Karadeniz Bölgesi

Karadeniz Bölgesi

Bölge adını komşu olduğu Karadeniz’den almıştır Bölgenin tümü doğal, ekonomik ve beşeri özellikler bakımından benzer özellikler gösterir Ancak yer şekilleri, iklim, tarım, yerleşme ve ekonomik etkinliklere bağlı olarak 3 bölüme ayrılmıştır Bunlar Batı, Orta ve Doğu Karadeniz’dir

Yer şekilleri

Dağlar : Batı Karadeniz’de birbirine paralel 3 sıra halinde uzanan dağlar, Orta Karadeniz’de kıyıdan uzaklaşıp, tek sıra halinde uzanır Ortalama yükselti azalmıştır Doğu Karadeniz’de ise dağlar iki sıra halinde uzanır Bölgenin en yüksek dağları bu bölümdedir Dağ sıraları arasında batı-doğu yönlü uzanan çöküntü ovaları ile Çoruh-Kelkit, Gökırmak ve Devres vadiler yer alır

Ovalar : Bölgenin en geniş kıyı ovaları Çarşamba ve Bafra delta ovalarıdır İç kesimlerde Suluova, Taşova, Turhal, Merzifon, Tosya, Boyabat gibi çöküntü ovaları yer alır Bu çöküntü ovaları Türkiye’nin en aktif deprem bölgeleridir

Akarsular ve Göller



Akarsular : Yenice, Bartın, Kızılırmak, Yeşilırmak ve Çoruh bölgenin önemli akarsularıdır Yatak eğimleri fazla, rejimleri düzensiz akarsulardır Kar erimelerine bağlı olarak ilkbahar aylarında akım yüksektir

Göller : Bölgede buzul gölleri ve heyelan set gölleri fazladır Özellikle Doğu Karadeniz Dağları’nda buzul etkisiyle oluşmuş buzul gölleri yaygındır Sera (Uzungöl), Tortum, Borabay, Abant ve Yedigöller başlıca heyelan set gölleridir Ayrıca bölgede çok sayıda baraj gölü bulunmaktadır

İklim

Bölgenin kıyı şeridinde her mevsim yağışlı, yazları serin, kışları ılık geçen Karadeniz iklimi etkilidir Bu iklimi etkileri Orta Karadeniz’de yer şekillerine bağlı olarak iç kesimlere kadar ulaşır Batı ve Doğu Karadeniz’in iç kesimlerinde iklim karasallaşır, yağış miktarı azalır

Doğal Bitki Örtüsü

İklim koşullarının orman yetişmesine uygun olduğu Karadeniz Bölgesi’nde özellikle denize dönük dağ yamaçlarında sık orman örtüsü görülür Ormanlar deniz seviyesinden başlar ve 2200 metrelere kadar ulaşır

Nüfus ve Yerleşme

Bölge, nüfus sayısı bakımından 3 sırada yer alır Nüfusun büyük bölümü Doğu Karadeniz kıyıları , Orta Karadeniz’deki ovalar ve Batı Karadeniz’de Zonguldak Yöresi’nde toplanmıştır Bölgede iklimin nemli olması ve tarımsal koşullar, kırsal nüfusun fazlalığına yol açmıştır Arazinin engebeli olması, su kaynaklarının bolluğu dağınık yerleşmeyi yaygınlaştırmıştır Konut tipi olarak ahşap evler yaygındır

İller

Amasya, Artvin, Bartın, Bayburt, Bolu, Çorum, Giresun, Gümüşhane, Karabük, Kastamonu, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Trabzon, Zonguldak

Ekonomik Özellikler

Tarım

Bölge ikliminin nemli olması, kıyıda yaz mevsiminin yağışlı geçmesi, buğday arpa gibi tahıl tarımını engellemiştir Bol neme gereksinim duyan tarım ürünlerini yaygınlaştırmıştır Tarım arazileri parçalı ve dar olup, genellikle eğimli arazilerdir Bu durum tarımda makine kullanımını engellemiştir Doğu Karadeniz kıyılarında bahçe tarımı yaygındır

Tarım Ürünleri

Mısır : Kıyı kesiminde buğdayın yerini almıştır Halkın temel besin maddesidir Bölge mısır üretiminde 1 sırada yer alır Ancak üretilen mısırın tümü bölge içinde tüketildiğinden ticari değeri yoktur

