Erozyon Çeşitleri - Su Erozyonu Nedir - Su Erozyonu Nedenleri Nelerdir?

Erozyon Çeşitleri - Su Erozyonu Nedir - Su Erozyonu Nedenleri Nelerdir?
Erozyon Çeşitleri - Su Erozyonu Nedir - Su Erozyonu Nedenleri Nelerdir?
En yoğun görülen erozyon çeşididir Suyun toprağı aşındırıp taşıma şekli açısından bakıldığında ise;

* Damla erozyonu
* Yüzey akış erozyonu
* Oluk erozyonu
* Yarıntı erozyonu
* Akarsu yataklarının yarattığı erozyon

olarak 5'e ayrılabilir



Damla erozyonu, Damla erozyonu, yağış esnasında damlanın düştüğü sırada toprağı aşındırması ve mevcut enerjisi ile toprağı sıçratarak taşıması sonucu oluşan erozyondur Bu sıçramalar 60 cm yukarıya 100 – 150 cm uzağa kadar olabilmektedir Bu erozyon çeşidi en ciddi aşınım ve taşınım yaratan erozyondur Toprakların bitki örtüsü ile kaplı olması bu erozyonu önlemenin en önemli etmenlerindendir Damla erozyonuna etki eden unsurlar ise aşağıdaki gibidir

* Şekil açısı
* Sıçrama açısı
* Krater genişliği
* Damlanın yüksekliği

Eğer yüzeyde birikmiş su tabakası varsa sıçrama açısı küçülür ve yaklaşık 85 - 90 derece civarında bir açı oluşur Bu erozyon çeşidi yağmurun ilk başladığı sırada etkili olan bir erozyon olmasına karşın akan suya oranla daha etkilidir Damlanın çapı da verdiği zarar ile doğru orantılıdır Bir örnek ile anlatmak gerekirse 2 mm çapındaki bir yağmur damlası limit hızda yere çarptığında yaklaşık olarak 40 g ağırlığındaki bir toprağı 1 cm kadar havalandırabilir

Bu erozyonda yağışın etkisi ile toprak sıkıştırılarak yüzeyde geçirimsiz olan bir tabaka oluşumunada neden olur



Yüzey akış erozyonu, İnfiltre olmayan suyun, yüzey akışa geçerek toprak yüzeyinde bulunan tanecikler ve parçalanmış agregatlar ile karışıp yaratmış olduğu erozyon çeşididir Yüzey akış erozyonu her zaman gözlemlenemez özellikle toprak renginin koyu olması gözlemlemeyi oldukça zorlaştırır

Oluk erozyonu, Yüzey akışın devam etmesi ile aşınım artar ve belirli bir aşamadan sonra oluklar oluşur Oluşan oluklar aracılığı ile erozyon hızlanarak devam eder Bu şekildeki erozyona "Oluk erozyonu" denilmektedir

Yarıntı erozyonu (Gully), Oluk erozyonunun ilerleyen aşamasından sonra artık oluklar daha geniş ve derin bir hal almaya başlarlar Oluklara göre daha büyük olarak yarıntılar oluşur ve bu erozyona yarıntı erozyonu denir Yarıntı erozyonu şekillerine göre 3 şekilde incelenir

* U şeklindeki yarıntılar
* V şeklindeki yarıntılar
* Basamak şeklindeki yarıntılar

Akarsu yataklarının yarattığı erozyon, Akarsular aktıkları yatakları derinlemesine ve genişlemesine aşındırırlar bu şekildeki erozyona "Akarsu Yataklarının Yarattığı Erozyon" denirdebisine göre değişir Bu tip erozyonda materyalin taşınımı üç şekilde gerçekleşir Aşındırma akarsuyun

* Süspansiyon şekilde taşınım
* Sıçramalar şeklinde taşınım
* Yatak yükü şeklinde taşınım