Santranç Dersleri - 2

Ders 14 - Kazanç ve Berabere
KAZANÇ VE BERABERE

ŞAH MAT la oyunu kazanmayı öğrenmiştinizAynı zamanda PAT ile de berabere olabileceğini öğrendiniz Bu derste diğer kazanç ve berabere yollarını öğreneceğiz

Rakibiniz terkederse oyunu kazanırsınızBu demektir ki, rakibiniz durumunun umutsuz olduğunu, ne oynarsa oynasın kaybedeceğini düşünüyor ve bu sebepten devam etmiyordurRakibiniz TERKEDERSE, MAT etmiş gibi kazanmış olursunuz Yeni başlayanlar MAT olana kadar oynamalıdırlar Rakibinizin oyunu nasıl bitirdiğini görerek de öğrenebilirsiniz Belki de kim bilir rakibiniz PAT yapabilir

Satranç saati kullanılıyorsa oyunu ZAMANDAN da kaybedebilirsiniz TURNUVADA oynuyorsanız, sınırlı bir zamanınız vardır Oyun ne kadar zamanınız kaldığını gösteren bir SATRANÇ SAATİYLE oynanır Zamanınız biterse ve rakibinizin MAT edecek taşı varsa OYUNU KAYBEDERSİNİZ

Bir satranç oyunu, iki tarafında MAT edecek taşı yoksa berabere biterSadece İki Şahın kaldığı durumda oyunu bırakabilirsinizDurum BERABEREDİR

Şah ve Ata karşı Şah beraberedirDiagramdan da MATIN mümkün olmadığını görebilirsinizEğer Şaha karşı Şahınız ve iki atınız varsa MAT ETMEK mümkündür, ama ZORUNLU OLARAK MAT mümkün değildirDolayısıyla beraberedir



Şaha karşı Şah ve Fil de kazanamazBu konum gelirse beraberedirŞah ve Ata karşı, Şah ve At veya Şah ve File karşı Şah ve Fil de beraberedirŞah ve iki Fille Şahı MAT edebilirsiniz (ama çok zordur)Şah, Fil ve Atla Şahı MAT edebilirsiniz (ama çok zordur)
Hamlenizi yaptığınız zaman durumun eşit olduğunu düşünüyorsanız, BERABERE TEKLİF EDEBİLİRSİNİZEğer rakibiniz BERABERE TEKLİFİNİZİ KABUL EDERSE oyun berabere olurFakat bu satranç kariyerinizde bu seviyedeyken, berabere teklif etmemek veya teklifi kabul etmemek daha iyidirHer oyunu MAT veya PAT olana kadar oynayınız Eğer AYNI KONUMA HAMLE SIRASI AYNI KİŞİDE OLMAK ÜZERE ÜÇ KEZ VARILIRSA oyun berabere olurBu şekilde ancak hamleleri yazıyorsanız veya birisi izliyorsa berabere yaplabilirsiniz Dikkat ediniz bu kural KONUM TEKRARIDIR hamle tekrarı DEĞİL SÜREKLİ ŞAHDAN dolayı değil konum tekrarı oluştuğundan berabere olur
Oyunun herhangi bir aşamasında İKİ oyuncuda 50 HAMLE BOYUNCA TAŞ ALMAMIŞ VEYA PİYON SÜRMEMİŞSE, oyun BERABEREDİR Tek başına Şah kalmışsa bile rakip PİYON SÜRERSE saymaya yeniden 1'den başlarız

Ders 15 - Okumak ve Yazmak OKUMAK VE YAZMAK

1 Bol bol satranç oynamak güzeldir ama daha çok zevk alabilmek için satranç hamlelerini yazmayı ve okumayı öğrenmeniz gereklidir Bunu öğrenmenizi istememde başka iyi bir sebep daha var Her karenin bir ismi vardır "At f6'da" demek "At Şahın yanındaki Filin önündeki Piyonun önünde" demekten daha kolaydır Beğenmiyorsanız siz bilirsiniz!

