Hayriye Melek ( 1896)

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-25-2012

Hayriye Melek Munç Büyük Kafkas sürgününde (1864) Kafkasya’nın Soçi yöresinden Anadolu'ya sürülen "Xuinge" adlı bir Vubıh ailesinin kızıdır

Babası Kasbolet Bey, 1877-78 Osmanlı Rus savaşına Çerkes gönüllü birlikleri içinde katılmış ve Balkanlar da Ruslar'a karşı savaşmıştı

1896 yılında Manyas'ın Hacıosman (Huncehable) köyünde doğdu

İstanbul'da "Notre Dame de Sion" Fransız lisesini bitirdi

Meşrutiyetin ilanından,sonra (1908), kadınlara yönelik olarak yayınlanan "Mehâsin" (Güzellikler, 1908-1909), "Musavver Kadın" (1911) ve "Türk Yurdu" dergileri başta olmak üzere çeşitli dergi ve gazetelerde yazıları ve şiirleri yayınlandı

"Çerkes İttihad ve Teavün Cemiyeti"nin organı olarak İstanbul'da Türkçe-Adigece yayınlanan "Qhuaze" (Rehber, 1911-1914) gazetesinde yazılar yazdı

Bu derneğin ve daha sonra kurulan "Şimali Kafkas Cemiyeti"nin sosyo-kültürel çalışmalarında görev aldı

Kafkas sürgünlerinin tarihinde özel bir yeri olan "Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti'nin (İstanbul, 1918-1922) kurucuları arasında bulunarak bu derneğin başkanlığını yaptı

Dernek organı olarak Türkçe-Adigece yayınlanan "Diyane" (1920) adlı derginin de başyazarıydı

Sürgündeki Kafkasyalıların sosyo-kültürel yaşamına önemli katkıları bulunan Yusuf izzet Paşa ile(1919), onun ölümünden sonra da Prof

Aytek Namitok'la(1931) evlenmiş bulunan Hayriye Melek Hanım'ın, özellikle Prof

Namitok'un ve onun çalışma arkadaşı Prof

George Dumezil'in Kafkasoloji konusundaki çalışmalarına önemli yardım ve katkıları olmuştur

Türkçe ve Fransızca’dan başka Adige-Vubıh-Abhaz dillerini de biliyordu

Çerkeslerin ilk kadın yazarlarından biri, belki de birincisi sayılabilir

Kitap halinde yayınlandığını bildiğimiz iki eseri vardır: "Zühre-i Elem" (Elem Kızları, roman, İstanbul 1910), "Zeynep" (Roman; İstanbul 1926 )

07-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Hayriye Melek ( 1896) Hayriye Melek Munç Büyük Kafkas sürgününde (1864) Kafkasya’nın Soçi yöresinden Anadolu'ya sürülen "Xuinge" adlı bir Vubıh ailesinin kızıdır Babası Kasbolet Bey, 1877-78 Osmanlı Rus savaşına Çerkes gönüllü birlikleri içinde katılmış ve Balkanlar da Ruslar'a karşı savaşmıştı 1896 yılında Manyas'ın Hacıosman (Huncehable) köyünde doğdu İstanbul'da "Notre Dame de Sion" Fransız lisesini bitirdi Meşrutiyetin ilanından,sonra (1908), kadınlara yönelik olarak yayınlanan "Mehâsin" (Güzellikler, 1908-1909), "Musavver Kadın" (1911) ve "Türk Yurdu" dergileri başta olmak üzere çeşitli dergi ve gazetelerde yazıları ve şiirleri yayınlandı "Çerkes İttihad ve Teavün Cemiyeti"nin organı olarak İstanbul'da Türkçe-Adigece yayınlanan "Qhuaze" (Rehber, 1911-1914) gazetesinde yazılar yazdı Bu derneğin ve daha sonra kurulan "Şimali Kafkas Cemiyeti"nin sosyo-kültürel çalışmalarında görev aldı Kafkas sürgünlerinin tarihinde özel bir yeri olan "Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti'nin (İstanbul, 1918-1922) kurucuları arasında bulunarak bu derneğin başkanlığını yaptı Dernek organı olarak Türkçe-Adigece yayınlanan "Diyane" (1920) adlı derginin de başyazarıydı Sürgündeki Kafkasyalıların sosyo-kültürel yaşamına önemli katkıları bulunan Yusuf izzet Paşa ile(1919), onun ölümünden sonra da ProfAytek Namitok'la(1931) evlenmiş bulunan Hayriye Melek Hanım'ın, özellikle ProfNamitok'un ve onun çalışma arkadaşı Prof George Dumezil'in Kafkasoloji konusundaki çalışmalarına önemli yardım ve katkıları olmuştur Türkçe ve Fransızca’dan başka Adige-Vubıh-Abhaz dillerini de biliyordu Çerkeslerin ilk kadın yazarlarından biri, belki de birincisi sayılabilir Kitap halinde yayınlandığını bildiğimiz iki eseri vardır: "Zühre-i Elem" (Elem Kızları, roman, İstanbul 1910), "Zeynep" (Roman; İstanbul 1926 )