Yunan Mitolojisi Sözlüğü |
11-04-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Yunan Mitolojisi SözlüğüA-B Adonis - bazı kaynaklarda Afrodit'in oğlu, bazılarında ise sevdiği kişi olarak gösterilmektedir Mitolojide güzelliği ile meşhur bir delikanlıdır, hakkında çeşit çeşit rivayetler vardır Yunalılar onu çiçekli ve neşeli ilkbaharın sembolü olarak kabul ederlerdi Bir rivayete göre Adonis vahşi domuz avı sırasında ölmüştü Afrodit bu acıya dayanamamış, Zeus'tan onu görmesine izin vermesini rica etmiş Zeus Adonis'e yılın bir kısmını Afrodit'in yanında, geri kalan kısmını ise yer altı ölüler dünyasında geçirmesini izin vermişti Adonis saklandığı yer altı dünyasından çıktığı zaman güzel günler başlıyor, çiçekler açıyor, ilkbahar başlıyordu Onun hayatı tıpkı çiçekler gibi sınırlıydı, kısa sürüyordu Çünkü Adonis açılıp güldüğü, gençliğin en güzel ve parlak çağına ulaştığı gün ölüyordu Onun ölümüyle Afrodit ve periler yas tutar, göz yaşı dökerlerdi Neşeli ilkbahar ve yaz mevsiminden sonra bu nedenle kasvetli ve yağmurlu son bahar gelir Agamemnon - Yunan mitolojisinde Miken kralı, Sparta Kralı Menelaos'un büyük kardeşi, orduları Truva (Troya) savaşına götüren kumandan Atreus ve Aerope'nin oğludur Yunan orduları Avlid'de Truva'ya yola çıkmak için toplandıklarında hiç rüzgar olmadığına göre Agamemnon Av Tanrısı Artemis rüzgarları serbest bıraksın diye kızı Iphigenia'yı kurban verdi İphigenia, kurban olarak kesileceği sırada Artemis, bir dişi geyik göndererek kızın yerine onu kurban ettirtti ve kızı Artemis tapınağına rahibe yaptı Böylece Artemis rüzgarları serbest bıraktı Truva savaşında kazanılan zaferden sonra Agamemnon güzel Kasandra'yı da yanına alıp evine döndü Agememnon'un karısı Klytaimnestra sevgilisi Aigisthos ile birlikte Agememnon'u öldürdüler Oğlu Orestes sonradan babasının intikamını aldı ve annesi ile sevgilisini öldürdü Agathodaimon - Eski Yunan aile inançlarında toprağa bereket, şehirlere bolluk veren Lütuf Tanrısıdır Yunanca Agatha - iyi; daimon - ruh anlamına gelir Eski bir Yunan yazarı onun bir elinde şarap kadehi, diğer elinde ise buğday başakları tutan bir insan şeklinde göründüğünü anlatır Sık sık Agathodaimon'un yılan (eve bereket getiren sembol) şeklinde olduğu düşünülürdü Aias - (Aiaks, Ayaks) Troya savaşının iki kahramanının adı Büyük Ayaks Salamis Kralı Telamon'un oğludur Akhilleus'tan sonra ikinci büyük kahraman olarak anılmaktadır Akhilleus öldükten sonra onun savaştan elde ettikleri Odysseus'a verilince Ayaks intihar etti Küçük Ayaks Lokris'li oğludur, cesurluğu ve hızlı koşması ile ün kazanmıştı Troya savaşına kırk gemi ile katılmıştır Aigeus - (Eegeus) - Atina Kralı Theseus'un babası Theseus Minotauros'a karşı kazandığı zaferden dönerken, gemisine zafer işareti olarak beyaz yelken çekmediği için, babası oğlunun yenildiğini zannederek kendini denize attı, intihar etti O günden beri bu denize Ege Denizi dendi Akheron - (Akheront) Antik mitolojide yer altı dünyasının, cehennemin ırmağı Aynı zamanda Akherus bataklığından çıkan ve İonia (Yunan) denizine dökülen katranlı bir nehre de verilen addır Akhilleus - (Achilles) Peleus ile Tethys'in oğlu Homeros'un İlyada'sı ile başka epopelerde adı geçen ünlü Yunan kahramanı Annesi Tethys onu yara almaz kılmak için, topuğundan tutarak Styks ırmağına daldırdı Bu sebepten kahramanın, suya batmamış olan topuğundan başka, hiçbir yerine ok işlemez, kılıç kesmezdi Onu Kentor Khiron eğitti, ok atmasını, yara tedavisini öğretti Onu cesur, atılgan bir kahraman yapmak için, aslan iliği ile besledi Bu yüzden Akhilleus, altı yaşına basınca, aslanları öldürmeye, koşan geyikleri yakalamaya başladı Akhilleus'i Troya savaşında savaşması için ikna etmek pek zor olmadı Kaderinde iki hayattan biri vardı - ya kısa, fakat şan ve şerefli bir hayat sürecek, yada uzun, fakat sönük yaşayacaktı Akhilleus tereddüt etmeden birinciyi seçti ve kaderini belirlemiş oldu, Paris tarafından öldürüldü Homeros'a göre Akhilleus Yunanların en büyük kahramanıdır Akteon - (Aktaion, Aktaeon) Aristeos ile Kadmos'un kızı Autonoe'nin oğludur Yunan mitolojisinde ünlü bir avcıdır Rivayete göre Akteon Av Tanrıçası Artemis'i yüzerken çıplak gördüğü için Artemis onu geyiğe çevirdi Alkestis - (Alceste) - Apias ile Anaksibia'nın kızı ve Kral Admestos'un karısı Apollon oğlunun öcünü almak için Kyklopları öldürdüğünde ölümlü birine hizmet etmek üzere cezalandırılmış ve Admestos'un sürülerine çobanlık etmeye gönderilmişti Hizmeti sırasında Admestos'un geniş kalpliliği karşısında etkilenmiş ve Moirlerden onun yaşamını uzatmalarını istemişti Moirlerin bir şartı vardı; eğer Admestos'un yerine bir kişi kendini feda edip yaşamından vazgeçerse Apollon'un bu isteği yerine gelecekti Kendini feda eden kişi karısı Alkestis oldu Rivayete göre Alkestis'in bu fedakarlığından etkilenen yer altı Tanrıları onu yeniden yaşama döndürmüşler Başka bir rivayete göre ise Alkestis'i yaşama Herakles döndürdü Alkyone - (Halkyone) - Rüzgarların Tanrısı (Ailos - Eole)'nin kızı ve Keyk'ın karısı Keyk, bir deniz kazasında öldüğünde karısı Halkyone, kocasının yokluğuna dayanamadı O da kendisini kaldırdı, denize attı Tethys, birbirine bağlı olan bu eşlere acıdı, onları Halkiyon adı verilen bir çift deniz kuşuna çevirdi Kış ortasındaki 2 güneşli haftaya Halkiyon günleri adını verdiler Söylentilere göre bu günlerde Halkyone'nin dalgaların üzerindeki yuvasında yumurtalarını bırakabilmesi için Eole rüzgarları dindirir Amaltheia - Zeus'u sütüyle beslemiş olan keçi Rheia Zeus'u Girit adasında bir mağarada Kronos'tan sakladı Zeus burada sihirli keçi Amaltheia'nın sütü ile beslendi Amazonlar - Amazonlar, mitoloji kahramanlarına denk savaşçı kadınlardır Eski Anadolu'nun kuzeydoğusunda Karadeniz kıyısına yakın bir yerde yaşadıkları düşünülür Aralarında hiç erkek bulunmayan bu kadınlar, müstakil bir devlet kurmuş, Thermodon (Terme Çayı) kıyısında Themiskyra şehrinde bir kraliçenin idaresi altında yaşarlarmış Herakles ve Theseus Amazonlarla savaşmışlardı Truva savaşı sırasında amazon kadınları Truvalılar'ın tarafında