2 Satranç hamlelerini okumayı öğrenirseniz satranç kitaplarının ve dergilerinin şaşırtıcı dünyasına adımınızı atabilirsiniz

3 Hamleleri yazmayı öğrenirseniz, bütün oyunlarınızı kaydedebilirsiniz Bunu şu sebeplerden yapmalısınız 1Çocuklarınıza ve torunlarınıza göstermek üzere oyunlarınızı toplayabilirsiniz
2Oyunlarınızı nerelerde hata yaptığınızı görebilmek için tekrar edebilirsiniz (mümkünse daha kuvvetli bir oyuncuyla)
3Eğer iyi bir oyun kazanırsanız, ne harika olduğunuzu arkadaşlarınıza gösterebilirsiniz
4 50 hamle kuralından veya üç kez konum tekrarından dolayı berabere iddia edebilirsiniz
5Eğer tahtadan bir taş düşerse onun nerede olduğunu bulabilirsiniz
6Siz yokken rakibiniz taşların yerini değiştirip sizi kandıramaz
7Önemli turnuvalarda hamlelerinizi yazamak zorundasınızdır
4 Bazı insanlar hamleleri yazmanın sıkıcı olduğunu düşünürler ama buna alışırsanız satrançta çok daha iyi ilerlersiniz Büyük olasılıkla en iyisi 1 sene oynamak, sonra yazmaya başlamaktır



5İşte bir satranç tahtası Dikkatliyseniz kenarlardaki numaraları ve harfleri farketmişsinizdir Her yatayda A'dan H'a kadar harfler vardır Ve her dikeyde de 1'den 8'e kadar sayılar vardır Satranç tahtasındaki Her KARENİN bir ismi vardır Bu kareler dikey ve yataydaki harf ve sayıların kesişiminden ortaya çıkmaktadır "Amiral Battı" oynadıysanız bu size yabancı değildir



7 İşte başlangıç konumu Dikkat edin ki BEYAZ TAŞLAR 1 ve 2 numarada başlarlarVe SİYAH TAŞLAR 7 ve 8 numarada başlarlarBEYAZ ŞAH nerededir? e1'de SİYAH ATLAR NEREDEDİR? b8 ve g8'de BEYAZ PİYONLAR a2, b2, c2, d2, e2, f2, g2, ve h2'dedir, SİYAH VEZİR d8'dedir
8 Her taş türü için bir harf vardır Şah için 'Ş', Vezir için 'V', Kale için 'K' Fil için 'F', At için 'A' Ya Piyonlar? Onlar ufak taşlardır ve herhangi bir harf almazlar Dikkat edin ki aletler için BÜYÜK HARF kareler için KÜÇÜK HARF kullanılır

9 Hamleleri yazmak için iki yol vardır UZUN YOLDA, önce aletin harfi yazılır sonra bulunduğu kare, sonra da gittiği kare yazılır KISA YOLDA taşın nereden geldiğini yazmazsınız , sadece gittiği yeri yazarsınız Daha kolay derslerimizde UZUN YOLU kullanacağız Örneğin Eğer Atı g1'den f3'e gidersek Ag1-f3 yazarız veya, Af3 Piyon sadece kareler kullanarak yazılır e2-e4 veya sadece e4

10 Alışları ifade etmek için x harfini kullanırız Eğer f3'deki bir At e5'deki bir piuonu ALIRSA, Af3xe5 yazarız veya sadece Axe5 Eğer e4'deki piyon d5'den birşey alırsa exd5 yazarız, kısa hali de exd5'dir Eğer şah çekersek hamleden sonra + işareti koyarız: Ff1-b5+ Mat için # işaretini kullanırız: Vh5xf7# Şah kanadına rok atarsanız 0-0 , Vezir kanadına rok atarsanız 0-0-0 yazarız

11 Bu bilgilere eklenmesi gereken birkaç şey daha var ama şimdilik bunlar yeterli

Ders 16 - Taşların Değerleri TAŞLARIN DEĞERLERİ



1 Taşların hareketlerini öğrendiğinize göre bazı taşların diğer taşlardan daha iyi olduğunu gÖrmüşsünüzdürTakımınızda bazı oyuncular çok kuvvetli, diğerleri ise daha az kuvvetlidir Şimdi taşların değerlerine bakalım

2 Piyonla başlayacağız Bazen Er ismini de alan bu taş BİR PUAN değerindedir



3 Bir sonraki, At At genelde üç piyon değerindedir Atın değeri ÜÇ PUANDIR

4 File geçelim Fil yaklaşık olarak At gücündedir Filin de değeri ÜÇ PUANDIR



5 Bir sonraki taş Kaledir Kale epey kuvvetli bir taştır Atdan daha kuvvetlidir çünkü daha uzağa gidebilir Filden daha kuvvetlidir çünkü tahtadaki tüm karelere gidebilir Kalenin değeri BEŞ PUANDIR