Tütün : Karadeniz Bölgesi, üretimde Ege Bölgesi’nden sonra 2 sırada yer alır Bafra Ovası (Samsun) en yoğun ekim yapılan alandır Ayrıca Tokat, Amasya, Düzce Ovası (Bolu) ve Rize Yöresi’nde yetiştirilir

Fındık : Kış ılıklığına gereksinim duyan fındık Karadeniz iklimine en uyumlu üründür Türkiye üretiminin %84’ü Karadeniz Bölgesi tarafından karşılanır Bütün Karadeniz kıyılarında, yer yer iç kesimlerde yetişmesine karşın, en yoğun olarak Ordu ve Giresun’da üretilir

Çay : Muson iklimine uyumlu bir tarım ürünüdür Bol nem ve kış ılıklığına gereksinim duyar Trabzon – Rize arasında Doğu Karadeniz kıyılarında, denize dönük yamaçlarda yetiştirilir Ülke üretiminin tamamını Karadeniz Bölgesi karşılar

Pirinç : Bol suya gereksinim duyar Akarsu vadi tabanlarında ekimi yapılır Tosya, Boyabat, Çarşamba ovaları başlıca ekim alanlarıdır

Şekerpancarı : Bol yağışlı olan Doğu Karadeniz kıyıları dışında tüm bölgede yetişme koşulları vardır Ekim alanları Kastamonu, Çorum, Tokat, Amasya illerinde geniştir

Keten-kenevir : Nemli iklim bitkisi olan keten Batı Karadeniz Bölümü’nde Kastamonu ve Sinop’ta yetiştirilir Kenevir ise uyuşturucu özelliği nedeniyle devlet kontrolünde üretilir

Meyve : Amasya’da elma, Kastamonu’da erik, Rize’de turunçgiller, Orta Karadeniz’de üzüm, Batı Karadeniz’de kestane tarımı yaygındır

Hayvancılık

Gür otlaklar ve nemli iklimi büyükbaş hayvancılığı yaygınlaştırmıştır
Batı ve Orta Karadeniz iç kesimlerinde tiftik keçisi yetiştirilir
Balıkçılık önemli geçim kaynağıdır
Bolu Yöre’sinde arıcılık ve kümes hayvancılığı yaygındır

Ormancılık

Ormanların geniş yer kaplaması, ormancılığı önemli bir geçim kaynağına dönüştürmüştür Batı ve Doğu Karadeniz’de kereste, tomruk, parke ve kağıt fabrikaları bulunur

Madenler ve Enerji Kaynakları

Madenler : Doğu Karadeniz’de Artvin ve Murgul (Göktaş), Batı Karadeniz’de, Kastamonu – Küre’de bakır çıkartılır Bölgede çıkarılan bakır, Samsun bakır fabrikasında işlenir

Enerji Kaynakları : Zonguldak havzasında taşkömürü çıkartılır Türkiye üretiminin tamamını burası karşılar Demir-çelik endüstrisinde enerji kaynağı olarak kullanılır Taşkömürü tozundan Çatalağzı termik santralinde elektrik üretilir Bolu, Çorum, Amasya ve Havza’da linyit yatakları işletilmektedir

Enerji Üretim Tesisleri : Kızılırmak üzerinde Altınkaya, Yeşilırmak üzerinde Almus, Hasan ve Suat Uğurlu hidroelektrik santralleri kuruludur Hopa’da petrolle çalışan termik santral yer alır

Endüstri

Başlıca endüstri tesisleri şunlardır :

UYARI : Endüstri Batı Karadeniz Bölümü’nde gelişmiştir Zonguldak Havzası Türkiye’nin ağır sanayi bölgesidir

Şeker : Kastamonu, Turhal (Tokat), Suluova (Amasya), Çorum, Çarşamba (Samsun)

Çay : Rize ve çevresi

Demir – çelik : Ereğli (Zonguldak) ve Karabük

Kağıt : Çaycuma (Zonguldak), Taşköprü (Zonguldak), Aksu (Giresun)