savaşmış ve bu savaşta kraliçeleri Penthesileia ise Akhilleus tarafından öldürülmüştü Ambrosia - Eski Yunanlara göre Olympos Tanrılarının yiyeceği Mitolojiye göre, baldan tatlı ve güzel kokulu olan bu gıdadan yiyenler ölümsüzlük kazanıyorlardı Amphitrite - Denizler Tanrısı Poseidon'un karısı Okeanos'la deniz Tanrılarından olan Nereus'un kızı Poseidon - Amphitrite evliliğinden bir çok deniz perisi, yarı at yarı insan Triton doğdu Ananke - Eski mitolojide Zaruret, Zorunluluk ve Kader Tanrıçası Oprhic kültünün başlangıcına dek nadiren tapılan bir Tanrıçaydı İnsan şeklinde olduğu düşünülmüştür Romalılar ona Necessitas demişler Andromakhe - Thebae Campus bölgesinin prensi Eetion'un kızı, Hector'un karısı Truva savaşı sırasında babası, kardeşleri ve kocası Akhilleus tarafından öldürülmüştü Troya prensi Hector'dan olan oğlu da Yunanlılar tarafından öldürülmüş, bahtsızlığını büsbütün artırmıştı Troya'ya giren Yunanlılar, sağ kalanları da esir olarak götürdükleri zaman, bahtsız Andromakhe, Akhilleus'un oğlu, Neoptolemos'un hissesine düşmüştü Neoptolemos'un ölümünden sonra Andromakhe Hector'un kardeşi Helen'le evlenmiştir Antaios - (Anteos) - Yunan mitolojisinde Libyalı dev, Poseidon ile Toprak Ana Gaia'nın oğlu Herakles onunla savaştığında zorlanmış, sonradan Antaios'un gücünü üzerine düştüğü Toprak Anadan aldığını anlamış ve onu topraktan ayırarak boğmuştur Antenor - Troya Kralı Priam'ın arkadaşı Yunanlarla gizlice anlaşmış olup Troya'ya ihanet ettiği söylenir Aphrodite - (Afrodit, Venüs), aşk ve güzellik Tanrıçası En güzel Tanrıça şüphesiz kızıl saçlı Afrodit'ti Afrodit aşk Tanrıçası olup, insanların birbirlerine sevgi ile yaklaşması için üzerlerine aşk iksirini damlatan, çiçekleri ve ağaçları baharda rengarenk donatarak,doğayı canlandıran üretken bir Tanrıçadır O ateş Tanrısı olan ve çok sanatkar, ancak topal ve çok fazla yakışıklı sayılmayacak bir görünüme sahip olan Hephaistos ile evlenmiş Afrodit ve Hephaistos'la ilgili mit her ikisinin de temsil ettikleri sanat ve aşk kol kola olması gerektiğini vurgulamaktadır Güzellik, Aphrodite'yle gelirdi Rüzgarları fırtına bulutları onu görünce kaçar, çiçekler toprağı süsler, denizin dalgaları kahkahalar atardı Onsuz sevinç de, mutluluk da olmazdı Güzel Tanrıça Afrodit'in adı Homeros'un İlyada'da anlattığına göre Truva (Troya) savaşının başlama nedeni olarak anılmaktadır Ağaçlardan mersin ağacını, hayvanlardan kumruyu, bazen de serçe ile kuğuyu korurdu Apollon - (Phebus) Zeus ile Leto'nun (Latona) oğlu, Artemis'in kardeşi Olimpos Tanrıları içinde güzel sanatlar ve gün ışığının Tanrısı olarak saygınlığını kazanır Olymposluları altın liriyle eğlendiren, çok uzaklara ok atabilen, hastaları iyileştiren, iğleştirme sanatını hastalara ilk öğreten gümüş yayın efendisi okçu Tanrı olarak Yunan şiirlerine geçmiştir Apollon'un ağacı defneydiYaratıların çoğu onun için kutsaldı; ama yunus ile kargaya ayrı bir sevgi beslerdi Karanlık nedir bilmeyen ışık Tanrısı, yalan nedir bilmeyen doğruluk Tanrısı olarak da tanımlanmıştır Arakne - (Arachne) Lydya'lı güzel bir kız Kendini, Tanrıça Athena'dan üstün gördüğü için örümceğe çevrildi Ares - (Mars) - Savaş Tanrısı Zeus ile Hera'nın oğlu Homeros'a göre, son derece katı yürekli, kinci bir Tanrıdır Arkadaşları olan Deimos 'korku', Enyo 'Felaket'; Phobos 'Dehşet'; Eris 'Kavga' ve ölüm Tanrıları Kerler ile Ares'in yanından hiç ayrılmazdı Yunanlılar Ares'i pek sevmezlerdi ve bu nedenle onun tapınağına rastlamak imkansızdır Romalılara göre ise Mars üstün, soylu bir görünüşü olan hiç yenilmeyen bir Tanrıydı Kuşlardan akbaba, hayvanlardan köpek Ares'e aitti Argos - (Arg, Argus) Yunan mitolojisinde bir çok karakterin adı 1 Argos - Her şeyi gören yüz gözlü dev Hera için çalışırdı Argos Rüzgar Tanrısı Hermes tarafından öldürülmüş, gözleri ise Hera'nın şerefine tavus kuşunun tüylerini süslemişti 2 Argos - Friks kralının oğlu, Argo isimli gemiyi yapmış 3 Argos - Odysseus'un köpeği, Odysseus yıllar sonra vatanı Ithake'ye döndüğünde onu tanımış ve sevincinden ölmüştü 4 Argos - Zeus ile Niobe'nin oğlu 5 Argos - Argolis bölgesinin baş şehri Arethusa - Yunanistan'da akan Alpleis nehrinin perisi Nehir Tanrısı Alpherios onun güzelliğine hayran olur ve onu yakalamak ister Arethusa Sicilya yakınlarındaki Ortygia adasına kadar koşar ve orada Tanrıça Artemis'in yardımını ister Artemis, peri kızını, bu vurgun avcının takibinden kurtarmak için onu Ortygia adasında bir çeşmeye çevirir Alpherios'a da acır onu Yunan denizine döken bir nehre çevirir Ariadne - (Ariane) Yunan mitolojisinde Girit Kralı Minos ile Pasiphane'nin kızı Ariadne Minotauros'u öldürmek amacıyla Girit adasına gelen Theseus'a aşık olmuş ve ona labirentte kaybolmamasını sağlayan ip vermiş Minotauros'u öldüren Theseus Ariadne'yi kendisi ile götürmüş, sonra da Naksos adasında terk etmiş Adada kalan Ariadne Dionysos'le evlenmiş Bir başka rivayete göre Ariadne adada Artemis tarafından öldürülmüş Artemis - (Diane) - Zeus ile Leto'nun (Latona) kızı, Apollon'un kız kardeşi Av Tanrıçasıdır Selvi onun için kutsaldır Yabani hayvanların hepsini, özelliklede geyiği, sever Asia - (Asie) - Irmak Tanrısı İapetos ve Asie'den gök kubbesini sırtında taşıyan Atlas, Menoetios, Epimetheus, Prometheus doğmuşlar Asklepios - (Esculope) - Sağlık ve Hekimlik Tanrısı Apollon'un oğludur Asklepios'un tapınaklarına Asklepion denir Bunlar aynı zamanda İlkçağın hastaneleridir Asklepios'un yılanlarla sarılmış asası bugün de hekimliğin simgesidir Athena - (Minerva) - Eski Yunanlara göre, Athena üretici zekanın ve adaletli savaşların Tanrıçasıdır Ülkeyi saldırılardan koruyan bir Tanrıçaydı Athena Bir başka özelliği, Şehir Tanrıçası olmasıydı; uygarlığın, el sanatlarının, tarımın koruyucusu, dizginin yaratıcısıydı; atları ilk ehlileştiren oydu Onun şerefine şehirlerine Athena adını vermişler Yılan ve baykuş Tanrıçanın sembolleridir Bir adı da Pallas'tır Atlantis - (Atlantide) - Batmış bir ülke Eflatun'un (Platon'un) Kritias ve Tiamos adındaki eserlerinde anlattığına göre, denize gömülüp yok olmuş büyük bir ada Atlas - İapetos ve Asie'nin (Klymene'nin) oğulları, Menoetios, Epimetheus ve Prometheus'un kardeşi Pleione Hyas ile Hesperos'un babası Homeros'a göre peri Calpso'nun da babasıdır Titanların, Tanrılara karşı giriştikleri savaşa yenilince Atlas dünyayı, gök kubbeyi omuzlarında taşımak cezasına çarptırıldı Aurora - (Eos) Şafak Tanrıçası Gül renkli parmaklara sahip, güzel ve gönül alıcı bir bakireydi Her sabah doğu tarafından göğün kapılarını açarak güneşe yol verirdi Bakkhus - (Bacchus) - Dionysos'un Latince adı Baukis - (Baucis) - Philemon'un karısı Fakirliklerine rağmen Baukis ve Philemon tanımadıkları iki misafiri ağırlar, onlara ellerinden geldiğince konuksever davranırlar Bu misafirler Zeus ve Hermes'ti Misafirperverliklerine armağan olarak Zeus ve Hermes onları komşularını öldüren tufandan korudular Baukis ve Philemon'un yaşadığı ev bir mabede dönüştü, onlar bu mabette yaşadılar ve kendi diledikleri bir gün öldüler Ölümlerinden sonra onlar ağaca dönüştüler: meşe ve ıhlamur oldular Bellona - Romalıların Zafer ve Savaş Tanrıçası Kapadokya Tanrıçası Ma ve Yunan Tanrıçası Nike ile aynı özellikleri taşımaktadır Broes - Şafak Tanrısı Eos'un oğlu Kuzey rüzgar Tanrısı, poyraz Bu Tanrı, Yunanistan'a nazaran, soğuk bir iklime sahip olan Thrakia'da otururdu Brontes - Toprak Ana Gaia ve Gökyüzü Uranos'un çocuğu Bir Kyklop'tur Gök gürültüsü temsilcisidir |
Yunan Mitolojisi Sözlüğü |
11-04-2012 | #2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Yunan Mitolojisi SözlüğüD-E Daidalos - (Dedalos, Daidalos) Yunan mitolojisinde ünlü heykeltıraş, mimar ve ressam Adı 'ustaca çalışmak' anlamına gelir Bazı kaynaklarda adı Athena'nın verimlilik ve bereket sembolü olarak geçer Oğlu İkaros ile beraber Girit'te suni kanatlar takarak uçtuğu için, uçan ilk insan sayılmaktadır Bu uçuş sırasında İkaros güneşe çok yaklaşır, kanatları erir ve denize düşüp boğulur Daidalos oğlunun ölümüne çok üzülür, kendisi Sicilya'ya gider ve yaşamının geri kalan kısmını burada geçirir Daimon - (Daemon) - Bu ad mitolojide dahi insanlara verilmiştir Bu insanlar bulundurdukları ilahi kudretle insanların gözünde tanrılaşmışlardı Danae - Argos Kralı Akrisios'un kızı Akrisios kaderinde kendi torunu tarafından öldürülmenin olduğunu öğrenince kızı Danae'yi bakır kaleye hapseder Zeus altın yağmuru olarak kaleye girmeyi başarır Danae Perseus'u doğurur Akrisios anne ile oğlunu bir sandığa koyarak denize atar, sandık Seriph adasına ulaşır ve anne oğul beladan kurtulurlar Daha sonra Perseus dedesi olduğunu bilmeden Akrisios'u öldürür Danaos - Mısır kralı Belos'un iki oğlundan biri Mısır'dan kovulmuş, elli kızını (Danaid'leri) da alıp oradan uzaklaşmıştı Daphne - Yunan mitolojisinde bir peri kızı Nehir Tanrısının kızıdır Apollon Daphne'ye aşık olur, Daphne ondan kaçarak Tanrılardan yardım ister ve defne ağacına çevrilir Defne ağacı o zamandan Apollon'un adı ile birlikte anılır Daphnis - Sicilya'lı bir çoban, çobanların şairi olarak kabul edilir Söylenenlere göre Hermes ve Sicilya perisinin oğludur Dardanos - Zeus'un oğlu Troya kalesini o inşa etmiştir Orta Asya'da Dardania şehrinin esasını koymuştur Roma mitolojisine göre Dardanos İtalya kökenlidir Çanakkale boğazı, eski adını Dardanos'dan aldı Deimos - Savaş Tanrısı Ares'in yardımcısıdır Deimos 'korku' anlamına gelir O diğer arkadaşları Enyo 'Felaket'; Phobos 'Dehşet'; Eris 'Kavga' ve ölüm Tanrıları Kerler ile Ares'in yanından hiç ayrılmazdı Delos - Apollon ve Artemis'in annesi Leto (Latona) onları Hera'dan koruyarak doğurabilmek için Delos adasına sığınır Apollon ve Artemis Delos adasında doğar Apollon Olimpos Tanrıları içinde güzel sanatlar ve Gün Işığının Tanrısı olarak saygınlığını kazanır Artemis ise Av Tanrıçası olur Demeter - Yunan mitolojisinde Toprağın ve Ürün Verimliliğinin Tanrıçasıdır Kronos ve Reiha'nın kızı, Zeus'un kız kardeşidir Demeter insanlar tarafından saygınlık gören bir Tanrıçadır ve şerefine şenlikler düzenlenir Deukalion - Prometheus ile Klymene ya da Kelaeno'nin oğlu, Pyrrha'nın kocası İnsanlara sinirlenen Zeus bir gün onlara tufanı göndererek cezalandırdı Deukalion ve Pyrrha onurlu oldukları için affedildiler Deukalion bir sal yaptı ve onlar bu salın üzerinde dokuz gün yüzdüler, sular çekildikten sonra Parnas dağlarına çıktılar Diana - (Diane) Artemis'in Latince adı Zeus ile Leto'nun (Latona) kızı, Apollon'un kız kardeşi Av Tanrıçasıdır Dike - Doğanın ve Zamanların Tanrıçaları olan Hora'lardan biridir ve Adalet Sembolüdür Homeros, Hora'ları "göğün kapıcıları" diye tanımlıyor Eunomia (disiplin); Eirene (barış) diğer iki Hora'dır Horalar Zeus ile Themis'in kızlarıdır Dione - (Dibia) Yunan mitolojisinde Tanrıça Uranos ve Gaia'nın kızıdır Homeros'a göre Dione Zeus'un karısı olup Afrodit'i doğurmuştur Daha sonra mitolojide Hera ile karıştırılmıştır Dionysos - ( Bakkhus) Şarabın ve Esrikliğin Tanrısı olarak kabul edilir Zeus ile Thebia kralı Kadmos'un kızı ölümlü Semele birleşmesinden oğulları Dionysos doğar Hera, Zeus'u Semele'den kıskanır ve yaşlı bir kadın kılığına girerek Dionysos'un annesini kandırır Semele ona kanarak Zeus'tan tüm ihtişamı ile ona görünmesini ister Zeus onu kıramaz ve yıldırımlardan korkan Semela yedi aylık Dionysos'u düşürür Zeus Semele'nin düşürdüğü ve sık yapraklı bir sarmaşığın yanmaktan koruduğu Dionysos'u baldırına kancalarla yerleştirir ve zamanı geldiğinde onu ikinci bir doğumla meydana getirir Böylece Dionysos iki kez doğmuş olur Nyssa dağındaki nymphaler Dionysos'u büyütüp eğitirler Dionysos'a bazı mucizeler yaratmak gücü de verilmiştir Örneğin topraktan süt veya şarap çıkarabilir O çok güçlüdür Çıplak elleri ile keçi yada boğayı parçalara ayırabilir Dionysos tiyatro sanatının da kurucusu olarak kabul edilmektedir Dryad'lar - (Hamadryad'lar) Yunan mitolojisinde ağaç perileri Onların kaderleri ağaçların yaşamlarına bağlıydı ve bir ağaç öldüğünde bir Dryad ölmeliydi Meşhur kahraman ve lirik şiirin babası sayılan Orpheus'un karısı Eurydike, bir Dryad'dı Eakos - Yunan mitolojisinde Zeus ile peri kızı Egine'nin oğlu Dindarlığı ile ün salmıştı