6 Takımınızdaki en kuvvetli oyuncu Vezirdir Vezir Kale ve Filin birleşimi gibidir ve biraz daha fazlasıdır Değeri DOKUZ PUANDIR
7 Son olarak şah Bildiğiniz en büyük rakam nedir? Milyon? Milyar? Sonsuz? İşte Şahın değeri budur Yani tüm oyun değerindedir
8 Bu değerler yeni başlayanlara rehberlik edebilecek bilgilerdir Fil ve Vezirin değeri çok az daha fazladır Genelde Fil, Atdan biraz daha iyidir Bir Fil ve At, Kale ve bir Piyondan genelde daha değerlidir Güçlü oyuncular puanlardan çok tecrübelerine ve pozisyon değerlendirmesine gÖre hareket ederler
9 Satrançta da normal hayatta olduğu gibi büyük ordu küçük orduyu genelde (her zaman değil) yener
10 Öyleyse satranç oynarken rakibinizinkinden daha kuvvetli bir orduya sahip olmaya çalışın
11 Ordular konusunda biraz daha fazla düşünelim Varsayın ki 1000 kişilik bir ordu 999 kişilik bir orduyla savaşıyor çok büyük bir üstünlük yoktur değil mi? Ama varsayın ki iki taraftan da 998 adam Öldü Şimdi iki kişilik orduya karşı bir kişi var Çok daha iyi değil mi?
12 Satrançta da aynı şey geçerlidir Puan olarak öndeyseniz, oyunu kazanmanın en kolay yolu TAŞ DEĞİŞMEKTİR Fakat bu gözüktüğü kadar kolay değildir Bazen de oyunu kazanmak için Piyonu Vezir çıkmak zorundasınızdır Ve ne kadar çok Piyonunuz varsa o kadar Vezir çıkmanız kolaylaşır
13 Sonuç olarak size iki tavsiyemiz var I PUAN OLARAK ÖNDEYSENİZ TAŞLARI DEĞİŞMEYE ÇALIŞIN AMA PİYONALARI FAZLA DEĞİŞMEYİN II PUAN OLARAK ALTTAYSANIZ TAŞLARI DEĞİL PİYONLARI DEĞİŞMEYE ÇALIŞIN

Ders 17 - Taş Alış TAŞ ALIŞ

1Satranççılar arasında BEDAVA veya BOŞTA kavramı vardır Kendi rengindeki bir taş tarafından korunmayan ve rakibin alabileceği taşlara denir Eğer rakibiniz bir şeyleri boşa bırakacak kadar dikkatsizse, genelde almak doğrudur Unutmayın ki genelde ordusu daha kuvvetli olan ordu oyunu kazanır



2İlk derste birşey vermeden herhangi birşeyi alabilmek için aşağıdaki duruma bakın Hamle sırası Beyazdadır Bedava ne alabilirsiniz? Evet doğru! Siyah dikkatsiz bir şekilde Vezirini siz alabilecek şekilde boşa koydu Dolayısıyla KURAL BİR, oyun boyunca her hamlede bedava bir şey alıp alamayacağınıza bakın



3 Taşların değerlerinin ne olduğunu hatırlıyor musunuz? Piyon:1, At:3, Fil:3, Kale:5, Vezir:9 Bir sonraki önemli şey, daha değerli bir taşı daha az değerli bir taşla alıp alamayacağınızı kontrol etmektir Burada Beyaz ne yapmalı? Fili Kaleyi almak için nasıl kullanabileceğinizi görebiliyormusunuz? Tabii ki filininzi vermiş olacaksınız, ama hiç de önemli değil çünkü 3 puanlık taşı verip 5 puanlık bir taş alacaksınız Çok karlı bir alış veriş!



4 Pek çok zaman bir taşın defalarca SALDIRILDIĞI ve yine pek çok taşla SAVUNULDUĞU konumlar elde edeceksiniz O zaman dikkatlice neler olduğunu HESAPLAMALISINIZ Almaya devam ederseniz kim karlı olacak? İşte basit bir örnek Beyaz Siyah Piyona ikiyle hücum ediyor fakat Siyah sadece bir kuvvetle savunuyor Dolayısıyla bu durumda Beyaz ister Piyonla ister atla Piyonu kazanabilir
5 Hepsi güzel ama, sizde sahip olduğunuz şeyleri güven altında tutmalısınız Bunu nasıl başarabilirsiniz? Taş kaybetmemeniz iÇin bazı yöntemler düşünebilir misiniz?

