Takvim Ne Demek, Takvim İle İlgili Bilgi, Takvim Hakkında Bilgi, Takvim Çeşitleri |
10-20-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Takvim Ne Demek, Takvim İle İlgili Bilgi, Takvim Hakkında Bilgi, Takvim ÇeşitleriTakvim ne demek, Takvim ile ilgili bilgi, Takvim hakkında bilgi, Takvim çeşitleri Takvim zamanı günlere, aylara, yıllara bölme metodudur İnsanlar zamanı ölçerken ölçü aracı olarak Günesi ve Ay’ı kullanmıslardır Günesi kullananlar dünyanın günes etrafında bir tam dönüsünü esas almıslardır (365 gün 6 saat) Bu sekilde olusturulan takvimlere GÜNES TAKVİMİ diyoruz Ay’ı kullananlar ise Ayın Dünya etrafında 12 kez dönmesini (12 x 295 =354) esas almışlardır Bu sekilde oluşturulan takvimlere AY TAKVİMİ diyoruz -Tarihte ilk GÜNES TAKVİMİ’ni MISIRLILAR, ilk AY TAKVİMİ’ni SÜMERLER olusturmuslardır - Her toplum kendi takvimini olustururken kendileri için önemli saydıkları bir günü BASLANGIÇ olarak kullanmışlardır Türklerin Kullandıkları Takvimler 12 Hayvanlı Türk Takvimi İslam’dan önceki Türklerin kullandıkları bilinen ilk takvimdir On iki Hayvanlı Takvim ‘in Türkler ‘e özgü olması, Türkler ‘in çok eski dönemlerden itibaren astronomi bilimi ile yakından ilgilendiklerini gösterir Güneş yılını esas alır Buna göre bir yıl, 365 gün, 5 saatten biraz fazladır Her yıla bir hayvan adı verilmiş, 12 yıl bir dönem kabul edilmiş, aylar; birinci ay, ikinci ay… olarak adlandırılmıştır Bu takvimde yılbaşı (miladi takvime göre) 22 Aralık’tır Bu takvimde tarih başlangıcı yoktur Bu takvimi Türklerin yanısıra Moğollar, Çinliler, Hintliler ve Tibetliler de kullanmışlardır Halen Orta Asya’da bazı topluluklar tarafından kullanılır Celali Takvimi Güneş yılını esas almıştır Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah döneminde eski İran takvimi esas alınarak hazırlanmış ve uygulanmaya başlanmıştır Bu Takvime, Takvim–i Melikşahi de denilmiştir (BSelçuklularda Sultan Melikşah’ın isteği ile Nizamülmülk tarafından Ömer Hayyam’ın başkanlığında bir komisyona hazırlatılmıştır) Hicri takvimin kullanımına devam edilmiş, Celali takvim yalnızca ekonomik işlerin düzenlenmesinde kullanılmıştır Başlangıç tarihi olarak 1079 yılı alınmıştır(Hicri 471 yılının ramazan ayının 9gününden (Miladi 15 Mart 1079) itibaren uygulanmaya başlanmıştır) Büyük Selçuklular ‘ın dışında Ekber Şah zamanında (1556–1603) Hindistan’da kurulan Babürlüler de kullanmıştır Babür İmparatorluğu tarafından da kullanılmıştır Nevruz (21 Mart) yılbaşı olarak kabul edilmiştir Melikşah’ın ölümünden sonra terk edilen bu takvimden yarararlanılarak gregoryen takvimi oluşturulmuştur Osmanlı’daki devletin resmi takvimi demek olan müneccimbaşı takvimleri de celali takvimi düzeninde hazırlanmıştır Hicri Takvim Ay yılını esas alır Ay’ın Dünya çevresindeki yörüngesinde bir dönüşü 29,5 gündür Bu nedenle hicrî takvimde aylar 29 ilâ 30 gün çekmektedir Ay’ın Dünya çevresinde on iki dönüşü, bir ay yılı olmaktadır Bir ay yılı ise 354 gündür