Telamon'un babası Troya savaşının kahramanı Akhilleus onun torunudur Eakos adaletli birisi olarak tanınmaktadır Ölümünden sonra yer altı dünyasının yargıcı olmuştur Egeria - Romalıların Doğum Tanrıçası Eirene - (İrene) Doğanın ve Zamanların Tanrıçaları olan Hora'lardan biridir ve Barış Sembolüdür Homeros, Hora'ları "göğün kapıcıları" diye tanımlıyor Eunomia (disiplin); Dike (adalet) diğer iki Hora'dır Horalar Zeus ile Themis'in kızlarıdır Elis - Endymion'un kızı ile Poseidon'un oğlu Ellis şehrine adını verdi Endymion - Yunan mitolojisinde Latmos dağında yatan güzel bir delikanlı Eolos - (Aiolos - Eole) Rüzgarların bekçisi Eolia'da oturur Eos - (Aurora) Şafak Hyperion ile Theia'nın kızı Güneşle ayın kardeşi Erato - Dokuz ilham perisinden biri Zeus ile Minemosyne'nin kızı Aşk ve lirik şiir perisi Erebos - Karanlık yeraltı dünyasının sembolü Khaos ve Nyks (gece)'nin oğlu Eriny'ler - Uranos'un kanından yaratılmış Kin ve Nefret Tanrıları Adları Alekto (Barışmaz Öfke), Tirisphone (Kan Gütme), Nazar değdiren Megaira (Haset) Eunomia - Doğa ve Zamanların Tanrıçaları olan Hora'lardan biridir ve disiplin sembolüdür Homeros, Hora'ları "göğün kapıcıları" diye tanımlıyor Dike (adalet); Eirene (barış) diğer iki Hora'dır Horalar Zeus ile Themis'in kızlarıdır Euros - Klasik mitolojide ve edebiyatta Güneybatı Rüzgarı Eos (Şafak) ile Astraeos'un oğlu Zephyros ile Boreas onun kardeşleridir Hesiodes, onu Argestes diye tanımlar |
Yunan Mitolojisi Sözlüğü |
11-04-2012 | #3 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Yunan Mitolojisi SözlüğüG-K Galateia - Güzel bir peri kızı Tek gözlü dev Kyklop Polyphemos, ona aşık olmuştu Ganymedes - Troya kralı Toros'un çok güzel oğlu Zeus, onu kaçırdı Olympos'da Hebe'nin yerini alarak saki oldu Gorgon'lar - Yunan mitolojisinde saçları yılandan, korkunç bakışlı üç ifrite verilen ad Gorgon'lar (Sthèno, Euryale ve Medusa) Phorkus ile Keto'nun kızlarıdır Medusa ölümlü idi ve Perseus tarafından öldürüldü Grazia'lar - (Graces) - Letafet perilerinin Roma mitolojisindeki isimleri Yunan mitolojisinde Kharit'ler olarak geçerler Doğadaki güzellik ve neşe insanların da, Tanrıların da kalplerinde duydukları, güzellik hayranlığı onların eseridir Gree'ler - (Graiai) - Yunan mitolojisinde üç ihtiyar kadın Enyo, Peyhredo ve Dino Phorkus ile Keto'nun kızları Onların sadece bir gözleri vardı ve onu sırayla kullanırlardı Perseus bu gözü ele geçirdi ve Medusa ile savaşta kullanacağı görünmez adam şapkasını onlardan almayı başardı Kadmos - Yunan mitolojisinde bir kahraman Thebai Krallarından biri Agenor ile Telephassa ya da Agriope'nin oğlu Zeus boğa şekline girerek kız kardeşini kaçırır Babası Kadmos'u kız kardeşini kurtarmak için gönderir ve onsuz dönmemesini söyler Başından bir takım maceralar geçen Kadmos kardeşini kurtaramaz Kalipso - (Calypso) Homeros'a göre, deniz perisi Atlas'ın kızı Odysseus peri Calypso'nun adasına çıkar ve orada yedi yıl esir olarak yaşar Malta olduğu sanılan bu adadaki esareti, Athena'nın Zeus'a yalvarması üzerine sona erer Zeus tarafından tekrar görevlendirilen Hermes, Calypso'ya Zeus'un emrini iletir Calypso Odysseus'u serbest bırakır Kallisto - Lykaon'un kızı Artemis'in arkadaşı Kassandra - Troya kralı Priamos ile Hekube'nin kızı Apollon, bu kıza aşık olmuş, ona kahinlik öğretmişti Truva savaşında kazanılan zaferden sonra Agamemnon güzel Kassandra'yı da yanına alıp evine döndü Agememnon'un karısı Klytaimnestra her ikisini de öldürdü Kastor ile Polydeukes - Yunan mitolojisinde kahramanlar, Dioskur'lar adını da almışlar Bir rivayete göre Kastor Tindaresus ile Leda'nın, Polydeukes ise Zeus'la Leda'nın oğludur Başka bir rivayete göre onlar ikizler ve Zeus ile Leda'nın oğullarıdır Kastor at ehlileştiricisi, Polydeukes ise bilek güreşçisi olarak ün kazanmıştır Bu iki kardeş İkizler burcunu temsil ederler Kentaur - (Kentavros) Yunan mitolojisinden vücutlarının yarısı insan, yarısı at olan iri cüsseli yaratıklardır İksion evlatları olarak bilinmişler Herakles Kentaur Nassos karısına yaklaşmak isteyince onu oklarıyla yaralamış ve Kentaurosun kanıyla kaplanmış gömleği Herakles'in vücuduna yapışıp onu tutuşturmuştu Bu dayanılmaz acıya son vermek için Herakles bir odun yığını hazırlatarak kendisini alevlerin içine atmış ve ölerek Olimpos'a gitmişti Kerberos - (Tserber) Yunan mitolojisine göre, yeraltı ölüler diyarının kapısını bekleyen korkunç köpek Üç başlı cehennem köpeği Kerberos, yeraltına gelenleri kuyruğunu sallayarak, okşayarak içeri alır, ama çıkmak isteyenler için de üç ağzını birden açarak, sipsivri ve kara dişlerini göstererek tehdit edip, yukarı çıkmasını önler Hesiodos'a göre, Kerberos'un üç değil tam elli tane başı varmış Kerberos'u yeryüzüne çıkarmak Herakles'in on ikinci görevi olmuştur Daha sonra Tanrıların isteği ile onu yerine götürmüştür Keto - (Kete) - Denizin kızı Öz kardeşi olan Phorkys ile evlenmiş ve bu evlilikten Gree'ler, Gorgon'lar ve Hesperid'ler doğmuştur Keyks - Halkyone'nin kocası Eosphoros'un oğlu Keyk, bir deniz kazasında öldüğünde karısı Halkyone, kocasının yokluğuna dayanamadı O da kendisini kaldırdı, denize attı Tethys, birbirine bağlı olan bu eşlere acıdı, onları Halkiyon adı verilen bir çift deniz kuşuna çevirdi Kış ortasındaki 2 güneşli haftaya Halkiyon günleri adını verdiler Söylentilere göre bu günlerde Halkyone'nin dalgaların üzerindeki yuvasında yumurtalarını bırakabilmesi için Eole rüzgarları dindirir Khaos - Antik evrim bilimine göre her şeyden, Tanrılardan ve canlılardan önce var olan sonsuz boşluk Yunan mitolojisinde Khaos aslında tamamen bir boşluk sayılmaz O içinde Tanrıları ve canlıları yaratacak kaynağı bulundurur Böylece ilk olarak Gaia (Toprak Tanrıçası) yaratılır Khaos - Canlılar yaratılmadan önce mevcut olan sonsuzluk Khaos bir boşluk değildi, çünkü içine Tanrıları yaratmak için kaynaklar bulundururdu Khaos'dan Nyks (Gece); Hemera (Gündüz) ve Aither doğdular Khimaira - Yunan mitolojisinde bir canavar Haykırdığında ağzından alevler çıkarır Kirke - Yunan mitolojisinde büyücü kadın Helios (Güneş) ile Okeanos'un