Kereste : Bolu, Düzce, Bartın, Ayancık

Ulaşım

Yer şekilleri nedeniyle Orta Karadeniz Bölümü dışında bölgede ulaşım zordur Samsun ve Zonguldak dışında demiryolu ile ard bölgesine bağlı olan liman yoktur Samsun ve Trabzon bölgenin gelişmiş liman kentleridir Trabzon Limanı, Zigana ve Kop geçitleri ile bölge içine ve oradan da komşu ülkelere bağlanmıştır

Turizm

Bölgede gerek tarihi kalıntılar gerekse doğal güzellikler turizm için önemli potansiyel oluşturmaktadır Bölge iklimi deniz turizminin gelişmesini engellemiştir Batı Karadeniz’de Amasya ve Sinop’ta deniz turizmi gelişmeye başlamıştır Özellikle Kaçkar Dağları’ndaki buzul gölleri, değişik bitki türleri bölgenin deniz turizmindeki açığını kapatacak derecede ilgi görmektedir Bolu Aladağlar ve Abant çevresi kış sporlarının yapıldığı önemli merkezlerdir

Bölgenin Ülke Ekonomisindeki Yeri

Karadeniz Bölgesi ekonomik gelişmişlik açısından 5 sırada yer alır Aşağıda bölge ekonomisinde önemli yer tutan ürün ve ekonomik faaliyet türlerinin listesi verilmiştir
Çay
Fındık
Kenevir
Pirinç
Mısır
Tütün
Deniz ürünleri
Taşkömürü
Bakır

Karadeniz Bölgesi

Karadeniz Bölgesi

Karadeniz Bölgesi, ismini Karadeniz'den alan, Sakarya Ovasi'nin dogusundan Gürcistan sinirina kadar uzanan Türkiye'nin yedi cografi bölgesinden biridir Türkiye'deki bölgeler arasinda büyüklük bakimindan üçüncü sirada yer almaktadir, ayrica dogu-bati genisligi ve bu nedenle yerel saat farki en fazla olan bölgedir

Illeri : Amasya, Artvin, Bolu, Çorum, Giresun, Gümüshane, Kastamonu, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Trabzon, Zonguldak, Bayburt, Bartin, Karabük, Düzce

Yeryüzü sekilleri

Daglar ve Ovalar :Bölgenin yeryüzü sekillerini III Jeolojik Devir'de Alp kivrimlari sonucu olusan dogu-bati yönündeki Kuzey Anadolu Daglari olusturur Daglar kiyiya paralel uzandigi için bölgede boyuna kiyi özellikleri görülür, seld alani dar, dogal limanlar az ve falezler yaygindir Ayrica deniz etkisi iç kesimlere ulasamaz ve kiyi ile iç kesimler arasi ulasim zordur Bölge engebeli oldugu için, tarim alanlari parçali ve dardir

Akarsu ve gölleri: Bölgede büyük bir göl yoktur Sik sik heyelan görülen bölgede bu sebeple olusmus heyelan set göllerine rastlanir Bunlar Tortum, Sera, Abant, Yedigöller ve Zinav gölleridir, bunun disinda Trabzon yakinlarindaki Uzungöl bir alüvyal set gölüdür Akarsulari Sakarya nehri'nin orta ve asagi çigiri, Filyos, Bartin, Kizilirmak, Yesilirmak, Harsit ve kaynagini Türkiye'den alip Batum'da Karadeniz'e dökülen Çoruh'tur

Karadeniz bölgesi çay ve findik gibi yiyeceklerle de anilir ve Dünya'nin en güzel evleri olarak anilan Safranbolu evleride Karabük,Karadeniz'dedir Yaylalari da Dünya güzelidirSivesi ve horonu çok ünlüdür Safranbolu Karabük ilinin ilçesidir

