Haşhaş Haşhaş Hakkında Bilgi

Haşhaş Schlafmohn Paoaver somniferum

Afyon Cicegi
Uykucu Hashas

Familyasi: Gelincikgillerden, Mohngewächse, Papareraceae
Druglari: Afyon : Opium
Hashasbasi: Papaveris immaturi fructus

Haşhaşın olğunlaşmamış meyvesinin (Başı) üzerinin çizilmesi ile süt gibi bir sıvı olarak ve bu sıvı bir gün sonra sertleşerek esmer yapışkan bir madde meydana gelir işte buna Afyon (Opium) denir Afyon veya Afyon birleşimindeki alkoloitler tıbta kulanılır, fakat zehirli vede bağımlılık yapıcı olması nedeni ile mecbur kalınmadıkca kulanılmamalıdır

Giriş: Gugün bilinen 30 çeşit Haşhaş türü mevcuttur, bunların entesirlisi uyutucu Haşhaş olarakta bilinen bu tür, bu diğerleri pek kulanılmaz vede yetiştirilmez Haşhaşın MÖ 2000 yılından beri (Hithitler) insanlar tarafından kulanıldığı bilinmektedir Afyon (Opium) kulananların zamanla düşünemez ve çalışamaz duruma gelmeleri ve hatta bunalıma girip intihar etmeleri nedeni ile yetiştirilmesi ve kulanılması yasaklanmıştır Haşhaş üretimi 1933`de Devlet denetimine alınması, 1954`de 35 ilde, 1970`de ise sadece 7 ilde üretimine müsade edilmiş ve 1972`de Afyon eldedilmesi yasaklanarak sadece Haşhaş ve Tohumu üretimene müsade edilmiştir

Türkiyede yetiştirilen Haşhaş ve tohumları Balvadinde 1983`de kurulmuş olan Afyon Alkoloitler fabrikasında işlenir Almanyada müsade omak şartı ile her sade tohumlarından stifade etmek için 10m²lik bir alana Haşhaş ekebilir ve ayrıca süß bitkisi olarak yetiştirilmesine kimse karışamaz Bu nedenle Almanyada afyon tohumları oldukca çok çesitli Pasta, Tatlı ve Sandeviç yapımında kulanılır Türkiyede ise Afyon tohumlarından elde edilen Pasta ve Tatlı çeşitleri hemen unutulmuçtur

Botanik: Vatanin Türkiye ve Ortadoğu ülkeleri olduğu tahmin edilmektedir Yaprakları yumurta şeklinde uca doğru sivri tabanı ise kalp şeklinde ve gövdeyi sarmıştır ve kenarları derin dişli, mavimsi yeşil veya grimsi yeşil renktedir
Yetiştiği yöreye göre boyu 1,5 metreye bulabilir ve yukarıya doğru çatallaşır ve uzun bir sap üzerinde çiçek acınca doğru bir hal alır

Çiçeklerinin mavimsi yeşil Tabana doğru kırmızımsı iki adet kupa yarağı bulunur ve çiçek acınca bu yapraklar dökülür, taç yaprakları dört adet beyaz, pempe, eflatun veya kankırmızısı olabilir ve ortada bir göbek vede etrafında dölenme tozlukları bulunur Çiçeklerinin solup dökülmesinden sonra ortadaki göbek büyüyerek küre veya fıcı şeklinde alır Kapsülerin bayaz süt gibi bitki özü akar ve sıvı bir gün sonra esmerimsi yapışkan bir made haline gelir İşte buna Afyon (Opium) denir Bir Kapsülün 20-50mg Afyon eldeedilebilir ve 1 kg Afyon eldeetmek icin 20 000 Kapsül gerekir Kapsülerin ici dilim dilim ve oldukca kücük böbrek seklinde esmer veya mor tohumlari doludur

Bi: Afyonun birleşimindeki maddelerin %10-25ini Alkaloitler içerir ve ayrıca Proteinlar, zamlı, sabit yağlar ve Enzimler içerir Afyonun birleşimindeki Alkaloitleri iki grupta inceliye biliriz

a) Morfinangrubu (Fenantrengrubu) bunun en önemli alt türevi Morfin olup %7-23 arasında bulunur ve onu %0,3-3 ile Kodein, %0,3-1 Tebain ve az miktarda Porphyroxinden meydana gelir B) Benzilizohinolin (Benzylisochinolin) grubuna %0,8-1,5 Papaverin, %2-12 Narkotin (Noseapin), %0,1-0,2 Narcein ve az miktarda Narcotolin ile Gnoscopin içerir Afyonalkaloitleri serbest olarak değil genelikle organlik veya anorganik asitlerle ve tuzlarla birleşik olular Mesela Mleconasit, Chelidonasit, Furmarasit veya Laktikasit gibi
Tesirsekli: Ağrı kesici, sancıları dinlendirici, ishali önleyici, uyutucu, uyusturucu, öksürük kesici ve bağımlılık yapıcı özeliklere sahiptir

