Tavas

TAVAS


Tarihçe :
Tavas, tarihi bakımdan eski ve önemli bir yerleşim merkezidir İlçenin Vakıf, Medet, Yorga köyleri ile Kızılcabölük ve Kızılca kasabalarında Roma ve Bizans dönemine ait tarihi eserlere rastlanmaktadır Medet köyü Roma medeniyetinde Heraclies olarak, bazı kaynaklarda ise Apollania Salbace olarak bilinmektedir Burada MÖl yüzyıla ait bronz paralar bulunmuş, Adrianus ve Antonius dönemlerine ait olan paraların bir yüzünde Zeus ve Apollon tanrılarının başları, diğer yüzünde ise Amazon, kartal ve lir resimleri bulunmaktadır Vakıf köyünde de Roma ve Bizans dönemine ait tarihi kalıntılar bulunmaktadır MÖl yüzyıla ait buluntu paralarda Artemis'in baş resmi görülmektedir





Bu yörede Romalılar'dan kalan 3 m genişliğinde 6 m yüksekliğinde ve 12 km uzunluğunda toprak altında su kanallarının olduğu ve bu kanalların Vakıf köyündeki eski antik kente su getirmek için kullanıldığı anlaşılmaktadır Romalılar zamanında Barza olarak tanınan antik kentin, bugünkü Yorga köyünün 2 km kuzeyinde Bozdağ eteğinde kurulduğu sanılmaktadır Kızılca kasabasında Sebastopolis olarak bilinen antik dönemine ait kent ve höyük bulunmaktadır İlçedeki yerleşim Romalılar'dan daha eskiye dayanmaktadır İlçe çevresine Türklerin yerleşmesi 1280-1290 yıllarında olmuştur Selçukluların zayıflayıp yıkılması ile 1300'lü yıllarda Tavas Beyliği'nin kurulduğu ve o zamanki Tavas Beyliğini İlyas Bey'in yürüttüğü ve mevlevi tarikatından olduğu bilinmektedir
Tavas Beyliği Germiyan, Aydın, Hamit ve Menteşeoğulları Beyliği arasında tampon bir bölge olarak kurulmuştur Denizli'nin Germiyanoğullarına geçişi ile Tavas Beyliği 1365 tarihinde Menteşe Beyliğine bağlanmıştır Beylik önceleri Horasanlı köyüne sonrada Hırka köyüne yerleşmiştir
Coğrafi Yapı ve Nüfus :
Doğusunda Acıpayam, batısında Karacasu, kuzeyinde Denizli merkez ve babadağ, güneyinde Kale ile çevrilidir Yüzölçümü 1691 km 2 dir Kızılca, Tavas ve Barza ovalarının etrafı dağlarla çevrili olup, rakım 950 mdir İlçenin Denizli'ye uzaklığı 45 km'dir Kuzeyinde Honaz ve Babadağ, güneyinde Bozdağ, doğusunda Serinhisar, batısında Avdan dağı ile çevrilidir Bazı köylerinde rakım 1300 m'ye kadar çıkmaktadır
İlçe, İç Anadolu ve Göller Bölgesi iklimine benzer özellikler göstermektedir Bu nedenle kışlar soğuk ve yağışlı, yazlar sıcak ve kuraktır Yıllık ısı farkı çok fazla olmakla birlikte yağışlar İç Anadolu iklimine göre fazladır 2000 yılı nüfus sayımına göre; merkez ilçe nüfusu 11713, toplam nüfus 64630'dur
Ekonomik Durum :
Tavas ovası ilçenin tarımsal ekonomisinin ana kaynağıdır Tarım ürünlerinden hububat üretimi başta gelmektedir Bunun yanında tütün, üzüm, mercimek, şeker pancarı, elma, kavun ve karpuz da üretilmektedir İlçede 2 adet fabrika bulunmaktadır Bunlardan birisi %90 hissesi Tarım Kredi Kooperatifleri Birliğine ait olan Meytaş Yem Fabrikası'dır Yıllık 36000 ton kapasiteli olan fabrika, küçük ve büyükbaş hayvan yemi ile kanatlı yem üretmektedir 80 ton kapasiteli diğer fabrikada un fabrikasıdır Büyük fabrikaların dışında atölye niteliğinde plastik ayakkabı, çizme ve bidon imalatı yapan iki adet plastik imalathanesi mevcuttur
