Mehmet Sofuoğlu

MEHMED SOFUOĞLU (KENDİ İFADESİ İLE HAL TERCEMESİ)

Katip Çelebi'nin de ifâde ettiği gibi bir kuluna, Allah'ın kendisine vermiş olduğu nimetleri zikretmesi o nimetlerin şükrü cümlesinden olduğu için ben de Rabbimin bana ihsan etmiş olduğu nimetleri tah-dısen burada hal tercememi yazıyorum: Ben Mehmed Sofuoğlu Aydın vilâyeti'nin Nazilli kazasında 1923 yılında Ali Molla ile Esma'dan doğmuşum Dört-beş yaşlarından itibaren Aydoğdu mahallesindeki dededen kalma evimizde babamdan Kur'an dersleri aldım İlk ve orta okulu orada bitirdim Orta okulda iken,1940'da babam vefat edince üçüncü annemden diğer beş kardeşimle yetim kaldık Bizleri, annem birçok sıkıntılar içinde yetiştirmeye çalıştı 1947 yılında Afyon Lisesi'nden me'zun olunca özel olarak Kur'an ve Arapça dersleri almaya devam ettim Kur'an hocam Nazilli imamlarından Hafız Osman Efendi'dir Yine Nazilli hocalarından Arif Efendi'den Emsile, vâiz Tavas'lı Tahir Efendi'den Avâmil ve izhar'ı okudum 1948 Şubat'ında askere gittim


Sivas'ın Zara ilçesinde bulunan 36Piyade Alayı'nda yedek subaylık yaparken Ankara Üniversitesi'nde İlahiyat Fakültesi açılmasına karar alındı Terhîsden sonra 1949'da bu fakülteye kaydoldum 1953'de burayı pekiyi derece ile bitirerek, İstanbul İmam-Hatip okuluna meslek dersleri öğretmeni tayın edildim


İstanbul'da Mehmed Akif'in yakın arkadaşı Hasan Basri Çantay'dan Arap Edebiyatı ve terceme dersleri aldım 1956-1958 yıllarında 4489 Sayılı Kanun'un Imaddesinin (b) fıkrasına göre Irak'a gönderildim Orada resmî olarak Külliyetu'1-Adâb ve'l-Ulûm'daki Arapça derslerine, aynı zamanda özel olarak el-Medresetü'l-Mercâniyye ile Seyyid Sultan Ali medreselerinde Muhammed Fuâd el'Alûsî' nin derslerine devam ederek SAHÎH-İ MÜSLİM'İ huzurunda okudum, bu arada diğer hadîs külliyâtını da inceledim (1)Sullernu'l-Vusûl ilâ Tabakâti-Fuhûl (Şehid Ali Paşa Kütübrakk:l877 birinci kısmın sonunda) (2)Yüce Allah Kur'an-ı Kerîm'de: "Ey insanlar! Allah'ın üzerinizdeki bunca nî-metini hatırlayın,anın" (Fatır:3); "Rabbinin nî'metini söyleanlat" (ed-Duhâ:11) buyurmuştur Aynı gerekçe ile birçok âlimler yazdıkları kitaplarında kendi hal tercemelerine de yer vermişlerdir: es-Suyûtî (911/1505),Husnu'l-Muhâdara 1155'de şöyle demiştir: "Bu kitâbda gelmiş geçmiş muhaddislere tabi olarak kendi hayatımı da yazdım Onlar içinde tarih kitabı te'lif edib de kendi hal tercemesine yer vermeyenler azdır: Abdulgafûr el-Fârisî (529/1135) Nisâbûr Târihi'nde, Yakut el-Hamavî (626/1229) Mu'ce-mu'l-Udebâ'da, Lisânuddîn İbny '1-Hatîb (776/1374) Tarîhu Gırnata'da, el-Hâfiz Takıy-yuddîn el-Fasî (832/1429) Târihu Mekke'de, el-Hâfiz ibn Hacer el-Askalânî (852/1449) Kutâdu Mısır'da ve Ebû Şama (665/1267) ez-Zeyl ale'r-Ravtateyn de bu işi yapanlardandır Bu sonuncusu (yâni Ebû Şams) onlar içinde ibâdete en düşkün olanı ve takvada en üstün derecede bulunanıdır"


Kâtib Çelebi de (1068/1657) Sullemu'l-Vusûl ilâ Tabakâti'1-Fuhûl ve Mizânu'1-Hakk adlı eserlerinde kendi hal tercemesini yazmıştır Şair Mehmed Akif Ersoy da (1355/1936) ölümünden beş ay kadar evvel 10 Ağustos 1936'-da Beyoğlu'nda Mısır apartmanındaki hasta döşeğinde bizzat kendi hal tercemesini yazmıştır Bunu Eşref Edib Millet, 6 Aralık 1962,Sayı 1'de neşretmiştir Büyük Türk müfessiri Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır (1358/1942) da Hakk Dini Kur'an Dili adlı tefsirinin başında (1,7-8) künyesini ve şeceresini, s17-18'de de öğrenim hayatını yazmıştır Bunların hepsini rahmetle anar, işbu hal tercememi da rahmetle anılmaya vesile kılmasını Yüce Allah'dan niyaz eylerim (Mehmed Sofuoğlu)