştir[ Ayrıca Kurban sosyal hayatı hep olumlu yönde etkileyen bir ibadettir Bu sebeple kurban kesip etlerini de ihtiyaç sahiplerine ulaştırmak suretiyle de kişi, yaşadığı toplumdaki insanların hoşnutluğunu kazanmış olacaktır


Kaynak: guncelvaaz