6 Çok basit BİR ŞEY YAPMADAN ÖNCE İYİCE BAKININ Eğer yola BAKMADAN karşıya geçmeye kalkarsanız ezilebilirsiniz Uçurumun kenarında BAKMADAN dolaşırsanız aşağıya düşebilirsiniz öyleyse rakibinizin son hamlesine bakın Niye bu hamleyi oynadı? Herhangi bir taşımı TEHDİT EDİYOR MU? diye kendinize sorun



7 Bu pozisyona bakın Siyah son hamlesinde Vezir'in önündeki piyonu iki sürdü Ne TEHDİT EDİYOR? Tahtaya dikkatlice bakın siyahın BEYAZ VEZİRİ TEHDİT ETTİĞİNİ göreceksiniz Son hamlesi filin ÖNÜNÜ AÇTI ve Beyaz Veziri TEHDİT ETTİ Bu tür hamlelere AÇARAK TEHDİT YAPMA denir Rakibinizin sadece oynadığı hamlesine bakarsanız AÇARAK TEHDİTLERİ gözden kaçırabilirsiniz Bu yüzden DİKKATLİ OLUN



8 Bu pozisyona bir bakalım Siyah, Beyaz Şahın önündeki Piyonu TEHDİT ediyor Bu konuda ne yapacaksınız? Belki Veziri iki Çapraz giderek KORUYABİLİRSİNİZ Sizce bu iyi hamle midir?



9 İşte Vezir hamlesinden sonraki konum, şimdi Siyah ne yapabilir? Siyah BEDAVA bir at alabilir Beyaz SAVUNMA TAŞINI ÇEKEREK hata yaptı!



10 Bu pozisyona geri dönelim Fili Çapraz olarak iki ilerleterek Piyonu korumak iÇin kullanabilir miyiz? Bunda bir yanlış görüyor musunuz?



11 İşte Fil oynadıktan sonraki konum şimdi Siyahın ne yapabileceğini görüyor musunuz? Siyah yine BEDAVA Atı alabilir Beyazın Filinin nasıl Vezirin Atı SAVUNMASINI ENGELLEDİĞİNİ GöRüYOR MUSUNUZ?
12 Bu tür hatalar yapmak ÇOK KOLAYDIR Siz de benzeri hatalar yapacaksınız Staranca yeni başlayan herkes böyle hatalar yapar Bununla beraber rakipleriniz de böyle hatalar yapacaktır O yüzden gözlerinizi açın Her hamle bedava bir şey alma şansınızı kovalayın

Ders 17 - Taş Alış TAŞ ALIŞ

1Satranççılar arasında BEDAVA veya BOŞTA kavramı vardır Kendi rengindeki bir taş tarafından korunmayan ve rakibin alabileceği taşlara denir Eğer rakibiniz bir şeyleri boşa bırakacak kadar dikkatsizse, genelde almak doğrudur Unutmayın ki genelde ordusu daha kuvvetli olan ordu oyunu kazanır



2İlk derste birşey vermeden herhangi birşeyi alabilmek için aşağıdaki duruma bakın Hamle sırası Beyazdadır Bedava ne alabilirsiniz? Evet doğru! Siyah dikkatsiz bir şekilde Vezirini siz alabilecek şekilde boşa koydu Dolayısıyla KURAL BİR, oyun boyunca her hamlede bedava bir şey alıp alamayacağınıza bakın



3 Taşların değerlerinin ne olduğunu hatırlıyor musunuz? Piyon:1, At:3, Fil:3, Kale:5, Vezir:9 Bir sonraki önemli şey, daha değerli bir taşı daha az değerli bir taşla alıp alamayacağınızı kontrol etmektir Burada Beyaz ne yapmalı? Fili Kaleyi almak için nasıl kullanabileceğinizi görebiliyormusunuz? Tabii ki filininzi vermiş olacaksınız, ama hiç de önemli değil çünkü 3 puanlık taşı verip 5 puanlık bir taş alacaksınız Çok karlı bir alış veriş!



4 Pek çok zaman bir taşın defalarca SALDIRILDIĞI ve yine pek çok taşla SAVUNULDUĞU konumlar elde edeceksiniz O zaman dikkatlice neler olduğunu HESAPLAMALISINIZ Almaya devam ederseniz kim karlı olacak? İşte basit bir örnek Beyaz Siyah Piyona ikiyle hücum ediyor fakat Siyah sadece bir kuvvetle savunuyor Dolayısıyla bu durumda Beyaz ister Piyonla ister atla Piyonu kazanabilir
5 Hepsi güzel ama, sizde sahip olduğunuz şeyleri güven altında tutmalısınız Bunu nasıl başarabilirsiniz? Taş kaybetmemeniz iÇin bazı yöntemler düşünebilir misiniz?

