İstiklal, Fas Milliyetçi Partisi

İstiklal, Fas milliyetçi partisi


İstiklal, Fas milliyetçi partisi Allal el-Fasl tarafından 1934'te kurulmuş olan "Fas ey-lemi"nin 1937'de Halk hareketi (ya da demokratik parti) ve milli bağımsızlık partisi (istiklal) olarak İkiye bölünmesi sonucu ortaya çıktı, istiklalin yol açtığı karışıklıklar Fas'taki fransız genel valisi Nogues'nin Allal el-Fasi'yi Gabon'a sürmesine neden oldu (1937) istiklal ocak 1944'te Bağımsızlık manifestosu'nu yayımladı ve bağımsızlık yanlısı Muhammet bin Yusuf'un desteğini aldı Parti daha sonra Casablanca' da karışıklıklar çıkardı (aralık 1952) ve "Fransızlar'ın sultanı" Muhammet bin Arafa'ya karşı birçok suikast düzenleyerek (11 eylül 1953-5 mart 1954) Fas ayaklanmasını kışkırttı (ağustos 1954) Fas'ın bağımsızlığa kavuşmasından sonra (1956) bölünmelerle zayıflayan istiklalin etkinliği azaldı Eylül 1959'da sol kanat Ben Barka önderliğinde halk güçlerinin Ulusal bir-liğl'ni kurdu Başka bir kanat da Guedira' nın 1963'te seçimlerden önce kurduğu monarşi yanlısı partiye (Anayasa kurumlarını savunma cephesi) katıldı 1963 -1964'te 144 milletvekilliğinin 71 ini bu parti elde etti Tahtla arası açılan istiklal partisi ise ancak 40 milletvekili çıkarabildi Parti 1965'te kurulmuş olan ara rejime son verilmesini istedi ve 1970'te Ulusal halk güçleri birliği'yle, ulusal bir muhalefet cephesi oluşturdu 1976'ya kadar, 1972 yılında
II Hasan tarafından önerilmiş olan "demokrasiye açılma" programına karşı çıktı Fakat

1976'da kralın Batı Sahra sorunu

karşısındaki tutumunu destekledi ve 1977 seçimlerine katıldı Oyların % 21,6'sını alarak 51 milletvekili çıkaran istiklal, muhalefetin en güçlü partisi durumuna geldi 1979 martında rejime bağlılık sürecini başlattı Kasım 1983'te kurulan ulusal koalisyon hükümetine 6 bakan veren parti, Başbakan Lamrani'nin iktisadi siyasetine karşı çıktığı için nisan 1985'te hükümetten ayrıldı: yalnız partiden istifa eden Milli eğitim bakanı Dr Laraki kabinede kaldı, öteki muhalefet partileriyle birlikte, cezaevlerindeki işkence uygulamalarına son verilmesi, ailelerin mahkûmları serbestçe ziyaret edebilmeleri ve bir kısım suçlulara mahkûm statüsünün tanınması İsteklerini kapsayan bir bildiri yayımlayan parti Dr Laraki'nin 30 eylül 1986'da kurduğu hükümete de katılmadı