kızı olan deniz perisi Perseis'in kızı Aeetes, Pasiphae'in kardeşi Homeros'un Odysseus destanında, güzel Kirke, Odysseus'un arkadaşlarına şarap içirerek domuza çevirir Tanrı Hermes, Odysseus'un yardımına koşar ve ona bir ot vererek domuz olmasını engeller Klydon - Aitolia'da bir şehir Kronos - Titanların en küçüğü, Uranos (gökyüzü) ile Gaia (toprak ana) nın oğlu Kronos zamanın sembolüdür Gelecek Titanların altıncı çiftinin evlatlarınındı - Kronos ve Rheia'nın Hestia, Demeter, Hera, Hades, Poseidon ve Zeus onların evlatlarıdır Babası Uranos'ü devirip yönetimi eline geçiren bu yeni kralın kaderinde de oğlu tarafından devrilmek vardı Bunun önlemini alabilmek için Kronos korkunç bir karar aldı - yeni doğan oğullarını ve kızlarını yutmaya başladı Rheia yalnız Zeus'u onun elinden kurtarabildi Bir kocaman taşı kundak bezlerine sarıp Kronos'a verdi Kronos taşı Zeus zannedip yuttu Olgunluk çağına gelince Zeus saklandığı mağaradan çıktı Kronos'a savaş açtı Bu savaş on yıl sürdü, hiç birisi yenemeyince, Zeus Rheia'nın tavsiyeleri ile Tartaros'taki Kyklop ve Hekatonkheirleri serbest bıraktı Kykloplar Zeus'a meşhur şimşekleri verdiler Yüz elli kollu Hekatonkheirler Titanların üzerine taşları ve kayaları fırlattılar Yerler parçalandı, dağlar eridi ve Titanlar yenildiler Zeus Kronos'u yuttuğu Tanrıları ve taşı çıkarmaya zorladı Titan'lar yenilerek Tartaros'a atıldılar Yüz kollu Hekatonkheirler ise Titanların bekçiliğini yapmaya başladılar Tanrılar (Zeus ve kardeşleri) dünyayı yönetmeye başladılar Romalıların mitolojisinde Kronos - Satürn'dür Kybele - Roma ve eski Anadolu mitolojisinde Tanrıların anası Onun karakteri Phyrgia'da ortaya çıkmış, daha sonra Yunanistan'a kadar yayılmıştır Yunanlarda Rheia onun yerini almıştır Kyklop'lar - Yunan mitolojisinde alınlarının ortasında tek gözleri bulunan devler Poseidon ile Amphitrite'nin oğulları Onlar Tanrılardan korkmayan, zalim, insan etiyle beslenen yaratıklardır Homeros'a göre Kyklop'lar, mağaralarda yaşayan korsan çobanlardır Odysseus adamları ile birlikte Troya savaşından vatanına dönerken dev Kyklop Polyphemos'a esir düşmüş ve onu öldürmek zorunda kalmıştı Oğlunun öldürülmesine sinirlenen Poseidon Odysseus'u bin bir türlü felaketle cezalandırmıştı Hesiodos'a göre Kyklop'lar, üç taneydi, Gaia ve Uranos'ün çocukları idi Brontes, Steropes ve Arges ('gök gürültüsü', 'parıltı' ve 'şimşek') Babaları tarafından Tartaros'a hapsedilmiş, daha sonra Zeus tarafından kurtarılmış ve ona Titanlara karşı savaşta yardım etmişlerdi Bir rivayete göre, Kykloplar, Apollon'un oğlu, sağlık ve hekimlik Tanrısı olan Asklepios'u öldürmüşlerdi Buna sinirlenen Apollon oğlunun öcünü almış ve Kyklop'ları öldürmüştü Daha sonra çıkan efsanelerde Kykloplar ateş Tanrısı Hephaistos'un yardımcıları idi ve onun yanında demircilik yaparlard |
Yunan Mitolojisi Sözlüğü |
11-04-2012 | #4 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Yunan Mitolojisi Sözlüğüİ-H İanus - (Janus) - Romalıların inancına göre İanus, evlerin kapılarını bekleyen bir Tanrıydı İapetos - Erkek Titan, Toprak ananın gökyüzü birleşmesinden doğmuştur İapetos ve Asie'den gök kubbesini sırtında taşıyan Atlas, Menoetios, Epimetheus, Prometheus doğmuşlar İlion - (İlios - Troya - Truva - Troya Şehri) - Çanakkale Boğazı'nda, Anadolu yakınında sahilden yirmi beş kilometre içeride, bugün Hisarcık Höyüğü denilen yerde bulunan meşhur Troya kalesine verilen eski ad Troya savaşları burada geçmiştir Troya Krallarından Tros'un oğlunun adı, bir rivayete göre de Dardanos'un dört oğlundan birinin adı İlios idi İlion şehri adını İlos'dan aldı İlios - (Helios) Titanlar Hyperion ile Theia'nın oğlu Eos (Şafak) ile Selene (Ay)ın kardeşi Güneş Tanrısı Okeanos 'un kızı Perseis deniz perilerinden Perseis ile evlendi ve Kirke, Aeetes, Pasiphae adlı çocukları oldu Helios bazen Apollon'la karıştırılır İlithya - Zeus ile Hera'nın kızı Doğum Tanrıçası Bazı kadınların doğumlarına engel olur, onlara müthiş ıstıraplar verirdi İnakhos - Yunan mitolojisinde Argolis Kralı ve İo'nun babası Poseidon, Argolis bölgesini kurutarak onu cezalandırmıştır İo - Yunan mitolojisinde Argolis Kralı ve nehir Tanrısı olan İnakhos'un kızı İo'nun önceleri güzel bir kız olduğu bilinmektedir Hera mabedinde rahibelik yaparmış Zeus onu fark eder ve aşık olur Sonra da Hera'nın öfkesinden korumak için onu bir buzağıya çevirir Hera bunu öğrenince çok kızar buzağıyı hapseder ve dev Argos'u onu korumakla görevlendirir Argos her şeyi gören yüz gözlü devdir Hera için çalışır Rüzgar Tanrısı Hermes devi öldürülür Devin gözleri ise Hera'nın şerefine tavus kuşunun tüylerini süsler İo Hera'nın elinden Mısır'a kaçmayı başarır İobakkhos - Dionysos'un çeşitli adlarından biri Şarabın ve esrikliğin Tanrısı olarak kabul edilir İphigeneia - Miken kralı Agamemnon'un kızı Yunan orduları Avlid'de Truva'ya yola çıkmak için toplandıklarında hiç rüzgar olmadığına göre Agamemnon Av Tanrısı Artemis rüzgarları serbest bıraksın diye kızı Iphigenia'yı kurban verdi İphigenia, kurban olarak kesileceği sırada Artemis, bir dişi geyik göndererek kızın yerine onu kurban ettirtti ve kızı Artemis tapınağına rahibe yaptı Böylece Artemis rüzgarları serbest bıraktı İra - Hera'nın adlarından biri Zeus'un karısı ve kız kardeşi, Kronos ve Rheia'nın kızları O aile ve evliliğin Tanrıçası kabul edilmiştir Mitolojide Hera çok kıskanç ve zalim bir kadın olarak tanımlanır Hera, Zeus'un ikincil ilahelere ve ölümlü kadınlara ilgi duymasını bir türlü içine sindiremez ve onları sürekli tehdit altında tutar Paris tarafından hakarete uğradığı için Troya'nın düşmanı olmuştur Zeus ve Hera'nın İlithya ve Hebe adında kızları, sanayi Tanrısı Hephaistos ve savaş Tanrısı Ares oğulları olmuştur Hera savaş Tanrıçası olmamasına rağmen bazen savaşçı kişiliğini ortaya koyar İraklis - Herakles'in diğer adı İrene - (Eirene, İren) - İrene, doğanın ve zamanların Tanrıçaları olan Hora'lardan biridir ve barış sembolüdür Homeros, Hora'ları "göğün kapıcıları" diye tanımlıyor Eunomia (disiplin); Dike (adalet) diğer iki Hora'dır Horalar Zeus ile