Vudu Sözlüğü

Afrika dinleri:

Yeni dünyaya göç eden Afrika dinleri iki esas koldan oluşmaktadır, bunlar: Yoruba ve Dahomey'dir Bunların haricinde Bantu, Kongo ve diğer kültler ulaşım açıdan Batı Afrika'daki yendi dünyaya açılan deniz yollarından uzak olduğu için daha az erişim sağlamıştır

Yoruba dini:

Afrika'nın Batı sahilinde, Nijerya'nın batısında eski Yoruba devletlerinden Santeria, Lucumi, Candomble vs türemiştir

Dahomey dini:

Nijerya'nın batısında Benin'de bulunan eski Dahomey Krallığından Dahome, Rada, Nago, Petra, Obeah ve Dogan türemiştir Bunlar Vudu olarak bilinen Haiti ve New Orleans'de yaygın tarikatlardır

Bantu kültü:

Afrika'da yaygın olan bu inançlar ölmüş atalara yönelik bir ata kültüdür Bantu inançlarından Umbanda faydalanmıştır

Vudu:

Haiti'deki Afrika kökenli dine denildiği gibi, halk dilinde genel anlamda Kuzey ve Güney Amerika'da, Karaipler Batı Hint Adalar'da bütün Afrika kökenli dinlerine de denilir Vudu kelimesi Dahomey dilinde Voudon, Tanrı anlamına geldiği söylenir Dahomey'de "Vou-dong", piton yılan tanrısı (Legba) olduğu 19 asır gezginler tarafından kaydedilmiştir Bir iddiaya göre eski Fransızca'da 'voudous', kutsal ruhun inişi anlamına gelen "voudous" kelimesinden türemiştir veya Dahomey kökenli Voudon ve Fransız kökenli voudous bir şekilde kaynaşmış, birleşmiştir Haiti Vudusu ayrıca, Rada ve Petro olmakla üzere ikiye bölünür Vudu Haiti'de 1835 yılında yasaklanmış, ama 1987 yılında serbest olmuştur Bugün 60 milyon insanın bu inaca baplı olduğu inaılmaktadır

Santeria:

Genel anlamda Vudu'nun Kuba ve Puerto Riko'da verilen adıdır

Lucumi:

Genel anlamda Vudu'nun Küba'da verilen adıdir

Obeah:

Genel anlamda Vudu'nun New Orleans ve Jamaika'da (obeayisne) verilen adıdır

Shango:

Genel anlamda Vudu'nun Trinidad'da (obeayisne) verilen adıdır

Makumba:

Genel anlamda Vudu'ya Brezilya'da verilen addır Özellikle Umbanda ve Quimbanda için kullanılır Bazı Brezilyalılar bu kelimeden hoşlanmazlar, kara büyü ile ilgili olduğunu söylerler Ancak bu her zaman geçerli değildir

Candomble:

Özellikle Brezilya'nın eski başkenti Bahia'nın (Salvador) bulunduğu bölgede yaygın Afrika ağırlıklı tarikat

Umbanda:

Brezilya'nın Rio de Janeiro bölgesinde yaygın ve Afrika etkisi dışında Hıristiyanlık, Kızılderili Şamanizm ve spiritizma etkisi olan bir tarikat

Başrahipler:

Vudu'da (Haiti) babaloa veya papaloi (loaların babası), hungun (at), gangan, Brezilya'da babalorişa (orişalrın babası), Pai do Santo (azizlerin babası), Jamaika'da okomfo,Santero (Santeria rahibi)

Başrahibeler:

Vudu'da (Haiti) mamaloa (loaların annesi), mambo, Brezilya'da iyalorişa (orişaların annesi), Mâe do Santo (azizlerin annesi), Macumbeiro, Santera (Santeria rahibesi)

Büyücüler:

Vudu'da makandal, bokor, boko, gris gris, Obeah'ta Obayifo

Fetiş:Kutsal ve büyüsel güç ile yükü bir cisim Tapılan bir cisimAnimizm:Doğada olan her şeyin içinde can olduğu, her şeyin arkasında doğa ruhları ve tanrıların bulunduğunu varsayan ilkel bir inanç sistemiAfsun:Sesli veya sessiz olarak belirli söz, şiir veya şarkılarla yapılan büyülerTılsım:Belirli bir etki ile şarj edilmiş ve o etkiyi yaymak amacıyla imal edilen bir cisimNazar:Olumsuz görünmez etki ve güçlere karşı korunma sağladığı farz edilen bir cisimJuju:Sihirli bir cisim, tılsım veya fetiş Genel anlamda Afrika büyüsüDahomey Kökenli Terimleri:

Asoto:DavulAsson:İçi yılan omurga kemikleri, boncuk, tohum ile doldurulmuş törensel bir çıngırdak Transa giren kişileri sakinleştirmek, şifada ve ayinlerde kullanılır Ruhsal erk sembolü"Asson'u alma":Bir kişinin vudu rahip veya rahibe görevini kabul edip işe başlamasıAyido Weda:Haiti / Dahomey Vudu'da birçok renkleri içeren bir gökkuşağı yılanı loasu Yılan loa Damballah'ın eşi ve çoğu kez bir yılan veya ejderha olarak simgelenirAziza:

Küçük insanlar, orman perileri

Baron Samedi:Haiti Vudu'sunun yeni Petro loalarından biridir Ölüm ve kara büyüyü yönetir Diğer adları Baron Cimetiere (mezarlık baronu), Baron-la-Croix, mezarlık Baronu genelde smoking ve papyonlu, başında silindir şapkalı ve elinde siyah haçlı bir zenci olarak gösterilir Yanında da boş bir tabut taşıyabilir Karısı Madam Brigitte'tir Bokor:Büyücülük yapan bir Vudu rahibi veya kara büyücüDamballahHaiti / Dahomey Vudu'sunda gökteki yılan olarak bilinen loa Düşen Suların Babası ve bütün ruhsal bilgeliğin loasu Kutsal günü perşembedir Batı panteonda Jupiter, Zeus veya Thor'a tekabül ederDanse-Loa:Bir Vudu ayininde trans ve pozesyon haliDessouneu:Ölümden sonra veya biraz evvel inisiyenin ruhunu ayıran ritüelİErzuile:

Vudu panteonda aşk, kıskançlık ve intikam tanrıçası Fa:Kehanet ve fal orişası Gede:Ölülerin ruhlarıGovi:"Ruhları" (veya cinleri) içeren bir sürahi Gris gris:Nazar için kullanılan bir cisim Gueda:Ölüm ve büyü tanrısı Henga:Kan Humfor:Vudu MabediHunsi:İnisiye, Humfor'un üyesiKay-miste:Belirli loaları kabul etmek üzere, söz konusu loaya hitap eden eşya ve hediyelerle dolu bir kulübeLegba:Tanrıların habercisi, iletişim ve pazarların loasudur Bazen ona büyük hilebaz denilir Batı panteonda karşılığı Merkür veya Hermes'dir Günü Çarşambadır Dörtyol ağızı loasudur Haitida dörtyol ağızların büyüsel özellikleri olduğu inanılır Legba öte alemin bekçisidir, giriş kapısının anahtarını saklar Tanrılarla iletişim sağlar, yolları açarLoalar:

Vudu dininde tanrılar, azizler, cin, periler ve çeşitli "bedensiz" varlıklar Hıristiyan etkisi ile bunlara azizler, melekler diyenlerin sayıları da hiç de küçümsenmeyecek kadar fazla, hatta çoğunluktadır Spiritizma ve spirituelizm (ruhçuluk) etkisinde Umbanda'da bunlar bazen ruhlar olarak tanımlanır Loalar su, toprak, ateş gibi doğanın her kademesinde mevcuttur ve insan bedenine girebilirler, geçici bir süre bedeni kullanabilirler ve insan ile doğanın çeşitli yönleri ve çeşitli yaşam faaliyetleri ile irtibat kurdurabilirler

Loa-achte:Nazarlık olarak satın alınan bir ruh Loa-met-tet:İnisiyasyonda elde edilen koruyucu ruhlar Mambo:Vudu rahibesi Manje-loa:Vudu kurbanı Mojo eli veya torbası:Nazar olarak saklanan ölü hayvan parçaları dolu küçük bir torba Ogun:Demir ve savaş tanrısı Olorun veya Olodumare:

Yüce Tanrı, bütün loaların, orişaların ve her şeyin kaynağı

Oufo:Vudu mabedi Dans ve ayinlerin, misafirlerin kabul edildiği ve kay-mistelerin bulunduğu yerOungan (veya Hungan):Vudu rahibi Ounsi:Vudu inisiyesi Pe:Hayvanların kurban edildiği küçük bir taş sunak Pedji:Loalara verilecek hediyelerin dizildiği sunak veya altarPeristyle:Ritüel danslar yapıldığı Vudu mabedinde açık alan Petro:Küçük şer tanrılar Poteau-mitan:Humfor veya oufo ortasında bulunan ve ruhların inip çıktığı orta direk veya sütunPuen:Doğa-üstü veya koruyucu güçRada:İyi tanrılar Rada Davulları:Vudu tatamların çalındığı tamburlarRogataire:Aile loalar ve azizlerin heykel ve ikonaların ve kutsal bir taşın bulunduğu ve mum ve tütsü yakıldığı, yiyecek ve içecek sunulduğu, dua ve afsun yapılan ve Vuducuların odalarında bulunan özel bir sunakSimbi:Bataklık ve pınar cinleri Veve:Loaları çağırmak için yere dökülen un veya kül ile çizilen sembolik, karmaşık ve genelde geometrik şekillerWanga:Kara büyü işlemek için kullanılan bir cisim veya rukiyeYoruba Kökenli Terimleri:

Orişalar:

Brezilya'da yaygın olarak kullanılan loaların Yoruba kökenli adı

Oşala:

Tanrı'nın en güçlü orişası Grek panteonda Apollo, Astrolojide güneş ve Umbamdistalarda İsa Oşun:

Aşk tanrıçası, Vudu'da Erzuile'ye ve Grek panteonda ve astrolojik karşılığı Venüs'e tekabül ediyor Ogum:Demir ve savaş tanrısı Vudu'da Ogun Grek panteonda ve astrolojik karşılığı Marsİfa:Kehanet ve fal orişası Vudu'da Fa Umbandistalara göre Kutsal RuhYemanja:Deniz tanrıçası Olukun:Denizlerin, bilinçaltının tanrısı NeptünOyaÖte alemin tanrıçası PlutoOmulu:Mezarların kıralı Vudu'da Baron Samedi Astrolojik karşılığı SatürnEşu:Brezilya'da yaygın boynuzlu bir orişa Genelde şeytanın karşılığı olarak kabul edilir Ancak, şer bir varlıktan ziyade kara mizaha anlayışlı şakacı varlık olarak tanınır Vudu'da Legba'nın karşılığıdırUMBANDA TERİMLERİ:

Yedi Manga veya Ordu:

Birinci Manga = Oşala (Oxala yazılır); İkinci Manga = Yemanja; Ücüncü Manga = Orun; Dördüncü Manga = Oşossi (Oxossi); Beşinci Manga = Şango (Xango); Altıncı Manga = Oşun (Oxun); Yedinci Manga = Omulu Bunların her biri belirli bir varlık zincirini temsil eder Sıraya göre alınıp ve haftanın yedi gününe dağıtıldığında, varlılara ayrılmış günler ve astrolojik karşılıkları çıkar (güneş, ay, mars, merkür, jüpiter, venüs, satürn) Ancak bazı tasniflerde 4 Manga ve 5 Manganın günleri yer değiştirir Bu mangaların herbirinin altında ayrıca birkaç alt manga vardır vs, hiyerarşik düzen olarak bir orduyu andırırlar :

1 Manga - OşalaGüneş, ışık ve gök orişası Günü pazar ve karşılığı İsa'dır Ayrıca mitolojide bütün güneş tanrıları, Apollo, Helios, Ra vs gibi arşetiplere tekabül eder 2 Manga - YemanjaDenizlerin annesi Duyuların kaynağı Karşılığı ay ve Meryem Anadır, ayrıca Diana, Artemis gibi bütün ay tanrıçaları Günü pazartesidir3 Manga - Ogun, OgumDemir, ateş ve savaş tanrısı Karşılığı Mars ve günü salıdır4 Manga - OşossiAv orişası Azizi San Sebastian Karşılığı Merkür ve günü salı5 Manga - Şango, ÇangoŞimşek, ateş, elektrik ve dahilik orişası Karşılığı Jüpiter ve günü çarşambadır Azizlerden San James'e tekabül eder6 Manga - OşunAşk, güzellik ve sanatlar orişası Karşılığı Venüs, Afrodit ve San Cathrine'dir Günü cumadır7 Manga - OmuluBüyük Öğretici ve ölüm orişası Satürn Hiç kimsenin dilek istemediği yeğane tanrı Günü cumartesidir Azizi İsa'nın ölümden diriltiği San Lazarus'dürCoisa Feita:“Yapılan şey”, kara büyüDesmanchar:“Çözmek” Coisa feitayı bozmakDespacho: “Sevkiayat” Orişalara bir dilek karşılığında verilen adak Caminhos Albertos:Yolların (kısmet) açık oluşuCaminhos Fechados:Yolların kapalı oluşu "Kısmeti bağlanmış"Encosto:“Dayanmak” Düşük seviyeli bir varlığın birisine musallat oluşu ve o kişide dengesizlik yaratmasıCorpo Fechado:“Kapalı beden” Bedenin bütün şer etkilere karşı kapalı oluşu

Corpo Alberto:“Açık beden” Kara büyü ve her tür olumsuz etkiye karşı bedenin açık ve korumasız oluşu