Iklimi ve bitki örtüsü: Kiyida yil boyu yagisli ve iliman Karadeniz Iklimi görülür Bu iklimin olusmasinin sebebi; Karadeniz'den gelen nemli hava kütlelerinin kiyiya paralel uzanan Kuzey Anadolu dag yamaçlarina bol yagis birakmasidir Türkiye'nin en yagisli bölgesi olan Karadeniz'de yagislar bir mevsimde yogunlasmamis, yil geneline yayilmistir Karadeniz Bölgesi'nde yaz kurakligi yasanmaz Nemlilik ve bulutlanmanin fazla olmasi nedeniyle yillik ve günlük sicaklik farklari en az bu bölgededir Daglar kiyiya paralel uzandigindan, daglarin gerisinde kalan iç kesimleri deniz etkisi altina alamamis ve iklim karasallasmistir Bölgenin dogal bitki örtüsü, kiyilarda nemlilik ve yagisin fazla olmasi sebebi ile genis yaprakli gür ormanlardan olusur Türkiye ormanlarinin %25'ini barindirir ve sahip oldugu ormanlar bakimindan Türkiye'nin en zengin bölgesidir

Nüfus ve yerlesme: Türkiye nüfusunun yaklasik %15'i Karadeniz Bölgesi'nde yasar Nüfus yogunlugu Türkiye ortalamasinin altindadir Nüfus daha çok kiyi seridinde toplanmistir Iç kesimlerde nüfus çok daha seyrektir ve akarsu boylarinda yogunlasmistir Tarim alanlari dar, endüstri fazla gelismemis oldugundan, bölge göç vermektedir Kentlesme orani düsük, kirsal nüfus daha fazladir Ormanlarin bollugu kirsal kesimde ahsap evlerin yaygin olmasina neden olmustur

Cografya

Bati Karadeniz Bölümü: Kizilirmak deltasinin bati kenarindan baslayip Adapazari ve Bilecik'in dogusuna kadar uzanir Bölüm genel olarak dagliktir En gelismis sehri Kastamonu'dur Orman ürünleri ve ormancilik önemli gelir kaynagidir Bolu ve Düzce çevresinde çok sayida kereste fabrikasi bulunmaktadir Zonguldak çevresi maden çikarimi, Eregli-Karabük çevresi maden isletmeleri ile Türkiye ekonomisine önemli katkida bulunur Bati Karadeniz'in en önemli katkisi ise maden çikarma ve isleme alanindadir Bölgenin önemli sehirlerinden birisi olan Karabük'de giderek gelisimini sürdürmektedir Özellikle son yillarda Bati Karadeniz bölgesinin en önemli gelir kaynaklarindan biri turizmdir Bölgedeki Amasra, Kastamonu, Safranbolu, Eregli, Eskipazar ve Bolu gibi turistik merkezler yerli ve yabanci turistlere alternatif turizm hizmetleri sunarak ekonomiye önemli katki saglamaktadir Eskipazar'da Hadrinapolis antik kenti bulunmaktadir Yagis miktari 1500-1600 milimetre arasindadir

Orta Karadeniz Bölümü: Karadeniz Bölgesi'nin orta bölümüdür Melet Çayi'ndan Sinop'un dogusuna kadar uzanir Dogu Karadeniz Bölümü'ne göre güneye daha fazla sokularak Tokat ve Çorum illerinin büyük bölümleri ile Amasya ilinin tamamini içine alir Yer sekilleri Dogu ve Bati Karadeniz'e oranla daha sadedir Daglarin yükseltisi azalmis ve daglar içeriye çekilmis durumdadir Bunun sonucunda tarim alanlari ve ulasim çok gelismistir En gelismis sehri Samsun'dur Orta Karadeniz, Dogu Karadeniz'e nazaran en az yagis alan, kiyi ile iç kesim arasinda farkliligin en az oldugu bölümdür Yine de yagis boldur ve yagislar her mevsime dengeli olarak dagildigindan kurak mevsim yoktur Türkiye ekonomisine katkisi daha çok tarim alanindadir Yagis miktari 1000 milimetreye kadar çikmaktadir Daglari kiyiya paralel uzanir Baslica daglari Canik Daglari, Akdag ve Kocadag'dir Bu bölümde tarim alanlari daha çoktur Yesilirmak, Kizilirmak ve Kelkit Çayi'nin asagi kesimleri buradadir Yesilirmagin denize döküldügü kesimde Çarsamba delta ovalarini olusturmuslardir Ayrica iç kesimlerde Suluova, Niksar, Erbaa ve Merzifon ovalari yer alir Bu bölümde yagislar dogu bölümüne göre daha azdir Çünkü burada ki daglar,dogudakiler kadar yüksek degildir Denize etkisi iç kesimlere kadar sokulabilmektedirBu durum,kiyi ile iç kesimler arasindaki iklim farkliliklarinin belirgin olmamasina neden olmustur