6 Çok basit BİR ŞEY YAPMADAN ÖNCE İYİCE BAKININ Eğer yola BAKMADAN karşıya geçmeye kalkarsanız ezilebilirsiniz Uçurumun kenarında BAKMADAN dolaşırsanız aşağıya düşebilirsiniz öyleyse rakibinizin son hamlesine bakın Niye bu hamleyi oynadı? Herhangi bir taşımı TEHDİT EDİYOR MU? diye kendinize sorun



7 Bu pozisyona bakın Siyah son hamlesinde Vezir'in önündeki piyonu iki sürdü Ne TEHDİT EDİYOR? Tahtaya dikkatlice bakın siyahın BEYAZ VEZİRİ TEHDİT ETTİĞİNİ göreceksiniz Son hamlesi filin ÖNÜNÜ AÇTI ve Beyaz Veziri TEHDİT ETTİ Bu tür hamlelere AÇARAK TEHDİT YAPMA denir Rakibinizin sadece oynadığı hamlesine bakarsanız AÇARAK TEHDİTLERİ gözden kaçırabilirsiniz Bu yüzden DİKKATLİ OLUN



8 Bu pozisyona bir bakalım Siyah, Beyaz Şahın önündeki Piyonu TEHDİT ediyor Bu konuda ne yapacaksınız? Belki Veziri iki Çapraz giderek KORUYABİLİRSİNİZ Sizce bu iyi hamle midir?



9 İşte Vezir hamlesinden sonraki konum, şimdi Siyah ne yapabilir? Siyah BEDAVA bir at alabilir Beyaz SAVUNMA TAŞINI ÇEKEREK hata yaptı!



10 Bu pozisyona geri dönelim Fili Çapraz olarak iki ilerleterek Piyonu korumak iÇin kullanabilir miyiz? Bunda bir yanlış görüyor musunuz?



11 İşte Fil oynadıktan sonraki konum şimdi Siyahın ne yapabileceğini görüyor musunuz? Siyah yine BEDAVA Atı alabilir Beyazın Filinin nasıl Vezirin Atı SAVUNMASINI ENGELLEDİĞİNİ GöRüYOR MUSUNUZ?
12 Bu tür hatalar yapmak ÇOK KOLAYDIR Siz de benzeri hatalar yapacaksınız Staranca yeni başlayan herkes böyle hatalar yapar Bununla beraber rakipleriniz de böyle hatalar yapacaktır O yüzden gözlerinizi açın Her hamle bedava bir şey alma şansınızı kovalayın

Ders 18 - Saldırı ve Savunma
SALDIRI VE SAVUNMA



1 Satranç futboldaki gibi bir ATAK ve DEFANS oyunudur Bu dersde üç terimi anlatacağız, ATAK, DEFANS ve TEHDİT ve bunların satrançta nasıl kullanıldığını göreceğiz

2 Eğer bir taş diğer taşı alabilecek durumdaysa buna ATAK denir Daha sonra taşlara saldırabildiĞiniz gibi KARELERE de saldırabileceğinizi göreceksiniz Fakat bu derste TAŞLARA ATAĞI göreceĞiz
3 Varsayın ki ben sizin taşlarınızdan birine SALDIRIYORUM Ama sizinde ben bu taşı aldığımda, o taşı geri alacak taşınız var Bu taşa SAVUNMA TAŞI denir ATAK VE DEFANS satrancı oluşturan şeylerdir
4 SAVUNMASIZ TAŞA SALDIRIYA TEHDİT denir Yeterince korunmayan taşa SALDIRIYA da TEHDİT denir DAHA KUVVETLİ TAŞA, DAHA ZAYIF TAŞLA yapılan SALDIRIYA da TEHDİT denir Eğer rakibinizin hamlesi bir TEHDİT YARATIRSA, bu konuda birşey YAPMALISINIZ Aşağıdaki pozisyonlarda örnekler verilmektedir



5 İki oyuncu da merkeze Er sürerek oyuna başlamışlardır Sonra Beyaz Atını geliştirir, ve Piyonu TEHDİT EDER Siyah bu konuda birşey yapmalıdır Piyonu kaçamaz, ama onu KORUMANIN pek çok yolu vardır Kaç yol bulabilirsiniz?



