Osmanlı Tuğralarının Tümü |
07-16-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Osmanlı Tuğralarının TümüTuğra Tuğra, Padişahın ismi ve lakabı bulunan alâmet, imza Tuğra, hat sanatının bir kolu halinde yüzyıllar boyunca usta hattatlar eliyle yazılmıştır Türkçe’de kelime olarak padişahın ismini ihtiva eden özel bir işaret, padişahın imzası gibi anlamlar ifade eder Aslı Oğuz lehçesinde tuğrağ olup, hükümdarın basılmış imzası demektir Orhan Gazi tarafından kullanılan ilk tuğra Orhan bin Osman ifâdesinden ibâret olup, tuğralardan ilki 1324 diğeri 1348 tarihlidir Birinci Sultan Osman Gazi'ye ait bir tuğraya günümüze dek hiçbir yerde rastlanmamıştır Bu nedenle 36 Osmanlı padişahı ama 35 Osmanlı padişah tuğrası vardır Tuğranın çeşitli kısımlarının adları Padişahın kendisi ve babasının isminin yazıldığı kısma, taht, kürsü veya sere adı verilir Buradan sola doğru uzanarak aşağıdan yukarıya doğru uzayan ve iç içe iki kavisten meydana gelen kısma ise, beyze veya sancak adı verilir 1 Halk arasında sele de denilen, sözlük anlamı Açık duran baş parmağın ucundan işâret parmağının ucuna kadar olan uzaklık demek olan sere veya kürsü; tuğranın metin kısmıdır Bunda pâdişâhın ve babasının adları ile Şah, Han, el-Muzaffer kelimeleri yazılıdır 2 Beyze: Bin ile Han kelimelerinin 'n' harflerinin kıvrılmasıyla meydana gelen ve iç içe yazılan iki kavise denir İç beyze ve dış beyze adı verilen bu iki kavis tuğranın sol tarafındadır Dâimâ kelimesi bunun ortasındadır 3 Tuğ veya elif: Tuğranın yukarıya uzanmış olan mızrak şeklindeki ||| çekmeye (üç elife) verilen addır Bunların üzerine flama gibi çekilen kıvrıklara zülüf veya zülfe denmektedir 4 Tuğranın Kolları (Hançere veya kol): Beyzelerin devâmı olan ve el-Muzaffer kelimesinin üzerinden geçerek tuğranın sağına doğru paralel iki çizgi hâlinde uzanan kısma denir Kullanımı Önceleri; ahitname, menşur, name-i hümâyun, mülknâme, ferman, vakfiye, berat vb üzerine ve ortaya yazılan tuğra, sonraları; para, defter ve kâğıtların başına bir hanedan arması halinde bayraklarda, pullarda ve resmi yapılarda da kullanıldı Tuğra, vesikalarda; tevki-i hümayun, nişan-ı hümâyun, nişan-ı şerif-i âlişan, misal-i meymun, alamet-i şerife, tuğra-i garra diye de isimlendirilmiştir Tuğra çekene; tuğrai, tevkii, nişancı, tuğrakeş ve tuğranüvis de denilirdi Şehzade Tuğraları Şehzadeler, isimleri ile tuğra çektirirler, emirler yazdırırlar ve bu suretle kendi idareleri altındaki bölgelerde bir padişah gibi hüküm sürerlerdi Yalnız kendi adlarına para bastıramaz ve namlarına hutbe okutamazlardı Bu iki imtiyaz yalnız padişahlara aittir Tuğraların Kaldırılması Hakkındaki Kanun 15 Haziran 1927 tarhinde tuğraların kaldırılması ile ilgili bir kanun hazırlanmıştır |
Osmanlı Tuğralarının Tümü |
07-16-2012 | #2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Osmanlı Tuğralarının TümüOsmanlı İmparatorluğu Arması ve Anlamı 1- Tuğranın etrafınaki bu güneş motifi, padişahın güneşe benzetilmesinden ileri gelir 2- II Abdülhamit'in tuğrası 3- Sorguçlu serpuş: Osman gaziyi ve tahtı temsil eder 4- Kalkan: Ortasında stilize edilmiş bir güneş motifi var 12 yıldız: Rivayete göre bu 12 yıldız 12 burcu temsil eder Güneş bu burçlar üzerinde hareket eder Böylece Osmanlı kainatın merkezi addedilmiştir Başka bir rivayete göre Osmanlı'nın 12 eyaletini temsil eder 5- Osmanlı sancağı 6- Mızrak: Son dönem mızraklı süvari alaylarını remzeder 7- Tek taraflı teber (balta): tören silahıdır 8- Çift taraflı teber: Orduda üst düzey görevliler tarafından üstünlük sembolü olarak kullanılmıştır 9- Mızrak 10- El siperlikli tören kılıcı: bu kılıç klasik türk kılıcı olmayıp, o devirdeki subaylar tarafından kullanılırdı 11- Top: topçu ocaklarını temsil eder 12- Kılıç: geleneksel türk kılıcı 13- Top gülleleri 14- Borazan: modern mızıka takımının kullandığı çalgı aletidir 15- Yay 16- Çapa: Osmanlı denizciliğini temsil eder 17- Bereket boynuzu: bu boynuzun Osmanlı kültürüyle alakası yoktu Armayı tasarlayan kişi azınlıklardan biri veya bir Avrupalı olsa gerek Osmanlı topraklarını temsil ettiği rivayet edilir 18- Hilafet sancağı (yeşille remzedilmiş) 19- (Üstte) Kuran-ı Kerim (Altta) Kanunnameler (böylece devletin adaletinin osmanlı yazılı kanunları ve şeriat ile sağlandığı remzediliyor) 20- Terazi: şeşper ve asaya asılıdır adaleti temsil eder 21- Asa ve şeşper(altı dilimli topuz) şeşper: asalet ve üstünlüğü remzeder asa: Hz Musa'nın asasını remzeder 22- Toplu tabanca: 1840'dan itibaren bütün subayların kullandığı silahtı Osmanlı ordusunun modernize edildiğini remzeden bir motif 23- Kılıç 24- Çift taraflı teber 25- Süngülü tüfek: Nizam-ı Ceditle birlikte Osmanlı ordusunun asıl silahı olmuştur 26- Şefkat nışanı: 1878'de II Abdülhamit Han tarafından ihdas edilmiş olup; savaş zamanında, büyük afetlerde devlete, millete hizmet eden kadınlara verilirdi 27- Mecidi nişanı: Beş ayrı derecesi vardır ki kişinin başarıları arttıkça bir üst derecesi verilirdi Üst derece verilince alt derece geri alınırdı Savaşlarda üstün başarı gösteren askerlere verilirdi 28- Nışan-ı iftahar: Sultan Abdülmecid döneminde ihdas edilmiştir Üst düzey devlet hizmetlileri ve askerlere verilirdi 29- Nışan-ı osmani: Sultan Abdülaziz Han tarafından 1862'de ihdas edilmiş olup, devlet hizmetinde üstün başarı sağlayanlara verilirdi 30- Nışan-ı al-i imtiyaz: Devlet adına faydalı işlerde bulunmuş ilim adamları, idareci ve askerlere verilmek üzere 1876'da II Abdülhamit Han tarafından ihdas edilmiştir alıntı |
|