Themis'in kızlarıdır İris - Thaumas ile Elektra'nın kızı Müjdeli haber, ilahların ulağı O, gökle yeri birbirine bağlayan gökkuşağı'nın sembolüdür Tanrılara haber ulaştırmakla görevlidir Güneşli havalarda, hafif incecik yağmur yağınca, güzel kız İris, renkli ve süslü elbiselerini giyer, Tanrılardan fani insanlara müjdeli haberler iletirmiş İsmene - Antigone'nin karısı, Oidipus, ile Jokoste'nin kızı İuno - (Yuno) - Hera'nın adlarından biri Zeus'un karısı ve kız kardeşi, Kronos ve Rheia'nın kızları O aile ve evliliğin Tanrıçası kabul edilmiştir Mitolojide Hera çok kıskanç ve zalim bir kadın olarak tanımlanır Hera, Zeus'un ikincil ilahelere ve ölümlü kadınlara ilgi duymasını bir türlü içine sindiremez ve onları sürekli tehdit altında tutar Paris tarafından hakarete uğradığı için Troya'nın düşmanı olmuştur Zeus ve Hera'nın İlithya ve Hebe adında kızları, sanayi Tanrısı Hephaistos ve savaş Tanrısı Ares oğulları olmuştur Hera savaş Tanrıçası olmamasına rağmen bazen savaşçı kişiliğini ortaya koyar Hades - Yeraltındaki ölüler ülkesinin Tanrısı Zeus'un kardeşi, Kronos'la Rheia'nın oğullarındandır İnsanların ve Tanrıların hiç sevmedikleri sert, korkunç Tanrı Hades, karısı Persephone (Proserpina - Zeus'un kızı) ile birlikte, gölgeler halinde dolaşan ölülere hükmeden yer altı ülkesindeki saraylarında yaşarlar Hades' in bekçiliğini üç başlı cehennem köpeği Kerberos yapar, yeraltına gelenleri kuyruğunu sallayarak, okşayarak içeri alır, ama çıkmak isteyenler için de üç ağzını birden açarak, sipsivri ve kara dişlerini göstererek tehdit edip, yukarı çıkmasını önler Ölüler dünyası yani yer altı, günah işleyenlerin bulunduğu bir yerdir Burada günahkarların en günahkarları bulunur ve bunlar sonsuz bir azaba çarptırılırlar Tanrılar içinde adına ne bir tapınak, ne bir sunak yada herhangi bir ilahi bestelenmeyen bir tek Hades vardır, bu da kendisinden korkulmasından kaynaklanmaktadır Hades acımayan bir Tanrıydı, ama doğruluğu, adaleti severdi Korkunçtu, ama kötü bir Tanrı değildi Harpyi'ler - Yunan mitolojisinde Harpyi'ler, Thaumas ile Elektra'nın kızlarıydı Siren'lere benzeyen bu kanatlı ifritler, fırtınaların ve ölümün sembolü sayılırlardı Adları Aello, Akypete olan bu iki korkunç kız kardeşlerin Typhaon ile Poseidon'un kızları olduğunu söyleyenler de vardır Hebe - Gençlik Tanrıçası Zeus ve Hera'nın kızı Gençliğin ve güzelliğin sembolü olan Hebe Tanrılara onların ölümsüzlüğünü sağlayan ambrosia ve nektar getirir Herakles Olimpos'a gelip Hera ile barıştıktan sonra Hebe ile evlenir Hekabe - (Hebuba, Hecuba) - Troya kralı Priamos'un karısı ve Hector, Paris, Polyksena'nın annesi Troya savaşının kazanılmasından sonra Odysseus tarafından esir alınır Hekabe'nin ölümü ile ilgili birkaç rivayet vardır: esir alanlar tarafından onlara hakaret ettiği için öldürülmüştür; denize atlayarak intihar etmiştir; sonradan köpeğe çevrildiğini söyleyenler de vardır Çanakkale civarında Kynossema (Köpek mezarı) dağında Hekabe'nin mezarı olduğunu söylerler Hekate - Bir Titan olan Perses ile Astreria'nın kızı Artemis'in yardımcısı, iyiliksever bir Tanrıça Darda kalanlara yol gösterirdi Görevlerinden dolayı sık sık Artemis'le karıştırılır Hekatonkheir'ler - Gaia ve Uranos'un elli başlı, yüz kollu oğulları Kottos, Briareus ve Gyes ('öfke', 'güç', 'dehşet') Çocukları Kyklop ve Hekatonkheirlerden hem iğrenen hem de kendi iktidarını almalarından korkan Uranos, çocukları doğdukça onları yerin derinliklerine - Tartaros'a (cehenneme) atıyordu Bu duruma üzülen Gaia eşinden nefret etmeye başladı, Titanları Uranos'a karşı kışkırttı Titanlar babalarına karşı geldiler ve onu hakimiyetinden mahrum bıraktılar Titanların en kurnazı olan Kronos tahta oturmasına rağmen, kardeşlerinin güçlerinden korkarak onları Tartaros'tan kurtarmadı Zeus büyüyüp babası Kronos'la savaşacak yaşa geldiğinde Hekatonkheirleri serbest bıraktı Hekatonkheirler ona Titanlar üzerinde zafer kazanmasına yardım ettiler Titan'lar yenilerek Tartaros'a atıldılar Yüz kollu Hekatonkheirler ise Titanların bekçiliğini yapmaya başladılar Hektor - (Hector) Homeros'a göre, Troya kralı Priamos ve Hekabe'nin büyük oğludur Troya'lıların büyük kahramanı sayılmaktadır Akhilleus tarafından öldürülmüştür Helen - Yeryüzündeki en güzel kadın, Zeus ve Leda'nın kızı, Sparta Kralı Menelaos'un karısı Troya savaşı Helen yüzünden çıkmıştır Troya kralı Priamos'un oğlu Paris, Afrodit'in yardımıyla Sparta'ya gider, Helen'i kaçırır, prensi olduğu Troya şehrine geri döner Bunun üzerine hakarete uğramış Menelaos, Akha ordularını toplayarak Troya'ya savaş açar Savaşı kazana Menelaos güzel Helen'i affeder ve birlikte Sparta'ya döner, mutlu bir yaşam sürerler Sparta'lılara göre Helen bir Tanrıçaydı Helios - Titanlar Hyperion ile Theia'nın oğlu Eos (Şafak) ile Selene (Ay)ın kardeşi Güneş Tanrısı Okeanos'un kızı deniz perilerinden Perseis ile evlendi ve Kirke, Aeetes, Pasiphae adlı çocukları oldu Helios bazen Apollon'la karıştırılır Hephaistos - Ateş ve Sanatkarlık Tanrısı Bütün güzel kusursuz Tanrılar içinde en çirkini oydu Homeros'un destanlarında, doğurduğu yaratığın çirkin olduğunu görerek kızan Hera'nın onu gökten fırlattığı ve Hephaistos'un yere düşüp bu nedenle topal kaldığı anlatılmaktadır Yerde de, gökte de sevilen iyi yürekli bir Tanrıydı Hephaistos Athena ile birlikte şehir hayatında büyük bir yeri vardı İkisi de tarımı, uygarlığı, el sanatlarını korurlar, dokumacıları, demircileri severlerdiGüzeller güzeli Afrodit topal ve çok fazla yakışıklı sayılmayacak bir görünüme sahip olan Hephaistos ile evlenmiş Afrodit ve Hephaistos'la ilgili mit her ikisinin de temsil ettikleri sanat ve aşk kol kola olması gerektiğini vurgulamaktadır Hera - (Junon) Zeus'un karısı ve kız kardeşi, Kronos ve Rheia'nın kızları O aile ve evliliğin Tanrıçası kabul edilmiştir Mitolojide Hera çok kıskanç ve zalim bir kadın olarak tanımlanır Hera, Zeus'un ikincil ilahelere ve ölümlü kadınlara ilgi duymasını bir türlü içine sindiremez ve onları sürekli tehdit altında tutar Paris evrende Hera'dan daha güzel bir kadın bulunduğunu söylediği