6 Siyah TEHDİT EDİLMİŞ Piyonunu At GELİŞTİREREK koruyor, ve Beyaz diğer merkez Piyonunu sürüyor Şimdi merkezde karışık bir pozisyon var Beyaz Siyah'ın merkez Piyonuna İKİYLE SALDIRIYOR, öte yandan Siyah BİRLE KORUYOR Siyah bu TEHDİDE karşı birşey yapmalı



7 şimdi bu konuma tekrar bakın, fakat bu sefer Beyazın sürdüğü Er'e dikkat edin Siyah bu Piyona İKİYLE SALDIRIYOR, Piyonla ve Atla Beyaz İKİYLE KORUYOR, Atla ve Vezirle Siyah şimdi DEĞİŞMELERE girebilir



8 Siyah Beyaz Piyonu kendi Piyonuyla ALIR ve Beyaz da Atıyla Piyonu GERİ ALIR (EN İYİ HAMLE) Piyonu Beyaz Vezirle almak çok kötü bir hata olurdu Neden olduğunu görüyor musunuz? Eğer bir karedeki taşı iki veya daha fazla taşla alma imkanınız varsa, neredeyse her zaman alışa daha zayıf taşla başlamak doĞrudur şimdi Siyah istese Atları da DEĞİŞEBİLİRDİ (BU TüR DEĞİŞİMLER SATRANÇTA ÇOK SIK OLUR)



9 Siyah ATLARI DEĞİŞMEK yerine Filini GELİŞTİRMEYİ tercih ediyor Bu hamle bir TEHDİT yaratır Beyazın atına İKİYLE SALDIRILMIŞTIR, ama sadece BİRLE KORUNMAKTADIR Bu konuda birşey yapmalıyız ATLARI DEĞİŞEBİLİRİZ ATINI DAHA GüVENLİ bir kareye çekebilir ATI SAVUNABİLİRSİNİZ Bunun Piyon ve Fille NASIL YAPILABİLECEĞİNİ GöREBİLİYOR MUSUNUZ?



10 Şimdi bu konuma bakın Beyaz Veziriyle yeni oynadı Vezir üç piyona birden SALDIRIYOR İkisi SAVUNULMAKTADIR Diğeri savunulmamaktadır, öyleyse Siyah bu Piyonu korumalıdır



11 Bu pozisyonda Beyaz en son Veziriyle oynadı Bu hamle ÇİFT TEHDİT yapmaktadır Merkezdeki Siyah Piyona Beyaz Vezir SALDIRMAKTADIR ve KORUMASIZDIR Filin önündeki Piyona Vezir ve Fille İKİYLE SALDIRILMAKTADIR ve sadece BİRLE SAVUNULMAKTADIR Siyah İKİ TEHDİDİ de engellemelidir Bunu Veziriyle engellemenin iki yolu vardır İkisini de bulabilir misiniz?



12Son olarak, burada ne oluyor? Beyaz aynı Siyah Piyona Fil ve Atla SALDIRIYOR Piyon sadece BİRLE SAVUNULUYOR Bu sefer Siyah Vezirini SAVUNMA TAŞI olarak kullanamaz çünkü saldıran taşlardan daha DEĞERLİDİR SAVUNMANIN tek yolu Beyaz Filin önünü, Vezirin önündeki Piyonu iki sürerek KAPATMAKTIR

Ders 19 - Mat Etmek MAT ETMEK

1 Unutulmamalıdır ki satrançta en önemli amaç MAT ETMEKTİR Bir oyunu rakip terketmediği durumda ancak mat ederek kazanabiliriz Bu dersimizde bir takım temel mat tekniklerini inceleyceğiz
2 En tipik mat MERDİVEN MATIDIR Burdaki sistem Şöyle çalışır Kalelerden biri Şah Çeker, diğeri de Şahın aşağı doğru kaçmasını engeller bu Şekilde yavaŞ yavaŞ Şah sıkıŞtırılır Bu mat 21 dersimizde detaylı olarak gösterilmiştir



3 Diğer bir mat türü ARKA YATAY MATIDIR Bu durumda Siyah kalesiyle yeni piyonu almıştır Fakat şimdi Beyaz Kale ile en dibe kadar ilerleyerek ŞAH MAT edebilirsiniz Siyah şahın kaçabilecek yeri yoktur



4 (Bu diagramda Piyon h6'dadır) Peki bu konum da Beyaz mat edebilir mi? Hayır edemez Çünkü hala Şahından sonra Şah kaçabilir Bu tür durumlar iÇin Siyah'ın HAVA DELİĞİ vardır denir



