Lut Gölü (Dead Sea)

Ölü Deniz adıyla da bilinen Lût Gölü, İsrail ile Ürdün sınırındaki derin bir vadiye gömülmüş, hiçbir açık denizle bağlantısı olmayan bir tuz gölüdür Uzunluğu yaklaşık 80 km, en geniş yeri 18 km olan gölün doğu kıyıları Ürdün'ün çöllük Moab Yaylası'yla, batı kıyılan ise İsrail topraklarındaki Yahuda Tepeleri'yle sınırlanmıştır Bu tepelerin 80 km daha batısında da Akdeniz kıyılan uzanır

Lût Gölü'nü çevreleyen dik yamaçlı çöküntü alam Büyük Rift Vadisi'nin uzantısıdır İsrail'in kuzeyinden Kızıldeniz'e kadar inen bu vadinin tabanında Hermon Daği'nın eteklerindeki kaynaklarla beslenen Şeria Irmağı güneye doğru hızla akar Taberiye Gölü'nü aşıp Lût Gölü'ne doğru yaklaştıkça, Şeria vadisinin gür yeşilliği giderek çoraklaşır, kurak ve çıplak bir görünüm alır

Şeria Irmağı'nın durmadan taşıdığı bol suya karşın Lût Gölü hiçbir zaman dolmaz Suyun yüzeyi hemen her zaman deniz düzeyinin, örneğin yakınındaki Akdeniz'in 400 metre kadar altında kalır Bu yüzden Lût Gölü'nün çanağı, dünyadaki bütün göller içinde en çukur olanıdır Kışın ve baharda biraz yükselen su düzeyi yaz aylarında gene düşer; çünkü yağışlar çok az, buharlaşma çok fazladır Kurak yaz aylannda her gün yaklaşık 2 cm yüksekliğinde bir su katmanı buharlaşarak yok olur

Buharlaşmadan ileri gelen sürekli su kaybı ve gölün yakınındaki sıcak tuzlu su kaynaklan nedeniyle Lût Gölü'nün sulan deniz suyundan altı kat daha tuzludur Bu yüzden, denize bırakıldığında kolayca batan herhangi bir nesne Lût Gölü'nün sulannda hiç batmadan yüzer Örneğin göle giren bir insan çabalasa bile suyun altında kalamayacağı için boğulma tehlikesi yoktur

Bu yoğun tuzluluk derecesinin doğal sonucu olarak Lût Gölü mineraller açısından da çok zengindir Göl sularının özel havuzlarda buharlaştınlmasıyla, yapay gübre üretiminde kullanılan potas ve dokuma sanayisinde kullanılan magnezyum klorür elde edilir

Aslında Ölü Deniz adı bu göle çok uygundur Çünkü, Lût Gölü'nün sulannda ve çevresinde hemen hiçbir canlı yaşamaz Gölde hiç balık yoktur; Şeria Irmağı'na kapılarak gelen tatlı su balıkları da bu tuzlu sulara ulaşır ulaşmaz ölür Neredeyse çölleşmiş olan kıyılannda ise, ancak kuru toprağı nemlendirecek kadar yağmur yağdığında yeşeren çalılıklar bulunur Gölün çevresini batıda boz renkli sarp kayalıklar, doğuda da yüksek ve dik yamaçlar oluşturan parlak renkli kumtaşları kuşatır Bu kayalıkların da etkisiyle, yaz aylannda gölün çevresinde sıcaklığın 51°C'ye kadar yükseldiği olur 1967'ye kadar Lût Gölü'nün kuzey yarısı Ürdün'ün, güney yarısı İsrail'in sınırlan içinde kalıyordu O tarihte İsrail, Batı Şeria bölgesiyle birlikte gölün kuzeyinin batı kıyılarını da işgal etmiş ve bir daha buradan çekilmemiştir Bugün her iki devlet gölün çevresini canlı bir turizm merkezine dönüştürme çabası içindedir