Önyargılarınızı Yargılayın

Bir hikaye ile başlayalım
-Bu dünyada en çok kimi seversiniz? diye sorarlar bilgeye
-Terzimi diye cevap verir
–Neden? denince
Yanıtı;
-Her gittiğimde ölçümü yeniden alır ve beni öyle değerlendirir Diğerleri ise ilk kez gördüklerinde bir kez karar verirler ve beni her zaman öyle değerlendirirler şeklinde olur

Hikaye hoşuma gittiHakikaten çevremizi dar kalıplar içinde görme ve baştaki bu kalıpları çoğu zaman yenilemeden çevremizi değerlendirme sıkıntımız var Böylesi kolayımıza mı geliyor acaba Aslında kalıplarla dünyaya bakmak bizim için kolaylaştırıcı da bir şey Her zaman her şeyi yeniden değerlendirmek düşününce yorucu oluyor ve ekonomik te değilBazen işimiz kolaylaşırken bazen de bazı noktaları atlamamıza neden olabilir

O zaman önyargı nereye kadar olmalı? Sorusuyla karşılaşıyoruz Önyargılarımız olabilir ve bu doğaldır da İlk yargılar zaman zaman revize edildiği sürece sağlıklıdırHer şeye dar kalıplarla bakarsak bu patolojik olabilir Önyargı iki ucu keskin bıçak gibi hoşgörüsüz yada aleyhte bir görüştürİnançlar duygular ve davranışsal eğilimleri içerir

Önyargıya dayalı tutumlar genellikle hoşnutsuzluk korku kin veya nefret gibi katı duygularla yüklüdür

Engellenme ve saldırganlık kuramına göreönyargılar sosyal statüsü düşük olan grupların yaşadığı engellemelerden kaynaklanırBu kişiler öfke ve düşmanlık duygularını başkalarına hatta kendilerinden daha düşük statüde kişilere karşı önyargılı tutumlar şeklinde gösterirler

Önyargının temel kaynağı bazı kişilik özellikleridir Körü körüne tartışmadan sorgulamadan gelenek ve kurallara uymayı yeğleyen bunlara uymayanlara da düşmanlık besleyen aşırı tutucu kişiler de önyargı daha baskındır

Önyargıların neredeyse tamamı öğrenilerek kazanılır insanları ve diğer şeyleri kolayca sınıflandırmaya çalışmak çoğu zaman gerekli ama bazen gözümüzü kör edebiliyor

Önyargının içerikleri değişik olabilir Örneğin; cinsiyete ilişkin ev işi yapan insanlardır yargısı olabilir Bu ön yargı ile kadınlar bu çerçevede değerlendirilir Engelli insanlara karşı önyargı da özürlü ise deli yakıştırması yapılır

Bazı gruplar da Kayserililer yada Yahudiler ticari alanda başarılı ile ilişkilendirilir

Önyargılara ilişkin alt kategoriler de bulunurKadın kategorisinin altında ev kadını anneiş kadını gibi alt kategoriler söz konusudurŞefkatlizayıf naif özelliklerden oluşan kadın ön yargısına sahip biri savaşan asker kadını “amazon “alt kategorisine yerleştirir

Önyargıları yok etmek atom çekirdeğini parçalamaktan daha zordur( Albert Einstein) tezini sosyal bilimlerde destekleyen çalışmalar yapmıştır Önyargıları yok etmenin zor olduğu tecrübe edilmiş bir durumdur Ancak önyargıları azaltmamız mümkün mü?

İnsanlar arasında ortak özelliklerin ön plana çıkarılması benzerliklerin işlenmesi önyargıyı azaltılabilir Grupların bir araya getirilmeleri ancak yarışmak için değil işbirliği için bir araya gelmeleri de önyargıyı azaltır Bireyler diğer grup üyeleriyle birebir ilişki kurmalıdırlar

Önyargılar istenmeyen sonuçlar doğurabilirÖnyargı iki ucu keskin bıçak gibi kocası çocuğu doğmadan ölmüş tek başına yaşayan hamile bir kadın kendisine arkadaş olması açısından dağda yaralı olarak bulduğu bir gelinciği evinde beslemeye baslar Gelincik kadının yanından bir an bile ayrılmaz Her ne kadar evcil bir hayvan olmasa da oldukça uysallaşır Bir kaç ay sonra kadının çocuğu doğar Tek başına tüm zorluklara göğüs germek ve yavrusuna bakmak zorundadır Günler geçer ve kadın bir gün bir kaç dakikalığına da olsa evden ayrılmak ve yavrusunu evde bırakmak zorunda kalır gelinciği ve kanlı ağzını görür Anne çıldırmışçasına gelinciğe saldırır ve oracıkta öldürür hayvanı Tam o sırada içerdeki odadan bir bebek sesi duyulurAnne odaya yönelir beşiğin içindeki bebeği ve bebeğin yanında duran parçalanmış bir yılanı görür

Önyargılarınızı yargılamayı deneyin

Psk Ayşe GÜMÜŞÇÜ

Kaynak

***

Önyargılara ilişkin sevdiğim bir soruyu da sizlerle paylaşmak isterim; lütfen önce soruya yanıt verin daha sonra sorunun yanıtına bakın:

bir dünya lideri seçme zamanı ve sizin oyunuz da sonucu etkileyecek işte üç aday

1 aday: sahtekar siyasetçilerle işbirliği içinde ve falcılara danışıyor iki metresi olmuş paket paket sigara ve günde 8 ile 10 bardak martini içiyor

2 aday: iki kere işten atılmış öğlene kadar uyur üniversitedeyken uyuşturucu kullanmış ve her gece 1 litre viski içiyor

3 aday: madalya almış bir savaş kahramanı vejetaryen sigara içmiyor nadiren bira içer ve evlilik dışı hiç bir ilişkisi olmamış

tercihinizi yaptıktan sonra alt bölüme geçiniz

1 aday franklin d roosvelt

2 aday winston churchill

3 aday adolf hitler

Hiçbir şey göründüğü gibi değildir