İlçede 120 işyeri olan Küçük Sanayi Sitesi faaliyettedir İlçenin iş hayatında ekonomik ve çalışma hayatında büyük yer tutan konfeksiyon ve özellikle kot tipi üretim ile ayakkabı imalatı da yaygındır 400 civarında terzi ve ayakkabıcıların imalatları çevre il ve ilçelerde pazarlanmaktadır Kızılcabölük ve Karahisar kasabalarında mendil, gömlek, çarşaf, masa örtüsü ve giysi alanında pamuklu dokumacılık ev işletmeciliği şeklinde ekonomik yaşantıya katkıda bulunmaktadır Bu ürünler orijinal renk ve desen tasarımları ile büyük kentlerin seçkin mağazalarında otantik tekstil el sanatı ürünleri olarak büyük ilgi görmektedir Dokumacılık diğer köylerde de yaygınlaşmaktadır Kızılca kasabasında da aile işletmeciliği şeklinde çok sayıda imalathanede leblebicilik, ayrıca mandıracılık, kümes hayvancılığı ve arıcılık faaliyetleri de yapılmaktadır Doğal kaynaklar konusunda ilçenin Ulukent kasabasında manganez ve mermer, Kozlar köyünde Krom yatakları ile Avdan köyünde kömür yatakları bulunmaktadır Turizm yönünden fazlaca gelişmiş değildir Tavas, son yıllarda Karacasu'daki Aphrodisias ve Denizli Pamukkale'ye gelen turistlerin transit geçiş noktası olmuştur İlçe sınırları içerisinde Cankurtaran mevkiinde, turizme yönelik olarak faaliyet gösteren iki adet halı ve bir adet kuyumcu mağazası da bulunmakta ve buralarda yaklaşık 1000 kişi çalışmaktadır İlçe ekonomisinde dokumacılık ve terzilik önemli bir yer tutmaktadır
Tavas Kızılcabölük'te Tekstil :
Kızılcabölük; halkın geçim kaynağı % 98 dokumacılık olan, Denizli iline 55 kmuzaklıkta 1912 yılında Belediyelik olmuş, 5641 nüfuslu şirin bir kasabadır Kızılcabölük'ün dokumacılık tarihi araştırıldığında bu mesleğin 16 asrın ortalarında bugün Sekizçam mevkii dediğimiz yerde bir Arap tarafından getirildiği söylenmektedir Dokumacılık 16asırdan 19 asrın ortalarına kadar mekiği el ile atılan tezgahlarda yapılmış ve mamul madde olarak yalnız düz beyaz donluk denen bezler dokunmuştur 19asrın ortasından itibaren desenli alacalar dokunmaya başlanmıştır
Has boya olarak kullanılan maddeler kan, ot kökü, zeytin yağı, sirken otu (mahalli ismi) ve keçi kanından çıkarılan bir maya ile kırmızı ve şarabi boyalar yapılmakta iken, 1880 yıllarında Avrupadan gelen alizar, şarabi, sarı, yeşil, siyah, çivit has boyaları kullanılmaya başlanmıştır Dokumacılık tarihi çok eskilere dayanan Kızılcabölük'te, hiçbir teknik ekipman kullanılmadan 16asırdan başlayıp günümüzde tam otomatik makinalarla devam ettirilen bu meslekle ne yazık ki Kızılcabölük dokumacılıkta hakettiği yeri alamamıştır El dokumaları 2-4 veya 6 ayaklı diye tabir edilen ağaçtan yapılmış tezgahlarda dokunmaktadır Bu tezgahlarda her türlü fantezi tekstil ürünü, perdelik, masa örtüsü, gömleklik ve buna benzer çeşitler üretilmekte olup, bu ürünler büyük şehirlerin seçkin mağazalarında büyük ilgi görmektedir Kızılcabölük tekstil ürünlerinin yurtdışına ihracatı ile de milli ekonomiye büyük katkılar sağlanmaktadır 1988 yılında Ege Bölgesi İhracatçılar Birliği tarafından düzenlenen yarışmada Kızılcabölük birincilik ödülüne layık görülmüştür Yukarıda belirtilen şekilde geçim kaynağı tekstile dayalı olan 500 otomatik, 1500 civarında yarı otomatik tezgahta çarşaf, gömleklik, mendil, sofrabezi, pike, peçete, hambez, masa örtüleri ile son 5 yılda ismini daha iyi duyurmuştur