Bileşikler - Asetik Asit (Etanoik Asit) Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Kimyasal Adı : Sirke asidi, Etanoik asit
Kimyasal formül : CH3COOH
Molekül ağırlığı : 6005 g/mol
CAS numarası :[64-19-7]
Yoğunluk : 1266 g cm−3
Ergime noktası : 165 °C (2896 ± 05 K) (616 °F)
Kaynama noktası : 1181 °C (3912 ± 06 K) (2445 °F)
SMILES : CC(=O)O

Asetik asit veya etanoik asit CH3COOH formüllü bir organik asittir, sirkeye ekşi tadını ve keskin kokusunu vermesiyle bilinir

Karboksilik asitlerin en küçüklerindendir (en küçük olan formik asittir)

Doğada karbonhidratların yükseltgenmesiyle oluşur

Sanayide asetik asit hem biyolojik yolla hem de sentetik yolla imal edilir

Tuz ve esterine asetat denir

Suda tamamen çözünür

Kullanımı
Sirke
Sirke genelde %4-8 oranında asetik asit içerir ama turşu kurmak için kullanılan sirkelerde bu oran %18'e varır

Sirkenin oluşturduğu asitli ortam gıdaların bozulmasına neden olacak çoğu mikroorganizmanın büyümesini engeller

Bu yüzden turşulama sebzelerin ömrünü uzatmak için etkili bir yöntemdir

SanayiSanayide asetik asitin geniş bir kullanım alanı vardır, çoğu kimyasalın üretiminde hammadde olarak kullanılır

En önemli kullanımı vinil asetat üretimidir ve bundan elde edilen polivinil asetat tahta tutkalı olarak kullanılır

Bunu asetik anhidrit ve asetik ester üretimi izler

Sirke üretiminde kullanımı nispeten önemsizdir

Asetik asitin bir diğer önemli kullanımı çözücü olaraktır

PET plastiklerin üretimininde kullanılan tereftalik asit üretiminde asetik asit çözücü olarak kullanılır, bu kullanım asetik asitin tüm kullanımının %5-10'unu oluşturur

Asetitk asit gida sanayisinden tampon özelliğinden dolayı E260 adıyla bir katkı maddesi olarak kullanılır

Asetik asidin türevlerinin de çeşitli kullanımları vardır

Örneğin, Sodyum asetat dokuma sanayinde ve gıda katkı maddesi olarak (E262) kullanılır

Selüloz asetat fotoğraf filmi üretiminde kullanılır

Asetik asidin zayıf bir asit olması onun özellikle ev içinde temizleme amacıyla kullanılmasının nedenidir

Seyreltik asetik asit (sirke) çaydanlıkların kireçten arındırılmasında, cam ve diğer parlak yüzeylerdeki madenî birikmeleri temizlemekte kullanılabilir

Etkileri

Yoğun asetik asit cildi yakar, göze kalıcı zarar verir ve ciltte kabarcıklar oluşmasına neden olur

Etkileri birkaç saat sonra hissedilir

Bu etkilerden korunmak için nitril koruma eldivenleri giyilir (lateks eldivenler koruma sağlamaz)

Asetik asit 39 °C üzerinde tutuşabilir, havayla patlayıcı karışımlar oluşturabilir

%25'den daha yoğun asetik asit, keskin kokusu ve yakıcı buharlarından dolayı labaratuvarlarda kullanılması zordur, çekerocak altında kullanılmalıdır

Seyreltik asetik asit (sirke gibi) zararsızdır, ama daha kuvvetli çözeltileri insan ve hayvanlar için zararlıdır

Sindirim sistemine ciddi hasar verebilir ve kan asitliğini ölümcül oranda değiştirebilir

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Bileşikler - Asetik Asit (Etanoik Asit) Nedir? Kimyasal Adı : Sirke asidi, Etanoik asit Kimyasal formül : CH3COOH Molekül ağırlığı : 6005 g/mol CAS numarası :[64-19-7] Yoğunluk : 1266 g cm−3 Ergime noktası : 165 °C (2896 ± 05 K) (616 °F) Kaynama noktası : 1181 °C (3912 ± 06 K) (2445 °F) SMILES : CC(=O)O Asetik asit veya etanoik asit CH3COOH formüllü bir organik asittir, sirkeye ekşi tadını ve keskin kokusunu vermesiyle bilinir Karboksilik asitlerin en küçüklerindendir (en küçük olan formik asittir) Doğada karbonhidratların yükseltgenmesiyle oluşur Sanayide asetik asit hem biyolojik yolla hem de sentetik yolla imal edilir Tuz ve esterine asetat denir Suda tamamen çözünür Kullanımı Sirke Sirke genelde %4-8 oranında asetik asit içerir ama turşu kurmak için kullanılan sirkelerde bu oran %18'e varır Sirkenin oluşturduğu asitli ortam gıdaların bozulmasına neden olacak çoğu mikroorganizmanın büyümesini engeller Bu yüzden turşulama sebzelerin ömrünü uzatmak için etkili bir yöntemdir SanayiSanayide asetik asitin geniş bir kullanım alanı vardır, çoğu kimyasalın üretiminde hammadde olarak kullanılır En önemli kullanımı vinil asetat üretimidir ve bundan elde edilen polivinil asetat tahta tutkalı olarak kullanılır Bunu asetik anhidrit ve asetik ester üretimi izler Sirke üretiminde kullanımı nispeten önemsizdir Asetik asitin bir diğer önemli kullanımı çözücü olaraktır PET plastiklerin üretimininde kullanılan tereftalik asit üretiminde asetik asit çözücü olarak kullanılır, bu kullanım asetik asitin tüm kullanımının %5-10'unu oluşturur Asetitk asit gida sanayisinden tampon özelliğinden dolayı E260 adıyla bir katkı maddesi olarak kullanılırAsetik asidin türevlerinin de çeşitli kullanımları vardır Örneğin, Sodyum asetat dokuma sanayinde ve gıda katkı maddesi olarak (E262) kullanılır Selüloz asetat fotoğraf filmi üretiminde kullanılır Asetik asidin zayıf bir asit olması onun özellikle ev içinde temizleme amacıyla kullanılmasının nedenidir Seyreltik asetik asit (sirke) çaydanlıkların kireçten arındırılmasında, cam ve diğer parlak yüzeylerdeki madenî birikmeleri temizlemekte kullanılabilir Etkileri Yoğun asetik asit cildi yakar, göze kalıcı zarar verir ve ciltte kabarcıklar oluşmasına neden olur Etkileri birkaç saat sonra hissedilir Bu etkilerden korunmak için nitril koruma eldivenleri giyilir (lateks eldivenler koruma sağlamaz) Asetik asit 39 °C üzerinde tutuşabilir, havayla patlayıcı karışımlar oluşturabilir %25'den daha yoğun asetik asit, keskin kokusu ve yakıcı buharlarından dolayı labaratuvarlarda kullanılması zordur, çekerocak altında kullanılmalıdır Seyreltik asetik asit (sirke gibi) zararsızdır, ama daha kuvvetli çözeltileri insan ve hayvanlar için zararlıdır Sindirim sistemine ciddi hasar verebilir ve kan asitliğini ölümcül oranda değiştirebilir