İslamda Yemin Çesitleri Hükmü Nedir Caiz Midir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

İslamda YEMIN ÇESITLERI HÜKMÜ NEDİR CAİZ MİDİR?
Hakkında İslamda YEMIN ÇESITLERI HÜKMÜ NEDİR CAİZ MİDİR?

İslamda YEMIN ÇESITLERI HÜKMÜ NEDİR CAİZ MİDİR?

Yeminler önce Allah adına edilenler ve Allah’tan başkası adına edilenler olmak üzere ikiye ayrılırlar

Allah adına edilen yeminler de kendi aralarında taksime tabidirler

Allah adına edilen yeminler:
Kasem suretiyle Allah adına yeminler “Allah” ya da “Izzet, celal, azamet” gibi zati sıfatlarının başına “ba, va, ta” harflerinin birisini getirmek suretiyle yapılır (Mevsılî, a

g

e

, IV, 49, 50; Şirbinî, Muğni’l-Muhtaç, IV, 320, 312)

Müslümanlar arasında en çok kullanılan yemin yafızları: “Vallâhi, billâhi ve tallâhi” sözcükleridir

Allah’ın isim ve zatî sıfatlarının dışında hiçbir şeye yemin edilmez

Hanefilere göre, Nebi, Kur’ân, Kâbe gibi Müslümanlarca kutsal olan varlıklar adına da yemin edilmesi caiz değildir (Kâsânî a

g

e

, III, 5-10; Merginânî, el-Hidâye,” II, 72; Mevsıli; IV, 51)

Imam Şâfiî, Imam Mâlik ve Imam Ahmed b

Hanbel’e göre Kur’ân, Kur’ân âyetleri ve Mushaf adına edilen yeminler mûteberdir

Bozulması halinde keffareti gerektirir (Ibn Kudâme, el-Muğnî, XI,194,195)

Hanbelîlere göre Kâbe ve diğer yaratıklar adına yemin etmek caiz değilse de, Peygamber adına yemin etmek caizdir

Bozulması keffareti gerektirir (Ibn Kudâme, a

g

e

, XI, 210)

Yeminin mûteber olması için mutlaka arapça olması şart değildir

Diğer dillerle de yemin edilebilir

Kaynaklar farsça bazı tabirlerle yemin edilebileceğine işaret etmişlerdir (bkz

Merginânî, a

g

e

, II, 74; Fetâve’l-Kâdihan, II, 7; el-Fetâve’l-Hindîye, II, 57)

Buna göre Türkçe’de kullanılan “yemin ederim, kasem ederim, and içerim” gibi sözler de yemin sayılır

Ancak “mukaddesâtım adına, şerefim üzerine and içerim” gibi sözlerin yemin olmaması gerekir

Çünkü Allah’ın adı veya sıfatları adına yapılmamıştır

Merginânî, hangi sözlerle yemin edip edilemeyeceğinin örfe bağlı olduğunu söylemektedir (Merginânî, a

g

e

, a

y

) Bu sözcükler bugün ülkemizde bazı ortamlarda yemin için mâruf hale gelmişlerse de yaygın bir örf saymak mümkün değildir

Bunların dışında, kişinin mübah olan bir şeyi kendisine haram kılması veya birşeyi yaptığı ya da yapmadığı takdirde, yahudi, hristiyan vs

olacağını yemin kasdıyla söylemesi de bir yemindir (Merginânî, a

g

e

, II, 74; Mevsilî, a

g

e

, IV, 52, 53)

Imam Şâfiî, Imam Mâlik ve Ahmed b

Hanbel’den nakledilen bir görüşe göre bu tür sözler yemin sayılmaz, dolayısıyla bozulması durumunda keffaret gerekmez (Ibn Kudâme, a,g

e

, XI, 199, 200; Şirbinî, Muğni’l-Muhtâc, IV, 324; Vehbe ez-Zühaylî, el-Fıkhu’l-Islâmî ve Edilletühû, III, 344)