Kulanılması: İki türlü kulanma şekli mevcuttur A-) Afyonun Tentür veya toz şeklinde Kulanılması B-) Afyonun birleşimindeki alkoitlerinden çeşitli şekillerde ilaçlar yapilarak kulanılır

A-) 1) Afyon Tentürü; Alman İlac kitabında (Deutsche Arzneilbuch 10 = DAB10) göre birlesiminde en az %10 Morfin %2 Kodein (Codein) ve en fazla %3 Tebain (Thebain) olan Afyondan bir kisim (50g) ve %70'lik Etanol'dan 10 kısım (500ml) iyice çalkalanır ve böylece afyon tentürü hazırlanmış olur
Afyon basta ishal, kanliishal, bağırsakların yapışması sonucu kabızlık, Hischsprang Hastalığı (Kalın bağırsağın şişmesi nedeni ile kabızlık), uyuyamama, içkanama ve korkuya karşı kulanılır

Fakat mecbur kalınmadıkca kulanılmamakdır, zira kişide bağımlılık yapar ve tedavi edici dozalja zehirleyici dozaj birbirine çok yakın olduğundan Doktor gözetim ve denetimi şarttır Bu Tentürden 10 damla alınır, fakat küçük çoçuklar vede özelikle Bebekler için 2-3 damla dahi öldürücüdür

2-) Afyon Tozunun 0,02-0,05g ağrı kesici, 0,05-0,08gr ise uyuşturucu ve 0,08-01 g ise öldürücü etkiye sahiptir

B-) 1) Morfin (Morphin); Morfin Beyinin Ağrı-Nefes-ve-Öksürük merjezlerine etki eder Morfinin 10mg ağrı kesici, 50-100 miligramı uyusturucu özeliğe sahiptir Morfin vurulduğunda Mide dolu ise kolay boşalmaz, bağırsaklar çalışmayarak kabızlığa neden olur ve mesane dolu ise idrar dişari atılmaz Şayet 4 yaşının altındaki çoçuklara morfin verilir ise ölüme sebep olabilir Morfin 0,05-0,2gramı zehirleyicidir ve bu dozaj beyinin solunum merkezini uyuşturarak nefes-alıp vermeyi yavaşlatır ve hatta durdurarak ölüme sebep olur Şayet CO2 dişarı atılmaz ise vücudun ısısı düşer, göz bebekleri küçülür ve deri sogur morfin zehirlemesi olmuş demektir Bu gibi hallerde hemen Naloxan (0,4mg) Morfin zehirlenmesine karşı; Naloxan 0,4mg (Schwabeluramed) iğnesi veya Narcanti® (Du Pont Pharm) iğnesi yapılır
2-) Kodein;
Etkisi: Kodein Morfine oranla Solunum merkezine daha çok tesir ederken, ağrı merkezine tesiri ise oldukca azdır ve bu nedenle uyuşturucu özeliği morfine göre oldukca azdır

Kulanılması; Kodeinin bir diğer ismi ise Metilmorfinesterdir, yani Morfinin bir alttürevidir Öksürügü önleyici olmasi nedeni ile genelikle Kodeinden öksürük ilaçlarlarının yapımında kulanılır Ağrı kesici özliği morfine göre oldukca azdır A Itır-, Limon-, ZYE-, Sinirliot-, Güneşgülü-, preparatları veya Gökçek İksiri nefesyolları rahatsızlıkarına karşı dahada etkilidir

b-) Türk Hashasi Türkische Mohn Papaverin orientale, Doğu Haşhaşı
Yapraklari kanat seklinde, Kenarlari derin disli, Koyurenkli ve oldukca büyükdür Ciceklerinin Tacyapraklari koyu kirmizi, dölenme tozluklarinin bas kismi siyah ve ortada bir göbege sahiptir
Birlesimindeki yüksek oranda Papaverin oldugu iddia edilmektedir Sayet öyle ise Moxaverini daha ucuz eldeetmek mümkün olabilir
c-) Kalifornya Hashasi Kalifornische Goldmohn Escholtzia californica
Bu Hashas Türk Hashasina benzer, fakat daha kücük ve narindir Cicekleri ise Kankirmizi veya acik kirmizi renktedir Basta; Depresyon, Nevralji, Dengesizlik, Uyuyamama gibi Sinirsel rahatsizliklara karsi kulanilir

Alıntıdır