5 Bir başka örnek Beyaz Şah çekmiştir Mat mıdır? Evet mattır Siyahın HAVA DELİĞİ vardır ama oraya KAÇAMAZ çünkü Fil hava deliğini tutmaktadır
6 Yine başka bir konum Beyaz Şah çekmiştir Mat mıdır? Siyahın yine hava deliği vardır ama hava deliğinden NEFES ALAMAZ çünkü Fil hava deliğini kapatmaktadır Şah yukarı çıkamaz çünkü Fil çıkış karesini tutmaktadır

7 Şimdi göstereceğimiz mat türü SURATTAN MATTIR Bu örnekte Siyah Şah tahtanın kenarındadır Beyaz Vezir, Siyah Şahla yüz yüze gelmiŞtir Veziri Beyaz Şah korumaktadır Bu tür matlara surattan mat denir



8 Benzer fikri oyun ortasında rok atmış Şah karşısında da uygulayabiliriz Vezir onu koruyan Fil sayesinde SURATTAN MAT etmiştir Rakibiniz rok atmışsa bu şekilde MAT etmenin yollarını arayınız Rok atmışsanız DİKKAT EDİN! Anahtar kareyi beyazın yaptığı gibi korumak iyi bir fikirdir



9 Burada da SURATTAN MATIN nasıl açılışda uygulanabileceğine örnek gösterilmektedir Sadece dört hamle sonra Siyah ŞAH MAT olmuştur Filin, Veziri nasıl koruduğuna, böylece Siyah Şahın Beyaz Veziri alamadığına dikkat edinBuna ÇOBAN MATI denir

Ders 20 - Temel Açılış Prensipleri TEMEL AÇILIŞ PRENSİPLERİ



1 Satranç oynarken,ilk hamleleri doğru yapmak ÇOK, ÇOK ÖNEMLİDİR Eğer bunu başarabilirseniz oyunun geri kalan bölümü kolaylaşır Size yardımcı olacak üç TEMEL KURAL VARDIR



2 KURAL 1: TAŞLARINIZI GELİŞTİRİN
Bir futbol takımın antrenörü olduğunuzu varsayın Gerideki taşlar sizin adamlarınızdır Onları oyuna sokmalısınız Ve oyuna sokmanız gereken ilk taşlar ATLAR VE FİLLERDİR



3 KURAL 2: MERKEZİ ELE GEÇİRİN
Futbolda olduğu gibi, ORTA SAHAYI kontrol eden taraf genelde oyunu kazanır Öyleyse TAHTANIN ORTASINDA oynayın, kenarlarda değil



4 KURAL 3: ŞAHINIZI GüVENLİK ALTINA ALIN
Şahınızı futboldaki gibi korunması gereken bir kale gibi düşünün Futboldakinden farklı olarak satrançta kalenizi istediğiniz yere koyabilirsiniz Şahı ortada bırakmak çok tehlikelidir Bu demektir ki genelde hızlı bir şekilde ŞAH KANADINA ROK ATMALISINIZ Oyunun başında rok attıktan sonra şahın önündeki üç eri kıpırdatmamaya çalışın



5 Diğer tavsiyeler: Şahınızın önündeki Piyonu İKİ KARE sürerek başlayın Bu MERKEZ KARELERİ KONTROL ETMEYE ve Fil ve Vezir için HATLAR AÇMAYA yarar Başka iyi hamleler de vardır ama bu hamleyle başlayan açılışlar yeni başlayanlar için iyidir



6 İYİ BİR SEBEP OLMADAN VEZİRİNİZİ ERKENDEN OYUNA SOKMAYIN Vezir çok değerlidir ve daha az değerli taşlar tarafından kovalanabilir



7 Kaleleri üçüncü yataydan oyuna sokmayın Aynı şekilde onlar da daha fazla değerlidirler ve Filler ve Atlar tarafından kovalanabilirler Kaleler genelde oyuna SON giren taşlardır Genelde ARKA YATAYDA, Piyonsuz hatlar bulmak için gidip gelirler Bu sebepten dolayı da genelde çabucak ROK ATILIR



8Kenardaki Erleri iyi bir sebep olmadan sürmeyiniz Bu durumda, gösterildiği gibi Siyah Vezirini ilerleterek ŞAH MAT edebilir Bu Veziri oyuna erkenden sokmak için iyi bir sebeptir! Buna APTAL MATI denirAncak bir aptal böyle oynar