Dogu Karadeniz Bölümü: Karadeniz Bölgesi'nin en daglik, en fazla yagis alan, bulutlanmanin çok oldugu, nem oraninin en fazla oldugu bölümdür Bölgede en çok balikçilik ve tarimcilik olan bölümdür ve halk geçimini balikçilik ve tarimdan kazanir Ayrica Karadeniz Bölgesi'nin en çok çay, findik ve misir yetistirilen bölümüdür Ulasimin en zor, engebeli ve en çok göç veren bölümüdür Tarim alani kiyi seridi boyunca dardir Bölgenin engebeli olmasindan dolayi makinelesme azdir Rize, Artvin, Trabzon, Giresun, Gümüshane, Bayburt, önemli yerlesim merkezidir Bölgenin en gelismis illeri Trabzon ve Rize'dir Türkiye'de yaylacilik merkezi olan alpin çayirliklarin en güzel örnekleri Dogu Karadeniz Bölümü'nde, özellikle Rize çevresinde görülür Ayder, Anzer, Çagirankaya yaylalari bunlara örnektir Yillik yagis orani 2500 milimetreye kadar ulasir Bölgede eski adi Serah olan bir krater gölü Uzungöl bulunur Uzungöl yaklasik 1000 metre boyu, 500 metre eni ve ortalama 15 metre derinlige sahip bir dag gölüdür Ormanlar arasinda yer alan gölde alabalik yetistirilir Of'a olan uzakligi yaklasik 38 kilometredir ve Of'dan dolmuslar bulunmaktadir Yolun büyük kismi asfalttir Kiyi ile iç kesimler arasinda iklim ve bitki örtüsü birbirinden tamamen farklidir Kiyi seridinde tipik Karadeniz iklimi hüküm sürer Dogu Karadeniz Bölümü'nde isletilen en önemli yer alti zenginligi, Artvin yakinlarindaki Murgul'da bulunan bakir madenidir Türkiye'de üretilen bakirin büyük bir kismi bu bölümdeki yataklardan elde edilir Çikarilan bakir cevheri Murgul ve Samsun'daki fabrikalarda islenir Trabzon'daki Atatürk Köskü; Giresun Kalesi, Dogu Karadeniz'deki tek ada olan mitolojik Giresun Adasi (Aretias), Kümbet Yaylasi ve Bektas Yaylasi, Maçka'daki Sümela Manastiri ve her yil düzenlenen yayla senlikleri bölümün önemli turizm degerleridir

KARADENİZ BÖLGESİ

1- Türkiye’nin kuzeyinde yer alır
2- Yüzölçümü bakımından üçüncü büyük bölgemizdir
3- Batı Karadeniz Bölümü, Orta Karadeniz Bölümü ve Doğu Karadeniz Bölümü olarak üç bölüme ayrılır
4- Dağlar kıyıya paralel uzanır Bu yüzden:
a- boyuna kıyılar görülür
b- kıyıda girinti-çıkıntı azdır
c- Sinop dışında doğal liman yoktur
d- Falezler geniş yer kaplar(dalga aşındırması sonucu oluşan şekiller)
e- Kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım zor yapılır(Trabzon- Gümüşhane arasında ZİGANA, Bayburt- Erzurum arasında KOP geçidi bulunur
f- Kıyı ile iç kesimler arasında iklim ve bitki örtüsü değişiktir Kıyılarda Karadeniz iklimi, iç kesimlerde karasal iklim görülürOrmanların en fazla olduğu bölgemizdir
g- Kıyılarda yamaç yağışı(orografik yağış) görülür Bu alanlar ormanlarla kaplıdır
5- Bölgenin en sade bölümü Orta Karadeniz,en dağlık bölümü Doğu Karadeniz’dir
6- Yeryüzü şekillerinin dağlık olmasından dolayı: kıyı kesimlerde dağınık yerleşme görülür, tarımda makine kullanımı azdır,heyelan olaylarına sıklıkla rastlanır
7- Ülkemizde yağış ve akarsu rejimi düzenli olan tek bölgemizdir
8- Balıkçılıkta Türkiye de ilk sıradadır
9- Çay, fındık,keten kenevir üretiminde Türkiye de ilk sıradadır
10- Taşkömürü yataklarına sahip tek bölgemizdir(Zonguldak)
11- Bakır üretiminde Türkiye de ilk sırdadır(Murgul-Artvin)
12- Nem miktarının en fazla, yıllık sıcaklık farkının en az olduğu bölgemizdir
13- Sakarya, Bartın Çayı, Kızılırmak, Yeşilırmak ,Çoruh önemli akarsularıdır
14- Bolu, Ilgaz ,Köroğlu,Küre -Canik- Giresun,Çimen;Kop,Mescit,Yalnızçam,Rize(Kaçkar tepesi 3937m)önemli yükseltileridir