Allah adı anılarak edilen yeminler ğamûs, lağv ve mün’akıde olmak üzere üç çeşittir;

10-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	İslamda Yemin Çesitleri Hükmü Nedir Caiz Midir? *İslamda YEMIN ÇESITLERI HÜKMÜ NEDİR CAİZ MİDİR?* Hakkında *İslamda YEMIN ÇESITLERI HÜKMÜ NEDİR CAİZ MİDİR?* İslamda YEMIN ÇESITLERI HÜKMÜ NEDİR CAİZ MİDİR? Yeminler önce Allah adına edilenler ve Allah’tan başkası adına edilenler olmak üzere ikiye ayrılırlar Allah adına edilen yeminler de kendi aralarında taksime tabidirler Allah adına edilen yeminler: Kasem suretiyle Allah adına yeminler “Allah” ya da “Izzet, celal, azamet” gibi zati sıfatlarının başına “ba, va, ta” harflerinin birisini getirmek suretiyle yapılır (Mevsılî, age, IV, 49, 50; Şirbinî, Muğni’l-Muhtaç, IV, 320, 312) Müslümanlar arasında en çok kullanılan yemin yafızları: “Vallâhi, billâhi ve tallâhi” sözcükleridir Allah’ın isim ve zatî sıfatlarının dışında hiçbir şeye yemin edilmez Hanefilere göre, Nebi, Kur’ân, Kâbe gibi Müslümanlarca kutsal olan varlıklar adına da yemin edilmesi caiz değildir (Kâsânî age, III, 5-10; Merginânî, el-Hidâye,” II, 72; Mevsıli; IV, 51) Imam Şâfiî, Imam Mâlik ve Imam Ahmed b Hanbel’e göre Kur’ân, Kur’ân âyetleri ve Mushaf adına edilen yeminler mûteberdir Bozulması halinde keffareti gerektirir (Ibn Kudâme, el-Muğnî, XI,194,195) Hanbelîlere göre Kâbe ve diğer yaratıklar adına yemin etmek caiz değilse de, Peygamber adına yemin etmek caizdir Bozulması keffareti gerektirir (Ibn Kudâme, age, XI, 210) Yeminin mûteber olması için mutlaka arapça olması şart değildir Diğer dillerle de yemin edilebilir Kaynaklar farsça bazı tabirlerle yemin edilebileceğine işaret etmişlerdir (bkz Merginânî, age, II, 74; Fetâve’l-Kâdihan, II, 7; el-Fetâve’l-Hindîye, II, 57) Buna göre Türkçe’de kullanılan “yemin ederim, kasem ederim, and içerim” gibi sözler de yemin sayılır Ancak “mukaddesâtım adına, şerefim üzerine and içerim” gibi sözlerin yemin olmaması gerekir Çünkü Allah’ın adı veya sıfatları adına yapılmamıştır Merginânî, hangi sözlerle yemin edip edilemeyeceğinin örfe bağlı olduğunu söylemektedir (Merginânî, age, ay) Bu sözcükler bugün ülkemizde bazı ortamlarda yemin için mâruf hale gelmişlerse de yaygın bir örf saymak mümkün değildir Bunların dışında, kişinin mübah olan bir şeyi kendisine haram kılması veya birşeyi yaptığı ya da yapmadığı takdirde, yahudi, hristiyan vs olacağını yemin kasdıyla söylemesi de bir yemindir (Merginânî, age, II, 74; Mevsilî, age, IV, 52, 53) Imam Şâfiî, Imam Mâlik ve Ahmed b Hanbel’den nakledilen bir görüşe göre bu tür sözler yemin sayılmaz, dolayısıyla bozulması durumunda keffaret gerekmez (Ibn Kudâme, a,ge, XI, 199, 200; Şirbinî, Muğni’l-Muhtâc, IV, 324; Vehbe ez-Zühaylî, el-Fıkhu’l-Islâmî ve Edilletühû, III, 344) Allah adı anılarak edilen yeminler ğamûs, lağv ve mün’akıde olmak üzere üç çeşittir;