9 Açılışta iyi bir sebep olmadıkça aynı taşla iki kez oynamayın Beyaz burada aynı taşla iki kez oynamıştır Bir taşla ikinci kez oynamadan önce bütün taşlarınızla bir kez oynayın Tüm taşlarını çıkabilen ilk oyuncu yine atak şansını ilk elde eden oyuncu olacaktır
Öteki taşların önünü engelleyecek şekilde taşları geliştirmeyiniz Burada iki oyuncu da bu hatayı yapmıştır Beyaz Filini, öteki Filini çıkmak için süreceği Piyonun önüne koymuştur Siyah, Vezirini Filin önüne koymuştur böylece bu Fili artık çıkamaz

11 Unutmayın ki bu kurallar başta oyunu iyi bir şekilde sürdürmenize yardımcı olabilecek kurallardır Bu kurallara uymamanız gereken pek çok özel hal olabilir Örneğin taş kazanmak veya mat etmek gibi Ama önemli olan istisnaları öğrenmeden temel kuralları öğrenmektedir
12 Son olarak Son 500 yılda, dünyanın en iyi oyuncuları satranca en iyi şekilde nasıl başlanacağını araştırmışlardır Bu uzmanlar BİNLERCE kitap yazmışlardır Bu seviyede bu kitaplar sizin için anlaşılması zordur Fakat bu siteyi dolaşırsanız yararlı pek çok şey bulabilirsiniz HERŞEYİ KENDİNİZ YARATMAYA ÇALIŞMAYIN - UZMANLARI DİNLEYİN

Ders 21 - Merdiven Matı MERDİVEN MATI



1 Bu derste nasıl MERDİVEN MATI yapacağımızı göreceğiz Bu konumdan başlayacağız Siyah şahı tahtanın en dibine sürükleyerek MAT edeceğiz



2 İlk Kale Şaha saldırıyor



3 şimdi öteki Kale şah çekiyor Kaleler tahtayı merdiven gibi düşünürsek, adım adım yukarıya çıkıyorlar Şah yine yukarıya çıkmalı



4 şimdi yine öteki Kale şah çekiyor Meridivende yukarıya doğru bir adım daha atıldı Basamaklar yavaş yavaş bitiyor!



5 Sıra öteki Kaleye geliyor Şah yine yukarı çıkmak zorunda , aşağıya geçiş yok Son basamağa gelindi!



6 Birinci Kale tekrar harekete geçiyor Bu sefer kaçacak yer yok Aşağıya gidemez çünkü öteki Kalenin atış alanına girmiş olur ŞAH MAT Oyun bitmiştir



7 Şimdi aynı konumu baştan inceleyeceğiz ama bu sefer Siyah işleri biraz zorlaştıracakşah bu sefer kalelerden birinin üzerine gitmeye çalışıyor Bakalım ne olacak?



8 Yine ikinci Kale şaha ateş açıyor Şimdi Siyah şah cesur bir şekilde Kalenin üzerine gidiyor Beyaz dikkalti olmalı, simdi ilk Kale ateş açarsa Siyah şah öteki Kaleyi ALABİLİR Öyleyse ne yapmalı?



9 Beyaz Kale saldırıdan kaçar Tahtanın öteki yanına gider Yalnız en uzağa gitmez çünkü o zaman arkadaşının yolunu kapatmış olur Şimdi Siyah şah yine Kalelerin üzerine gitmeye başlar Bakalım zamanında oraya ulaşabilecek mi?



10 Beyaz Kale yine merdiveni çıkmaya başlar ve şaha ateş açar Siyah şah yine tüm gücüyle Kaleye saldırmak için harekete geçer Ama bu sefer geç kalacaktır



11 İkinci Kale de bir basamak çıkar ve şaha ateş açar Oyun neredeyse bitmiştir Siyah şahın tahtanın en kenarına gitmekten başka çaresi yoktur Bir sonraki hamle ŞAH MAT olacaktır Görebildiniz mi?



12 Şah yine tahtanın kenarında sıkışmıştır Merdivenin basamakları bitmiştir Yukarı çıkamaz, aşağı inemez, yine aynı şekilde kenarlara da gitmek mümkün değildir
13 MERDİiVEN MATINI arkadaşlarınızla deneyin, zaman geçtikçe bu matı çok kolay yapabileceksiniz Benzer şekilde bu matı Vezir ve Kale ile de yapabilirsiniz Eğer bir oyunu kazanıyorsanız ve mat etmekte zorluk çekiyorsanız MERDİVEN MATINI kullanın