1 Konumu ve Sınırları

Bölge, Türkiye’nin kuzeyindedir İsmini kuzeyindeki Karadeniz’den alır Bölge, doğuda Gürcistan sınırından başlayarak, batıda Sakarya Ovası ile Bilecik’in doğusunda kadar uzanır
Türkiye yüzölçümünün % 18'ine sahip olan bölge, bu oranla yüzölçüm bakımından üçüncüdür Doğu - batı istikametinde en uzun olan bölgemizdir Bölge, batıdan doğuya doğru yaklaşık 1400 km lik uzunluğa, kuzey - güney istikametinde ise 100 - 200 km arasında değişen genişliğe sahiptir
Bölge, Doğu Karadeniz, Orta Karadeniz ve Batı Karadeniz olmak üzere üç coğrafi bölümden meydana gelir

2 Yeryüzü Şekilleri

Bölgede, çeşitli jeolojik zamanlara ait araziler bulunmakla birlikte, daha çok III jeolojik zamanda oluşmuş araziler yer alır Dağlar kıyıya paralel uzanır
Karadeniz Bölgesinde dağların kıyıya paralel uzanmasına bağlı olarak ortaya çıkan özellikler şunlardır ;
a) Dağlar kıyı ile iç kesimler arasındaki ulaşımı güçleştirmektedir Ulaşım geçitler yardımı ile yapılmaktadır Doğu Karadeniz Bölümünde Kalkanlı ve Kop geçitleri bulunmaktadır
b) Dağların kıyıya paralel uzanmasına bağlı kıyılarda boyuna kıyı tipi ortaya çıkmıştır Kıyılarda girinti ve çıkıntı azdır , kıyılarda doğal liman azdır, kıyılarda koy ve körfez sayısı azdır, ada sayısı azdır
c) Falez ( Yalıyar ) oluşmuştur
d) Kıyı ve iç kesimler arasında farklı iklim tipleri ortaya çıkmıştır Kıyılarda nemli ve yağışlı bir iklim iç kesimlerde ise karasal iklim koşulları görülmektedir
e) Nüfus kıyılarda daha yoğundur , iç kesimlere doğru gidildikçe nüfus azalmaktadır
f) Kıta sahanlığı (Şelf sahası ) dardır
Bu dağlara Karadeniz Dağları ya da Kuzey Anadolu Dağları adı verilir Kuzey Anadolu Dağları kıyı ve iç sıra dağları olarak ikiye ayrılır Bu iki sıradağ kuşağını Kuzey Anadolu Fay Hattı birbirinden ayırır
Dağlar, Batı Karadeniz Bölümü’nde yaklaşık 2000 m yükseltiye sahiptir Orta Karadeniz Bölümü’nde yükselti azalarak 1000 mye iner Doğu Karadeniz Bölümü’nde ise yükselti artarak yaklaşık 4000 mye çıkar
Bölgede, ovalar çok az yer kaplar ve genellikle Orta Karadeniz Bölümü’nde toplanmıştır Çarşamba ve Bafra ovaları bölgenin en büyük ovalarıdır
Bölgenin en önemli akarsuları Kızılırmak, Yeşilırmak, Sakarya, Çoruh, Bartın ve Yenice (Filyos) dir Yerşekillerinin özelliği nedeni ile, göllerin yüzölçümü küçüktür Sera, Tortum, Uzungöl, Yedigöller ve Abant bölgenin başlıca gölleridir Doğu Karadeniz Bölümü’nün yüksek dağ zirvelerinde ise buzul (sirk) gölleri bulunur
Yerşekillerinin özelliği nedeni ile ulaşım kıyı şeridinde yoğunlaşır İç kesimlerle olan bağlantı Kalkanlı (Zigana) ve Kop gibi önemli geçitlerle sağlanır Ayrıca, bölgedeki dağlar denize paralel uzandığı için, kıyılarda boyuna kıyı tipi görülür