Hicrî yıl, milâdî yıldan 11 gün daha kısadır Hicrî takvim, Hz Ömer zamanında düzenlenip kullanılmaya başlanmıştır Başlangıç olarak Hz Muhammed’in Mekke’den Medine’ye göçü (622) kabul edilmiştir Bu nedenle Miladi Takvim ile Hicri Takvim arasında 622 yıllık bir fark bulunmaktadır Hz Ömer zamanında düzenlenerek uygulanmaya konulmuştur Hicri- Kameri olarak da adlandırılan bu takvim, Türkler ‘in İslamiyet’i benimsemesinden sonra, bir çok İslam ülkesinde kullanıldığı gibi Müslüman Türkler tarafında da benimsenmiştir Türkiye Cumhuriyeti’nin batılılaşma ve çağdaşlaşma yolunda yaptığı inkılaplar sonucunda 25 Aralık 1925′te yürürlükten (uygulama tarihi:1 Ocak 1926) kaldırılmıştır Günümüzde sadece dini günlerin, gecelerin ve ayların belirlenmesinde kullanılmaktadır Rumi Takvim Güneş yılını esas almıştır Başlangıç olarak hicri takvimde olduğu gibi Hz Muhammed ‘in Mekke’den Medine’ye göçü (622) kabul edilmiştir Hicri- Şemsi olarak ta adlandırılan bu takvim Osmanlı Devleti’nin I Mahmut zamanında batı ile ekonomik ilişkilerini düzenlemeye yönelik olarak (Hicri 1089, miladi 1678 ) kullanılmaya başlanmıştır Hicri 1255/miladi 1839’da ise bütün resmi ve mali işlemler Rumi takvime bağlanmıştır 1870 yılına kadar mali tarihin yanına hicri tarih de konmuş ve bu şekilde uygulanmıştır Ancak hicri takvim ile miladi takvim arasındaki 11 günlük farktan dolayı, bu iki takvimin kullanılmasında çeşitli problemler ortaya çıkmıştır 1870 yılında çıkarılan bir kanunla Gregoryen takvimine geçildi Rumi 16 Şubat 1332- 1 Mart 1333 (1 Mar 1917 ) olarak kabul edildi Böylece 13 günlük fark giderilmiş oldu Mart ayı başlangıç kabul edilmiş, 1926′ da resmi işlerden, 1982′de de ekonomik işlerden kaldırılmıştır Miladi Takvim 1926′ dan itibaren kullandığımız takvimdir Günes yılını esas alır Temeli Mısırlılar’a dayanır İyon ve Yunanlılar kanalıyla Batıya aktarılmıstır Romalılar Sezar zamanında JULYEN takvimi olarak düzenlemis ve kullanmıslardır Yeniçağda Papa XIIGregor tarafından yeniden yapılan düzenlemelerle GREGORYAN TAKVİMİ olarak anılmıştır Günümüzde ise Milat takvimi denilmektedir Milat takvimi Hz İsa’nın doğusunu (sıfır) kronolojinin baslangıcı olarak kabul eder Öncesine MÖ (Milattan önce), sonrasına da MS (Milattan sonra) denilmiştir 1 Ocak 1926 ‘dan itibaren Türkiye’de tamamen yürürlüğe girmiştir (Ülkemizde 1 Mart 1926′da milâdî takvim kabul edilmiştir Rumî takvim ise bütçe ayarlamalarında kullanılmıştır 1983 yılında malî yılbaşının Ocak ayının birinci gününe alınmasıyla da tamamen kullanımdan kaldırılmıştır 26 Aralık 1925 tarihinde çıkarılan bir yasayla diğer bütün takvimler yürürlükten kaldırılarak yerine, bugün kullandığımız milâdî takvim kabul edilmiştir) Böylece Türkiye, ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasal alanlarda Avrupa devletleri ile ilişkilerini geliştirmeye ve çağdaşlaşmaya yönelik önemli bir adım atmıştır Günümüzde dünya devletlerinin birçoğu bu takvimi benimsemiştir |
|