için ona hakaret etmiş ve Hera Troya'nın düşmanı olmuştur Zeus ve Hera'nın İlithya ve Hebe adında kızları, sanayi Tanrısı Hephaistos ve savaş Tanrısı Ares oğulları olmuştur Hera savaş Tanrıçası olmamasına rağmen bazen savaşçı kişiliğini ortaya koyar Kutsal hayvanları, inek ile tavus kuşunu sever (korur), şehri de Argos'dur Herakles - (Hercules) Zeus'un ve Miken kralının kızı Alkmene'nin oğlu, kuvvet Tanrısı Klasik mitolojinin en ünlü kahramanıdır Herakles'in Zeus'un çocuğu olduğunu anlayan Hera onunla sürekli uğraşır Herakles doğduğu günden itibaren tanrısal bir kuvvete sahiptirHera'nın gönderdiği iki büyük yılanı öldürdüğünde henüz birkaç günlük bebektir 18 yaşına geldiği zaman Kitharion ormanlarında yaşayan ünlü canavarı, öldürmüştür Kendisine ödül olarak Thebai kralının kızı Megara verilmiştir Bu kızdan üç oğlu olmuşturHera işe karışarak Herakles'i çıldırtmış, Herakles de karısını ve çocuklarını öldürmüştür Suçlarından arınması için Miken kralının hizmetine girip, onun her istediğini yapması gerekmiştir Kralın Herakles'e yaptırdığı 12 işe mitolojide Herakles'in görevleri denir Bu görevler den birincisi hiçbir silahın işlemediği Nemea aslanını boğarak, öldürmekti Herakles aslanı öldürür ve onun derisini her zaman üzerinde giysi olarak taşır İkinci görev Lerna bataklığındaki ejderi yok etmekti Bu ejder dokuz başlıdır, ortadaki başı ise ölümsüzdür Herakles ejderi öldürmeyi başarır Sonraki görevleri Artemis'in kutsal hayvanlarından Kyreneia geyiğini yakalamak; Erymanthos dağında yaşayan büyük yaman domuzunu ağla tutmak; Augias'ın ahırlarını iki büyük ırmağın yataklarını değiştirip ahırlardan geçirerek bir günde temizlemek; Stymphalos'da yaşayan ve o bölgedeki insanların rahatını kaçıran kuşları Athena'nın yardımıyla kovmak; Girit'e gidip Poseidon'un Minos'a verdiği azgın boğayı getirmek; Troya kralı Diomedes'in insan eti yiyen kısraklarını yakalamak, bunun için önce Diomedes'i öldürmüştür; Amazonlar kraliçesi Hippolyte'den kemerini almak Kemeri almak için kraliçe ile anlaşmış, ancak Hera'nın kışkırtmasıyla Amazonlar, Herakles'e saldırmış, Herakles de kraliçeyi öldürmek zorunda kalmıştır; Okeanos'un bir adasında bulunan 3 gövdeli dev Geryoneus'un sığırlarını çalmak; Hesperidler'in altın elmalarını getirmek; Hades'in ölüler ülkesini koruyan Kerberos adlı köpeği yeryüzüne çıkarmak Bu görevlerin yanı sıra Herakles yüzlerce kahramanlıklar yapar Prometheus'u kurtardı, Lydia kraliçesi Omphale'nin hizmetinde bir yıl kadın kılığında çalıştı, yün eğirdi, ve başka işler yaptı Daha sonra o Deianeira ile evlendi Kentavros Nassos karısına yaklaşmak isteyince onu oklarıyla yaraladı At adamın kanıyla kaplanmış olan gömleği Herakles'in vücuduna yapışarak onu tutuşturmaya başladıBu dayanılmaz acıya son vermek için Herakles bir odun yığını hazırlatarak kendisini alevlerin içine attı Gökyüzüne yükselen Herakles Olimpos'a gider Burada Hera ile barışır ve kızı Hebe ile evlenir Fizik ve moral gücün simgesi olan Herakles Yunanistan'da hem Tanrı hem de kahraman olarak saygı ve tapınım görmüştür Hermes - (Mercurius) Hermes Rüzgar Tanrısıdır, babası Zeus annesi ise yağmur perilerinden biri olan Maia'dır Kanatlı sandalları, başında kanatlı bir başlık, elinde de kanatlı bir asa olan Hermes aynı zamanda Tanrıların habercisidir Hermes'in görevleri arasına ölenlerin ruhlarına Hades'in saltanatına kadar eşlik etmek de var Apollon'un ölümsüzler arasında en sevdiği Tanrı Hermes'tir Hesperid'ler - (Hesperides) - Yunan mitolojisine göre Zeus ile Themsi'nin ya da Atlas'ın, bazılarına göre ise Nyks'ın (gecenin) kızlarıdırlar Güneşin battığı yerde yaşayan bu periler, Tanrı bahçelerinde altın elmayı bekliyorlardı Hesperos - Yunan mitolojisinde akşam yıldızı ve doğu ülkelerinin kralıdır Atlas'ın oğludur İnsanlara yol göstermekte, iyilik etmektedir Hestia - (Vesta) Zeus'un kız kardeşi Evin, yuvanın koruyucusuydu; bu yüzden Ocak Tanrıçası diye bilinirdi Hora'lar - Yunan mitolojisine göre Doğanın ve Zamanların Tanrıçaları Homeros, Hora'ları "göğün kapıcıları" diye tanımlıyor Eunomia (disiplin); Dike (adalet); Eirene (barış) Zeus ile Themis'in üç kızı Hydra - Yunan mitolojisinde dokuz başlı ejder Lerna bataklığındaki yaşamıştır Başları ölümsüzdür Herakles tarafından öldürülmüştür Hymenaios - (Hymen - Ymene) Yunan mitolojisinde evlendirme Tanrısı Apollon ve ilham perilerinden birinin oğludur Onu elinde düğün meşalesi tutan genç bir delikanlı olarak tanımlarlar Hypnos - Yunan mitolojisinde Uyku Tanrısı Nyks (gece) ile Erebos'un (karanlık) oğludur Thanatos (ölüm) onun ikiz kardeşidir Efsaneye göre Hypnos, Endymion'a aşık olmuştu Onu daima gözleri açık olarak uyutuyordu Böylece sevgilisinin gözlerini ara vermeden seyrediyordu |
Yunan Mitolojisi Sözlüğü |
11-04-2012 | #5 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Yunan Mitolojisi SözlüğüL-M Laokoon - Apollon mabedi rahibi Troya'da rahiplik yaparmış Antenor'un oğludur Rivayet'e göre Laokoon Troya'lılara tahta atı içeriye almamalarını söylemiş Ama Troya'lılar onu dinlememişler Lakoon'un bu davranışı Tanrıları kızdırmış Bir gün Lakoon oğulları Antiphas ve Thymraos ile birlikte deniz kıyısındayken suları yararak Athena tarafından gönderilmiş kocaman bir yılan gelmiş ve üçünü de feci şekilde öldürmüş Bu dramatik olay herkesi çok etkilemiş ve heykel, resim, şiirlerde yerini almıştır Lapith'ler - Thessalia'da yaşayan dev cüsseli insanlar Lara - Lauium ırmağının perisi Zeus'un çapkınlıklarını Hera'ya ilettiği için Zeus onun dilini kesti ve yer altı dünyasına gönderdi Yer altı dünyasına periyi götürecek olan Hermes'ti Hermes yolda dilsiz periye aşık oldu ve onu cehenneme değil dünyaya götürdü ve onunla evlendi Larv'lar - Roma inançlarına göre tehlikeli ve insanlara bela olan ruhlar Anlatılanlara göre, Larv'lar ellerinde uğursuzluğun sembolü olan birer baykuş taşırlardı Leda - Etolia kralı Thestios'un kızı Sparta kralı Tyndaros'un karısı Zeus ona aşık olur ve kuğu şeklinde ona görünür Kastor, Polydeukes, Helen Leda'nın çocuklarıdır Lerna - (Lerne) - Argolis ile Lakonia arasında bataklık