3 İklim

Bölgenin kıyı şeridinde Karadeniz iklimi etkilidir Her mevsim yağış almasından dolayı, bulutlu gün sayısı ile yıllık yağış miktarı fazladır
Doğu Karadeniz kıyı şeridinde yıllık yağış miktarı oldukça fazladır (Giresun 1268 mm, Rize 2400 mm)
Bunun yanında, Doğu Karadeniz kıyılarında yer almasına rağmen Trabzon’da yağış miktarı daha azdır (833 mm)
Orta Karadeniz kıyı şeridinde yıllık yağış miktarı 600 - 1200 mm arasındadır (Samsun 650 mm, Ordu 1146 mm) Batı Karadeniz kıyı şeridinde ise, yağış 1000 mm nin üzerindedir (Zonguldak 1220 mm, Bartın 1196 mm)
Kıyıdan itibaren duvar gibi yükselen dağlar, Karadeniz üzerinden gelen nemli hava kütlelerinin dağların denize bakan yamaçlarında yağış bırakmalarına, iç kısımlara da kuru olarak geçmelerine neden olur Buna bağlı olarak, yağış miktarı güneye gidildikçe azalır ve Karadeniz iklimi yerini karasal iklime bırakır Bölgelerin iç kesimlerinde günlük ve yıllık sıcaklık farkları kıyıya nazaran daha fazladır
Bölgede her mevsim etkili, soğuk karakterli poyraz kuzeydoğudan, karayel ise kuzeybatıdan yer yer şiddetli olarak eser Şiddetli estikleri dönemlerde deniz ulaşımını ve balıkçılığı olumsuz yönde etkilerler

4 Bitki Örtüsü

Bitki örtüsü, iklim tiplerinin özelliklerini en iyi şekilde yansıtır Bundan dolayı, iki iklim tipinin etkili olduğu bölgede, iki karakteristik bitki örtüsü vardır Karadeniz iklim özelliklerinin etkili olduğu kıyı şeridinde ormanlar yaygınken, karasal iklim özelliklerinin etkili olduğu iç kesimlerde seyrek ağaçlı ot toplulukları görülür
Türkiye’de % 25 ile orman oranının en fazla olduğu bölge Karadeniz’dir Bölgede nemliliğin fazla olması, ormanların yetişmesini kolaylaştırdığı gibi, orman yangınlarının da çok az olmasını sağlar

5 Toprak

Bölgede, iklime bağlı olarak asit tepkime (reaksiyon) gösteren, koyu renkli, humus bakımından zengin yıkanmış çeşitli topraklar bulunur Kuzey Anadolu Dağları’nın fazla yağış alan kuzey yamaçlarında boz ve esmer renkte kireçsiz orman toprakları yaygındır Toprak yüzeyinde kimyasal reaksiyonun fazla olması, toprak katmanlarının kalınlaşmasını kolaylaştırır Aynı dağların güneye bakan yamaçlarında yağışın azalması ve güneş radyasyonunun artmasıyla kireçli kahverengi orman toprakları bulunur Batı Karadeniz Bölümü’nde de podzol topraklarına rastlanır

6 Nüfus ve Yerleşme

Karadeniz Bölgesi, 1997 nüfus sayımına göre, 8,2 milyon nüfusa sahiptir Bu miktar, bölge yüzölçümü ile oranlandığında km2 ye 58 kişi düşer Bölgenin nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının altındadır
1975 nüfus sayımına göre, Karadeniz Bölgesi’nin nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının üzerindeydi Şimdi ise Türkiye ortalamasının altına düşmesinin nedeni, son yirmi yıldır, bölgeden diğer bölgelere özellikle Marmara Bölgesi’ne olan göçlerdir Göçün en önemli nedeni, bölgedeki ekonomik faaliyetlerin sınırlı oluşudur
Bölgede nüfus dağılışı da düzenli değildir Bölüm ve yöreler arasında önemli farklar vardır
Bunun en önemli nedeni, bölgedeki yeryüzü şekillerinin engebeli ve yüksek olmasıdır Nüfus daha çok, Karadeniz kıyı şeridinde ve iç kesimlerdeki ovalarda toplanmıştır Dağınk yerleşme görülürBunun en temel sebebleri arasında arazinin dağınık tarım arazilerinin parçalı , dağınık olması su kaynaklarının bol olması gelir

7 Ekonomik Özellikler

Tarım, kıyı kesimindeki sınırlı alanlar ile iç kesimlerdeki ovalarda yapılır Bölgede dağların geniş yer kaplaması ve arazinin engebeli olması makineli tarımı güçleştirir Daha çok insan ve hayvan gücüne dayalı emek yoğun tarım yaygındır Bölgenin kıyı şeridinde çay, fındık, sebze, meyve ve mısır tarımı yapılırken, iç kesimlerde şekerpancarı, tütün ve tahıl tarımı yaygındır Akarsu boylarının bazı kesimlerinde ise çeltik tarımı yapılır
Türkiye çay üretiminin tamamı, fındık üretiminin de % 80'den fazlası Karadeniz Bölgesi’ne aittir Karadeniz Bölgesi, nadasa ayrılan toprak oranının en az olduğu bölgedir Bölgede, tarım alanlarının sınırlı oluşu ve sanayinin az gelişmesi gibi nedenlerle kıyı şeridindeki bölge halkı balıkçılığa yönelmiştir Bölgenin iç kesimlerinde ise, balıkçılığın yerini küçük ve büyükbaş hayvancılık alır Arıcılık ve kümes hayvancılığı da gelişmiştir

YER ALTI ZENGİNLİKLERİ:

Taşkömürü: Zonguldak , Bartın ve Kastamonu’da Türkiye’de tek
Bakır: Murgul (Artvin), Küre (Kastamonu), Çayeli (Rize) Türkiye’de 1Sıradadır
Linyit: Bolu, Çankırı, Amasya, Samsun, Ankara’da Demir: Ordu’da
Manganez: Trabzon, Artvin, Amasya ve Kastamonu’da çıkarılır

ENDÜSTRİ:

Demir-Çelik Sanayisi: Karabük ve Ereğli’de Bakır Tesisleri: Samsun’da
Şeker Sanayisi: Turhal, Amasya, Suluova, Çorum, Kastamonu ve Çorum’da
Tütün Sanayisi: Samsun ve Tokat’ta Kağıt Sanayisi: Batı Karadeniz’de
Çay Sanayisi: Rize ve çevresi Fındık Sanayisi: Ordu ve çevresi
Gıda ve Dokuma Sanayisi: Büyük kentlerin yakınlarında Kurulmuştur

BÖLGE HAKKINDA NOTLAR:

ØAlan bakımından %18 ile 3 Büyük bölgemizdir
ØKırsal nüfusun en fazla olduğu bölgemizdir
ØOrmanlarımızın %27’sine sahip olarak 1Sıradadır
ØEn fazla yağış alan bölgedir
ØNadasa bırakmanın en az olduğu bölgedir
ØTemel geçim kaynağı tarımdır
ØEn çok göç veren bölgedir
ØGüneşten yararlanma oranı en az bölgedir
ØGölge uzunluğu en fazla bölgedir
ØGece-Gündüz süresi arasındaki farkın en fazla olduğu bölgedir
ØKimyasal çözülmenin en fazla olduğu bölgedir
ØEn fazla heyelan olan bölgedir
ØEn fazla falez (yalıyar) olan bölgedir
ØÇay, Fındık, Mısır, Keten-Kenevir, Soya Fasulyesi üretiminde 1 Sıradadır
ØTaşkömürünün tamamı ve Bakırın yarısı bu bölgeden sağlanır
ØKereste en çok Sinop, Kastamonu ve Bolu’da üretilir
ØBoyuna kıyı tipi görülür
ØSıcaklık ortalaması 14-15 derece, yağış ortalama 1000 mm’dir
ØÇatalağzı Termik Santrali bu bölgededir
ØKızılırmak Türkiye’nin en uzun ırmağıdır