kalan bir göl Herakles'in ikinci görevi Lerna bataklığındaki ejderi yok etmekti Bu ejder dokuz başlıdır, ortadaki başı ise ölümsüzdür Herakles ejderi öldürmeyi başarır Lethaeus - Eros'un başka bir adı Leto - Apollon ile Artemis'in anneleri Hera, Zeus'un ikincil ilahelere ve ölümlü kadınlara ilgi duymasını bir türlü içine sindiremez ve onları sürekli tehdit altında tutar Leto çocuklarını doğurabilmek için Delos adasına sığınır Hera onlara yılan Pifon'u gönderir ve bin bir türlü işkenceye maruz bırakır Ama Leto'nun oğlu Apollon büyüdüğünde sihirli oku ile ejderhayı öldürür ve Olimpos Tanrıları içinde güzel sanatlar ve gün ışığının Tanrısı olarak saygınlığını kazanır Olymposluları altın liriyle eğlendiren, çok uzaklara ok atabilen, hastaları iyileştiren, iğleştirme sanatını hastalara ilk öğreten gümüş yayın efendisi okçu Tanrı olarak Yunan şiirlerine geçmiştir Kardeşi Artemis ise Av Tanrıçası oldu Liber - Dionysos'un adlarından biri Şarabın ve esrikliğin Tanrısı olarak kabul edilir Zeus ile Thebia kralı Kadmos'un kızı ölümlü Semele birleşmesinden oğulları Dionysos doğar Hera, Zeus'u Semele'den kıskanır ve yaşlı bir kadın kılığına girerek Dionysos'un annesini kandırır Semele ona kanarak Zeus'tan tüm ihtişamı ile ona görünmesini ister Zeus onu kıramaz ve yıldırımlardan korkan Semela yedi aylık Dionysos'u düşürür Zeus Semele'nin düşürdüğü ve sık yapraklı bir sarmaşığın yanmaktan koruduğu Dionysos'u baldırına kancalarla yerleştirir ve zamanı geldiğinde onu ikinci bir doğumla meydana getirir Böylece Dionysos iki kez doğmuş olur Nyssa dağındaki nymphaler Dionysos'u büyütüp eğitirler Dionysos'a bazı mucizeler yaratmak gücü de verilmiştir Örneğin topraktan süt veya şarap çıkarabilir O çok güçlüdür Çıplak elleri ile keçi yada boğayı parçalara ayırabilir Dionysos tiyatro sanatının da kurucusu olarak kabul edilmektedir Lita'lar - (Lites) - Yalvarma, yakarma, dua Tanrıçaları Lita'lar Zeus'un kızlarıdır Lotophag'lar - Mitolojik bir halk Troya dönüşünde Odysseus'un uğradığı efsanevi bir ülkenin insanları Lukifer - (Lucifer) - Sabah yıldızı olan Phosphoros'un diğer adı Luna - Romalıların Ay Tanrıçasına verdikleri ad Yunanlar ona Selene derler Lyssa - Gecenin kızı Hiddet ve kızgınlığı temsil eder Mars - Savaş Tanrısı Ares'e Romalıların verdikleri ad Zeus ile Hera'nın oğlu Homeros'a göre, son derece katı yürekli, kinci bir Tanrıdır Arkadaşları olan Deimos 'korku', Enyo 'Felaket'; Phobos 'Dehşet'; Eris 'Kavga' ve ölüm Tanrıları Kerler ile Ares'in yanından hiç ayrılmazdı Yunanlılar Ares'i pek sevmezlerdi ve bu nedenle onun tapınağına rastlamak imkansızdır Romalılara göre ise Mars üstün, soylu bir görünüşü olan hiç yenilmeyen bir Tanrıydı Kuşlardan akbaba, hayvanlardan köpek Ares'e aitti Marsyas - Yunan mitolojisine göre Phyrgia'lı bir Satiros Athena flütü icat eder ve sonra onu atar Marsyas flütü bulur, bu müzik aletinde çalmayı öğrendikten sonra Apollon'u müzik yarışına çağırır ve yarışı kazanır Medusa - Phorkos'un kızı olup üç Gorgon'dan biri Medusa ölümlü idi ve Perseus tarafından öldürüldü Megaira - (Megaera) Uranos'un kanından yaratılmış olan Eriny'lerden biri Nazar değdiren kin ve nefret Tanrıçasıdır Menelaos - Yunan mitolojisinde Sparta kralı Agamemnon'un kardeşi; Helena'nın kocası Menelaos Paris Helen'i kaçırınca Troya savaşını başlattı O uzak görüşlü fikirleri ve savaşta kahramanlıkları ile ün kazanmıştır Savaşı kazanıp Helen'i geri almayı başarır Mentor - Alkimos'un oğlu Odysseus'un dostu Troya savaşına giderken Odysseus oğlu Telemakhos'u arkadaşı Mentor'a bıraktı Athena, Mentor kılığına girerek Telemakhos'a öğüt verirdi Mentor ismi bilge emanetçi ve filozof olarak anılmaya başladı Merkur - (Mercurius) - Hermes'in Latince ismi Hermes rüzgar Tanrısıdır, babası Zeus annesi ise yağmur perilerinden biri olan Maia'dır Kanatlı sandalları, başında kanatlı bir başlık, elinde de kanatlı bir asa olan Hermes aynı zamanda Tanrıların habercisidir Hermes'in görevleri arasına ölenlerin ruhlarına Hades'in saltanatına kadar eşlik etmek de var Apollon'un ölümsüzler arasında en sevdiği Tanrı rüzgar Tanrısı olan Hermes'tir Midas - Phrigia'nın meşhur efsanevi kralı Zenginliği ile meşhurdur Dionysos yaptığı bir iyiliğin karşılığı olarak Midas'a hediyesini kendisi seçmesini söylemiş Kral Dionysos'tan bir dokunuşla her şeyi altına dönüştürme gücünü vermesini rica etmiş İsteği yerine gelmiş Ancak dokunduğu yiyecekler ve canlılar da altına dönüşmeye başlamış O zaman Midas Dionysos'a bu gücünü geri alması için yalvarmış Dionysos bu isteği yerine getirmiş Patokles nehrinde yıkanan kral eski haline dönmüş O zamandan beri nehrin zeminindeki kumlar altın rengini almışlar Başka bir rivayete göre, Midas müzik yarışmasında Apollon'a oy vermediği için Apollon onu cezalandırmış, kulaklarını eşek kulağına çevirmiş Minerva - (Minerve) -Romalıların Athena'ya verdikleri isim Eski Yunanlara göre, Athena üretici zekanın ve adaletli savaşların Tanrıçasıdır Ülkeyi saldırılardan koruyan bir Tanrıçaydı Athena Bir başka özelliği, Şehir Tanrıçası olmasıydı; uygarlığın, el sanatlarının, tarımın koruyucusu, dizginin yaratıcısıydı; atları ilk ehlileştiren oydu Onun şerefine şehirlerine Athena adını vermişler Yılan ve baykuş Tanrıçanın sembolleridir Bir adı da Pallas'tır Minos - Girit Kralı Zeus'un oğludur Minotauros - Minos'un çocuğu, insan vücutlu ve boğa başlı bir canavara verilen isim Mnemosyne - Yunan mitolojisinde Hafıza Tanrıçasıdır Uranos ile Gaia'nın kızı Rivayete göre, güzel bir kız olan Mnemosyne'yi seven Zeus, onu elde etmek için yakışıklı bir çoban kılığına girmiş, onunla evlenmiş ve ondan dokuz Musa "İlham perileri" doğmuştur Moir'ler - Kader Tanrıçaları Kaderi üç Moir yönetmektedir: Lakhesis insanların doğumundan önce kaderini belirler Klotho insanların kader ağlarını örer Atropos bu ağları yönlendirir Morpheus - Yunan mitolojisinde rüya Tanrısı Uyku Tanrısı olan Hypnos'un ve gecenin oğludur Musa'lar - Yunan mitolojisinde müzik ve ilham perileri İlk Musaların su perileri oldukları düşünülmektedir Zeus ve Mnemosyne'nin kızlarıdır |
|